Túi mật là một bộ phận trực thuộc hệ thống đường dẫn mật đóng vai trò dự trữ dịch mật do gan bài tiết ra. Có rất nhiều bệnh lý khá phổ biến bắt nguồn từ cơ quan này ảnh hưởng đến sức khỏe. Vậy cơ quan này có cấu tạo và chức năng như thế nào, các bệnh lý có liên quan gây nguy hiểm không? Những thông tin dưới đây sẽ giải đáp chi tiết cho bạn.
Túi mật tiếng Anh là gall-bladder, vậy túi mật nằm ở đâu? Trong cơ thể con người, túi mật là cơ quan nằm trong hệ thống đường dẫn mật. Đây là túi nhỏ nằm ở phần vùng bụng bên phải có vị trí sát dưới gan và bờ sườn ở bên phải. Túi có kích thước chiều ngang khoảng 30 – 40mm, chiều dài của túi khoảng 80-100mm. Dung tích của túi thường nằm ở khoảng trên dưới 50ml ở người trưởng thành.
Cơ quan này có hình dạng giống như một quả lê và có phần đầu mở đi vào ống nang. Cấu tạo của túi được chia thành 3 phần đáy, thân và cổ ống dẫn mật đến túi có chiều dài khoảng từ 3-4 cm. Phần đầu ống dẫn mật có chiều dài khoảng chừng 4 – 5mm nhưng càng về cuối lại càng thu hẹp xuống còn khoảng 2,5mm.
Tạo phần lòng trên của ống dẫn mật sẽ có những van cấu tạo có tên gọi là Heister. Đây là những van có cấu tạo để giúp cho ống dẫn mật không bị gấp lại để giúp cho phần dịch mật được lưu thông dễ dàng hơn.
Túi mật là túi nhỏ nằm ở phần vùng bụng bên phải có vị trí sát dưới gan
Chức năng chính của túi mật đó là giúp dự trữ phần dịch mật do cơ quan gan tổng hợp, bài tiết ra. Phần dịch mật có tính chất hơn sền sệt, có vị đắng và màu sắc là vàng ngả xanh. Dịch mật có vai trò quan trọng với hoạt động tiêu hóa thức ăn của con người. Dịch mật gồm có:
Muối mật có thể là ở dạng muối natri hoặc kali của các acid mật liên hợp, nguồn gốc từ cholesterol với taurin hoặc glycin. Muối mật đóng vai trò quan trọng đối với quá trình phân hủy chất béo đồng thời hỗ trợ thúc đẩy hoạt động của các enzyme phân hủy Lipid. Đồng thời những hợp chất này còn có tác dụng hỗ trợ các chất béo có thể dễ dàng hấp thu qua thành ruột.
Cũng tương tự với cơ chế trên, muối mật có tác dụng hỗ trợ vận chuyển các vitamin tan trong dầu là vitamin E, A, D và K. Muối mật sẽ không tự biến mất mà sẽ được tái hấp thu lại và tiếp tục sử dụng. Có khoảng 80-90% muối mật theo đường máu về lại gan đồng thời hỗ trợ kích thích tổng hợp thêm mật. Trong một ngày, cứ 12 tiếng trôi qua, gan lại bài tiết ra dịch mật một lượng khoảng 450ml, tuy nhiên thể tích tối đa của túi mật là 30-60ml chiếm đến 95% là nước.
Muối mật có thể là ở dạng muối natri hoặc kali của các acid mật liên hợp
Bên cạnh muối khoáng và muối mật, trong phần dịch mật còn có thêm sắc tố mật và cholesterol. Những chất này không có nhiều vai trò nhưng là cần thiết để giúp dịch mật hoạt động tốt hơn.
Khi cơ thể không có thức ăn và không diễn ra quá trình tiêu hóa, dịch mật sẽ quay ngược trở về túi mật và đi qua ống mật. Dịch mật sẽ mất đi bớt nước và dần trở nên cô đặc hơn. Khi đó, các Lipid đi vào tá tràng, phần túi mật bị kích thích, co bóp rồi đổ dịch mật đến tá tràng.
Trong trạng thái ăn uống bình thường, túi mật hoạt động một cách nhịp nhàng và khỏe mạnh. Tuy nhiên, nếu như việc ăn uống của người bệnh không khoa học, chất lượng và chức năng của cơ quan này sẽ bị ảnh hưởng ít nhiều, khiến cho quá trình tiêu hóa bị cản trở và người bệnh cũng chịu những tác động không hề nhỏ.
Trạng thái ăn uống bình thường, túi mật hoạt động một cách nhịp nhàng
Cũng như nhiều cơ quan khác quan trọng của cơ thể, túi mật có thể gặp các vấn đề bất thường xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau. Khi hiểu biết về các bệnh lý liên quan sẽ giúp cho chúng ta chủ động phát hiện và ngăn ngừa bệnh. Một số bệnh lý thường gặp liên quan đến bệnh điển hình như:
Sỏi mật là tình trạng mà trong túi mật hình thành những cặn nhỏ và tình trạng này có thể âm ỉ phát triển và khó phát hiện trong nhiều năm. Thực tế, cho thấy nhiều người sỏi mật nhưng không hay biết về sự xuất hiện của căn bệnh này trong cơ thể. Chỉ khi thấy xuất hiện các triệu chứng viêm, nhiễm trùng đau đớn mới phát hiện bệnh. Sỏi mật cũng là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây ra bệnh viêm túi mật phổ biến.
Sỏi mật thường có kích thước khá nhỏ, không rộng quá vài mm. Nhưng nếu như không chẩn đoán sớm và can thiệp có thể tăng kích thước đến vài cm. Khi sỏi đã phát triển với kích thước lớn có thể gây ra tắc nghẽn trong đường ống dẫn mật.
Hầu hết sỏi mật được hình thành từ thành phần cholesterol có trong dịch mật. Còn có một số loại sỏi mật khác có thể là do đá sắc tố được tạo nên từ Canxi bilirubine - đây là hoạt chất hình thành từ những tế bào hồng cầu bị phá vỡ.
Sỏi mật là tình trạng mà trong túi hình thành những cặn nhỏ
Viêm túi mật là tình trạng nhiễm trùng ngay tại cơ quan này. Nếu như bệnh xảy ra đột ngột, có những cơn đau dữ dội ập đến là tình trạng viêm túi mật cấp tính. Còn với những trường hợp bệnh kéo dài dai dẳng và tái phát nhiều lần dẫn là tình trạng bệnh mãn tính.
Đa phần những trường hợp viêm là do sỏi bị kẹt ở cổ túi mật, đây là điều kiện để vi khuẩn xâm nhập vào vị trí bị tổn thương và gây tình trạng viêm. Một số trường hợp do các nguyên nhân khác do nhiễm trùng E.coli ở phụ nữ mang thai, hẹp cơ vòng oddi, nhú vater, bệnh thương hàn, chấn thương,...
Sỏi mật và viêm túi mật là 2 bệnh lý thường gặp có ảnh hưởng không nhỏ đến sức khỏe và chất lượng cuộc sống. Những triệu chứng thường gặp phổ biến của bệnh bao gồm:
Đa phần những trường hợp viêm là do sỏi bị kẹt ở cổ túi
Bệnh nếu như không được phát hiện sớm và có phương pháp xử lý kịp thời có thể gây ra những biến chứng nguy hiểm với cơ thể. Trong đó, có thể khiến túi mật bị thủng, không cấp cứu kịp thời dẫn đến tử vong.
Một tỷ lệ nhỏ ở những người bị sỏi mật có thể phát triển thành mủ tại túi mật, tình trạng này có tên là empyema. Mủ được hình thành từ những tế bào bạch cầu, kết hợp với mô chết và vi khuẩn chết. Sự phát triển của các u mủ được gọi là áp xe, những khối này khiến cho bệnh nhân cảm thấy bị đau dữ dội ở vùng bụng.
Với trường hợp áp xe không được phát hiện sớm và có phương pháp điều trị tích cực có thể gây ra nhiều biến chứng và hệ lụy nguy hiểm đến tính mạng. Đặc biệt là trong trường hợp nhiễm trùng có thể lây lan đến những khu vực khác của cơ thể.
Một tỷ lệ nhỏ ở những người bị sỏi mật có thể phát triển thành mủ
Polyp là tình trạng xuất hiện của những mô bất thường phát triển ở túi mật. Sự tăng trưởng của mô thường là lành tính và không phát triển thành ung thư. Đối với những trường hợp xuất hiện những khối polyp nhỏ có thể không cần phải loại bỏ, đa phần tình trạng này không gây nguy hiểm cho túi chứa mật cũng như sức khỏe con người.
Tuy nhiên, đối với những trường hợp các polyp phát triển lớn, việc can thiệp phẫu thuật có thể cần thực hiện. Để lâu ngày, bệnh có thể gây ra nhiều vấn đề sức khỏe khác, một số ít trường hợp polyp túi mật vẫn có khả năng phát triển thành ung thư.
Polyp là tình trạng xuất hiện của những mô bất thường phát triển
Những bệnh lý có liên quan đến túi mật thường không quá nghiêm trọng và ảnh hưởng đến tính mạng nhưng nó có thể khiến cho chất lượng cuộc sống bị suy giảm. Do đó, bạn không chỉ chú ý đến các dấu hiệu của bệnh để kịp thời điều trị mà cũng cần tìm hiểu các phương pháp phòng ngừa trường hợp xấu có thể xảy ra.
Những đối tượng có nguy cơ cao mắc bệnh về túi mật nhất thường là phụ nữ mang thai, người thừa cân, người cao tuổi. Để đảm bảo sức khỏe và phòng ngừa bệnh, mọi người nên:
Tăng cường bổ sung đạm từ thực vật giúp phòng ngừa các bệnh lý về túi mật
Để phòng ngừa các bệnh về túi mật, bạn nên thăm khám sức khỏe định kỳ để giúp phát hiện các dấu hiệu và triệu chứng. Bệnh viện Đa khoa Phương Đông là cơ sở hàng đầu chuyên thăm khám sức khỏe toàn diện các bệnh về tiêu hóa.
Đến đây, bạn sẽ được tư vấn và hỗ trợ bởi những chuyên gia hàng đầu, tư vấn tận tâm. Cùng với kỹ thuật tiên tiến, máy móc hiện đại giúp phát hiện nhanh và đưa ra những phương án điều trị phù hợp cho từng đối tượng.
Thăm khám sức khỏe định kỳ tại Bệnh viện Đa khoa Phương Đông
Túi mật là nơi dự trữ với nhiều dịch mật hỗ trợ phục vụ cho các hoạt động tiêu hóa. Vì vậy, nếu như xuất hiện những bất thường phát sinh tại cơ quan này có thể gây ra nhiều hệ lụy ảnh hưởng không tốt đến khả năng tiêu hóa thức ăn. Xây dựng một lối sống lành mạnh, thường xuyên theo dõi những biểu hiện khác nhau để kịp thời phát hiện bệnh và điều trị đúng cách.
BỆNH VIỆN ĐA KHOA PHƯƠNG ĐÔNG
Địa chỉ: Số 9, Phố Viên, Cổ Nhuế 2, Bắc Từ Liêm, Hà Nội
Tổng đài tư vấn: 19001806
Website: https://benhvienphuongdong.vn
Lưu ý: Thông tin trong bài viết chỉ mang tính chất tham khảo, vui lòng liên hệ với Bác sĩ, Dược sĩ hoặc chuyên viên y tế để được tư vấn cụ thể.
Viêm bàng quang ở nữ là tình trạng vi khuẩn dễ dàng xâm nhập vào bàng quang qua niệu đạo ngắn, gây viêm nhiễm và các triệu chứng như khó...
