Ðổi sữa công thức cho bé là việc thường gặp của các bà mẹ khi nuôi con. Đôi khi điều này ảnh hưởng tới thói quen ăn uống, thể trạng của trẻ, vì vậy mẹ cần lưu ý những nguyên tắc cơ bản trước khi quyết định đổi sữa. Cùng Bệnh viện Đa khoa Phương Đông tìm hiểu trong bài viết dưới đây.
Dấu hiệu nhắc mẹ cần đổi sữa công thức cho con
Việc đổi sữa chỉ nên thực hiện nếu mẹ thấy trẻ có các biểu hiện gồm:
- Tiêu chảy: Đây là dấu hiệu dễ nhận biết nhất khi bé không hợp sữa công thức để mẹ đổi loại sữa mới. Tuy nhiên cũng cần phân biệt với triệu chứng do bệnh lý tiêu hoá đi kèm như sốt, nôn, trớ nhiều, đi ngoài lẫn máu,...
- Táo bón thường xuyên: Bé có thể không hợp sữa gây khó tiêu hoá.
- Nôn trớ: Đây có thể là dấu hiệu cảnh báo bé bị dị ứng với sữa công thức mẹ đang dùng. Cách để phân biệt với nôn trớ bình thường là bé sẽ nôn sạch sữa sau bú, nôn liên tục, tần suất nhiều.
- Phát ban với những nốt mẩn nhỏ ở quanh vùng miệng trẻ.
- Trẻ chán ăn, bỏ bú, quấy khóc, khó nuốt khi mẹ cho bú bình.
- Bé không tăng cân hoặc sút cân không rõ nguyên nhân.
Đổi sữa công thức khi bé quấy khóc nhiều, bỏ bú và có dấu hiệu dị ứng.
5 nguyên tắc mẹ cần nhớ khi đổi sữa
Không nên đổi sữa thường xuyên
Vì cơ thể trẻ cần phải có đủ thời gian để thích ứng với loại sữa đó giúp tiêu hoá hấp thu dưỡng chất tốt nhất. Mỗi loại sữa công thức có thể tự tạo ra những môi trường vi sinh đường ruột khác nhau. Khi đổi sữa môi trường vi sinh đường ruột cũng thay đổi, từ đó ảnh hưởng đến việc tiêu hoá và hấp thu sữa, thậm chí là các loại thức ăn khác.
Cần pha kết hợp giữa sữa cũ và mới khi mới đổi sữa
Lưu ý tiếp theo khi bắt đầu đổi sữa công thức mới, để biết bé có phù hợp hay không mẹ cần có giai đoạn chuyển tiếp để bé thích nghi bằng cách pha kết hợp sữa cũ và sữa mới theo các bước sau:
- Pha sữa mới với tỷ lệ bằng 1/3 tổng lượng sữa. Cho bé uống thử 2-3 ngày rồi quan sát phản ứng của trẻ. Nếu bé bú tốt, không tiêu chảy hay táo bón thì tiếp tục tăng lượng sữa mới.
- Pha tỉ lệ sữa mới bằng ½ tổng lượng sữa, sau đó tiếp tục để ý biểu hiện của con trong 2-3 ngày tiếp theo.
- Pha lượng sữa mới bằng 2/3 tổng lượng sữa trong vòng 2-3 ngày để theo dõi biểu hiện của bé.
- Cuối cùng mẹ pha 100% sữa mới cho bé.
Sau khi đổi sữa mẹ phải chờ một thời gian tối thiểu là hai tuần thì mới có thể tạm đánh giá được loại sữa đó có phù hợp với con mình hay không.
Pha kết hợp sữa mới và sữa cũ để cho bé làm quen dần.
Chọn vị sữa mà bé thích
Khi đổi sữa bột cho bé, nhiều mẹ chỉ quan tâm tới thành phần dinh dưỡng có trong loại sữa mới mà quên mất việc lựa chọn theo khẩu vị của bé. Vị của sữa cũng quan trọng bởi nếu vị mà bé thích sẽ giúp bé uống nhanh, ngon miệng thậm chí lượng nhiều hơn. Hiện nay, thị trường có nhiều vị sữa để mẹ chọn như vị vani, socola, dâu,… Còn nếu mẹ muốn đổi vị sữa cho con cũng nên lưu ý về nguyên tắc tăng lượng dần dần như hướng dẫn trên.
Đổi sữa phù hợp với độ tuổi của bé
Mỗi giai đoạn trẻ sẽ phù hợp với từng loại sữa khác nhau. Cụ thể, trẻ dưới 6 tháng tuổi được khuyến cáo nên được bú sữa mẹ hoàn toàn. Nếu vì lý do nào đó bạn phải sử dụng sữa ngoài thay thế cho con thì chọn sữa công thức 1 (cho trẻ từ 0-6 tháng tuổi).
Đặc điểm của loại sữa này là:
- Có thành phần các chất dinh dưỡng gần với sữa mẹ nhất.
- Các chất dinh dưỡng trong sữa 1 có tỷ lệ cân đối hợp lý.
- Phù hợp với sự hấp thu cũng như chuyển hóa ở trẻ.
- Vì được nghiên cứu riêng cho bé trong 6 tháng đầu nên ít gây tình trạng rối loạn tiêu hoá.
Việc đổi sữa cần khoảng 2 tuần để đánh giá xem có phù hợp với bé hay không.
Không cho trẻ dưới 6 tháng tuổi dùng sữa tươi, sữa bột nguyên kem, sữa đặc có đường hoặc các loại sữa bột, sữa công thức dành cho bé trên 6 tháng tuổi.
Nguyên tắc nếu muốn đổi sữa công thức cho trẻ (vì bé bú ít, không lên cân thậm chí sút cân, cấu trúc phân không tốt táo bón hoặc tiêu chảy nhiều lần) thì phải đổi sang một nhãn hiệu sữa khác nhưng vẫn phải thuộc nhóm 1. Lý do là bởi trẻ sơ sinh chức năng thận còn non yếu nên chỉ phù hợp với lượng chất đạm có trong sữa công thức 1.
Một gợi ý đáng lưu tâm cho các mẹ có con nhỏ từ 0-6 tháng tuổi về dòng sữa công thức của Nhật Morinaga 1. Với các ưu điểm nổi bật như tăng đề kháng, bổ sung Lactoferrin cho khả năng miễn dịch gấp 2 lần; cân bằng các loại dưỡng chất giúp bé phát triển cả chiều cao và cân nặng. Đây là dòng sữa công thức gần giống sữa mẹ, hỗ trợ chăm sóc trẻ phát triển toàn diện, các mẹ có thể cân nhắc để lựa chọn.
Morinaga 1 cho trẻ từ 0-6 tháng tuổi là dòng sữa nội địa Nhật.
Trẻ giai đoạn 6 tháng - 1 năm tuổi phải đổi sang sữa công thức 2. Loại sữa này có thành phần các chất dinh dưỡng cao hơn sữa công thức 1, đặc biệt là chất đạm nhằm đảm bảo cho sự tăng trưởng và phát triển của bé. Nếu lúc này mẹ vẫn sử dụng sữa công thức 1 sẽ không đủ chất dinh dưỡng cho con.
Dừng việc đổi sữa cho con khi bé có dấu hiệu dị ứng
Do cơ địa và hệ tiêu hóa mỗi bé lại khác nhau nên không phải mẹ nào cũng thành công ngay trong lần đầu đổi sữa bột cho bé. Việc đổi sữa rất quan trọng cho sự phát triển toàn diện của trẻ nên mẹ cần theo dõi sát sao để có những điều chỉnh phù hợp. Sau mỗi lần dùng sữa mới nếu bé có biểu hiện dị ứng như nôn trớ nhiều ngay sau bú, nổi mẩn đỏ, tiêu chảy,... có thể sữa mới cũng không hợp với hệ tiêu hoá của con. Bạn nên dừng việc đổi sữa mới để hỏi ý kiến bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng.
Việc đổi sữa công thức cho bé mẹ cũng cần chú ý pha theo đúng tỷ lệ, hướng dẫn của nhà sản xuất để giữ nguyên dưỡng chất của sữa. Khi mẹ đã đổi tới 2, 3 loại sữa mà con vẫn bị dị ứng mẹ cần đưa bé đi khám để tìm nguyên nhân cũng như có cách khắc phục sớm nhất.