Thế nào là suy sinh dục ở nam giới?
Suy sinh dục ở nam giới được định nghĩa là sự thiếu hụt hormone tuyến sinh dục ở nam giới - testosterone. Suy sinh dục nam có thể do suy giảm chức năng của tinh hoàn (suy sinh dục nguyên phát) hoặc rối loạn trục dưới đồi - tuyến yên (suy sinh dục thứ phát). Đối tượng có nguy cơ cao bị suy sinh dục nam là nam giới trong độ tuổi 40 trở lên, nam giới béo phì, nam giới có bệnh lý kết hợp hoặc sức khỏe sa sút.
Suy sinh dục ở nam giới ảnh hưởng không nhỏ đến hạnh phúc của nhiều cặp đôi.
Nguyên nhân dẫn đến tình trạng suy sinh dục ở nam giới
Suy sinh dục nguyên phát liên quan đến sự kém đáp ứng của tinh hoàn với hormone kích thích nang trứng (FSH) và hormone kích thích hoàng thể (LH). Suy sinh dục này ảnh hưởng đến sản xuất testosterone, khi nồng độ testosterone thấp sẽ không đủ ức chế để tạo ra FSH và LH. Do đó, nồng độ FSH và LH tăng lên.
Suy sinh dục thứ phát là tình trạng sản xuất hormone suy giảm dẫn đến giải phóng gonadotropin (GnRH) hay không sản sinh đủ FSH và LF do suy giảm tuyến yên. Trong suy giảm thứ phát nồng độ testosterone, FSH và LF luôn ở mức thấp hoặc mức bình thường – thấp. Và bất kỳ bệnh lý cấp tính nào cũng có thể gây ra suy sinh dục tạm thời.
Một số hội chứng suy sinh dục có cả nguyên nhân nguyên phát và thứ phát (suy sinh dục hỗn hợp). Bảng nguyên nhân của suy sinh dục ở nam giới sẽ liệt kê một số lý do phổ biến gây suy tuyến sinh dục.
Nguyên nhân suy sinh dục nguyên phát
|
Tinh hoàn lạc chỗ
|
Tăng prolactin máu
|
Bệnh lý toàn thân
|
HC Klinefelter 47,XXX.
|
U tuyến yên.
|
Xơ gan
|
U tế bào mầm
|
Giảm hormone kích thích sinh dục tự phát
|
Suy giảm miễn dịch(HIV/AIDS)
|
Viêm tinh hoàn.
|
Hội chứng Kallmann
|
Tuổi cao
|
Thiếu tinh hoàn mắc phải hoặc bẩm sinh
|
Suy giảm GnRH thứ phát
|
Thuốc
|
Thoái hóa hoặc teo TH không rõ nguyên nhân
|
Hội chứng Prader - Willi
|
Bia rượu
|
46 XY, rối loạn phát triển giới tính
|
Thiểu năng tuyến thượng thận bẩm sinh có SSD do giảm hormone kích thích sinh dục
|
Phơi nhiễm với nghề
|
Triệu chứng và dấu hiệu của suy sinh dục ở nam giới
Tình trạng thiếu hụt testosterone của tuổi khởi phát chi phối các biểu hiện lâm sàng như trước sinh, trước tuổi dậy thì và suy sinh dục khởi phát sau tuổi dậy thì.
Suy sinh dục trước sinh khởi phát từ giai đoạn trẻ, lúc còn là thai nhi dẫn tới sự rối loạn phát triển bộ phận sinh dục ngoài. Khi thiếu hụt hoặc không có mặt của testosterone có thể gây ra tình trạng lỗ đái thấp, ẩn tinh hoàn, tinh hoàn lạc chỗ, bộ phận sinh dục ngoài kiểu nữ.
Suy sinh dục trước tuổi dậy thì có ít hậu quả và đến khi phát hiện tuổi dậy thì muộn mới được để ý đến. Nếu tình trạng này không được phát hiện và điều trị kịp thời có thể làm giảm sự phát triển của các đặc điểm giới tính thứ phát. Những đứa trẻ bị suy sinh dục trước tuổi dậy thì khi trưởng thành cơ bắp sẽ kém phát triển, có giọng nói the thé, bìu nhỏ, tinh hoàn và dương vật nhỏ, lông nách và lông mu thưa, trên cơ thể không có lông. Thậm chí, vú to và đầu xương không có cốt hóa.
Tùy thuộc vào mức độ và thời gian của sự thiếu hụt mà sự thiếu hụt testosterone ở người lớn hay suy sinh dục sau tuổi dậy thì sẽ có những biểu hiện khác nhau như giảm ham muốn, rối loạn cương dương, suy giảm khả năng nhận thức, rối loạn giấc ngủ, rối loạn vận mạch, thay đổi tâm thần (nóng nảy, tức giận và trầm cảm).
Bên cạnh đó, nhiều người còn gặp phải tình trạng giảm khối lượng cơ, tăng lượng chất béo tạng, tinh hoàn teo tóp, loãng xương, vú to, lông trên cơ thể thưa thớt và những biểu hiện này thường mất vài năm để xuất hiện. Chính sự thiếu hụt testosterone sẽ làm tăng nguy cơ mắc các bệnh mạn tính như động mạch vành và đái tháo đường.
Suy sinh dục ở nam giới có thể xuất hiện tại bất kỳ thời điểm nào trong đời với những biểu hiện lâm sàng khác nhau.
Chẩn đoán suy sinh dục ở nam giới
Để có kết luận chính xác về tình trạng bệnh lý này, các bác sĩ Nam học sẽ thực hiện một số thăm khám, chỉ định xét nghiệm sau:
- Thăm khám lâm sàng
- Người bệnh sẽ được bác sĩ hỏi bệnh sử như thời gian xuất hiện bệnh, tình trạng bệnh, có triệu chứng như thế nào, đã từng phẫu thuật hay chưa và đang sử dụng những loại thuốc nào, ….
- Khám sức khỏe tổng thể, đánh giá chỉ số BMI
- Khám cơ quan sinh sản nam giới bao gồm: dương vật, tinh hoàn và tiền liệt tuyến và các đặc điểm sinh dục phụ.
- Xét nghiệm, bắt đầu với nồng độ hormone FSH, hormone LH và nồng độ testosterone.
Suy sinh dục bẩm sinh và suy sinh dục trước tuổi dậy thì thường được nghi ngờ nếu có sự phát triển bất thường hoặc dậy thì muộn. Dựa trên triệu chứng cơ năng và thực thể có thể nghi ngờ đây chính là những dấu hiệu của suy sinh dục sau tuổi dậy thì, nhưng các dấu hiệu lâm sàng này thường dễ bị bỏ qua vì chúng không nhạy cảm và đặc hiệu.
Hội chứng Klinefelter nên được xem xét ở nam giới vị thành niên dậy thì muộn, tuyến sinh dục ở nam giới trẻ bị suy và tinh hoàn của tất cả nam giới trưởng thành rất nhỏ. Ngoài ra bác sĩ có thể chỉ định thêm các xét nghiệm khác như sinh hóa máu, tinh dịch đồ, công thức Karyotype( bộ nhiễm sắc thể), siêu âm tinh hoàn, chụp cộng hưởng từ sọ não, tiểu khung,… để đánh giá tình trạng suy sinh dục tùy theo từng trường hợp bệnh nhân.
Chẩn đoán suy sinh dục nguyên phát và thứ phát
Tăng hormone FSH và LH nhạy cảm hơn trong chẩn đoán suy sinh dục nguyên phát so với việc nồng độ testosterone giảm. Nồng độ FSH và LH cũng giúp xác định xem suy sinh dục này là nguyên phát hay thứ phát. Dù nồng độ gonadotropin cao nhưng nồng độ testosterone ở mức bình thường - thấp cũng gợi ý suy sinh dục nguyên phát, ngược lại nồng độ gonadotropin thấp hoặc thấp hơn so với dự kiến đối với nồng độ testosterone cho thấy suy sinh dục thứ phát.
Ngoài ra, những bé trai có vóc dáng thấp, chưa dậy thì, nồng độ testosterone thấp kết hợp với nồng độ gonadotropin thấp có thể là do dậy thì muộn. Tăng nồng độ FSH huyết thanh với nồng độ testosterone và LH bình thường, thường xảy ra khi sự sinh tinh bị suy giảm và sự sản xuất testosterone vẫn bình thường. Nguyên nhân của suy sinh dục thường thấy rõ ở trên lâm sàng. Suy sinh dục nguyên phát không đòi hỏi phải xét nghiệm thêm, mặc dù hội chứng Klinefelter được một số bác sĩ chẩn đoán khi làm xét nghiệm bộ nhiễm sắc thể.
Cùng một lúc đo được nồng độ testosterone huyết thanh toàn phần (và cả tự do - khi có thể), FSH huyết thanh và mức LH huyết thanh. Giá trị bình thường cho nồng độ testosterone toàn phần là 8.6 đến 30 nmol/L. Xét nghiệm định lượng testosterone nên được lấy máu vào buổi sáng (trước 10 giờ) để chẩn đoán suy sinh dục. Do sự gia tăng globulin gắn kết hormone giới tính (SHBG) theo tuổi già, nồng độ testosterone toàn phần là một chỉ số ít nhạy cảm về suy sinh dục sau 50 tuổi.
Nếu muốn xét nghiệm tương tự xét nghiệm testosterone tự do sẽ có sẵn một số bộ dụng cụ thương mại, song kết quả đưa ra thường không được chính xác. Nhất là đối với các bệnh lý như béo phì, đái tháo đường type 2 và suy giáp sẽ làm thay đổi SHBG.
Tất cả những người đang mong muốn có con nên được thực hiện phân tích dịch đồ. Chức năng của ống sinh tinh được cung cấp một chỉ số chính xác nhờ mẫu tinh dịch thu thập được bằng thủ dâm sau 2 ngày kiêng xuất tinh ở thanh thiếu niên hoặc người lớn. Tiêu chuẩn của Tổ chức Y tế Thế Giới về một mẫu tinh dịch bình thường sẽ có thể tích > 1,4 mL với > 16 triệu tinh trùng/mL, trong đó > 30% có khả năng di chuyển và > 4% có hình thái học bình thường.
Suy sinh dục ở nam giới có 2 nguyên nhân là suy sinh dục nguyên phát và thứ phát.
Điều trị suy sinh dục ở nam giới
Hiện nay, để điều trị suy sinh dục ở nam giới có 2 liệu pháp là liệu pháp thay thế testosterone và liệu pháp thay thế Gonadotropin để phục hồi khả năng sinh sản do suy sinh dục thứ phát.
Liệu pháp thay thế testosterone (TRT)
Đối với nam giới đang mong muốn có con (trừ khi có suy tinh hoàn nguyên phát không hồi phục), kể cả trong suy sinh dục thứ phát nên tránh liệu pháp thay thế testosterone vì testosterone ngoại sinh làm suy yếu quá trình sinh tinh.
Tuy nhiên, vấn đề sinh sản sau này không đáng lo ngại thì liệu pháp thay thế testosterone đơn thuần có thể được sử dụng để điều trị suy sinh dục thứ phát. Điều trị suy sinh dục thứ phát ở bé trai với liệu pháp thay thế gonadotropin thường sự sản sinh tinh trùng rất tốt cũng như kích thích sản xuất androgen tốt hơn.
Nam giới có thể thực hiện liệu pháp thay thế testosterone khi:
- Không có dấu hiệu dậy thì.
- Gần đến tuổi 15.
- Suy sinh dục thứ phát đã được loại trừ.
- Liệu pháp thay thế này có thể có lợi khi người lớn được xác định thiếu hụt testosterone sử dụng. Điều trị làm chậm tiến trình của loãng xương, sự mất cơ, mất ổn định vận mạch, giảm ham muốn, trầm cảm, và đôi khi cả rối loạn cương dương.
Liệu pháp thay thế testosterone bao gồm các lựa chọn:
- Các lựa chọn cho liệu pháp thay thế testosterone bao gồm:
- Testosterone gel 1% (5 đến 10 g gel hàng ngày để cung cấp từ 5 đến 10 mg testosterone hàng ngày).
- Miếng dán testosterone qua da (4 mg x 1 lần/ngày).
- Dụng cụ cấy testosterone dưới da (75 mg/viên), dùng từ 4 - 6 viên tác dụng kéo dài 3 đến 6 tháng.
- Tiêm bắp testosterone enanthate hoặc cypionate (100 mg mỗi 7 ngày hoặc 200 mg mỗi 10 đến 14 ngày); có sẵn để tự tiêm.
So với các phương pháp khác thì testosterone dạng gel giúp duy trì nồng độ sinh ký trong máy phù hợp hơn. Thế nhưng, dạng dán qua da hoặc tiêm bắp lại được ưa thích hơn cả bởi chi phí thấp. Trong khi đó, các dạng uống thường khó đánh giá mức độ thấp thu.
Khi bổ sung testosterone nam giới cần được theo dõi một cách định kỳ. Hàng quý trong năm đầu tiên, khi thực hiện liệu pháp thay thế testosterone thì hematocrit (Hct), PSA, testosterone nên được đo lường cẩn thận và từ các năm tiếp theo sẽ là nửa năm mộ lần. Cùng thời điểm này hãy thăm khám trực tràng, nếu Hct là ≥ 54%, liều testosterone nên được giảm. Còn mức PSA tăng đáng kể cần nhanh chóng xem xét sinh thiết tuyến tiền liệt, vì có thể đang bỏ sót chẩn đoán và điều trị ung thư tuyến tiền liệt.
Liệu pháp thay thế testosterone và Gonadotropin được sử dụng rộng rãi trong việc điều trị tình trạng suy sinh dục ở nam
Liệu pháp thay thế Gonadotropin
Liệu pháp thay thế này được cho là khá thuận tiện và an toàn. Mặc dù các bệnh nhân bị suy sinh dục nguyên phát không thể có khả năng sinh sản khi dùng bất kỳ liệu pháp nội tiết nào nhưng bệnh nhân suy sinh dục thứ phát thường có khả năng sinh sản với liệu pháp gonadotropin.
Điều trị vô sinh do suy sinh dục ở nam giới
Nguyên nhân gây vô sinh có rất nhiều và có thể khác so với suy suy dục. Vô sinh do suy sinh dục nguyên phát (tăng FSH) không đáp ứng với liệu pháp hormone. Suy sinh dục nguyên phát, tinh trùng có thể thu gom bằng kỹ thuật vi phẫu và được kỹ thuật sinh sản hỗ trợ để thụ tinh với trứng.
Liệu pháp điều trị thay thế gonadotropin thường đáp ứng với vô sinh do suy sinh dục thứ phát. Còn suy sinh dục thứ phát có các triệu chứng khác thường đáp ứng tốt với liệu pháp thay thế testosterone đơn độc. Nếu bệnh tuyến yên gây ra suy sinh dục thứ phát thì việc điều trị bằng liệu pháp thay thế gonadotropin được cho là hiệu quả.
Hầu hết nam giới bị suy sinh dục thứ phát do vùng dưới đồi bị khiếm khuyết như suy vùng dưới đồi vô căn, hội chứng Kallmann, sau khi được điều trị sẽ có khả năng sinh sản, kể cả lượng tinh trùng thấp < 5 triệu tinh trùng/ml). Khi điều trị LH và FSH không hiệu quả sẽ được thay thế bằng liệu pháp phóng thích gonadotropin theo xung sẽ có hiệu quả hơn, mặc dùng ít có sẵn. Và có đến 80%-90% áp nam giới áp dụng phác đồ này đều thành công.
Thăm khám và điều trị suy sinh dục ở nam giới ở đâu uy tín?
Để việc thăm khám và điều trị bệnh đạt hiệu quả cao thì việc tìm một địa chỉ khám bệnh uy tín là điều hết sức quan trọng. Hãy đến với Bệnh viện Đa Khoa Phương Đông để điều trị suy sinh dục ở nam giới. Chúng tôi sở hữu đội ngũ chuyên gia cao cấp, y bác sĩ Nam khoa đầu ngành, giỏi chuyên môn, dày dặn kinh nghiệm thực tiễn, từng tu nghiệp ở nước ngoài. Đồng thời, trang thiết bị y tế hiện đại, cơ sở vật chất sang trọng, đẳng cấp khách sạn 5 sao.
Chi phí điều trị suy sinh dục được Bệnh viện Đa khoa Phương Đông công khai rõ ràng, cam kết sẽ không phát sinh thêm các phí mà không thông báo trước với người bệnh. Quy trình thăm khám và điều trị chuyên nghiệp, tận tình tư vấn và hướng dẫn bệnh nhân trong quá trình khám và chữa bệnh. Đến với chúng tôi chắc chắn bạn sẽ hài lòng với chất lượng dịch vụ của bệnh viện.
Bệnh viện Đa khoa Phương Đông là một trong những bệnh viện uy tín điều trị tình trạng suy sinh dục nam
Trên đây là toàn bộ chia sẻ về bệnh suy sinh dục ở nam giới, một trong những bệnh lý thường gặp ở nam giới. Nếu thấy dấu hiệu bất thường bạn hãy đi khám ngay để điều trị kịp thời nhé!