Những điều cần biết về bệnh suy dinh dưỡng

Suy dinh dưỡng là gì?

Suy dinh dưỡng là tình trạng xảy ra khi cơ thể một người không được cung cấp các chất dinh dưỡng một cách đầy đủ. Các dưỡng chất đó có thể là:

• Calo;
• Protein;
• Khoáng chất;
• Các loại vitamin;

Đây là tình trạng cơ thể không có đủ các dưỡng chất cần thiết

Những người bị suy dinh dưỡng thường có thể chất thấp bé, còi cọc, nhẹ cân hơn hẳn so với những người cùng giới tính, cùng lứa tuổi dựa trên tiêu chuẩn sức khỏe thông thường. Tình trạng này thường gặp ở những quốc gia nghèo, chưa phát triển và các quốc gia đang phát triển như Việt Nam.

Những biểu hiện của suy dinh dưỡng

Dưới đây, chúng ta cùng tìm hiểu về biểu hiện của chứng thiếu dinh dưỡng và bội dinh dưỡng nhé. Hai chứng này có sự liên quan rất mật thiết với nhau đấy.

Biểu hiện của thiếu dinh dưỡng

Rụng tóc nhiều

Thực chất việc rụng tóc xảy ra rất thường xuyên, đặc biệt là ở phụ nữ. Việc rụng 100 sợi tóc/ ngày được xem là bình thường. Tuy nhiên nếu lượng tóc rụng nhiều hơn thì bạn cần chú ý xem mình có bị thiếu sắt hay không.

Cơ thể thường xuyên mệt mỏi không rõ nguyên nhân

Nếu bạn thấy cơ thể thường xuyên mệt mỏi, stress và buồn ngủ, đó chính là những dấu hiệu rõ ràng nhất cho thấy cơ thể bạn không đủ dinh dưỡng. Lúc này, bạn nên nhanh chóng đến gặp bác sĩ để làm xét nghiệm và bổ sung dinh dưỡng. Tránh ảnh hưởng nghiêm trọng tới sức khoẻ hay gây bất tiện trong cuộc sống.

Mất dần lớp mỡ dưới da

Lúc này, cân nặng của người bệnh sẽ giảm rất nhanh. Dấu hiệu đầu tiên thấy được chính là lớp mỡ dưới da nhanh chóng teo đi. Nó khiến cơ thể người bệnh gầy gò hơn rất nhiều, mọi người có thể nhìn thấy điều này bằng mắt thường.

Dễ nhiễm trùng, vết thương lâu lành

Khi suy dinh dưỡng, sức đề kháng sẽ giảm rất nhanh. Chính vì vậy, nguy cơ mắc bệnh nhiễm trùng, cảm cúm hơn rất nhiều. Với những vết thương hở ngoài da ở người mắc suy dinh dưỡng sẽ rất lâu lành.

Giảm hoạt động thể chất, không còn ham muốn tình dục

Khi suy dinh dưỡng sẽ chán nản, không còn ham hoạt động thể chất hay quan hệ tình dục

Đây là hệ quả tất yếu của việc cơ thể mệt mỏi, uể oải kéo dài. Lâu dần sẽ không còn sinh khí để thực hiện các hoạt động thể chất bình thường, kể cả việc quan hệ tình dục. Chỉ cần động tay chân một chút, mọi người sẽ thấy kiệt sức và không thể tiếp tục được nữa.

Biểu hiện của thừa dinh dưỡng (bội dinh dưỡng)

Khi xem xét về dinh dưỡng, chứng bội dinh dưỡng cũng được nhắc đến rất nhiều. Dưới đây là một vài dấu hiệu của tình trạng đó.

Thừa cân, tăng cân nhanh hơn bình thường

Tác dụng đầu tiên của việc thừa dinh dưỡng chính là tăng cân nhanh, thừa cân bất thường. Nguyên nhân là do lượng calo dư thừa không được tiêu thụ tích tụ thành mỡ.

Khó chịu trong dạ dày, khó tiêu

Chế độ ăn quá nhiều dinh dưỡng khiến hệ tiêu hoá bị quá tải. Việc thấy khó chịu trong dạ dày, không tiêu được thức ăn, tức bụng sau bữa ăn trong ngày là điều khó tránh khỏi.

Cơ thể luôn ở trạng thái mệt mỏi

Ngay cả khi đã ngủ đủ giấc nhưng vẫn luôn thấy mệt mỏi có thể là dấu hiệu của thừa cân, bội dinh dưỡng. Nguyên nhân là do tiêu thụ quá nhiều thực phẩm, chất dinh dưỡng khiến gan phải làm việc liên tục, thậm chí là quá tải.

Điều này cũng khiến não bộ bị ảnh hưởng nghiêm trọng, trở nên kém nhạy bén hơn. Việc cơ thể bị mệt mỏi kéo dài là hệ quả tất yếu của quá trình này.

Hơi thở có mùi khó chịu

Nguyên nhân của tình trạng này là do thức ăn không được xử lý tốt ở đường tiêu hoá. Chúng lên men, tích tụ và khiến hơi thở nặng mùi hơn. Nếu đột nhiên nhận ra hơi thở có mùi khác lạ, bạn nên nhanh chóng đến gặp bác sĩ để được tư vấn kỹ hơn.

Nguyên nhân suy dinh dưỡng

Nhiều năm qua, thế giới vẫn luôn phải đối diện với tình trạng suy dinh dưỡng xuất hiện ở nhiều nơi. Đặc biệt đối tượng thường gặp nhất là trẻ em. Dưới đây là những nguyên nhân thường gặp gây nên tình trạng này.

Do thiếu thực phẩm thiết yếu

Ở rất nhiều quốc gia, tình trạng thiếu hụt lương thực vẫn còn. Mất an ninh lương thực khiến giá cả thực phẩm trở nên đắt đỏ quá mức so với thu nhập của người dân. Tình trạng này có thể thấy rõ ở những nước châu Phi kém phát triển trong những năm gần đây. Ngoài ra, vấn đề mất an ninh lương thực có thể gặp phải trong những trường hợp sau:

• Do điều kiện tinh tế kém, khó khăn còn nhiều;
• Nạn đói xuất hiện do chiến tranh kéo dài;

Những tình trạng này khiến người dân không thể tiếp cận với nguồn lương thực đầy đủ. Lúc này, những đối tượng nguy cơ như trẻ em, người già, người có sức khoẻ kém sẽ nhanh chóng sa sút, suy dinh dưỡng.

Do ăn uống không đa dạng

Nhiều người dù có điều kiện kinh tế tốt nhưng vẫn bị suy dinh dưỡng do chế độ ăn sai lầm. Nguyên nhân là do họ thường tập trung vào một vài nhóm thực phẩm và bỏ qua những nhóm thực phẩm còn lại.

Hãy đa dạng hoá các loại thực phẩm

Lúc này, cơ thể sẽ nạp rất nhiều một nhóm dinh dưỡng. Và thiếu hụt một vài nhóm dinh dưỡng khác. Từ đó, khó tránh được tình trạng suy dinh dưỡng nghiêm trọng.

Suy dinh dưỡng do khả năng hấp thu các dưỡng chất kém

Điều này thường xuất hiện do một cá nhân gặp phải các vấn đề trong tiêu hoá, hấp thu dưỡng chất. Nổi bật có thể kể tới các bệnh sau:

• Bệnh Celiac;
• Bệnh Crohn;
• Hại khuẩn trong đường tiêu hoá phát triển lấn át so với lợi khuẩn;
• Bị các bệnh liên quan về dạ dày;
• Khả năng tiêu hoá thức ăn kém;
• Trẻ em bị giun sán, người lớn lâu không tẩy giun cũng có thể gặp tình trạng này;

Lúc này, người bệnh có thể ăn rất nhiều nhưng lượng dưỡng chất hấp thụ được lại rất ít. Từ đó, dẫn tới tình trạng suy dinh dưỡng như chúng ta vẫn thấy.

Do rối loạn sức khỏe tinh thần

Các căn bệnh như thần kinh, trầm cảm, mất ngủ cũng ảnh hưởng rất nhiều tới sức khỏe thể chất. Đặc biệt, nó khiến việc ăn uống của người bệnh bị ảnh hưởng rất nhiều. Lâu dần, nó có thể khiến người bệnh trở nên thiếu chất nghiêm trọng và bị suy dinh dưỡng.

Suy dinh dưỡng do lạm dụng chất gây nghiện, rượu, bia

Khi sử dụng rượu bia hay bất kỳ chất gây nghiện/ chất kích thích nào, toàn bộ cơ thể đều bị ảnh hưởng. Nó khiến khả năng hấp thụ, trao đổi chất bị thay đổi. Đặc biệt, quá trình chuyển đổi dinh dưỡng, calo nạp vào của cơ thể bị cản trở. Từ đó, khiến cơ thể bị suy kiệt khi không có đủ dinh dưỡng cho các hoạt động thường ngày.

Do vấn đề di truyền hoặc các vấn đề xã hội

Khi mắc bệnh di truyền liên quan tới khả năng hấp thụ, người bệnh sẽ khó lòng có đủ dinh dưỡng. Ngoài ra, một số vấn đề xã hội (ví dụ như khi giãn cách trong đại dịch Covid 19) cũng có thể gây nên các vấn đề liên quan tới thực phẩm, dinh dưỡng như sau:

• Không thể rời khỏi nhà để đi mua thực phẩm thiết yếu cho cuộc sống;
• Không đủ khả năng, sức khoẻ để chế biến, nấu nướng;
• Những người sống một mình, không có động lực để nấu ăn;
• Kỹ năng nấu nướng không đủ để cung cấp bữa ăn tốt cho cơ thể;
• Không có đủ điều kiện tài chính để mua thực phẩm khi đó;

Nguyên nhân gây suy dinh dưỡng ở trẻ em

Đối với các em nhỏ, nguyên nhân gây suy dinh dưỡng rất đa dạng. Nó có thể do trẻ không được ăn đủ, không được bú sữa mẹ đầy đủ. Đôi khi, suy dinh dưỡng cũng do cha mẹ cho trẻ sử dụng quá nhiều thuốc kháng sinh. Khi sức đề kháng giảm đi, trẻ cũng có thể phải đối diện với các bệnh lý đường ruột, bệnh hô hấp hay bệnh biếng ăn. Đây cũng là căn nguyên khiến nhiều trẻ nhỏ bị suy dinh dưỡng nghiêm trọng.

Những người dễ mắc suy dinh dưỡng

Qua những thống kê, các chuyên gia dinh dưỡng đã tìm ra các nhóm người có nguy cơ bị thiếu hụt chất dinh dưỡng nhất. Cùng tìm hiểu về những nhóm người này nhé.

Người cao tuổi, đặc biệt là những người nằm viện dài ngày

Khi nằm viện lâu ngày, nguy cơ bị suy dinh dưỡng sẽ tăng lên nhiều

Ở người già, khả năng chuyển hóa thực phẩm thành dinh dưỡng, năng lượng trong cơ thể đã không còn đảm bảo như trước. Kèm theo đó, khả năng ăn uống của họ cũng kém hơn thời trẻ rất nhiều. Do đó, dù tính toán lượng thực phẩm, chăm sóc tốt, người già vẫn có nguy cơ mắc suy dinh dưỡng khá cao. Tình trạng này càng trở nên nghiêm trọng ở những người người bệnh nằm liệt giường, phải ăn bằng ống xông.

Trẻ em sinh ra trong những gia đình nghèo khó

Ở nhiều vùng, vẫn có các hộ gia đình nghèo sống trong điều kiện kinh tế rất thấp. Lúc này, họ không thể quan tâm đến hàm lượng dinh dưỡng hay cố đa dạng các thực phẩm nạp vào trong bữa ăn thường ngày. Do đó, nguy cơ thiếu dinh dưỡng ở trẻ em là không thể tránh được.

Người ở các vùng cách ly, khó đi chợ

Tương tự như thời điểm covid, có khá nhiều nơi trên thế giới vẫn đang bị cách ly do chiến tranh, phân biệt sắc tộc. Những cá nhân sức khoẻ yếu sống trong các khu vực này hầu hết đều bị suy dinh dưỡng do không thể tìm đủ nguồn thực phẩm thiết yếu.

Những người có bệnh tâm lý gặp khó khăn trong tiếp xúc

Những cá nhân này thường gặp nhiều vấn đề trong việc đi lại, tiếp xúc. Chính vì vậy họ khó có khả năng tự đi chợ, mua sắm các thực phẩm thiết yếu phục vụ bữa ăn và đảm bảo dinh dưỡng cho bản thân.

Các cách phòng bệnh suy dinh dưỡng, đặc biệt là ở trẻ em

Nhiều năm qua, việc phòng chống bệnh suy dinh dưỡng (đặc biệt là ở trẻ nhỏ) rất được chú trọng. Dưới đây là những lưu ý giúp bạn làm được điều đó.

Có chế độ ăn uống đầy đủ chất dinh dưỡng

Đây chính là điều quan trọng nhất giúp phòng chống, hạn chế nguy cơ mắc suy dinh dưỡng. Mọi người cần chú ý xây dựng một thực đơn lành mạnh, khoa học.

Đối với những người có bệnh, đang gặp vấn đề sức khỏe, dinh dưỡng càng cần chú ý hơn. Nếu có thể mọi người hãy tham khảo ý kiến của các bác sĩ chuyên khoa để xây dựng chế độ ăn phù hợp.

Việc này nhằm đảm bảo mọi người có thể bổ sung những nhóm dưỡng chất cơ thể đang thiếu. Từ đó, giữ cơ thể ở trạng thái có đầy đủ năng lượng để hoạt động và luôn khoẻ mạnh.

Thường xuyên tập thể dục thể thao

Bất kỳ ai cũng nên tập luyện thể dục thể thao với cường độ hợp lý. Nó giúp các cơ dẻo dai hơn, đảm bảo khả năng chuyển hóa dinh dưỡng của cơ thể luôn ở mức tốt. Lúc này, nguy cơ bị suy dinh dưỡng sẽ giảm được rất nhiều.

Bổ sung đầy đủ dinh dưỡng cho mẹ trong quá trình mang thai

Để phòng chống suy dinh dưỡng ở trẻ sơ sinh, mẹ cần bổ sung đầy đủ dinh dưỡng từ khi còn đang mang thai. Hãy xây dựng một chế độ ăn uống cân bằng các chất, đa dạng các loại thực phẩm. 

Trong quá trình mang thai cần chú ý bổ sung đầy đủ dinh dưỡng

Trong trường hợp mẹ bị nghén, khó ăn, hãy sử dụng thêm các loại sữa. Tuy nhiên, nên chú ý tham khảo ý kiến của các chuyên gia để được tư vấn và lựa chọn thực phẩm bổ sung phù hợp nhé.

Theo dõi biểu đồ tăng trưởng của trẻ theo tháng

Ở trẻ em, cân nặng và chiều cao thay đổi mỗi ngày. Chỉ một chút bất ổn trong việc tăng trưởng của trẻ cũng cần được ghi nhận để nắm bắt tình hình. Từ đó, đưa ra giải pháp giải quyết tốt nhất.

Cha mẹ cần chú ý theo dõi biểu đồ cân nặng của trẻ hàng tháng. Đối với trẻ có dấu hiệu suy dinh dưỡng, đang điều trị các bệnh hoặc bất thường của cơ thể, việc theo dõi cần sát sao hơn. Tốt nhất cha mẹ nên theo dõi biểu đồ hàng tuần để có cách điều chỉnh tốt nhất nếu phát hiện những bất ổn nhé.

Hiểu được suy dinh dưỡng là gì cùng những dấu hiệu của nó sẽ giúp mọi người chăm sóc cơ thể, người thân tốt hơn. Hy vọng bài viết này hữu ích đối với bạn. Khi nhận thấy người thân có dấu hiệu bất thường về cơ thể, hãy nhanh chóng đến Bệnh viện Phương Đông để được làm các xét nghiệm cần thiết và có liệu trình điều trị phù hợp.  

Quý khách hàng có thể liên hệ số điện thoại tổng đài 19001806 để được tư vấn cụ thể hoặc để lại thông tin đăng ký tại phần Đặt lịch khám để đặt lịch khám tại bệnh viện đa khoa Phương Đông.