Hiện nay, máu nhiễm mỡ càng ngày trở thành một trong những căn bệnh phổ biến và đang có xu hướng trẻ hóa. Đây là tình trạng rối loạn chuyển hóa lipid máu và chế độ ăn uống không hợp lý, thừa chất, ít vận động… là nguyên nhân hàng đầu gây béo phì, mỡ máu cao. Rối loạn mỡ máu hay máu nhiễm mỡ nếu không chữa kịp thời sẽ gây nhiều biến chứng nguy hiểm đến sức khỏe. Do đó, để ngăn ngừa bệnh, hiểu rõ về nguyên nhân, tác hại của bệnh lý này là điều vô cùng cần thiết.
Máu nhiễm mỡ là rối loạn chuyển hóa lipid thường xảy ra ở người trung tuổi
Mỡ trong máu hay còn gọi là máu nhiễm mỡ, mỡ máu là thuật ngữ chỉ tình trạng rối loạn chuyển đổi chất béo trong cơ thể, làm cho lượng chất béo trong máu quá cao. Mặc dù chất béo rất cần thiết cho việc cấu tạo nên cơ thể, cung cấp năng lượng cho cơ thể hoạt động và vận chuyển các vitamin tan trong chất béo nhưng một lượng lớn chất béo có thể gây nên các bệnh lý về tim mạch, tiểu đường và béo phì.
Trong cơ thể có nhiều loại chất béo nhưng trong đó 2 loại chất béo thường có liên quan đến bệnh máu nhiễm mỡ là cholesterol và triglyceride. Một trong 2 chất béo này tăng cao sẽ gây ra tình trạng mỡ trong máu.
Mỡ máu cao thường xảy ra ở đối tượng trung tuổi hay người có gia đình hoặc người có chế độ ăn nhiều chất béo. Tuy nhiên, hiện nay do ảnh hưởng của lối sống thiếu lành mạnh nên độ tuổi bệnh nhân mắc máu nhiễm mỡ đang có xu hướng trẻ hóa. Bệnh máu nhiễm mỡ có thể xảy ra do những nguyên nhân chính sau:
Sử dụng quá nhiều chất béo trong bữa ăn hàng ngày trong khi cơ thể không sử dụng hết là nguyên nhân hàng đầu gây bệnh máu nhiễm mỡ. Trong đó, thịt bò, thịt bê, thịt lợn, trứng, sữa… chứa nhiều chất béo bão hòa. Các loại thực phẩm đóng hộp, thức ăn chứa bơ, dầu dừa, cacao cũng chứa hàm lượng chất béo cao. Theo các chuyên gia dinh dưỡng, mức độ và thời gian tăng mỡ máu phụ thuộc vào loại chất béo cơ thể hấp thụ, mức độ chuyển hóa, cường độ hoạt động của ruột, hoạt tính men tiêu hóa và chuyển hóa… Thực tế, sau khi ăn từ 2 - 3 giờ, chất béo trong thức ăn được hấp thụ gây tăng lipid máu, đạt mức cao nhất là sau 4 - 6 giờ. Nếu thường xuyên sử dụng những loại thực phẩm này, bạn sẽ có nguy cơ cao mắc bệnh máu nhiễm mỡ.
Thừa cân, béo phì làm tăng nguy cơ máu nhiễm mỡ
Người bị béo phì có nguy cơ mắc bệnh máu nhiễm mỡ lớn hơn do hàm lượng cholesterol trong máu tăng cao. Béo phì khiến nồng độ HDL - cholesterol có lợi giảm, còn nồng độ LDL - cholesterol xấu tăng cao dẫn đến nguy cơ bị máu nhiễm mỡ. Đặc biệt, lượng mỡ thừa thường tập trung chủ yếu ở bụng thay vì ở hông hay đùi gây ảnh hưởng lớn đến sức khỏe và hoạt động của cơ thể.
Lười vận động là thói quen xấu ở rất nhiều giới trẻ hiện nay, cũng là lý do khiến bệnh máu nhiễm mỡ xuất hiện ngày càng nhiều ở người trẻ. Khi cơ thể lười vận động sẽ làm tăng nồng độ lipoprotein xấu và làm giảm nồng độ cholesterol tốt. Vì thế, việc lười tập thể dục thể thao, thường xuyên nằm hoặc ngồi nhiều một chỗ thì nguy cơ bị máu nhiễm mỡ là rất cao.
Stress, tâm lý căng thẳng, áp lực kéo dài cũng là một trong những “thủ phạm” gây nên tình trạng nhiễm mỡ ở máu. Nguyên nhân là do, khi cơ thể bị mệt mỏi, áp lực sẽ có xu hướng ăn nhiều hơn, nhất là thực phẩm ngọt chứa nhiều đường hoặc đồ chiên rán nhiều dầu mỡ mà ít vận động, lười tập thể dục hơn. Ngoài ra, một số người có thói quen uống rượu bia, sử dụng các chất kích thích khiến nồng độ cholesterol xấu trong máu càng tăng cao.
Lười vận động cũng là một trong những nguyên nhân gây máu nhiễm mỡ
Các số liệu thống kê cho thấy rằng, nữ giới từ 15 - 45 tuổi thường có nồng độ mỡ máu thấp hơn so với nam giới. Tuy nhiên, khi bắt đầu bước vào độ tuổi mãn kinh, hormone estrogen có sự thay đổi, suy giảm nên quá trình chuyển hóa chất béo gặp vấn đề, khiến nồng độ triglyceride và cholesterol xấu ở nữ giới sẽ tăng cao và làm tăng nguy cơ bị xơ vữa động mạch và máu nhiễm mỡ.
Các nghiên cứu đã chứng minh, nếu gia đình bạn có ông bà, bố mẹ, anh/chị em, họ hàng gần bị mỡ máu thì khả năng cao là có gen di truyền trong gia đình và nguy cơ bạn mắc bệnh cũng cao hơn. Điều này phần lớn là do việc truyền gen từ cha mẹ sang con cái làm tăng mức cholesterol trong máu, chẳng hạn như một gen mã hóa cho một thụ thể khiếm khuyết. Điều này được gọi là tăng mỡ máu gia đình. Người bị mỡ máu gia đình thường có mức cholesterol ở mức rất cao, có bệnh về tim từ khi còn trẻ và có nhiều nguy cơ bị các bệnh tim mạch hơn người bị mỡ máu bình thường.
Một số bệnh lý như tiểu đường, rối loạn hoạt động tuyến giáp… cũng khiến lượng mỡ trong máu tăng cao hơn người bình thường.
Máu nhiễm mỡ là bệnh lý không có triệu chứng rõ ràng nên người bệnh thường khó nhận biết. Hầu hết, mọi người chỉ phát hiện bệnh khi khám sức khỏe định kỳ hoặc bệnh tiến triển ở giai đoạn nặng, gây nhiều tổn thương cho các cơ quan và cơ thể. Đặc biệt, bệnh mỡ máu cao ở người trẻ tuổi thường diễn biến âm thầm, khó nhận biết, khiến nhiều người có tâm lý chủ quan.
Một số triệu chứng người bệnh có thể gặp phải ở những giai đoạn đầu như hoa mắt, chóng mặt, đau đầu, thở gấp, đau tức ngực, tim đập nhanh… Khi bệnh phát triển đến giai đoạn cuối sẽ gây ra những triệu chứng nguy hiểm như đau tim, huyết áp cao, xơ vữa động mạch, nhồi máu cơ tim…
Gan nhiễm mỡ là một trong những biến chứng của bệnh máu nhiễm mỡ
Máu nhiễm mỡ ngày càng trở nên phổ biến trên toàn thế giới với tỷ lệ người trẻ mắc bệnh ngày càng tăng. Nếu không được phát hiện sớm và chữa trị kịp thời, đúng cách, người bệnh có thể gặp nhiều biến chứng nguy hiểm đến sức khỏe như:
- Nguy cơ mắc bệnh tim mạch tăng cao như xơ vữa động mạch, tắc mạch, nhồi máu cơ tim, đột quỵ...
- Bệnh viêm tụy, viêm tụy cấp: đây là một trong những biến chứng nguy hiểm của bệnh, có thể nguy hiểm tới tính mạng.
- Tai biến mạch máu não
- Suy giảm chức năng gan: máu nhiễm mỡ là một trong những nguyên nhân chính gây gan nhiễm mỡ cũng như các bệnh lý về gan khác
- Cao huyết áp
Tập thể dục, thể thao hàng ngày để phòng ngừa bệnh máu mỡ cao
Máu nhiễm mỡ nếu được phát hiện sớm người bệnh có thể cải thiện bệnh nhanh chóng bằng thay đổi sang chế độ ăn uống khoa học, tập luyện thể dục thường xuyên để làm giảm nồng độ mỡ trong máu. Nếu để bệnh phát triển đến giai đoạn, việc điều trị sẽ khó khăn và phức tạp hơn rất nhiều, hơn nữa biến chứng nguy hiểm cũng luôn đe dọa tính mạng bệnh nhân. Ngoài ra, rối loạn mỡ máu nếu không được điều trị đúng cách và dứt điểm sẽ rất dễ tái phát trở lại. Để ngăn ngừa và phòng tránh bệnh máu nhiễm mỡ, bạn nên thực hiện theo những biện pháp dưới đây:
- Kiểm soát cân nặng cơ thể và duy trì ở mức hợp lý
- Ăn vừa đủ các thực phẩm chứa nhiều chất béo bão hòa như: thịt bò, thịt lợn, thịt bê…
- Nên sử dụng các thực phẩm chứa nhiều chất béo có lợi
- Cân bằng dinh dưỡng mỗi ngày, các dưỡng chất nên được cung cấp đầy đủ, không nên ăn quá nhiều chất đạm và chất béo
- Ăn nhiều rau xanh, trái cây tươi để bổ sung chất xơ, vitamin và khoáng chất cho cơ thể
- Tránh xa rượu bia, thuốc lá, các chất kích thích
- Không nên ăn tối muộn hoặc ăn quá nhiều vì sẽ gây khó tiêu, cholesterol bị đọng lại trên thành động mạch.
Trên đây là những chia sẻ về vấn đề máu nhiễm mỡ. Bên cạnh việc phòng ngừa, xây dựng chế độ ăn uống lành mạnh, luyện tập thể thao thường xuyên, bạn cũng nên khám sức khỏe tổng quát, xét nghiệm máu định kỳ để sàng lọc phát hiện bệnh sớm. Hãy liên hệ qua hotline 19001806 để được tư vấn.
BỆNH VIỆN ĐA KHOA PHƯƠNG ĐÔNG
Địa chỉ: Số 9, Phố Viên, Cổ Nhuế 2, Bắc Từ Liêm, Hà Nội
Tổng đài tư vấn: 19001806
Website: https://benhvienphuongdong.vn
Lưu ý: Thông tin trong bài viết chỉ mang tính chất tham khảo, vui lòng liên hệ với Bác sĩ, Dược sĩ hoặc chuyên viên y tế để được tư vấn cụ thể.
Cuồng nhĩ là một dạng rối loạn nhịp tim thường gặp, có thể gây ra những ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe nếu không được phát hiện và điều...
