Lọc máu có tác dụng gì? Phương pháp lọc máu hiệu quả

Thu Hiền

27-01-2024

goole news
16

Ngày nay, lọc máu là một biện pháp chữa trị bệnh rất phổ biến. Vậy phương pháp này là như thế nào, có tác dụng và áp dụng cho các tường hợp bệnh nhân nào, hãy cùng tìm hiểu chi tiết ở bài viết sau.

Lọc máu là như thế nào?

Thận có chức năng lọc máu để loại bỏ các chất độc, chất dư không cần thiết ấy ra khỏi cơ thể thông qua bài tiết và thận của người khỏe mạnh có thể lọc từ khoảng 120- 150 lít máu/ ngày. Khi thận gặp phải các vấn đề khiến thận yếu hoặc suy giảm chức năng, thì khả năng lọc máu sẽ bị giảm sút, thậm chí là mất chức năng. Điều này sẽ dẫn tới tình trạng tích tụ chất thải trong máu, có thể khiến bệnh nhân hôn mê và ncó thể gặp nguy hiểm đến tính mạng. 

Với trường hợp thận gặp những vấn đề như vậy, việc sử dụng các thiết bị công nghệ để thay thận lọc máu nhân tạo sẽ hiệu quả, có thể giúp loại bỏ độc tố, chất thải dư thừa từ máu, giúp ổn định tình trạng của người bệnh. 

Có nên lọc máu không?Có nên lọc máu không?

Khi nào phải lọc máu?

Người bệnh sẽ cần lọc máu khi:

  • Bệnh suy thận phát triển đến mức nặng, thận của người bệnh không thể thực hiện chức năng tự lọc máu.
  • Trường hợp chất độc bị ứ đọng trong máu nhưng chưa đến mức gây ra bệnh.
  • Bệnh nhân bị ngộ độc, cần cấp cứu sớm, cần lọc máu để thải chất độc ra ngoài.

Những phương pháp lọc máu phổ biến

Hiện nay các phương pháp lọc máu được áp dụng rộng rãi đó là: lọc màng bụng, chạy thận nhân tạo ngắt quãng, liệu pháp thay thế thận liên tục. Tuỳ thuộc vào tình trạng sức khỏe bệnh nhân, thiết bị y tế, khả năng chi trả viện phí mà các bác sĩ sẽ có phương án điều trị hợp lý.

Lọc màng bụng

Lọc màng bụng là phương pháp sử dụng cơ chế khuếch tán máu để thực hiện. Bác sĩ sẽ đưa một dung dịch lọc máu vô trùng, chứa nhiều khoáng chất và glucose vào khoang phúc mạc của người bệnh. Phúc mạc có khả năng lọc tự nhiên nên chất lọc sẽ được giữ lại và chất thải sẽ được hấp thụ trong màng bụng. Qua một thời gian, các chất thải đó sẽ được dẫn ra ngoài qua ống chuyên dụng. Quy trình lọc màng bụng sẽ được lặp lại nhiều lần bằng hệ thống tự động. 

Phương pháp lọc màng bụng sẽ có những ưu nhược điểm như sau: 

- Ưu điểm: Có thể thực hiện được tại nhà, tức là người bệnh có thể sẽ không cần phải đến các cơ sở y tế nhiều lần để tiến hành lọc máu nhân tạo. Tuy nhiên, để thực hiện phương pháp này thì bệnh nhân cần phải được tiểu phẫu để đặt ống thông chuyên dụng vào bụng. Đây là phương pháp phù hợp với những người bệnh không có đủ sức khỏe để thực hiện lọc máu thường xuyên. 

- Nhược điểm: Lọc màng bụng không đem lại hiệu quả cao như phương pháp lọc máu chạy thận nhân tạo. Khi tiến hành lọc bụng tại nhà, nếu không thực hiện đúng cách có thể gây nhiễm trùng màng bụng, rất nguy hiểm. 

Lưu ý: Lọc màng bụng không phù hợp với người bị thoát vị cơ hoành, có khối u ổ bụng, nhiễm khuẩn phúc mạc, hoặc rối loạn tâm thần, bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính, viêm đại tràng mãn tính,…bởi nó sẽ gây ra các biến chứng như viêm phúc mạc, tăng đường huyết, rối loạn lipid máu, thiếu protein, tràn dịch màng phổi, thoát vị, đau lưng,...

Lọc màng bụng cho người suy thậnLọc màng bụng cho người suy thận

Lọc máu chạy thận nhân tạo ngắt quãng theo chu kỳ

Cơ chế của phương pháp chạy thận lọc máu này như sau: Bác sĩ sử dụng hệ thống dây dẫn để đưa máu của bệnh nhân ra bên ngoài, đi qua màng lọc nhân tạo và trao đổi chất với dịch lọc. Sau khi loại bỏ độc tố và các chất dư thừa trong máu, máu lọc xong sẽ được đưa trả về cơ thể.

Để được thực hiện phương pháp lọc máu nhân tạo này, người mắc bệnh cần phải có đường lấy máu đủ để thực hiện, chẳng hạn như máu sẽ được lấy bằng catheter đặt ở các tĩnh mạch lớn hoặc qua cầu nối động tĩnh mạch ở tay.

Chu kì lọc máu của bệnh nhân sẽ là khoảng 2 đến 3 lần trong tuần, mỗi lần sẽ kéo dài khoảng 4 tiếng. Tuy nhiên, tùy thuộc vào mức độ suy giảm chức năng thận, lượng máu hay lượng chất độc trong máu mà những lần điều trị sẽ có thời gian được thay đổi để phù hợp với từng bệnh nhân cụ thể. 

Phương pháp chạy thận này giúp bệnh nhân suy thận cấp, suy thận mạn duy trì sự sống, giảm nguy cơ tử vong. Một lưu ý là chạy thận nhân tạo không phù hợp cho người bệnh mắc các bệnh về tim mạch nặng hoặc rối loạn đông máu….bởi nó sẽ gây ra các biến chứng nguy hiểm như tắc nghẽn mạch máu, hạ huyết áp, mất máu. 

Lọc máu có đau không?Lọc máu có đau không?

Thay thế thận liên tục

Thay thế thận liên tục là liệu pháp lọc máu chậm và kéo dài liên tục trong khoảng 24 tiếng. Các trường hợp bệnh suy thận nặng, huyết áp không ổn định, bị nhiễm khuẩn máu… có thể áp dụng phương pháp này. Tuy nhiên phương pháp này cũng có thể gây ra các biến chứng khôn lường như biến chứng liên quan đến catheter. 

Biến chứng có thể có của các phương pháp lọc máu

Lọc màng bụng:

Biến chứng có thể xảy ra sau quá trình lọc máu bằng màng bụng cụ thể như sau:

  • Nhiễm trùng: Lọc máu bằng màng bụng liên quan đến nguy cơ nhiễm trùng, đặc biệt là nhiễm trùng màng bụng. Điều này có thể dẫn đến viêm nhiễm nặng, sốt cao và đòi hỏi điều trị bằng kháng sinh.
  • Mất chất lượng cuộc sống: Người bệnh có thể trải qua sự không thoải mái, buồn bãi, và hạn chế hoạt động do quá trình lọc máu thường xuyên và sự phụ thuộc vào thiết bị ngoại tiện.
  • Vấn đề về màng bụng: Màng bụng có thể bị viêm, xơ cứng, hoặc hình thành các bướu dày đặc, gây ra đau và ràng buộc chuyển động.
  • Nước và điện giải cơ thể: Lọc máu bằng màng bụng có thể gây mất nước và điện giải trong cơ thể, đòi hỏi kiểm soát chặt chẽ và cân nhắc về lượng nước và điện giải được thay thế.
  • Tăng áp lực trong bụng: Quá trình lọc máu bằng màng bụng có thể gây tăng áp lực trong bụng, gây ra khó khăn trong hô hấp và tiêu hóa.
  • Vấn đề tâm lý: Bệnh nhân có thể trải qua căng thẳng tâm lý, lo lắng, và trầm cảm do tình trạng bệnh lý và sự phụ thuộc vào lọc máu bằng màng bụng.

Sự theo dõi chặt chẽ của bác sĩ và các biện pháp hỗ trợ tâm lý có thể giúp giảm thiểu các biến chứng này và cải thiện chất lượng cuộc sống của người bệnh.

Lọc máu chạy thận nhân tạo ngắt quãng theo chu kỳ:

Một số biến chứng có thể xuất hiện sau quá trình lọc máu chạy thận nhân tạo ngắt quãng:

  • Sự mất cân bằng điện giải: Quá trình lọc máu có thể gây ra sự mất cân bằng trong các điện giải quan trọng trong cơ thể, chẳng hạn như natri, kali, canxi, và acid bazơ. Điều này có thể dẫn đến các triệu chứng như co cơ, buồn ngủ, và nhức đầu.
  • Huyết áp thay đổi: Lọc máu có thể gây ra biến động huyết áp, đặc biệt là sau khi kết thúc một buổi điều trị. Sự biến động này có thể gây ra hạ áp hoặc tăng áp đột ngột.
  • Mất nước: Quá trình lọc máu có thể dẫn đến mất nước trong cơ thể, đặc biệt là khi nước bị loại bỏ trong quá trình lọc máu. Điều này có thể gây ra tình trạng thiếu nước và mệt mỏi.
  • Nhiễm trùng: Các phương tiện và thiết bị được sử dụng trong quá trình lọc máu có thể gây ra nguy cơ nhiễm trùng, đặc biệt là nếu quy trình không được thực hiện một cách đúng cách hoặc nếu không duy trì vệ sinh sạch sẽ.
  • Đau tức, khó chịu cho bệnh nhân: Lọc máu chạy thận nhân tạo có thể gây ra sự không thoải mái cho bệnh nhân, bao gồm mệt mỏi, đau, và cảm giác không thoải mái trong quá trình điều trị.

Để giảm thiểu các biến chứng này, quá trình lọc máu chạy thận nhân tạo cần được thực hiện dưới sự giám sát cẩn thận của các bác sĩ có trình độ chuyên môn cao, và bệnh nhân cần được theo dõi chặt chẽ.

Thay thế thận liên tục:

Một số biến chứng có thể xảy ra của phương pháp này đó là nhiễm trùng, sự mất cân bằng điện giải, chảy máu, mất máu quá nhiều, đau đớn và có thể gây dị ứng.

Những lưu ý khi sử dụng phương pháp lọc máu

Khi sử dụng phương pháp lọc máu để điều trị, bệnh nhân cần tuân thủ các lưu ý quan trọng để đảm bảo an toàn và hiệu quả trong quá trình điều trị. Dưới đây là một số lưu ý quan trọng:

  • Tuân thủ lịch trình điều trị: Tuân thủ chặt chẽ lịch trình lọc máu được chỉ định bởi bác sĩ. Điều này bao gồm số lần điều trị hàng tuần và thời gian thực hiện.
  • Giữ vệ sinh cá nhân: Thực hiện vệ sinh cá nhân hàng ngày để giảm nguy cơ nhiễm trùng. Rửa tay thường xuyên và giữ vùng truy cập và các bộ phận cơ thể sạch sẽ.
  • Chế độ ăn uống và nước uống: Tuân thủ chế độ ăn uống và lượng nước được chỉ định bởi bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng. Hạn chế tiêu thụ các thức ăn và đồ uống có chất kali cao.
  • Dùng thuốc theo chỉ định: Uống thuốc theo đúng chỉ định của bác sĩ. Điều này bao gồm cả thuốc để kiểm soát lượng máu, vitamin, và khoáng chất.
  • Theo dõi triệu chứng: Theo dõi cơ thể và báo cáo ngay lập tức bất kỳ triệu chứng bất thường nào cho bác sĩ, chẳng hạn như huyết áp cao, sưng, đỏ, hoặc đau đớn quanh khu vực đang điều trị.
  • Thực hiện kiểm tra định kỳ: Thường xuyên đi kiểm tra sức khỏe để theo dõi tiến trình lọc máu và đảm bảo rằng điều trị vẫn hiệu quả.
  • Giữ tinh thần ổn định: Đối mặt với việc sử dụng phương pháp lọc máu có thể gây áp lực tinh thần. Bệnh nhân cần được sự hỗ trợ và động viên từ gia đình, bạn bè,...
  • Gọi đội ngũ y tế ngay lập tức nếu có bất thường: Nếu có dấu hiệu về sự biến chứng nguy hiểm như đau ngực, khó thở nghiêm trọng, hoặc nhiễm trùng nghiêm trọng, bạn cần liên hệ với bác sĩ hoặc nhà điều dưỡng ngay lập tức.

Một số câu hỏi thường gặp liên quan đến lọc máu

Dưới đây là một số câu hỏi bệnh nhân thường thắc mắc trước, trong và sau khi lọc máu.

Bệnh nhân có nên lọc máu không?

Quyết định có nên lọc máu hay không dựa vào nhiều yếu tố, bao gồm tình trạng sức khỏe cá nhân của bệnh nhân, mức độ tổn thương thận, và các yếu tố khác. Nếu bạn hoặc người thân của bạn đang đối diện với vấn đề liên quan đến thận hoặc có câu hỏi về lọc máu, hãy thăm khám với bác sĩ có trình độ chuyên môn để có được sự tư vấn và quyết định hợp lí.

Phương pháp lọc máu có đau không?

Quá trình lọc máu thường không gây cảm giác đau đớn với cường độ cao mà thường chỉ trong giai đoạn ngắn. Nếu bạn trải qua cảm giác đau hoặc không thoải mái trong quá trình lọc máu, hãy báo ngay cho đội ngũ y bác sĩ của bạn để họ có thể xem xét và đưa ra các biện pháp để giảm đau.

Lọc máu hết bao nhiêu tiền? 

Chi phí lọc máu chạy thận nhân tạo là vấn đề được nhiều người quan tâm bởi nó ảnh hưởng đến quyết định phác đồ điều trị cho người suy thận. Tuy nhiên, rất khó để biết chính xác quá trình chạy thận hết bao nhiêu tiền vì nó phụ thuộc vào rất nhiều yếu tố như: phương pháp điều trị, thiết bị y tế, khu vực sinh sống, thể chất và tình trạng sức khoẻ của người bệnh…

Theo đánh giá của các bác sĩ và chuyên gia y tế, chi phí lọc máu nhân tạo tại Việt Nam thấp hơn rất nhiều so với các nước lớn như Mỹ, Nhật… Thế nhưng bởi quá trình lọc máu cho người suy thận là một quá trình điều trị lâu dài và tốn kém bởi các công nghệ lọc máu có giá không hề nhỏ. Khi bệnh nhân có bảo hiểm y tế, các khoản phí liên quan đến khám bệnh, lọc máu hay đơn thuốc sẽ được miễn giảm khoảng 80 đến 100%. Ngoài ra, sẽ có những khoản phí điều trị không được miễn giảm toàn bộ, nên người bệnh phải tự chi trả từ vài triệu đến vài chục triệu. 

Kết luận

Lọc máu là một trong những phương pháp nằm trong phác đồ điều trị bệnh suy thận, suy thận cấp, suy thận mạn mà bác sĩ sẽ đưa ra.

Nếu quys khách hàng có các thắc mắc nào khác về lọc máu thì đừng ngần ngại để lại thông tin tại phần Đặt lịch khám hoặc bấm máy gọi tới Hotline 1900 1806 của bệnh viện Phương Đông.

 

BỆNH VIỆN ĐA KHOA PHƯƠNG ĐÔNG

Địa chỉ: Số 9, Phố Viên, Cổ Nhuế 2, Bắc Từ Liêm, Hà Nội
Tổng đài tư vấn: 19001806
Website: https://benhvienphuongdong.vn

 

Lưu ý: Thông tin trong bài viết chỉ mang tính chất tham khảo, vui lòng liên hệ với Bác sĩ, Dược sĩ hoặc chuyên viên y tế để được tư vấn cụ thể.

 
1,049

Bài viết hữu ích?

Đăng ký nhận tư vấn

Vui lòng để lại thông tin và nhu cầu của Quý khách để được nhận tư vấn

19001806 Đặt lịch khám