Ung thư xương: Nguyên nhân, dấu hiệu và cách điều trị theo từng giai đoạn

Trong các loại ung thư, ung thư xương là bệnh hiếm gặp. Bệnh có tần suất phát hiện cao ở trẻ em và trẻ vị thành niên, từ 9 - 25 tuổi, chiều cao phát triển nhanh hơn trẻ cùng lứa. Trong giai đoạn đầu khối u phát triển, ung thư xương không có triệu chứng rõ ràng nên người bệnh thường đến viện ở giai đoạn muộn. Không chỉ đe dọa tính mạng, bệnh ung thư xương còn gây tàn phế, mất chức năng chi thể, ảnh hưởng chất lượng cuộc sống của bệnh nhân. Vậy ung thư xương là gì? Nguyên nhân, dấu hiệu của căn bệnh này như thế nào và cách điều trị ra sao?

Ung thư xương là gì?

Ung thư xương là bệnh hiếm gặp

Ung thư xương xảy ra khi một khối u hoặc một khối mô bất thường hình thành trong xương. Đây là ung thư liên kết từ 3 loại tế bào: tế bào tạo xương, tế bào tạo sụn và tế bào liên kết của mô xương. Ung thư xương có thể nguyên phát hoặc do di căn từ nơi khác đến, chẳng hạn như ung thư vú/ung thư phổi di căn xương. 

Một số loại ung thư xương thường gặp có thể kể đến như: 

• Sarcoma xương: đây là bệnh thường xảy ra ở đầu gối và cánh tay.
• Sarcoma sụn: hầu hết bệnh này thường xuất hiện ở xương chậu, đùi và vai.
• Ung thư có tính chất gia đình Ewing Sarcoma (ESFTs): bệnh thường xuất hiện ở dọc xương sống, xương chậu, cẳng chân hay cánh tay.

Tương tự như những loại ung thư khác, người mắc bệnh ung thư xương cũng trải qua 4 giai đoạn:

• Giai đoạn 1: khối u chỉ giới hạn ở xương, không di chuyển sang những khu vực khác trong cơ thể.
• Giai đoạn 2: các tế bào đột biến bắt đầu phát triển mạnh hơn trước nhưng vẫn giới hạn tại xương.
• Giai đoạn 3: ở giai đoạn này, bác sĩ có thể tìm thấy 2 - 3 khối u trên cùng một đoạn xương.
• Giai đoạn 4: lúc này, khối u ở xương đã di căn đến các bộ phận khác.

Khối u có thể bắt đầu từ mọi vị trí xương trong cơ thể, tuy nhiên, xương dài như xương chày, xương đùi, xương cánh tay hoặc xương dẹt như xương bả vai, xương chậu thường là nơi phát hiện các triệu chứng của ung thư xương. 

Nguyên nhân gây bệnh ung thư xương

Ung thư xương ở giai đoạn đầu thường không có triệu chứng rõ ràng

Các khối u ở xương có thể tự xuất hiện (được gọi là ung thư nguyên phát) hoặc di căn từ những cơ quan, bộ phận khác (được gọi là ung thư thứ phát), phổ biến nhất là ung thư vú, ung thư phổi di căn xương.

Đối với trường hợp ung thư xương nguyên phát, các chuyên gia chưa xác định chính xác nguyên nhân gây bệnh cụ thể, nhưng có một số yếu tố nhất định có thể góp phần gây ra hoặc làm tăng khả năng hình thành các khối u phát triển bất thường trong xương của một người. Cụ thể là: 

• Yếu tố di truyền: những người có tiền sử gia đình bị ung thư, đặc biệt là ung thư liên quan đến xương hoặc sụn sẽ có nguy cơ mắc ung thư xương cao hơn người bình thường. 
• Bệnh Paget: đây là chứng rối loạn bất thường ở cấu trúc xương khiến xương bị gãy và sau đó phát triển bất thường trở lại. 
• Điều trị ung thư: Các khối u xương xảy ra thường xuyên hơn ở những người đã xạ trị, cấy ghép tế bào gốc hoặc một số loại thuốc hóa trị cho các bệnh ung thư khác.

Dấu hiệu ung thư xương ác tính

Đau liên tục trong xương là một trong những dấu hiệu của bệnh

Theo các chuyên gia, triệu chứng ung thư xương thường được phát hiện theo từng giai đoạn phát triển của bệnh. Ở giai đoạn đầu, triệu chứng của ung thư xương không rõ rệt, người bệnh thường không chú ý, có tâm lý chủ quan và dễ bỏ qua như: nhức mỏi chân tay, xương có cảm giác đau và vận động yếu hơn. 

Đến giai đoạn khối u phát triển lớn hơn, các dấu hiệu ung thư xương cũng thay đổi theo tốc độ tiến triển của khối u. Khi khối u ung thư phát triển ngày một lớn hơn, người bệnh sẽ càng cảm thấy đau, mức độ đau đớn, khó chịu ra tăng rõ rệt. Bên cạnh đó, người bệnh có thể gặp một số triệu chứng khác như: 

• Cảm giác đau xương tăng dần, đau liên tục trong xương, đau lan sang cả các vùng lân cận.
• Vị trí đau xương có dấu hiệu sưng tấy.
• Xương dễ gãy
• Sờ thấy khối hạch cứng, rắn chắc trong xương dài của các chi
• Luôn cảm thấy mệt mỏi, khó chịu, có thể kèm theo sốt nhẹ
• Sụt cân không rõ nguyên nhân

Tuy nhiên, các triệu chứng trên cũng có thể xảy ra khi bạn bị viêm khớp, loãng xương hoặc gặp chấn thương, do đó, người bệnh cần đi khám để thực hiện các phương pháp chẩn đoán, tầm soát và sàng lọc ung thư kịp thời để phát hiện khối u và nhận được sự tư vấn từ chuyên gia trong ngành. Bất kỳ những dấu hiệu ung thư xương như đau mỏi, sưng tấy xương khớp nào cũng cần được thăm khám và theo dõi sát sao bởi bác sĩ chuyên khoa để phòng ngừa nguy cơ mắc ung thư.

Các loại ung thư xương 

Đa u tủy xương là một trong những bệnh ung thư xương phổ biến nhất.

Theo các chuyên gia, ung thư xương được chia ra làm 2 loại chính, bao gồm:

• Ung thư xương nguyên phát
• Ung thư xương thứ phát hay còn được biết đến là ung thư xương di căn

Ung thư xương nguyên phát

Đối với căn bệnh ung thư thì ung thư nguyên phát là loại bệnh nghiêm trọng nhất. Đây là bệnh lý hiếm gặp, chiếm khoảng 1% các loại bệnh ung thư. Bệnh thường xảy ra nhiều nhất ở tuổi vị thành niên và người trẻ dưới 30 tuổi, nhưng khoảng 10% các trường hợp mắc ung thư phát triển ở những người trong độ tuổi 60 - 70. 

Khối u ác tính hình thành trực tiếp trong xương hoặc mô xung quanh, chẳng hạn như sụn và thường xuất hiện ở xương tay, xương chân hoặc xương chậu.  

Ung thư xương di căn (thứ phát)

Bên cạnh việc xuất hiện trực tiếp ở trong xương, khối u còn có thể lây lan hoặc di căn từ phần khác của cơ thể đến xương. Tình trạng u xương ác tính thứ phát xuất hiện phổ biến hơn so với ung thư xương nguyên phát. Một số loại ung thư thứ phát phổ biến thường gặp: 

Đa u tủy (Multiple Myeloma)

Đa u tủy xương là một trong những bệnh ung thư xương phổ biến nhất. Đây là một bệnh tăng sinh có tính chất ác tính của tương bào ở tủy xương và một số cơ quan khác. Bệnh thường xuất hiện ở người lớn tuổi. 

Bệnh đa u tủy xương là bệnh lý tăng sinh tương bào dẫn đến: tăng các globulin miễn dịch trong máu, tạo thành nhiều ổ tiêu xương dẫn đến gãy xương bệnh lý, rối loạn chức năng nhiều cơ quan… 

Bệnh có tỷ lệ tử vong cao trong thời gian sớm, một số tình trạng có diễn biến mạn tính từ 2 - 5 năm sau đó tử vong. Người bệnh mắc đa u tủy xương giai đoạn đầu có thể đau âm ỉ sau đó đau dữ dội liên tục, đau vật vã không thể chịu được. Vì thế, bệnh nhân nên phát hiện bệnh sớm để được điều trị hệ thống hóa chất giúp kiểm soát khối u và điều trị triệu chứng ngăn ngừa biến chứng, kéo dài thời gian sống.

Một số loại ung thư xương thứ phát phổ biến  

Bệnh Sarcoma xương (Osteogenic Sarcoma)

Bệnh sarcoma hay u xương ác tính/ ung thư xương tạo xương xảy ra ở trong các tế bào tạo ra xương, là căn bệnh rất nguy hiểm bởi nó có khả năng di căn đến các cơ quan khác của cơ thể, thường gặp nhất là di căn đến phổi hay các xương khác. 

Đây là loại ung thư xương chiếm 5% trong tổng số các ung thư trẻ em, đặc biệt là những trẻ có chiều cao lớn hơn các trẻ khác cùng lứa tuổi. Sarcoma xương có thể phát triển ở bất kỳ xương nào trong cơ thể bạn.

Các chuyên gia cho biết, căn bệnh u xương ác tính này thường xuất hiện ở xương chày (cực trên của xương cẳng chân) hay ở xương đùi (cực dưới của xương đùi) hay xương quanh khớp gối. Một số trường hợp hiếm gặp là bệnh xuất hiện khối u trong mô mềm của cơ thể. Đối với xương ngón tay và ngón chân thì rất hiếm khi xuất hiện ung thư xương ác tính. 

Bệnh Sarcoma sụn (Chondrosarcoma)

Sarcoma sụn là một bệnh ung thư bao gồm các tế bào có nguồn gốc từ các tế bào biến đổi tạo ra sụn. Sarcoma sụn là một thành viên của một loại khối u xương và mô mềm được gọi là sarcoma. Khối u của bệnh lý này hình thành trong mô dưới sụn, là mô liên kết cứng giữa xương của bạn.

Sarcoma sụn thường xảy ra ở người lớn tuổi tại một số vị trí như xương chậy, vùng đùi và vai. Theo các kết quả nghiên cứu, sarcoma sụn là loại ung thư nguyên phát phổ biến thứ hai liên quan đến xương. Nó chống cự lại hóa trị liệu hoặc trị liệu bức xạ. 

Sarcoma sụn là bệnh lý có thể xuất hiện ở mọi lứa tuổi, không giống như các bệnh ung thư xương nguyên phát khác chủ yếu ảnh hưởng đến trẻ em và thanh thiếu niên. Nó thường ảnh hưởng đến xương trực thân hơn là xương chi. 

Các phương pháp chẩn đoán ung thư xương

Các hình ảnh phim X-quang hay chụp MRI, CT giúp bác sĩ chẩn đoán bệnh chính xác

Sau khi thăm khám tổng quát và hỏi thăm về tiền sử bệnh của cá nhân và người thân trong gia đình, bác sĩ sẽ yêu cầu người bệnh thực hiện thêm một số thủ thuật xét nghiệm nếu nghi ngờ vấn đề đang diễn ra là ung thư xương. Một số phương pháp sau giúp bác sĩ xác định giai đoạn tiến triển của tế bào ung thư, bao gồm:

• Chụp X-quang xương
• Quét xương, kiểm tra tình trạng của xương
• Sinh thiết tuỷ xương là thủ thuật lấy mẫu tuỷ xương và phân tích một mẫu mô nhỏ để chẩn đoán ung thư
• Xét nghiệm máu
• Chụp MRI và chụp CT-scan để đánh giá chi tiết về cấu trúc xương của bệnh nhân

Bên cạnh đó, các chuyên gia trong ngành còn cho biết, việc chẩn đoán bệnh ung thư xương còn dựa theo từng giai đoạn phát triển của bệnh. Các giai đoạn này mô tả vị trí, mức độ tiến triển và sự ảnh hưởng của khối u đến các bộ phận khác của cơ thể. 

Các biện pháp điều trị/chữa ung thư xương

Người bệnh ung thư xương phải điều trị bằng phương pháp xạ trị

Nhiều người khi mắc bệnh ung thư xương thường rất lo lắng, không biết ung thư xương có chữa được không. Thực tế, bệnh có thể chữa được nếu phát hiện sớm và điều trị kịp thời. Việc điều trị ung thư xương có thể tiến hành theo nhiều cách, người bệnh có thể kết hợp các phương pháp để có kết quả tốt nhất.

Phương pháp điều trị sẽ phụ thuộc vào tình trạng của từng bệnh nhân, được đánh giá cụ thể theo các yếu tố sau: tuổi tác, sức khỏe tổng thể, giai đoạn ung thư, kích thước và vị trí của khối u. 

Hiện nay, có 3 phương pháp điều trị bệnh ung thư xương, bao gồm:

• Phẫu thuật: đây là phương pháp giúp ngăn chặn ung thư lây lan nhanh chóng. Khối u được cắt bỏ với những kỹ thuật ngoại khoa đặc biệt. Tuy nhiên, phương pháp này tốn nhiều thời gian để hồi phục sau mổ.
• Hóa trị: phương pháp này sử dụng hóa chất và thuốc đặc trị để tiêu diệt các tế bào ung thư. Hóa trị có thể được dùng để thu hẹp kích thước khối u để hỗ trợ cho việc phẫu thuật hoặc được dùng để tiêu diệt những tế bào ung thư còn sót lại sau hậu phẫu thuật giúp phòng ngừa bệnh tái phát trở lại. 
• Xạ trị: phương pháp này sử dụng tia X năng lượng cao để ngăn chặn sự phát triển và phá hủy tế bào ung thư. Nó có thể có hại cho bệnh nhân sau điều trị và có thể gây nhiều tác dụng phụ. 
• Cắt lạnh: phương pháp này sử dụng dung dịch nitơ để làm đông lạnh tế bào ung thư. Sau một khoảng thời gian chúng sẽ chết. Kỹ thuật này thỉnh thoảng có thể thay thế phẫu thuật quy ước để tiêu diệt khối u. 

Ngoài các phương pháp điều trị như trên, những thói quen sinh hoạt giúp người bệnh hạn chế diễn tiến của ung thư xương giai đoạn cuối, cụ thể:

• Tìm hiểu nhiều thông tin hơn: việc bổ sung kiến thức về căn bệnh này sẽ giúp người bệnh tự tin hơn để đối mặt với nó. Cần tìm hiểu những nguồn thông tin chính xác như tham khảo ý kiến bác sĩ, Internet, báo chí hoặc xin hỗ trợ từ bác sĩ.
• Luôn giữ tinh thần lạc quan: khi bị ung thư, giữ vững tâm lý là việc rất quan trọng, ảnh hưởng rất lớn đến hiệu quả điều trị. Người bệnh có thể giúp bản thân lạc quan hơn bằng nhiều cách: nói chuyện, chia sẻ với những thành viên trong gia đình, nuôi thú cưng hay đơn giản là đọc sách, nghe nhạc, làm bất cứ thứ gì khiến bạn thấy thoải mái. Bạn cần phải tin rằng tình trạng bệnh của mình sẽ tốt hơn, mình vẫn có thể hưởng thụ cuộc sống khi sống của căn bệnh này.

Trên đây là những chia sẻ về căn bệnh ung thư xương. Có thể thấy rằng, căn bệnh ung thư nói chung và ung thư xương nói riêng luôn là căn bệnh của thế kỷ, nỗi sợ hãi của rất nhiều người. Con người vẫn đang đau đầu để “chiến đấu” với nó từng ngày. Một trong những yếu tố quan trọng đảm bảo việc điều trị ung thư thành công chính là thực hiện điều trị khi khối y đang ở giai đoạn đầu. 

Do đó, việc khám sức khỏe định kỳ 6 tháng/lần và thực hiện sàng lọc ung thư, tầm soát ung thư là rất cần thiết để phát hiện sớm tế bào ung thư. Để được giải đáp bất kỳ thắc mắc nào liên quan đến sức khỏe hoặc các dịch vụ thăm khám tại Bệnh viện Đa khoa Phương Đông, xin quý khách vui lòng liên hệ qua số hotline 19001806 để được tư vấn.