Viêm khớp đốt sống: Dấu hiệu, nguyên nhân và cách điều trị

Viêm khớp đốt sống là bệnh gì?

Viêm khớp đốt sống là tình trạng các khớp giữa những đốt xương trong cột sống bị viêm, gây đau, cứng khớp và hạn chế vận động. Bệnh có thể xuất hiện ở nhiều vị trí khác nhau trên cột sống, từ vùng cổ, lưng cho đến thắt lưng.

Nguyên nhân gây viêm khớp đốt sống khá đa dạng, có thể do thoái hóa theo tuổi tác, do rối loạn miễn dịch, di truyền hoặc nhiễm trùng. Trong một số trường hợp, bệnh có thể dẫn đến biến chứng các đốt sống dính lại với nhau, làm biến dạng xương sống và ảnh hưởng nghiêm trọng đến cuộc sống hàng ngày.

Các khớp ở đốt sống của bệnh nhân có thể bị viêm

Cách nhận biết viêm khớp đốt sống là gì?

Nhận biết bệnh lý này không hề dễ dàng bởi các triệu chứng của viêm khớp thường diễn biến âm thầm và rất dễ bị nhầm lẫn với đau lưng thông thường. Khi bệnh đã diến biến đến mức độ nhất định có thể gây ra các triệu chứng như sau: 

• Đau nhức ở cột sống: Người bệnh thường có biểu hiện đau lưng (đặc biệt là vùng thắt lưng) hoặc đau cổ. Tuy nhiên, không phải ai cũng có triệu chứng này, kể cả khi bệnh đã tiến triển nặng. Ngược lại, có người lại bị đau ngay từ giai đoạn đầu dù X-quang chưa phát hiện bất thường. Ngoài ra, viêm cột sống cổ còn có thể gây đau đầu kéo dài.
• Cứng khớp buổi sáng: Sau khi ngủ dậy, bệnh nhân thường thấy lưng hoặc cổ cứng đờ, khó vận động. Nguyên nhân là do viêm khớp làm bào mòn sụn, khiến mô xung quanh sưng viêm, dần dần mất đi sự linh hoạt. Thậm chí có người khó duỗi thẳng lưng hoặc xoay cổ.
• Tê bì tay chân: Khi tình trạng viêm khớp chèn ép lên các rễ thần kinh, cảm giác tê hoặc yếu có thể lan xuống cánh tay, bàn tay, chân.
• Biến dạng cột sống: Như đã nhắc đến ở trên, ở giai đoạn nặng, cột sống có thể bị biến dạng, mất đường cong tự nhiên, khiến dáng đi và tư thế bị thay đổi.
• Tiếng lạo xạo khi cử động: Người bệnh đôi khi nghe thấy tiếng lạo xạo hay cảm giác “xương cọ xát” khi xoay cổ hoặc cử động cột sống. Đây là dấu hiệu khá đặc trưng của viêm khớp cột sống cổ.
• Triệu chứng toàn thân: Không chỉ dừng lại ở cột sống, bệnh còn có thể gây ra mệt mỏi, sốt nhẹ, cảm giác uể oải kéo dài – đây là phản ứng chung khi cơ thể có tình trạng viêm.
  
  

Bệnh viêm khớp đốt sống có nguy hiểm không?

Viêm khớp ở các đốt sống không chỉ gây đau đớn và hạn chế vận động mà còn để lại nhiều hậu quả nghiêm trọng nếu không điều trị như sau:

• Gây đau đớn nghiêm trọng, làm suy giảm khả năng lao động 
• Biến dạng cột sống, theo thời gian có thể dẫn đến gù lưng, vẹo cột sống.
• Dính khớp là hiện tượng các đốt sống dính liền nhau khiến lưng cứng, mất khả năng xoay hoặc cúi.
• Chèn ép thần kinh với các biểu hiện gây tê, yếu cơ, ảnh hưởng đến khả năng vận động tay chân.
• Ảnh hưởng cơ quan khác, gây ra các biến chứng liên quan đến tim, phổi, gan hoặc mắt.
• Trong trường hợp nặng, người bệnh mất khả năng lao động và phải phụ thuộc vào người khác.

Viêm khớp không điều trị kịp thời có thể khiến người bệnh bị yếu cơ

Khi nào cần đến Bệnh viện?

Ngay khi bắt đầu phát hiện các dấu hiệu liên quan đến viêm khớp, bạn nên đi thăm khám sớm ngay nếu phát hiện nếu xuất hiện các dấu hiệu sau:

• Đau lưng, cổ hoặc thắt lưng kéo dài trên 3 tuần, không giảm khi nghỉ ngơi.
• Cứng khớp buổi sáng nhiều ngày liên tiếp.
• Đau kèm theo tê, yếu hoặc mất cảm giác ở tay, chân.
• Lưng có dấu hiệu gù, cong bất thường.
• Triệu chứng toàn thân: sốt nhẹ, mệt mỏi, sụt cân không rõ nguyên nhân.

Việc thăm khám sớm giúp bác sĩ chẩn đoán chính xác và có kế hoạch điều trị hiệu quả, ngăn ngừa biến chứng nguy hiểm.

Nguyên nhân gây ra viêm khớp dốt sống là gì?

Theo các bác sĩ chuyên khoa, một số nguyên nhân chính có thể dẫn đến bệnh lý này bao gồm 

• Thoái hóa khớp: Đây là dạng viêm khớp cột sống phổ biến nhất, thường xảy ra ở vùng lưng dưới. Nguyên nhân chủ yếu do sụn giữa các khớp bị bào mòn, gây kích ứng và đau nhức. Vì tổn thương này mang tính cơ học nên cơn đau thường rõ rệt hơn khi người bệnh cúi hoặc xoay lưng. Những chấn thương lưng trong quá khứ cũng có thể làm tăng nguy cơ thoái hóa khớp cột sống. Ngoài ra, trong một số trường hợp hiếm gặp, thoái hóa đĩa đệm cũng góp phần gây bệnh, khi đĩa đệm mỏng đi khiến áp lực dồn nhiều hơn lên bề mặt khớp và gây tổn thương.
• Viêm khớp dạng thấp: Khác với thoái hóa, viêm khớp dạng thấp là bệnh tự miễn – hệ miễn dịch tấn công vào các khớp, dẫn đến viêm và đau ngay cả khi không vận động. Bệnh thường gặp ở các khớp khác nhiều hơn, nhưng cũng có thể ảnh hưởng đến cột sống cổ. Tỷ lệ mắc ở nữ cao hơn nam.
• Viêm cột sống dính khớp: Đây là nhóm bệnh viêm ảnh hưởng đến khớp và cả những điểm bám của gân, dây chằng vào xương. Bản chất là viêm nhưng không giống với viêm khớp dạng thấp. Trong trường hợp nặng, các đốt sống có thể dính liền lại, khiến lưng bị cong gù.
• Viêm khớp vảy nến: Là biến chứng của bệnh vảy nến, có tính chất viêm. Thông thường bệnh vảy nến xuất hiện trước, nhưng cũng có khi viêm khớp khởi phát trước. Mặc dù thường gặp ở các khớp nhỏ, viêm khớp vảy nến vẫn có thể ảnh hưởng đến độ vững vàng và hoạt động của cột sống.
• Viêm khớp phản ứng: Đây là dạng viêm khớp xuất hiện sau khi cơ thể bị nhiễm trùng ở vị trí khác. Khi ảnh hưởng đến cột sống, bệnh thường gây đau ở vùng lưng dưới và có xu hướng tự khỏi theo thời gian.

Khớp bị thoái hoá là nguyên nhân hàng đầu gây viêm khớp

Chẩn đoán và điều trị bệnh viêm khớp đốt sống như thế nào?

Để chẩn đoán bệnh viêm khớp ở các đốt sống, các bác sxi sẽ thăm khám lâm sàng trước để khai thác triệu chứng, tiền sử bệnh lý của bệnh nhân. Sau đó, bạn sẽ được chỉ định thực hiện xét nghiệm máu để tìm dấu ấn viêm và các dấu hiệu di truyền hay kháng thể RA.
Ngoài ra, bệnh nhân có thể được chỉ định thực hiện các phương pháp chẩn đoán hình ảnh như chụp X-quang, MRI, CT để đánh giá tổn thương xương và dây thần kinh. Hoặc phát hiện tổn thương dây thần kinh và tuỷ sống để loại trừ các nguyên nhân khác. 

Sau khi xác nhận bạn mắc các bệnh lý này, tuỳ vào nguyên nhân và diễn biến bệnh lý, bạn có thể được cân nhắc điều trị theo các hướng dưới đây:

• Tập các bài tập vật lý trị liệu để tăng sức mạnh cơ lưng, cải thiện độ dẻo dai và phạm vi vận động của cột sống.
• Đeo đai lưng hỗ trợ cố định tạm thời, giảm áp lực lên cột sống trong giai đoạn đau nhiều.
• Chườm lạnh hoặc chườm nóng để xoa dịu các triệu chứng viêm nghiêm trọng. Trong đó, khuyến khích bạn nên chườm đá để ngăn máu lưu thông và giảm sưng tấy, mẩn đỏ. Còn chườm nóng có tác dụng làm ấm và nới lỏng các cơ trước khi vận động
• Uống thuốc chủ yếu là dùng thuốc chống viêm không steroid (NSAIDs), corticosteroid (uống hoặc tiêm) và thuốc sinh học hoặc thuốc điều chỉnh miễn dịch (trong một số thể bệnh).
• Áp dụng các phương pháp y học cổ truyền như sử dụng dược liệu như gừng, nghệ, ngải cứu… có đặc tính kháng viêm, giảm đau.
• Phẫu thuật khớp cột sống được chỉ định khi bệnh nặng, có biến chứng chèn ép thần kinh hoặc không đáp ứng điều trị nội khoa. M,ột số hình thức phẫu thuật bao gồm: giải nén tủy sống, giải phóng rễ thần kinh và hợp nhất cột sống để ổn định.

Phòng tránh bệnh viêm khớp đốt sống như thế nào?

Ngoài thăm khám kịp thời và phối hợp với bác sĩ để phát hiện sớm bệnh,  bạn nên chủ động thực hiện các biện pháp chăm sóc tại nhà như sau: 

• Duy trì cân nặng hợp lý để giảm áp lực lên cột sống.
• Xây dựng chế độ ăn uống lành mạnh, bổ sung canxi, vitamin D và thực phẩm giàu chất chống oxy hóa.
• Tập luyện thể dục thường xuyên, ưu tiên các bài tập nhẹ như bơi lội, yoga, đi bộ.
• Giữ tư thế đúng khi ngồi làm việc hoặc mang vác.
• Bỏ thuốc lá, hạn chế rượu bia vì làm tăng nguy cơ viêm và thoái hóa.
• Khám sức khỏe định kỳ để phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường.

Có thể nói, viêm khớp đốt sống là bệnh lý mạn tính có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống. Do đó, việc thăm khám sức khoẻ xương khớp định kỳ 6 tháng/ lần là vô cùng quan trọng để phát hiện sớm và điều trị kịp thời bệnh lý cơ xương khớp này.