Ù tai chóng mặt là bệnh gì? Nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị hiệu quả

Ù tai chóng mặt là bệnh gì?

Bệnh ù tai chóng mặt là hiện tượng âm thanh nghe được từ tai không còn trong mà như có gì đó bịt kín gây tù túng, bí bách, đi kèm với đó là cảm giác đầu óc quay cuồng, mất phương hướng, thậm chí người bệnh đứng không vững. Để tìm hiểu rõ hơn, hãy cùng Phương Đông làm rõ 2 hiện tượng trên:

• Ù tai: Có thể xảy ra ở một hoặc cả 2 tai, người bệnh sẽ có thể cảm nhận âm thanh theo nhiều cách khác nhau như tiếng chuông reo, tiếng rung điện thoại, tiếng đập theo nhịp hoặc tiếng rít. Hiện tượng này có thể gặp ở bất kỳ độ tuổi nào và có thể làm giảm khả năng thính giác, thậm chí mất thính giác cho người mắc bệnh.
• Chóng mặt: Là tình trạng mất thăng bằng khiến người bệnh có nguy cơ té ngã và có thể gặp ở mọi lứa tuổi, tuy nhiên thường gặp nhất ở độ tuổi trung niên. Chóng mặt xảy ra khiến người bệnh có cảm giác bản thân hoặc môi trường xung quanh di chuyển hoặc quay tròn trong khi không hề có chuyển động.

Người bệnh thường xuyên xảy ra ù tai chóng mặt cảnh báo bệnh lý hoặc vấn đề sức khỏe đang bị đe dọa

Bác sĩ chuyên khoa giải đáp mối liên hệ giữa ù tai và chóng mặt

Ù tai và chóng mắt có mối liên hệ mật thiết với nhau liên quan đến dây thần kinh số 8. Để hiểu sâu về ù tai và chóng mặt có mối liên hệ với nhau như thế nào, hãy cùng tìm hiểu cách các cơ quan tiền đình - ốc tai và hệ thống tiền đình của não bộ hoạt động ra sao.

Cơ quan tiền đình – ốc tai

Sâu bên trong lỗ tai, mỗi bên tai trong có hai cấu trúc khác nhau là xoan nang (hình bầu dục) và cầu nang (hình cầu) chứa các đầu mút của dây thần kinh tiền đình. Với nhiệm vụ giúp hệ thần kinh nhận diện được các chuyển động tại chỗ theo phương dọc (lên xuống) và phương ngang (trái phải), phía trước cầu nang và xoan nang sẽ có 1 lỗ thông với phần ốc tai để nhận thính lực. Phía sau có 5 lỗ thông với 3 ống bán khuyên nằm theo 3 hướng để giữ thăng bằng cho cơ thể.

Hệ thống tiền đình

Dây thần kinh số 8 có nhiệm vụ phối hợp các cơ quan: mắt, tiểu não, thùy trán, đồi thị và tủy sống trong cơ thể để giữ thăng bằng trong các hoạt động. Vì thế, người bệnh có bất kỳ vấn đề nào ảnh hưởng đến dây thần kinh số 8 đều có thể gây ra chóng mặt ù tai.

Nguyên nhân gây ra hiện tượng ù tai và chóng mặt

Không phải trường hợp ù tai nào cũng bị chóng mặt kèm theo, tuy nhiên có một tỉ lệ nhất định bệnh nhân mắc 2 triệu chứng này đi kèm một lúc và có thể đi cùng những triệu chứng khác như hoa mắt, buồn nôn, khó thở,…Có nhiều nguyên nhân gây ra bệnh này, có thể kể đến như:

• Mắc các bệnh về tai: Dây thần kinh số 8 có khởi đầu từ tai trong nên các bệnh lý về tai có thể gây ra tình trạng đau đầu, ù tai, chóng mặt. Trong đó các bệnh lý về tai phổ biến như: Viêm xoang, nhiễm trùng ở tai, tắc nghẽn ống tai, viêm tai giữa hay tai trong, bệnh Meniere, rối loạn mạch máu tai. Đặc biệt gần đây có các báo cáo về hậu Covid- 19 có thể cũng gây ra triệu chứng ù tai, chóng mặt.
• Tổn thương dây thần kinh số 8: Dây thần kinh số 8 là dây thần kinh có vai trò điều khiển, truyền thông tin cho hệ thống tiền đình. Do vậy, khi dây thần kinh số 8 bị tổn thương, cơ thể mất khả năng kiểm soát dẫn đến ù tai một hoặc cả hai bên, chóng mặt khiến đầu óc quay cuồng.

Dây thần kinh số 8 ảnh hưởng trực tiếp đến ốc tai và cơ quan tiền đình dẫn đến ù tai, chóng mặt khiến người bệnh đầu óc quay cuồng

• Do bệnh lý khác: Đối tượng có tiền sử về bệnh tim, tăng huyết áp, thiếu máu, xơ vữa động mạch, đông máu, béo phì, tiền sử bị viêm khớp, chấn thương đầu hoặc cổ, đau đầu căng cơ do ngồi sai tư thế…đều có nguy cơ bị bệnh.
• Yếu tố về tuổi tác: Khi ở độ tuổi ngoài 80 trở ra, số lượng dây thần kinh hoạt động trong tai bị suy giảm. Lúc này sẽ xảy ra các vấn về thính giác và tiền đình dẫn đến chứng ù tai, chóng mặt ở người già.
• Lo âu, căng thẳng, mệt mỏi kéo dài: Theo một nghiên cứu của Đại học Liên bang Rio de Janeiro - Brazil, các triệu chứng chóng mặt ù tai có liên quan trực tiếp đến tình trạng căng thẳng cảm xúc. Lo lắng, stress kéo dài có thể kích thích, gây áp lực lên hệ thống dây thần kinh, làm tăng lưu lượng máu, thân nhiệt,.. Áp lực từ sự căng thẳng này có thể truyền đến cơ quan tiền đình - ốc tai ở tai trong và dẫn đến chóng mặt ù tai.
• Tác động từ môi trường sống: Những tiếng ồn lớn như tiếng ồn từ thiết bị cơ khí, máy khoan, động cơ xe hoặc nghe nhạc với âm lượng lớn liên tục trong thời gian dài đều là những nguồn âm thanh phổ biến gây nên chứng chóng mặt ù tai.
• Tác dụng phụ của một số loại thuốc: Một số loại thuốc có thể gây ra chứng ù tai và chóng mặt như thuốc chống viêm không steroid (NSAID) và một số loại thuốc kháng sinh, thuốc lợi tiểu, thuốc trị sốt rét và thuốc chống trầm cảm. Nếu liều lượng thuốc càng cao thì tình trạng đau đầu, ù tai, chóng mặt càng trở nên tồi tệ.

Sử dụng thuốc cũng là nguyên nhân gây ra bệnh ù tai và chóng mặt

Các triệu chứng thường gặp

Nếu người bệnh có triệu chứng này xảy ra thoáng qua, không thường xuyên, không kèm theo triệu chứng bất thường thì người bệnh nên nghỉ ngơi để đảm bảo sức khỏe. Nếu xảy ra các triệu chứng khác như: đau đầu, song thị, tê yếu tay chân, co giật, đau đầu, mất ý thức, sụt cân, thiếu máu, sốt cao,... thì người bệnh cần lưu ý đây có thể là dấu hiệu cảnh báo những bệnh nguy hiểm như bệnh thần kinh, bệnh tim mạch, xơ vữa mạch máu nặng. Người bệnh cần thăm khám để chẩn đoán bệnh và điều trị sớm nhất.

Hoa mắt chóng mặt ù tai có thể là dấu hiệu nhận biết của bệnh lý gì?

Triệu chứng ù tai chóng mặt là vấn đề ảnh hưởng đến sức khỏe khá phổ biến. Nó có thể là biểu hiện của một bệnh thông thường nhưng cũng có thể là dấu hiệu cảnh báo của nhiều bệnh lý nguy hiểm như:

Bệnh Meniere

Meniere được gọi là một căn bệnh, nhưng nó thực sự là một nhóm các triệu chứng mà nguyên nhân cơ bản là không rõ ràng và hiện không có cách chữa trị khỏi hoàn toàn. Bệnh Meniere gây gia tăng nội dịch, tạo nên các tín hiệu kích thích “giả” dồn dập gửi đến não bộ khiến người bệnh bị chóng mặt ù tai. Bệnh có thể phát triển ở mọi lứa tuổi, đặc biệt là nhóm người lớn từ 40 đến 60 tuổi. Các triệu chứng của bệnh Meniere có thể kể đến như:

• Bị ù tai chóng mặt từ 2 đợt trở lên, kèm theo đầu óc quay cuồng kéo dài ít nhất 20 phút mỗi đợt, kéo dài 2-3 giờ mỗi đợt nhưng không quá 12 giờ.
• Mất thính lực tạm thời từ một bên tai, cảm giác có áp lực và “đầy hơi” từ bên trong tai.

Đột quỵ

Đây là hiện tượng lưu lượng máu bị gián đoạn do tắc nghẽn hay vỡ mạch máu khiến người bệnh hay bị ù tai, chóng mặt. Ngoài ra, thiểu năng tuần hoàn não còn có các triệu chứng khác như:

• Mất ý thức đột ngột
• Đau đầu dữ dội
• Khó thở
• Thay đổi thị lực khi mù 1 mắt hay nhìn mờ
• Thay đổi thính lực: ù tai hay điếc
• Tê, ngứa ở một bên cánh tay, chân hoặc mặt
• Giảm trí nhớ, giọng nói bất thường hoặc nói lắp, khó giao tiếp
• Đi đứng không vững
• Chảy máu mũi

Thường xuyên thấy ù tai và chóng mặt, dấu hiệu dễ nhận biết bệnh về máu, huyết áp, đột quỵ…

Thiếu máu

Thiếu máu là tình trạng máu bị thiếu hụt hồng cầu (hemoglobin), có nhiệm vụ vận chuyển oxy từ phổi tới các tế bào trong cơ thể. Thiếu máu khiến các tế bào thiếu oxy, do đó tai trong rất nhạy cảm với sự thay đổi của mạch máu, từ đó gây nên triệu chứng ù tai, chóng mặt, buồn nôn.

Bệnh huyết áp

Đây là sự phản ánh sức cản của máu khi di chuyển qua mạch máu. Bất kỳ ảnh hưởng liên quan đến mạch máu như xơ vữa động mạch, mạch máu gấp khúc, xuất hiện cục máu đông đều có thể khiến máu di chuyển trong thành mạch với nhiều áp lực hơn từ đó gây ra chứng hoa mắt, ù tai, chóng mặt.

Cách xử trí khi bị chóng mặt ù tai?

Ù tai chóng mặt là tình trạng vô cùng nguy hiểm. Khi gặp phải triệu chứng này người bệnh sẽ xảy ra những tai nạn không mong muốn trong quá trình hoạt động hoặc làm việc. Chính vì thế, khi có cảm giác hơi chóng mặt kèm ù tai, người bệnh nên:

• Hạn chế tối đa thay đổi tư thế đột ngột như: Nằm sang ngồi, ngồi sang đứng, hoặc xoay người nhanh sang hai bên…
• Tránh hoạt động phần đầu cổ quá mức như cúi xuống, ngửa lên hoặc xoay đầu. Thay vào đó, người bệnh nên giữ nguyên một tư thế hoặc hoạt động đầu một cách nhẹ nhàng, để giúp cơ thể nhanh chóng lấy lại thăng bằng.
• Không nên sử dụng chất kích thích có hại cho hệ thần kinh như: Rượu, bia, cà phê, thuốc lá, ăn mặn…
• Luôn giữ tinh thần thoải mái, tránh tình trạng lo lắng, căng thẳng, stress…
• Khi gặp triệu chứng chóng mặt ù tai người bệnh tuyệt đối không được di chuyển hoặc hoạt động như: Lái xe, leo trèo cao, đi lại,...

Chế độ dinh dưỡng cho người mắc bệnh

Khi thường xuyên bị ù tai chóng mặt, người bệnh nên có một chế độ ăn uống hợp lý, khoa học để có dưỡng chất cho cơ thể, tránh mắc phải bệnh lý này. Thực phẩm giàu natri có liên quan đến chứng ù tai và chóng mặt vì chúng làm co mạch máu, tăng huyết áp. Khi mắc chứng chóng mặt ù tai, người bệnh hãy đặt mục tiêu sử dụng dưới 2.300 miligam natri mỗi ngày. Caffeine và rượu, bia cũng là những tác nhân phổ biến gây ra bệnh, vì vậy hãy giảm hoặc loại bỏ chúng khỏi chế độ ăn uống.

Muối giúp hạn chế chứng ù tai và chóng mặt vì chúng làm co mạch máu, tăng huyết áp cho người bệnh

Có rất nhiều nguyên nhân gây ra triệu chứng ù tai, chóng mặt. Đôi khi, 2 triệu chứng này có thể bị cùng một thời điểm, ảnh hưởng nhiều đến cuộc sống sinh hoạt hàng ngày. Nếu không tìm ra nguyên nhân và điều trị đúng cách sẽ gây ra nhiều vấn đề ảnh hưởng tới sức khỏe của người mắc. Hãy gọi vào số hotline 1900 1806 của Bệnh viện Đa khoa Phương Đông để được tư vấn và giải đáp vấn đề liên quan đến triệu chứng “Ù tai chóng mặt” này nhé!