Hội chứng WPW: Phương pháp chẩn đoán và quy trình điều trị hiện đại

Hội chứng WPW là gì? 

Hội chứng WPW (Wolff Parkinson White) - là hội chứng tiền kích thích với dấu hiệu đặc trưng là những cơn rối loạn nhịp tim do xuất hiện thêm nhiều đường điện phụ bất thường ở tim dẫn đến thời gian của nhịp tim tăng lên đáng kể. 

Hội chứng WPW là những cơn rối loạn nhịp tim do xuất hiện thêm nhiều đường điện phụ bất thường ở tim

Thông thường, các xung động điện thế phát ra từ nút xoang nhĩ sẽ tạo ra nhịp đập của tim theo hướng đi từ trên xuống dưới, phải sang trái, trước ra sau, từ tâm nhĩ xuống tâm thất kích thích cơ tim co bóp. Nhưng nếu người mắc phải WPW thì xung động sẽ không hoạt động theo thứ tự như trên mà sẽ đi qua đường tắt, tạo thành một đường dẫn phụ xuống tâm thất, làm cho nhịp tim đập nhanh hơn so với bình thường dẫn đến rối loạn nhịp đập. 

Mặc dù không phân biệt độ tuổi, nhưng theo các cuộc khảo sát thì nhóm đối tượng dễ gặp hội chứng này độ tuổi thanh niên (từ 20 tuổi trở lên). Trong khoảng 10- 30% người bị WPW có dấu hiệu của rung tâm nhĩ. 

Theo các bác sĩ đánh giá, hội chứng WPW thường vô hại, dù vậy người bệnh vẫn nên chú ý đi khám tim mạch định kỳ cùng việc xây dựng một lối sống lành mạnh để đảm bảo sức khỏe. 

Hội chứng WPW được chia thành hai dạng chính: 

• Hội chứng WPW cổ điển 
• Hội chứng WPW ẩn giấu: Dẫn truyền bệnh lý liên hệ với nút nhĩ - thất tạo ra vòng dẫn truyền block một chiều, chỉ cho xung động đi ngược từ thất lên nhĩ (không cho xung động đi theo hướng từ nhĩ xuống thất) 

Nguyên nhân dẫn đến hội chứng WPW 

Hiện nay các bác sĩ vẫn chưa xác định được rõ nguyên nhân nào gây ra hội chứng Wolff Parkinson White. Tuy nhiên, một số đánh giá đưa ra cũng có thể do có sự bất thường về gen trong gia đình hoặc liên quan đến một số bệnh tim bẩm sinh, ví dụ như Ebstein.

Một số trường hợp mắc bệnh không thể xác định rõ nguyên nhân, nhưng có một số ít liên quan đến đột biến gen PRKAG2. Gen này cung cấp mã hóa cho một loại protein được kích hoạt bởi AMP, đóng vai trò quan trọng trong cấu trúc enzyme kinase. Enzyme này giúp cảm nhận và điều chỉnh nhu cầu năng lượng của tế bào, đặc biệt quan trọng trong sự phát triển của tim từ giai đoạn bào thai. Đột biến gen PRKAG2 có thể dẫn đến hội chứng WPW và các bất thường tim mạch, tuy nhiên, cơ chế cụ thể vẫn là một câu hỏi lớn trong y học.

Dấu hiệu của người bệnh mắc hội chứng WPW

Hội chứng WPW có các triệu chứng rất khác nhau, hầu hết mọi người sẽ không nhận ra bất kỳ dấu hiệu nào. Tuy nhiên sẽ có một số người có thể cảm nhận các triệu chứng này xảy ra hàng ngày trong vài giây đến vài giờ hoặc nhiều lần trong năm. 

Triệu chứng của mỗi người bệnh bị hội chứng WPW là rất khác nhau tuỳ vào tình trạng bệnh

Triệu chứng người gặp hội chứng WPW bao gồm: 

• Hoa mắt, chóng mặt, choáng váng, đầu óc quay cuồng;  
• Mệt mỏi, kém sức sống, uể oải; 
• Khó thở; 
• Cảm giác lo lắng, hồi hộp, căng thẳng; 
• Tim đập nhanh, xuất hiện các cơn đánh trống ngực; 
• Có thể bị ngất xỉu.

Trong một số trường hợp bệnh nặng, người bệnh có thể bị đau ngực, tức ngực, khó thở nhiều hay thậm chí là ngất xỉu. Nếu nhận thấy có những dấu hiệu bất thường, bạn cần tới bệnh viện gần nhất để được thăm khám kỹ lưỡng. 

Xem thêm:

• Rối loạn nhịp tim ở trẻ được hiểu như thế nào?
  
• Mẹ bầu bị rối loạn nhịp tim khi mang thai: Nguyên nhân và cách xử lý hiệu quả
  

Mức độ nguy hiểm của hội chứng WPW với người bệnh

Hội chứng Wolff Parkinson White may mắn là không có ảnh hưởng nghiêm trọng tới sức khoẻ. Mặc dù nhiều bệnh nhân sẽ không nhận thấy được triệu chứng hoặc có nhưng không rõ ràng thì cũng đều có cơ hội được chữa khỏi hoàn toàn. 

Tuy nhiên, hội chứng này đôi khi có thể đe doạ tính mạng người bệnh nếu nó xảy ra đồng thời với một loại rối nhịp tim không đều gọi là rung nhĩ. Tình trạng này thường rất hiếm khi xảy ra. 

Phương pháp chẩn đoán hội chứng WPW 

Dựa trên các câu trả lời cho các câu hỏi về triệu chứng, khám lâm sàng, bác sĩ sẽ thực hiện chẩn đoán hội chứng WPW có thể bằng các phương pháp sau: 

Thăm khám lâm sàng là bước đầu để bác sĩ xác định được tình trạng của bệnh nhân

• Điện tâm đồ (ECG): Chẩn đoán hội chứng wpw trên ecg là sử dụng bộ cảm biến nhỏ gắn vào ngực và cánh tay để ghi lại các tín hiệu điện khi chúng đi qua tim. Kết quả ECG ở bệnh nhân WPW thường cho thấy các dấu hiệu đặc trưng như sóng delta, khoảng PR ngắn, và khoảng QRS kéo dài. Những bất thường này giúp bác sĩ xác định sự tồn tại của đường dẫn truyền phụ gây rối loạn nhịp.
• Theo dõi Holter 24 giờ: Phương pháp này giúp ghi lại nhịp tim trong suốt 24 giờ để phát hiện các cơn rối loạn nhịp không liên tục. Bác sĩ có thể sẽ yêu cầu giữ một cuốn nhật ký trong cùng 24h để ghi lại và mô tả triệu chứng bất kỳ và thời điểm chúng xảy ra. 
• Nghiệm pháp kích thích tim qua thực quản: Đây là phương pháp dùng điện cực đặt qua thực quản để kích thích tim, giúp tái tạo cơn rối loạn nhịp trong môi trường kiểm soát. Phương pháp này thường áp dụng khi các kỹ thuật khác không cung cấp đủ thông tin.
• Nghiệm pháp điện sinh lý (Electrophysiological Study - EPS): EPS là tiêu chuẩn vàng để chẩn đoán WPW. Phương pháp này sử dụng các điện cực đặt trong buồng tim để xác định chính xác vị trí và tính chất của đường dẫn truyền phụ. EPS không chỉ chẩn đoán mà còn giúp quyết định chiến lược điều trị như triệt đốt đường dẫn truyền bằng sóng radio frequency.

Cách điều trị hội chứng WPW 

Phương pháp điều trị tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng, tần suất các cơn nhịp tim nhanh, và nguy cơ biến chứng đối với từng bệnh nhân.

Điều trị cơn nhịp tim cấp tính:

Khi xảy ra cơn nhịp tim nhanh do hội chứng WPW, bác sĩ có thể áp dụng các biện pháp cắt cơn. Chẳng hạn như:

• Kích thích dây thần kinh phế vị: Phương pháp này không cần sử dụng tới thuốc thông qua nghiệm pháp Vagal để làm giảm và điều hoà nhịp tim. Nghiệm pháp được thực hiện bằng cách người bệnh sẽ hít một hơi thật sâu, bịt mũi, ngậm chặt miệng và cố gắng thử ra hết sức. 
• Sử dụng thuốc: Nếu cơn nhịp nhanh không được kiểm soát bằng các biện pháp kích thích dây thần kinh, bác sĩ có thể dùng thuốc chống loạn nhịp như adenosine, verapamil, hoặc beta-blocker.

Phương pháp đốt điện (Radiofrequency Ablation - RFA):

Đây là phương pháp hiệu quả và phổ biến nhất để điều trị hội chứng WPW. Sử dụng sóng radio qua ống thông đưa vào tim, bác sĩ sẽ phá hủy đường dẫn truyền bất thường, ngăn chặn nhịp tim nhanh. Phương pháp này có tỷ lệ thành công cao (trên 95%) và rủi ro thấp.

Các trường hợp cần phẫu thuật:

Nếu đường dẫn truyền bất thường phức tạp hoặc không thể tiếp cận bằng đốt điện, phẫu thuật tim có thể được cân nhắc. Tuy nhiên, đây là lựa chọn ít phổ biến hơn vì tính chất xâm lấn cao.

Biện pháp phòng ngừa hội chứng WPW 

Xây dựng lối sống lành mạnh chính là một cách phòng ngừa bệnh hiệu quả

Hội chứng WPW là tình trạng bẩm sinh liên quan đến bất thường trong hệ thống dẫn truyền điện tim, gây nhịp tim nhanh và có thể dẫn đến các biến chứng nguy hiểm. Dưới đây là những biện pháp phòng ngừa hiệu quả để hạn chế tác động của hội chứng này:

• Những người có tiền sử gia đình mắc hội chứng WPW hoặc các bệnh lý tim mạch khác nên thực hiện kiểm tra sức khỏe định kỳ. Phương pháp điện tâm đồ (ECG) có thể phát hiện sớm các bất thường về dẫn truyền điện tim ngay cả khi chưa có triệu chứng.
• Quản lý stress thông qua các phương pháp như yoga, thiền, hoặc các bài tập hít thở sâu sẽ giúp giảm nguy cơ khởi phát các cơn nhịp nhanh ở người mắc WPW. 
• Hạn chế sử dụng các chất như: Caffeine, rượu, nicotine,... bởi chúng có thể làm tăng nhịp tim và kích hoạt cơn nhịp nhanh. 
• Duy trì lối sống lành mạnh với chế độ ăn uống cân đối, ngủ đủ giấc và luyện tập thể thao phù hợp giúp tăng cường sức khỏe tim mạch hiệu quả..
• Tuân thủ chỉ định của bác sĩ là yếu tố quan trọng trong phòng ngừa cơn nhịp nhanh và các biến chứng nguy hiểm.
• Hiểu rõ về hội chứng WPW và các yếu tố nguy cơ giúp người bệnh và gia đình chủ động hơn trong việc phòng ngừa và quản lý bệnh. Thông báo tình trạng sức khỏe của mình cho các bác sĩ chuyên khoa tim mạch trong mọi trường hợp là điều cần thiết.

Kết luận 

Chẩn đoán và điều trị hội chứng WPW không còn là thách thức lớn nhờ vào sự phát triển vượt bậc của y học hiện đại. Việc phát hiện sớm và áp dụng đúng phương pháp điều trị không chỉ giúp kiểm soát bệnh mà còn giảm thiểu tối đa nguy cơ biến chứng. Nếu bạn hoặc người thân có dấu hiệu nghi ngờ mắc hội chứng WPW, hãy thăm khám và nhận tư vấn từ các chuyên gia y tế càng sớm càng tốt.