Viêm gan B mãn tính là một trong những bệnh lý về gan phổ biến nhất, do virus viêm gan B (HBV) gây ra. Bệnh có thể tiến triển âm thầm trong nhiều năm mà không có triệu chứng rõ ràng, dẫn đến những biến chứng nguy hiểm như xơ gan, suy gan và ung thư gan nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời. Tại Việt Nam, tỷ lệ người nhiễm HBV khá cao, đặc biệt ở những người trưởng thành và trẻ sơ sinh bị lây truyền từ mẹ.
Việc nâng cao nhận thức cộng đồng về viêm gan B mãn tính giúp mọi người chủ động phòng ngừa, kiểm soát bệnh và bảo vệ sức khỏe gan. Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu chi tiết về nguyên nhân, dấu hiệu nhận biết, phương pháp chẩn đoán, điều trị cũng như cách phòng ngừa hiệu quả.
DẤU HIỆU NHẬN BIẾT
Viêm gan B mãn tính thường diễn ra một cách âm thầm, đôi khi người bệnh chỉ phát hiện ra khi bệnh đã ở giai đoạn nặng. Tuy nhiên, một số triệu chứng có thể giúp bạn nhận biết sớm:
- Cơ thể mệt mỏi kéo dài: Người bệnh luôn cảm thấy uể oải, thiếu sức sống dù nghỉ ngơi đầy đủ.
- Chán ăn, đầy bụng, khó tiêu: Việc ăn uống trở nên khó khăn hơn, cảm giác no nhanh dù chỉ ăn một ít.
- Vàng da, vàng mắt: Đây là dấu hiệu dễ nhận biết nhất của các bệnh về gan khi gan không thể xử lý bilirubin hiệu quả.
- Nước tiểu sẫm màu: Gan bị tổn thương khiến việc đào thải các chất độc hại kém đi, dẫn đến nước tiểu có màu đậm hơn bình thường.
- Đau tức vùng hạ sườn phải: Người bệnh có thể cảm nhận những cơn đau âm ỉ hoặc nhói nhẹ ở vùng gan.
- Dễ bị bầm tím, chảy máu dưới da: Khi gan bị suy yếu, khả năng tổng hợp các yếu tố đông máu cũng bị ảnh hưởng.
- Rối loạn giấc ngủ: Khó ngủ, ngủ không sâu giấc hoặc thức dậy giữa đêm.
- Sút cân không rõ nguyên nhân: Dấu hiệu này cho thấy gan đã bị ảnh hưởng nghiêm trọng.

Viêm gan B mãn tính: Hiểu để phòng ngừa và kiểm soát hiệu quả
NGUYÊN NHÂN VÀ YẾU TỐ NGUY CƠ
Viêm gan B lây truyền chủ yếu qua ba con đường chính:
- Lây từ mẹ sang con: Nếu người mẹ bị nhiễm HBV, khả năng truyền virus sang con rất cao nếu không có biện pháp can thiệp y tế kịp thời.
- Lây qua đường máu: Tiếp xúc với máu hoặc dịch cơ thể của người nhiễm HBV qua vết thương hở, dùng chung kim tiêm, truyền máu không an toàn.
- Lây qua quan hệ tình dục không an toàn: Virus có thể lây qua dịch tiết sinh dục.
Ngoài ra, một số yếu tố nguy cơ khiến bạn dễ mắc bệnh hơn:
- Không tiêm vaccine viêm gan B.
- Sống chung với người bị viêm gan B nhưng không có biện pháp phòng ngừa.
- Làm việc trong môi trường tiếp xúc với máu hoặc dịch cơ thể.
- Có tiền sử mắc bệnh gan khác hoặc hệ miễn dịch suy yếu.

Phòng tránh các yếu tố nguy cơ gây bệnh
CHẨN ĐOÁN VIÊM GAN B MÃN TÍNH
Bác sĩ sẽ chỉ định một số xét nghiệm và kiểm tra để chẩn đoán viêm gan B:
- Xét nghiệm HBsAg: Kiểm tra xem virus có tồn tại trong cơ thể hay không.
- Xét nghiệm HBV-DNA định lượng: Xác định lượng virus có trong máu.
- Xét nghiệm men gan (ALT, AST): Đánh giá mức độ tổn thương gan.
- Siêu âm gan, FibroScan: Kiểm tra mức độ xơ hóa gan, đánh giá chức năng gan.
- Sinh thiết gan (trong trường hợp đặc biệt) để xác định tổn thương chính xác hơn.

Xét nghiệm để chuẩn đoán chính xác bệnh Viêm gan B mạn tính
PHƯƠNG PHÁP ĐIỀU TRỊ
Điều trị bằng thuốc kháng virus
- Tenofovir, Entecavir: Đây là các thuốc ức chế sự nhân lên của virus, giúp kiểm soát bệnh lâu dài.
- Interferon: Một số trường hợp đặc biệt có thể sử dụng Interferon để tăng cường hệ miễn dịch.
Chăm sóc hỗ trợ
- Chế độ ăn uống lành mạnh: Hạn chế rượu bia, thực phẩm nhiều dầu mỡ, tăng cường rau xanh và thực phẩm giàu chất xơ.
- Luyện tập thể dục đều đặn: Tăng cường sức khỏe tổng thể.
- Theo dõi sức khỏe định kỳ: Giúp kiểm soát diễn biến của bệnh.
- Tránh lây nhiễm cho người khác: Không dùng chung kim tiêm, vật dụng cá nhân như dao cạo râu, bàn chải đánh răng.

Thăm khám đúng định kỳ để nghe tư vấn từ bác sĩ chuyên khoa
CÁCH PHÒNG NGỪA HIỆU QUẢ
- Tiêm vaccine viêm gan B đầy đủ theo lịch trình.
- Quan hệ tình dục an toàn, sử dụng bao cao su.
- Không dùng chung kim tiêm, vật dụng cá nhân với người khác.
- Khám sức khỏe định kỳ để phát hiện sớm bệnh nếu có nguy cơ.
NHỮNG SAI LẦM THƯỜNG GẶP
- Chủ quan khi không có triệu chứng: Viêm gan B tiến triển âm thầm nên cần theo dõi định kỳ.
- Tự ý dùng thuốc: Việc uống thuốc không theo chỉ định có thể gây kháng thuốc, làm bệnh nặng hơn.
- Tin vào các phương pháp chưa được kiểm chứng: Các bài thuốc dân gian chưa có cơ sở khoa học có thể làm tổn thương gan nghiêm trọng hơn.

Hình ảnh minh họa bệnh viêm gan virut B mạn tính
TÀI LIỆU THAM KHẢO
- Hướng dẫn điều trị viêm gan B của Bộ Y tế.
- WHO – Guidelines for the Prevention, Care and Treatment of Persons with Chronic Hepatitis B Infection.
- American Association for the Study of Liver Diseases (AASLD) – HBV Treatment Guidelines.