6 món ăn khiến trẻ dậy thì sớm phụ huynh lưu ý

Dậy thì sớm là gì?

Dậy thì sớm ở trẻ em là tình trạng phát triển về thể chất và hormone sớm hơn bình thường (trước 8 tuổi đối với bé gái, 9 tuổi ở bé trai).

Phụ huynh cần nhận biết rõ tình trạng dậy thì thực thụ với chứng vú phát triển sớm - khi ngực phát triển đơn thuần và không kèm dấu hiệu dậy thì khác.

Bé gái trước 8 tuổi lớn hơn bình thường được coi là dậy thì sớm

Nhận biết trẻ dậy thì sớm qua các dấu hiệu nào?

Dậy thì sớm đang có xu hướng gia tăng chung trên toàn thế giới. Những bé gái được chẩn đoán là dậy thì sớm khi có biểu hiện đặc trưng như: tuyến vú phát triển; cơ quan sinh dục ngoài thay đổi hình dáng; nhất là bắt đầu có kinh nguyệt. Bé trai dậy thì sớm sẽ xuất hiện các dấu hiệu như: tinh hoàn hoặc dương vật tăng kích thước; có lông mu, lông nách; mọc mụn trứng cá, giọng trầm hơn.

Mọc râu ria là một trong những dấu hiệu dậy thì sớm của bé trai

Một số dấu hiệu khác được ghi nhận ở cả hai giới gồm: Mọc lông mu, lông nách; xuất hiện mùi cơ thể; chiều cao tăng vọt, cân nặng tăng nhanh; tính khí thay đổi. Trong suốt thời gian dậy thì sớm, xương của trẻ bắt đầu phát triển sớm; rất nhanh và cũng kết thúc sớm hơn bình thường. Ví dụ như trẻ cao vọt lên hẳn so với các bạn đồng trang lứa. Sau vài năm trẻ ngừng hoặc không thể đạt được chiều cao tối đa của người trưởng thành.

Tác hại của dậy thì sớm

Trẻ bước vào tuổi dậy thì khi tuổi còn nhỏ sẽ gặp nhiều rủi ro trong phát triển thể chất và tinh thần. Đối với các em bé gái, những thay đổi ngoại hình do dậy thì sớm sẽ khiến tâm lý của trẻ bị ảnh hưởng. Như khủng hoảng cảm xúc và tâm lý khi thấy lo lắng, tự ti về hình thể của mình khác biệt nhiều so với các bạn cùng lứa. Hơn nữa, những bé gái dậy thì sớm có nguy cơ cao bị đa nang buồng trứng, ung thư vú.

Dậy thì sớm cũng ảnh hưởng tới chiều cao của trẻ. Đến tuổi trưởng thành trẻ khó đạt được chiều cao tiêu chuẩn của người trưởng thành; thấp hơn các bạn cùng tuổi rất nhiều vì các đầu xương đóng sớm.

Dậy thì sớm khiến trẻ khác biệt với các bạn dùng trang lứa

Do các đặc tính sinh dục xuất hiện sớm như bé gái có kinh nguyệt, bé trai xuất tinh. Các bé sẽ gặp khó khăn trong vấn đề chăm sóc cơ thể. Và có nguy cơ bị lạm dụng. Đặc biệt, các nhà tâm lý học chỉ ra một tác hại nghiêm trọng. Đáng báo động đó là tình trạng quan hệ tình dục sớm dẫn đến có thai ngoài ý muốn. Vì trẻ dậy thì sớm sẽ tò mò, bắt chước làm “chuyện người lớn” qua phim, truyện.

Nguyên nhân trẻ dậy thì sớm

Dậy thì sớm có thể do gen di truyền. (Ảnh minh hoạ)

Phần lớn tình trạng trẻ dậy thì sớm hiện nay không rõ nguyên nhân. Tuy nhiên theo các nhà khoa học có một số yếu tố khiến trẻ em dậy thì sớm. Có thể kể đến như: Gen di truyền; thừa cân béo phì; chế độ dinh dưỡng thiếu khoa học; một số hiếm thì do u não hay tổn thương hệ thần kinh trung ương. Cụ thể như sau:

• Dậy thì sớm ngoại biên do nồng độ của hormone sinh dục tăng cao khi xuất hiện khối u ở buồng trứng. Ở tuyến thượng thận hoặc tuyến yên hoặc mắc hội chứng McCune-Albright.
• Dậy thì sớm trung ương phát sinh vì nồng độ GnRH - một loại hormone do tuyến yên tiết ra tăng cao quá mức cho phép. Nguyên nhân này do trẻ có khối u trong não, tủy sống; hoặc tuyến giáp không thể sản sinh đủ hormone.
• Về giới tính: Khả năng các bé gái dậy thì sớm gấp 10 lần so với bé trai.
• Về gen di truyền: Tiền sử gia đình có người thân (bố mẹ, anh chị em) gặp bất thường về di truyền. Cũng là một trong những nguyên nhân gây trẻ dậy thì sớm. Khi các đột biến gen được kích hoạt và giải phóng hormone giới tính.
• Tiêu thụ nhiều đồ ăn chứa các chất làm tăng nguy cơ, như các chuyên gia đã chỉ ra món ăn khiến trẻ dậy thì sớm.

Điểm danh 6 món ăn khiến trẻ dậy thì sớm

Dưới đây là 6 món ăn, loại thực phẩm được các chuyên ra cho rằng chúng liên quan đến việc trẻ dậy thì sớm.

Đồ ăn sẵn đóng hộp, đồ chiên xào

Những loại đồ ăn này thường chứa nhiều các chất độc hại như chất bảo quản; tạo mùi; tạo màu,... các chất này được ví như hormone giới tính làm trẻ dậy thì sớm.

Đồ ăn đóng hộp chứa nhiều chất làm trẻ dậy thì sớm

Thực phẩm chức năng

Siêu thực phẩm, món ăn bổ dưỡng: Nhiều trẻ được bố mẹ tẩm bổ những món ăn vốn chỉ dành cho người lớn như thực phẩm chức năng; thuốc bổ, nhân sâm, đông trùng hạ thảo; nhau thai, kê gà,...

Các loại thực phẩm này đều có tác động đến nội tiết khiến trẻ mất cân bằng về thể chất và tinh thần.

Thực phẩm chức năng  

Hoa quả trái mùa & nội tạng động vật

• Rau củ quả trái mùa: Đa số các loại quả này thường được thúc chín bằng hóa chất và chất hoá học để lại tồn dư chất độc trong trái cây. Từ đó khiến trẻ dậy thì sớm. Một số loại quả hay bị thúc chín có thể kể đến như: dâu tây, nho, táo, cam, đào,...
• Thịt ở vùng cổ gia cầm: Chất tăng trọng thường nằm ở vùng cổ của các loại gia cầm như ngan, vịt, gà,.. Khi trẻ ăn thịt vùng cổ dễ bị kích thích dậy thì sớm.
• Nội tạng động vật: Món ăn chế biến từ nội tạng động vật chứa nhiều chất béo. Trẻ ăn dễ béo phì và kích hoạt tình trạng dậy thì sớm.

Nội tạng động vật có thể khiến trẻ phát triển sớm hơn các bạn cùng lứa

Đậu nành

Đậu nành: Các món ăn, chế phẩm từ hạt đậu nành có chứa isoflavone giống estrogen khiến các bé gái dễ bị dậy thì sớm.

Một số món ăn khác phụ huynh dễ nhầm lẫn là có khả năng khiến trẻ dậy thì sớm còn có:

• Uống milo dậy thì sớm: Sữa milo được nhà sản xuất khuyến cáo sử dụng cho trẻ 6 tuổi trở lên và cam kết không ảnh hưởng tới quá trình dậy thì của trẻ. Nếu bé chưa đủ tuổi thì phụ huynh không nên cho bé uống. Do đó, có thể bác bỏ thông tin uống sữa milo dậy thì sớm.
• Ăn yến có dậy thì sớm không?: Nước yến hay các món yến chứa nhiều dinh dưỡng rất tốt cho cơ thể. Tuy nhiên không gây ra dậy thì sớm cho trẻ vì thực phẩm này không chứa chất làm tăng estrogen và testosterone.

Trứng cũng là thực phẩm khiến trẻ dạy thì sớm

Ăn trứng dậy thì sớm: Trứng chứa nhiều chất đạm và hàm lượng chất béo cao, nếu trẻ ăn nhiều sẽ dẫn đến thừa chất và tăng khả năng dậy thì sớm.

Các bác sĩ cũng đưa ra lời khuyên về số lượng trứng trẻ có thể tiêu thụ: Trẻ 6-7 tháng tuổi ăn 1 nửa lòng trứng/bữa, từ 2-3 lần/tuần; Trẻ 8-12 tháng ăn 1 lòng đỏ/bữa, từ 3-4 bữa/tuần; Trẻ 1-2 tuổi ăn 1 lòng đỏ/bữa, 3-4 bữa/tuần; Trẻ từ 2 tuổi trở lên có thể ăn tối đa 1 quả/ngày.

Ăn váng sữa dậy thì sớm

Váng sữa có hàm lượng chất béo cao nhưng lại nghèo các dưỡng chất khác. Trẻ ăn quá nhiều sẽ dẫn đến rối loạn tiêu hoá, béo phì và gián tiếp làm trẻ dậy thì sớm. Các bác sĩ khuyến cáo, không cho trẻ dưới 6 tuổi ăn váng sữa và chỉ nên dùng váng sữa làm bữa ăn phụ.

Ăn quá nhiều váng sữa thay thế cho bữa chính gián tiếp làm trẻ dậy thì sớm

Phụ huynh cần làm gì để ngăn ngừa trẻ dậy thì sớm?

Để ngăn ngừa trẻ dậy thì sớm. Phụ huynh cần chủ động phòng tránh bằng những cách như:

• Bố mẹ cần tìm hiểu những kiến thức dinh dưỡng và phương pháp nuôi dạy trẻ khoa học, phù hợp với hoàn cảnh.
• Chế độ ăn của trẻ cần phong phú, cân đối dinh dưỡng; phù hợp với lứa tuổi, đặc biệt là tăng rau xanh. Những loại rau chứa Quercetin sẽ khiến cơ thể bé giảm hấp thu hormone sinh dục ngoại lai từ đó làm chậm quá trình dậy thì sớm. Loại bỏ rau củ quả trái vụ, có màu sắc và hình thù lạ. Tránh mua những thực phẩm trôi nổi trên thị trường chứa hormone tăng trưởng.
• Tăng cường để trẻ vận động thể thao mỗi ngày: Khuyến khích trẻ chơi thể thao như bơi lội, đá bóng, đá cầu, chạy nhảy,... ít nhất 30 phút mỗi ngày.

Trẻ thường xuyên tập thể thao có thể phòng ngừa dậy thì sớm

• Hạn chế cho trẻ tiếp xúc với estrogen và testosterone: Phụ huynh lưu ý mỗi khi sử dụng kem bôi hay thuốc có chứa thành phần liên quan đến hormone sinh dục.
• Không nên bật đèn khi ngủ: Bật đèn khi ngủ đêm trong thời gian dài khiến cơ thể trẻ không tiết hormone tăng trưởng thể thất nên không thể ức chế hormone sinh dục.

Dậy thì sớm ở trẻ để lại nhiều hệ luỵ không mong muốn. Nếu phát hiện trẻ có dấu hiệu phát triển sớm phụ huynh nên đưa trẻ đi khám sàng lọc; chẩn đoán và can thiệp kịp thời. Hiện nay Bệnh viện Đa khoa Phương Đông đang triển khai gói dịch vụ Khám sàng lọc dậy thì cho trẻ 5-10 tuổi. Tham gia gói khám, bé được khám bệnh; tư vấn cùng bác sĩ chuyên gia, chẩn đoán hình ảnh từ siêu âm; chụp x-quang và xét nghiệm.

Mong rằng với danh sách 6 món ăn khiến trẻ em dậy thì sớm trên đây; các bậc cha mẹ sẽ có thêm kiến thức trong việc phòng tránh dậy thì sớm cho bé yêu. Nếu bố mẹ cần được tư vấn về các gói khám dậy thì sớm cho con, vui lòng liên hệ ngay tới hotline 1900 1806.