Viêm xương ổ răng biểu hiện thế nào? Cách nhận biết sớm

Viêm xương ổ răng là tình trạng như thế nào? 

Viêm xương ổ răng (hay còn gọi là viêm ổ răng khô) là một biến chứng viêm đau xảy ra sau khi nhổ răng – đặc biệt là răng khôn hàm dưới. Tình trạng này xuất hiện khi cục máu đông bình thường tại vị trí ổ răng sau nhổ không hình thành, hoặc hình thành rồi bị tan sớm, khiến xương ổ răng bị lộ ra ngoài và không được bảo vệ. Việc xương tiếp xúc trực tiếp với khoang miệng và vi khuẩn làm xuất hiện hiện tượng viêm nhiễm tại chỗ, gây đau dữ dội, hôi miệng và kéo dài thời gian lành thương so với bình thường.

Viêm xương ổ răng thường do sự lây lan của vi khuẩn từ các mô mềm xung quanh, như nướu hoặc các mô nha chu

Về mặt sinh lý, sau khi nhổ răng, cơ thể sẽ hình thành cục máu đông tại vị trí nhổ để khởi đầu quá trình lành thương, tương tự như việc tạo vảy trên da sau khi bị thương. Tuy nhiên, trong trường hợp viêm ổ răng xương hàm​, quá trình này bị rối loạn, dẫn đến hoại tử mô và đau do lộ xương. Đặc điểm lâm sàng điển hình bao gồm đau lan lên tai hoặc thái dương, xuất hiện sau 2–5 ngày nhổ răng, kèm mùi hôi miệng, đôi khi có sốt nhẹ và mất ngủ do đau.

Các yếu tố nguy cơ bao gồm hút thuốc lá, vệ sinh răng miệng kém, can thiệp nhổ răng phức tạp, tiền sử viêm quanh răng, và đặc biệt là phụ nữ đang dùng thuốc tránh thai đường uống do ảnh hưởng đến quá trình đông máu. Tỷ lệ mắc viêm xương ổ răng sau nhổ răng dao động khoảng 1–5%, nhưng có thể lên đến 30% ở các ca nhổ răng khôn hàm dưới có phẫu thuật lật vạt hoặc cắt xương.

Biểu hiện của bệnh viêm xương ổ răng là gì?

Biểu hiện chính của bệnh này bao gồm cảm giác đau nhức, sưng tấy tại vị trí răng bị viêm, và có thể kèm theo sốt nhẹ

Viêm xương ổ răng thường bắt đầu biểu hiện từ ngày thứ 2 - ngày thứ 4 sau khi nhổ răng. Cả quá trình viêm ổ răng sẽ diễn ra trong khoảng 7–10 ngày. 

Việc cảm thấy đau sau khi nhổ răng là một hiện tượng bình thường, nhưng nếu tình trạng này trở nên tệ hơn, cơn đau dữ dội, đau buốt, kèm theo là mất cục máu đông khiến ố chân răng bị rỗng, lõm sâu. Tình trạng đau không chỉ xảy ra ở vị trí nhổ răng mà dường như lan ra cả hàm và mặt, kéo dài từ 1–5 ngày. 

Khi bị viêm xương ổ răng, bạn có thể cảm nhận được hơi thở có mùi hôi tanh khó chịu của người bị bệnh, khiến cho việc giao tiếp bị ảnh hưởng. 

Những ai có thể bị viêm xương ổ răng?

Người có nguy cơ bị viêm xương ổ răng, bao gồm: 

• Hút thuốc lá; 
• Nhổ răng khôn; 
• Vệ sinh răng miệng kém; 
• Bị thương nặng hơn so với người bình thường trong quá trình nhổ; 
• Sử dụng thuốc tránh thai; 
• Có tiền sử từng bị viêm xương ổ răng. 

Ngoài ra, việc súc miệng nhiều lần, uống nước bằng ống hút cũng có thể khiến cho nguy cơ mắc bệnh viêm xương ổ răng hàm cao hơn. 

Nguyên nhân nào dẫn đến viêm xương ổ răng?

Có nghiên cứu cho rằng nguyên nhân là do sự chuyển hóa plasminogen thành plasmin, ngăn cản sự hình thành máu động xảy ra trong xương, từ đó dẫn tới viêm huyệt ổ răng khô. 

Ngoài ra, còn có những nguyên nhân khác như: 

• Không vệ sinh răng miệng sạch sẽ khiến cho thức ăn thừa, mảng bám nhét vào ổ răng gây viêm; 
• Súc miệng, hắt hơi, ho hay tác động mạnh khi mới nhổ răng, khiến cục máu động bị vỡ; 
• Răng miệng bị viêm nhiễm; 
• Hút thuốc lá nhiều; 
• Người mắc bệnh lý đái tháo đường cũng có nguy cơ viêm nhiễm ổ răng cao. 

Biến chứng viêm xương ổ răng nếu không được điều trị?

Nếu không được chăm sóc và điều trị sớm, bệnh viêm ổ răng xương hàm​ có thể sẽ trở thành mối nguy hại lớn. Lâu ngày, tình trạng này dẫn tới nhiều biến chứng nguy hiểm và khó điều trị như: 

• Nhiễm trùng xương răng: Vi khuẩn có thể xâm nhập và tấn công các sợi dây thần kinh làm cho người bệnh cảm thấy đau nhức, khó chịu. 
• Dây thần kinh bị ảnh hưởng: Sau khi nhổ răng, sẽ có dấu hiệu sưng tấy trong vài ngày đầu. Nếu không có cục máu đông, tình trạng này có thể kéo dài nhiều tuần liền, dẫn đến đau nhức dai dẳng không giảm, ảnh hưởng không nhỏ tới dây thần kinh. Vì vậy, có rất nhiều trường hợp sau khi nhổ răng, người bệnh có thể bị đau đầu mỗi khi thời tiết thay đổi, hay nguy hiểm hơn là có thể phải đối mặt với nguy cơ liệt dây thần kinh. 
• Lệch khớp cắn, răng khấp khểnh: Do viêm xương ổ răng sẽ khiến xương hàm và các mô mềm không thể tiếp cận được tới đầu ổ răng. Lúc này, việc cấy ghép răng giả sẽ khó khăn hơn rất nhiều. Những chiếc răng xung quanh sẽ dễ sai lệch khi nhai thức ăn hoặc bị ngoại lực tác động. Lúc này, tổng thể hàm răng sẽ không đều và dễ bị lệch khớp cắn. 

Xem thêm:

• Sâu răng: Làm sao để điều trị và phòng ngừa hiệu quả?
  

Cách chẩn đoán và điều trị bệnh viêm xương ổ răng 

Cách chẩn đoán 

Các xét nghiệm hình ảnh như chụp X-quang hoặc CT có thể được thực hiện nhằm phát hiện sự hiện diện của mủ, tổn thương xương hoặc các dấu hiệu viêm khác

Nếu sau khi nhổ răng, người bệnh cảm thấy đau dữ dội thì là dấu hiệu đủ để bác sĩ nghi ngờ bị viêm xương ổ răng. Tuy nhiên, để đảm bảo tính xác thực, bác sĩ cũng có thể trao đổi thêm với người bệnh về những triệu chứng khác cùng với việc kiểm tra miệng của bệnh nhân để tìm cục máu đông trong hốc răng hoặc có bị lộ xương không. 

Ngoài ra, bác sĩ có thể thực hiện chụp X-quang răng miệng để loại trừ những tình trạng khác, chẳng hạn như nhiễm trùng xương, mảnh nhỏ của xương còn sót lại sau khi nhổ răng. 

Cách điều trị 

Khi đã nắm được tình trạng cụ thể, bác sĩ sẽ đưa ra đề nghị điều trị phù hợp với người bệnh. Thông thường, bác sĩ sẽ thực hiện những biện pháp sau: 

• Vệ sinh phần huyệt ổ răng: Bác sĩ sẽ sử dụng nước muối và nước súc miệng để tiến hành làm sạch ổ răng. Điều này giúp tránh được tình trạng viêm nhiễm cũng như đảm bảo không còn bất kỳ mảnh vụn thức ăn nào còn sót lại.
• Băng gạc lại ổ răng: Bác sĩ sẽ tiến hành bôi thuốc và đắp băng gạc vào vết thương để tránh thức ăn mắc vào. Người bệnh có tự thay băng gạc tại nhà, và thường xuyên để tăng hiệu quả điều trị. 
• Sử dụng thuốc giảm đau: Dựa vào từng tình trạng thực tế của người bệnh mà bác sĩ sẽ kê đơn thuốc khác nhau. Lưu ý rằng, cần tuân thủ theo đúng liều lượng và thời gian mà bác sĩ quy định. 

Bên cạnh những thủ thuật nha khoa, người bệnh cần tuân thủ chế độ chăm sóc phù hợp tại nhà một cách nghiêm túc, bao gồm vệ sinh răng miệng đúng cách, ăn uống khoa học,...đồng thời tái khám để bác sĩ đánh giá được quá trình hồi phục của bạn cũng như đưa ra được các chỉ định tiếp theo nhằm tối ưu hoá quá trình phục hồi. 

Biện pháp phòng ngừa bệnh viêm xương ổ răng 

Việc chăm sóc răng miệng đúng cách tại nhà có thể giúp đẩy nhanh quá trình lành và ngăn ngừa những tổn thương xảy ra như viêm xương ổ răng.

Duy trì vệ sinh răng miệng đúng cách là rất cần thiết để loại bỏ mảng bám thức ăn

Cụ thể như: 

• Lên kế hoạch nghỉ ngơi hợp lý sau khi nhổ răng. Hạn chế các bài tập thể dục mạnh có thể dẫn đến bong cục máu đông trong ổ răng; 
• Sử dụng túi chườm ấm để giảm đau và sưng. Dùng thuốc giảm đau theo đúng chỉ dẫn của bác sĩ; 
• Uống nhiều nước sau khi nhổ răng. Tránh đồ uống có cồn, caffeine, nước ngọt có ga, nước nóng. Không dùng ống hút vì có thể khiến cho cục máu đông bị bong ra, dẫn đến viêm; 
• Ưu tiên những thực phẩm mềm, lỏng, dễ nhai như cháo, sữa chua trong ngày đầu tiên. Chỉ nên ăn những thực phẩm cứng, giòn khi vết thương đã lành hẳn. Tránh nhai thức ăn phía bên răng được nhổ; 
• Vệ sinh răng miệng nhẹ nhàng, tránh vị trí nhổ răng trong vòng 24h. Sau 24h có thể súc miệng nhẹ bằng nước muối ấm vài lần. Pha một nửa muỗng cà phê muối ăn trong khoảng 237ml nước hoặc dung dịch vệ sinh răng miệng theo hướng dẫn của bác sĩ;
• Không hút thuốc lá trong vòng 48h. Các chế phẩm từ thuốc lá có thể khiến cho việc lành vết thương bị trì hoãn, tăng nguy cơ xảy ra biến chứng. 

Đau nhức sau khi nhổ răng là tình trạng chung và được xem là bình thường. Tuy nhiên, nếu cơn đau không thuyên giảm cần liên hệ ngay với bác sĩ để được tư vấn và hỗ trợ kịp thời. 

Kết luận

Viêm xương ổ răng không chỉ gây khó chịu kéo dài mà còn tiềm ẩn nguy cơ nhiễm trùng nặng nếu không được điều trị đúng cách. Việc phát hiện sớm qua các dấu hiệu đặc trưng như đau tăng dần sau vài ngày nhổ răng, ổ răng khô và có mùi hôi là vô cùng quan trọng. Chủ động thăm khám khi có triệu chứng bất thường, kết hợp với chăm sóc răng miệng hợp lý sẽ giúp bạn phòng tránh hiệu quả biến chứng và rút ngắn thời gian hồi phục sau nhổ răng.