Nhận biết: Viêm tiểu phế quản và viêm phổi

Viêm tiểu phế quản 

Viêm phổi 

Đối tượng mắc bệnh: Bệnh đều có thể gặp ở bất kỳ đối tượng nào, nhưng đặc biệt dễ gặp ở trẻ nhỏ bị suy dinh dưỡng, sinh non vì đề kháng yếu. Ngoài ra, những trẻ có tiền sử bị bệnh tim, phổi, suy dinh dưỡng cũng có nguy cơ mắc bệnh cao. 

Thời điểm mắc bệnh: Cả hai bệnh đều có thể xảy ra quanh năm nhưng thời điểm dễ phát bệnh nhất là vào mùa đông, mùa xuân hay các thời điểm giao mùa, thời tiết chuyển lạnh.

Biểu hiện mắc bệnh: Viêm tiểu phế quản và viêm phổi đều có những biểu hiện lâm sàng tương đồng như nhau, ví dụ như sốt 38-40 độ, ho khan, khò khè, khó thở, giảm cảm giác thèm ăn, mệt mỏi,...

Viêm tiểu phế quản

Viêm phổi 

Nguyên nhân 

Bao gồm virus (Adenovirus, virus Parainfluenzae, virus đường hô hấp,…), vi khuẩn (phế cầu, liên cầu, M. catarrhalis, H. influenzae,…).

Bên cạnh đó, bệnh có thể phát sinh sau khi mắc các bệnh cúm, sởi, ho gà. 

Hít phải khí độc như clo, amoniac, dung môi công nghiệp, và đặc biệt là khói thuốc lá – một trong những nguyên nhân hàng đầu dẫn đến viêm phế quản mạn tính cũng là yếu tố nguy cơ phổ biến.

Virus: Cúm A, H5N1, H1N1, H3N2,…

Vi khuẩn: Phế cầu, liên cầu, M. catarrhalis, H. influenzae, S. aureus, E. coli,…

Nấm: Candida, Aspergillus fumigatus,…

Tác nhân vật lý, hóa học: Khí độc, chất gây dị ứng như phấn hoa,…

Viêm phổi do hít phải: Nguyên nhân từ việc hít phải chất trào ngược từ dạ dày khi ngủ hoặc trong tình trạng hôn mê, gây ra tổn thương cho hệ hô hấp.

Vị trí tổn thương 

Là lớp niêm mạc bên trong phế quản, nơi không khí cần đi qua trước khi ra vào phổi.

Bệnh nhân có thể ở dạng viêm phế quản cấp tính do virus/ vi khuẩn gây bệnh mãn tính khiến niêm mạc phế quản trở nên nhạy cảm, dễ viêm khi tiếp xúc với tác nhân kích thích như thời tiết, môi trường, sinh vật,...

Viêm phế quản có thể diễn biến nặng hơn, gây viêm phổi. Tuy nhiên, viêm phổi ít khi lan đến phế quản gây viêm cho cơ quan thứ  hai này. 

Là túi khí (còn gọi là phế nang) nơi trao đổi oxy vào máu để vận chuyển đi khắp cơ thể. 

Khi bệnh nhân bị viêm phổi sẽ khiến cho các phế nang bị sưng lên, chứa đầy dịch và mủ ảnh hưởng không nhỏ tới quá trình trao đổi oxy. 

Tiên lượng 

Viêm phế quản thường dễ dàng đáp ứng với các phương pháp điều trị và các triệu chứng của bệnh thường không quá nghiêm trọng. Thời gian triệu chứng khởi phát có thể là vài ngày hoặc vài tuần và có thể tự khỏi với thuốc điều trị thông thường. Song cũng cần cẩn thận với viêm phế quản tiến triển vào viêm phổi sẽ khiến cho quá trình điều trị khó khăn và gây ra nhiều biến chứng hơn. 

So với viêm tiểu phế quản, thì tiên lượng và khả năng tiến triển bệnh có sự nguy hiểm hơn. Nếu không được phát hiện sớm và điều trị kịp thời, viêm phổi có thể nặng dần và gây ra nhiều biến chứng khó lường. 

Điều trị 

Viêm phế quản cấp tính: 

• Sử dụng thuốc điều trị để giảm triệu chứng đau, hạ sốt, loãng đờm, thuốc giãn phế quản. 
• Thuốc kháng sinh. 
• Hãy duy trì thói quen uống đủ nước, nghỉ ngơi hợp lý và đảm bảo giấc ngủ chất lượng mỗi ngày. 
• Cung cấp đầy đủ các dưỡng chất thiết yếu để tăng cường sức đề kháng và duy trì cơ thể khỏe mạnh.. 

Viêm phế quản mạn tính: 

• Nếu có dấu hiệu co thắt phế quản cần sử dụng các thuốc giãn phế quản.
• Thuốc giảm viêm và sưng nề hiệu quả. 
• Thuốc loãng đờm. 
• Nếu có bội nhiễm vi khuẩn có thể cân nhắc sử dụng thuốc kháng sinh. 

Nếu trường hợp viêm phổi nhẹ, người bệnh cần nghỉ ngơi đầy đủ, uống nhiều nước để hỗ trợ quá trình điều trị hiệu quả. 

Nếu trường hợp bệnh nặng, cần nhập viện để được các bác sĩ theo dõi. 

• Tiêm vacxin phế cầu khuẩn phòng ngừa bệnh cho trẻ em dưới 2 tuổi, lớn từ >65 tuổi.
• Thuốc điều trị giảm đau, hạ sốt, loãng đờm. 
• Thuốc kháng sinh, kháng virus. 
• Nghỉ ngơi, ăn uống đủ chất 
• Không hút thuốc 
• Dùng máy tạo độ ẩm để làm loãng dịch đờm  

Chẩn đoán 

Xét nghiệm khí máu động mạch: Để kiểm tra lượng oxy và carbon dioxide trong máu. 

Chụp X-quang: Chẩn đoán viêm phế quản cấp tính, mãn tính (trừ viêm phổi). 

Đo nồng độ oxy trong máu: Người bị bệnh có nồng độ oxy trong máu thấp hơn người bình thường 

Đo chức năng phổi. 

Chụp X-Quang ngực: Phát hiện dấu hiệu viêm hoặc tích tụ dịch trong và xung quanh phổi. 

Xét nghiệm máu: Xác định tình trạng nhiễm trùng và loại vi khuẩn gây bệnh viêm phổi. 

Đo nồng độ oxy trong máu: Với một người bình thường, người bị viêm phổi có nồng độ oxy máu thấp hơn. 

Nuôi cấy đờm: Mẫu đờm trong quá trình thu thập sẽ được mang đi phân tích trong phòng thí nghiệm để xác định nguyên nhân gây bệnh. 

Thực hiện các xét nghiệm bổ sung: Chụp cắt lớp vi tính (CT), nội soi phế quản, xét nghiệm khí máu động mạch, nuôi cấy dịch màng phổi.