Mất vững khớp vai: Nguyên nhân, điều trị và biện pháp phòng ngừa

Mất vững khớp vai là bệnh gì?

Mất vững khớp vai là tình trạng chỏm xương cánh tay dễ dàng trượt khỏi ổ chảo xương bả vai, ở mức bán trật hoặc trật hoàn toàn. Khi người bệnh thực hiện một số động tác, tư thế đặc thù như ném bóng, đưa tay ra sau lưng, nâng tay quá đầu làm khởi phát triệu chứng đau nhức hoặc trật khớp vai.

Mất vững khớp vai là tình trạng chỏm xương trượt khỏi ổ chảo

Khớp vai là khớp có cấu trúc giải phẫu phức tạp, gồm nhiều thành phần như xương, gân, dây chằng và các cơ. Khi một trong những bộ phận này bị tổn thương hoặc suy yếu, người bệnh có thể đối mặt với nguy cơ lỏng lẻo, mất ổn định khớp.

Nguyên nhân mất vững khớp vai

Mất vững khớp vai xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau, bao gồm chấn thương, quá trình thoái hóa hoặc do khớp phải chịu tải lực liên tục. Một số trường hợp cũng có thể liên quan đến yếu tố bẩm sinh, di truyền, khớp vai dễ dàng sai lệch ngay cả khi không có tác động.

Một số tác nhân chính cần đề cập tới như sau:

• Bệnh lý: Các bệnh lý viêm khớp như viêm khớp cột sống, viêm khớp dạng thấp có thể làm suy yếu nhóm mô mềm lân cận như dây chằng, làm mất tính ổn định khớp vai.
• Thoái hóa khớp: Đây là tình trạng lão hóa tự nhiên của con người theo độ tuổi. Các mảnh xương, sụn khớp vai khi này bị bào mòn và mỏng dần đi, ảnh hưởng đến chức năng khớp.
• Tổn thương cấu trúc vai: Các cơ, gân tại vai có nhiệm vụ bảo vệ, giữ xương cánh tay ổn định bên trong khớp. Chỉ cần một chấn thương nhẹ như rách sụn viền khớp vai, bong gân cũng có thể làm mất độ vững của khớp.
• Dùng lực vai quá mức: Những người phải vận động vai lặp đi lặp lại nhiều lần do tính chất công việc, thể thao có nguy cơ bị mất vững khớp vai cao. Tình trạng mài mòn, căng giãn liên tục vai thường gặp ở vận động viên bóng rổ, bóng chày, bơi lội hoặc thợ xây.
• Không rèn luyện đều đặn: Ít vận động, không tập luyện thể thao khiến các cơ quanh vai suy yếu, trở nên kém linh hoạt và mất ổn định. Bởi vậy chú ý tần suất, cường độ tập luyện giúp gia tăng sức mạnh cơ và phạm vi vận động khớp vai.
• Di truyền: Nếu trong gia đình có bố mẹ, anh chị em hoặc họ hàng gần từng gặp tình trạng thiếu ổn định khớp vai, bạn cũng có nguy cơ cao mắc phải. Có thể hiểu đơn giản hơn, nguyên nhân bẩm sinh khiến dây chằng và cấu trúc bao khớp lỏng lẻo hơn bình thường.

Khớp vai mất ổn định do chấn thương, bệnh lý, thoái hóa hoặc di truyền

Điều trị tình trạng khớp vai mất vững

Mục tiêu điều trị mất vững khớp vai là khôi phục tầm vận động, tăng cường sức mạnh cơ quanh vai, đặc biệt nhóm cơ chóp xoay. Đồng thời thực hiện nhiệm vụ bảo vệ khớp, ngừa nguy cơ tái trật trong tương lai.

Trước khi đưa chỉ định điều trị bác sĩ cần tìm nguyên nhân gây mất ổn định, đây là một thách thức do có nhiều nguyên nhân dẫn tới tình trạng này. Bệnh nhân cần phối hợp cung cấp thông tin triệu chứng gặp phải, cũng như thực hiện các xét nghiệm và chẩn đoán hình ảnh cần thiết.

Dựa vào kết quả đánh giá mức độ nghiêm trọng, sức khỏe tổng thể, bệnh nhân có thể được áp dụng một hoặc kết hợp nhiều phương pháp dưới đây:

• Nghỉ ngơi: Nếu chấn thương là nguyên nhân gây mất vững khớp, người bệnh nên dành thời gian nghỉ ngơi, khoảng vài ngày. Khi này bạn không nên thực hiện các hoạt động gây áp lực, căng thẳng lên vùng vai.
• Cố định tạm thời: Trường hợp đau nhiều, bệnh nhân có thể được sử dụng đai treo tay hoặc nẹp khớp vai để cố định tạm thời. Thời gian bất động khớp vai sẽ tùy thuộc chỉ định của bác sĩ, bệnh nhân cần tuân thủ để đạt hiệu quả tốt nhất.
• Vật lý trị liệu: Khi cơn đau, sưng nề thuyên giảm, bệnh nhân sẽ được hướng dẫn tập phục hồi vận động trước khi chuyển sang tập tăng cường sức mạnh cơ. Quá trình này cần thực hiện dưới sự hướng dẫn của chuyên gia, hạn chế tổn thương thứ phát.
• Chườm lạnh: Chườm mát trước và sau trong quá trình điều trị giúp giảm sưng, đau nhức tại khớp vai. Chú ý chỉ chườm trong 15 - 20 phút, không dùng trực tiếp đá lạnh lên da.
• Dùng thuốc: Trường hợp cần giảm viêm, đau nhanh chóng người bệnh sẽ được kê đơn thuốc kháng viêm không steroid như aspirin, ibuprofen hoặc naproxen. Chỉ uống theo đúng liều lượng kê đơn, không tự ý mua sử dụng thêm.
• Phẫu thuật: Can thiệp ngoại khoa sẽ được cân nhắc với trường hợp khớp vai vẫn lỏng lẻo sau quá trình điều trị bảo tồn, vận động viên thể thao, bị mất vững ngay trong sinh hoạt hoặc công việc thường ngày.

Điều trị khớp vai thiếu ổn định tại Bệnh viện Đa khoa Phương Đông

Trung tâm Cơ Xương Khớp - Bệnh viện Đa khoa Phương Đông là một trong những cơ sở hàng đầu tiếp nhận khám, chẩn đoán và điều trị bệnh lý xơ xương khớp. Đơn vị được trang bị hệ thống trang thiết bị hiện đại cùng đội ngũ y tế chuyên môn, tự tin cung cấp phác đồ xử trí cá nhân hóa.

Để nhận tư vấn, hướng dẫn từ bác sĩ chuyên khoa, quý khách vui lòng gọi về hotline 1900 1806 hoặc Đặt lịch khám.

Biện pháp phòng ngừa

Mất ổn định khớp vai là tình trạng có thể chủ động phòng ngừa bằng tập luyện, thiết lập chế độ sinh hoạt lành mạnh thường ngày. Một số gợi ý mà bạn có thể áp dụng:

• Thể dục thể thao đều đặn hàng ngày giúp cơ bắp quanh khớp vai khỏe mạnh hơn, hỗ trợ bảo vệ khớp vai.
• Chú ý tư thế ngồi làm việc, học tập không gù hay đổ người về phía trước, giữ vai thả lỏng.
• Khi ngủ không nên nằm ngồi quá cao hay nằm nghiêng, khiến khớp vai phải chịu một áp lực lớn.
• Cân bằng các nhóm dưỡng chất tự nhiên hàng ngày cho cơ thể, đặc biệt vitamin D, canxi từ cá hồi, cá trích, tôm, nấm hay lòng đỏ trứng.
• Hạn chế những hoạt động tác động mạnh lên khớp vai như nâng đồ vật nặng quá sức, tham gia các trò chơi mạo hiểm.
• Kiểm tra sức khỏe định kỳ giúp phát hiện sớm các vấn đề liên quan đến xương khớp, từ đó có hướng can thiệp kịp thời.

Chủ động phòng ngừa mất vững khớp vai bằng thói quen sinh hoạt lành mạnh

Mất vững khớp vai chủ yếu xảy ra sau chấn thương, bệnh lý xương khớp thứ phát hoặc người có cấu trúc khớp lỏng lẻo bẩm sinh. Bệnh cần được điều trị sớm với phương pháp phù hợp, nếu chủ quan có thể dẫn tới những hệ lụy không mong muốn như dễ tái phát, suy giảm chức năng vai cũng như sức khỏe tổng thể.