Mắt sụp mí là tình trạng mí mắt sa xuống che phủ một phần mắt, tiềm ẩn nguy cơ suy giảm thị lực hoặc kèm theo các biến chứng khác. Vấn đề này có thể xuất hiện ngay từ khi sinh ra hoặc hình thành ở những giai đoạn trưởng thành. Nếu sức khỏe mắt liên tục chuyển biến xấu, bệnh nhân cần thăm khám chuyên khoa Mắt để được tư vấn và điều trị kịp thời.
Mắt sụp mí là tình trạng mí mắt trên của một hoặc cả hai mắt sa xuống, che phủ mắt. Mức độ sa có thể rất nhẹ, khó nhận thấy; hoặc nặng đến mức mí mắt chùng xuống, làm khuất hoàn toàn tầm nhìn của trẻ em và người lớn.
Mắt sụp mí là hiện tượng một hay cả hai mắt sa xuống che phủ một phần hoặc toàn phần mắt
Hiện tượng này cần đặc biệt cẩn trọng với trẻ nhỏ, không phát hiện và xử trí kịp thời có thể dẫn đến nhược thị, chứng mắt lười. Từ việc mắt không phát triển bình thường theo từng mộc trưởng thành tác động tiêu cực đến thị lực, tiềm ẩn các nguy cơ về tật khúc xạ.
Mắt sụp mí xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau, liên quan đến cơ nâng mi, dây thần kinh, yếu tố môi trường hoặc lối sống. Tùy vào nhóm căn nguyên mà người bệnh có thể nhận thấy hoặc không nhận thấy những thay đổi bất thường ở mí mắt.
Dưới đây là nhóm tác nhân thường gặp:
Một số loại thuốc như giãn cơ, huyết áp, trầm cảm, kháng sinh, botox có nguy cơ gây sụp mí mắt. Nếu đang sử dụng và xảy ra tình trạng sụp mí, bệnh nhân nên trao đổi, tham vấn bác sĩ để có phương án điều chỉnh hợp lý, không tự ý ngưng thuốc khi chưa có chỉ định chuyên môn.
Khi dây thần kinh vận nhãn bị tổn thương do bệnh lý hoặc tác động ngoại lực như té ngã, va đập, tai nạn sinh hoạt hoặc tai nạn giao thông có thể dẫn đến sụp mí. Cơ nâng mi cũng có nguy cơ bị ảnh hưởng bởi các rối loạn thần kinh, biến chứng sau đột quỵ.
Chấn thương ở đây còn bao gồm các can thiệp xâm lấn như thẩm mỹ mí mắt thất bại. Điều này làm tổn hại đến cấu trúc và thần kinh điều khiển vận động mí, từ đó dẫn tới tình trạng sụp mí.
Thẩm mỹ mí mắt thất bại là một trong những nguyên nhân hàng khiến mắt sụp mí
Một số ít trường hợp xảy ra do liên quan đến hội chứng Horner, tiểu đường, tăng huyết áp làm suy yếu hoạt động cơ nâng mi. Vậy nên người bệnh cần thăm khám kịp thời, điều trị dứt điểm để tránh bệnh tiến triển nặng hơn.
Đột quỵ, ung thư dây thần kinh/cơ, u não có thể ảnh hưởng hoặc gây sụp mí như một hệ quả kéo dài. Rối loạn thần kinh như bệnh nhược cơ tác động xấu đến dây thần kinh, cơ mắt khiến mí trên bị sa xuống, che phủ một phần hoặc toàn bộ tròng đen.
Ước tính có tới 50 - 70% số ca sụp mí được xác định nguyên nhân do bẩm sinh. Những trường hợp này thường gặp các bất thường ở cơ mí mắt, bao gồm rối loạn hoặc sai lệch về cấu trúc giải phẫu.
Mí mắt sụp bẩm sinh chiếm tỷ lệ 50 - 70% tổng số ca bệnh được phát hiện
Mí mắt sụp bẩm sinh có thể gây ra dị dạng sọ mặt, hẹp khe mi, mắt lé,... cản trở tầm nhìn hoặc suy giảm thị lực. Tình trạng không được can thiệp kịp thời có thể ảnh hưởng lâu dài đến sức khỏe mắt.
Xem thêm: Mắt to mắt nhỏ có ảnh hưởng gì không? Khi nào cần điều trị?
Chuyển động mí mắt được kiểm soát bởi 3 loại cơ, trong đó quan trọng nhất là cơ nâng. Nếu một trong số các bộ phận này hoạt động bất thường, chịu tổn thương hoặc lão hóa theo tuổi tác có thể làm suy yếu chức năng hoạt động.
Mắt sụp mí biểu hiện ở nhiều mức độ khác nhau, từ nhẹ đến nặng, tùy thuộc vào nguyên nhân và tình trạng hoạt động cơ nâng. Dưới đây là từng nhóm dấu hiệu, từ thường gặp đến nghiêm trọng, mà bạn có thể theo dõi và quan sát.
Mí mắt trên sa xuống, cản trở tầm nhìn là triệu chứng điển hình nhất của tình trạng sụp mí mắt. Tầm nhìn bệnh nhân trở nên kém, đặc biệt gặp khó khăn khi cố gắng mở mắt hoặc không thể mở lớn mắt.
Trong nhiều trường hợp, bệnh nhân phải ngẩng đầu hoặc nhướng mắt để cân chỉnh thị lực. Mí mắt có thể xảy ra ở một hoặc cùng lúc 2 mắt với mức độ nặng, nhẹ khác nhau, tùy theo nguyên nhân gây nên.
Sụp mí ở người lớn tuổi thường liên quan đến tình trạng lão hóa, mí mắt chảy xệ làm mất đi sức mạnh của cơ nâng. Trong đó, da thừa trên mí mắt, da nhăn nheo là dấu hiệu nhận diện điển hình nhất mà bệnh nhân có thể quan sát và kiểm tra bằng mắt thường.
Dấu hiệu nhận biết sụp mí mắt ở người cao tuổi
Với trường hợp nghiêm trọng, mí mắt trên chảy xuống che khuất phần lớn hoặc toàn bộ con người. Tình trạng này không gây đau cho người bệnh nhưng cản trở đến tầm nhìn, tính thẩm mỹ của người bệnh.
Nếu rơi vào nhóm sụp mí nặng, bệnh nhân cần sớm thăm khám y tế để được xác định nguyên nhân và xử trí sớm. Tránh kéo dài làm cản trở đến sức khỏe mắt cũng như chất lượng cuộc sống thường nhật.
Khi bị sụp mí, người bệnh có xu hướng ngửa cổ hoặc nhướng mắt để nhìn rõ hơn. Tuy nhiên theo thời gian, hành động này có thể tiến triển thành tật, khó sửa chữa, ảnh hưởng xấu đến các vùng bộ phận lân cận như đầu và cổ.
Sụp mí ở trẻ nhỏ hoặc bẩm sinh không được điều trị đúng cách sẽ ảnh hưởng đến sự phát triển thị lực. Loạt biến chứng mà bạn có thể đối mặt như:
Những biến chứng nguy hiểm khi kéo dài tình trạng sụp mí mắt
Dựa vào nhóm triệu chứng, nguyên nhân, có thể phân loại sụp mí mắt thành 3 loại chính là bẩm sinh, 1 bên và mắc phải. Mỗi dạng có mức độ ảnh hưởng, tác động tiêu cực đến sức khỏe mắt khác nhau.
Sụp mí bẩm sinh là tình trạng trẻ sinh ra mí mắt đã bị sa xuống hoặc hình thành trong những năm đầu đơn. Trẻ cần được thăm khám, kiểm tra và đánh giá chuyên sâu những bất thường liên quan đến hệ thần kinh, bệnh lý tiềm ẩn hoặc phát triển thể chất.
Mắt sụp mí 1 bên thường ảnh hưởng bởi chấn thương, lão hóa hoặc các rối loạn chức năng khác. Tình trạng này có thể diễn ra tạm thời hoặc vĩnh viễn, một số ít ảnh hưởng đồng thời 2 bên mắt.
Sụp mí 1 bên thường xuất hiện ở người gặp chấn thương, lão hoá hoặc mắc các rối loạn chức năng
Sụp mí mắc phải là tình trạng cơ nâng mi bị kéo giãn quá mức, thường liên quan đến quá trình lão hóa. Người thường xuyên dụi mắt, chà xát mắt quá mạnh hoặc chịu tác nhân kích ứng cũng có thể khiến mí mắt bị sa xuống.
Tùy thuộc mức độ sụp mí được xác định, bác sĩ sẽ chỉ định phương pháp điều trị phù hợp. Trường hợp chủ quan thiếu can thiệp, bệnh nhân có thể đối mặt với loạt biến chứng như giảm tầm nhìn, nguy cơ nhiễm trùng mắt cao, mệt mỏi, đau đầu do áp lực mí mắt quá nặng.
Thông qua thăm khám lâm sàng, bác sĩ có thể kiểm tra mức độ sa mí mắt và tình trạng sụp ảnh hưởng đến chức năng hoạt động mắt. Song để xác định cụ thể hơn nguyên nhân, có hướng điều trị hợp lý, bệnh nhân cần thực hiện thêm một số xét nghiệm bổ sung như:
Dựa vào mức độ, nguyên nhân sụp mí và mức độ ảnh hưởng đến thị giác, bác sĩ sẽ chỉ định hướng điều trị sụp mí phù hợp. Cụ thể:
Điều trị sụp mí mắt bằng cách thay đổi thói quen sinh hoạt hoặc can thiệp phẫu thuật
Đến nay, chưa có biện pháp phòng ngừa mắt sụp mí hoàn toàn, đặc biệt với nguyên nhân bẩm sinh. Song để giảm thiểu tối đa các yếu tố nguy cơ, bệnh nhân cần chú ý lối sinh hoạt thường nhật như:
Biện pháp phòng ngừa sụp mí mắt ở người trưởng thành và người cao tuổi
Sụp mí mắt tương đối phổ biến, không chỉ gây mất thẩm mỹ mà còn ảnh hưởng đến thị lực người bệnh. Ngoài các thắc mắc về nguyên nhân, triệu chứng và điều trị, bệnh nhân cũng có những thắc mắc liên quan khác cần được giải đáp.
Dưới đây là những câu hỏi được Chuyên khoa Mắt - Bệnh viện Đa khoa Phương Đông tổng hợp, trả lời chi tiết để bạn hiểu rõ hơn về tình trạng này:
Mắt sụp mí ở một số trường hợp có thể diễn ra tạm thời, tự phục hồi mà không cần điều trị, ví dụ như lẹo mắt hoặc chắp mặt. Song cũng có những trường hợp nghiêm trọng hơn, mí trên sa, che phủ phần lớn con ngươi buộc phải phẫu thuật.
Tùy thuộc nguyên nhân, mức độ mà sụp mí được đánh giá nghiêm trọng hay không. Cụ thể:
Sụp mí mắt sau khi ngủ dậy thường liên quan đến tình trạng ngủ không đủ giấc, căng thẳng kéo dài. Nếu tình trạng biến mất nhanh chóng, chỉ mất một khoảng thời gian nhất định, bệnh nhân chỉ cần điều chỉnh lại thói quen sinh hoạt. Với trường hợp tái đi tái lại, tác động đến thị lực cần sớm khám chuyên khoa Mắt, xử trí dứt điểm căn nguyên vấn đề.
Mắt sụp mí trong phần lớn các trường hợp không gây ảnh hưởng đến sức khỏe, song có thể ảnh hưởng đến cuộc sống và các vùng bộ phận liên quan do phải ngẩng cằm liên tục để nhìn rõ. Nếu không được xử trí sớm, tiếp tục kéo dài, tình trạng này sẽ dẫn đến loại biến chứng nguy hiểm như loạn thị và nhược thị.
BỆNH VIỆN ĐA KHOA PHƯƠNG ĐÔNG
Địa chỉ: Số 9, Phố Viên, Phường Đông Ngạc, Thành phố Hà Nội, Việt Nam
Tổng đài tư vấn: 19001806
Website: https://benhvienphuongdong.vn
Lưu ý: Thông tin trong bài viết chỉ mang tính chất tham khảo, vui lòng liên hệ với Bác sĩ, Dược sĩ hoặc chuyên viên y tế để được tư vấn cụ thể.
Mắt không nhìn được ánh sáng chói có thể được cải thiện bằng cách áp dụng các biện pháp bảo vệ mắt, bổ sung các thực phẩm có lợi cho...
