Tổng quan về tình trạng sâu răng ở trẻ
Trước khi tìm lời giải đáp cho câu hỏi bé 5 tuổi bị sâu răng hàm phải làm sao thì chúng ta cần phải nắm bắt được chi tiết về tình tràng sâu răng ở trẻ.
Từ khi sơ sinh đến năm 12 tuổi là thời gian răng sữa của bé đang hình thành và phát triển. Khoảng 5-7 tháng tuổi trẻ sẽ mọc chiếc răng sữa đầu tiên và chiếc răng sữa cuối cùng của bé sẽ mọc khi được 24-30 tháng tuổi.
Hiện nay, trẻ em bị sâu răng đang có xu hướng gia tăng. Theo Viện Răng Hàm Mặt quốc gia, có đến 80% trẻ từ 4-8 tuổi gặp tình trạng này và khoảng 91% trẻ không biết vệ sinh răng miệng đúng cách. Sâu răng có thể xảy ra ở bất kỳ răng nào: Răng hàm, răng nanh hoặc răng cửa.
Tình trạng sâu răng hàm ở trẻ em hiện nay đang có xu hướng gia tăng
Sâu răng ở trẻ có thể chia thành những loại sau đây:
- Sâu răng hàm: Đây là răng nằm sâu trong khoang miệng và là răng cứng nhất. Phụ huynh cũng không cần lo lắng vì răng sữa sẽ được thay bằng răng vĩnh viễn. Tuy nhiên, răng số 6 thay sớm nên chúng có nguy cơ cao bị sâu.
- Sâu răng viêm nướu: Nướu (hay là lợi) là bộ phận mô mềm ôm lấy chân răng. Khi bị viêm, phần lợi sẽ sưng đỏ, đau nhức và không gây ảnh hưởng đến cấu trúc dây chằng hoặc xương ổ răng. Tuy nhiên, viêm nướu sẽ khiến bé cảm thấy mệt mỏi, bỏ bữa, chán ăn,...
- Sâu răng vào tuỷ: Nếu răng sâu vào tuỷ không được điều trị kịp thời và đúng cách sẽ khiến bé đau nhức, phần sâu có thể hình thành ổ áp xe, nặng hơn là phải nhổ răng.
Các dấu hiệu khi trẻ bị sâu răng hàm
Cha mẹ cần quan tâm đến các dấu hiệu khi bé gặp các vấn đề răng sâu để có thể xử lý kịp thời và triệt để. Theo các chuyên gia nha khoa, sâu răng ở trẻ phát triển qua các giai đoạn khác nhau, đồng thời có những biểu hiện khác nhau:
Sâu răng hàm giai đoạn đầu (mức độ nhẹ)
Bé 5 tuổi bị sâu răng hàm ở giai đoạn này thường chưa có những biểu hiện rõ rệt, trên răng chưa xuất hiện những lỗ sâu rõ, dấu hiệu phổ biến mà cha mẹ có thể nhận ra là răng có sự thay đổi màu sắc. Cụ thể, trên bề mặt răng xuất hiện những đốm trắng do vi khuẩn đang tấn công vào lớp men răng. Tuy nhiên, ở giai đoạn này thường khó phát hiện nên phụ huynh thường bỏ qua hoặc không nhận ra tình trạng sâu răng. Từ đó, răng bị sâu sẽ tiến triển sang giai đoạn thứ 2.
Sâu răng hàm giai đoạn 2 (mức độ trung bình)
Ở giai đoạn này, ngoài sự mòn men răng còn có biểu hiện đặc trưng là xuất hiện các lỗ sâu trên bề mặt răng có màu nâu đen. Bé 5 tuổi có thể xuất hiện những cơn đau nhức ở vị trí răng bị tổn thương lớn. Từ đó, gây khó khăn khi nhai thức ăn và khiến bé ăn kém hoặc không muốn ăn.
Khi trên răng của bé xuất hiện các lỗ sâu răng thì trẻ đang sâu răng mức độ trung bình
Sâu răng hàm giai đoạn 3 (mức độ nặng)
Khi răng hàm bị sâu ở mức độ nặng, trẻ sẽ có những cơn đau nhức dữ dội, số lượng cơn đau tăng lên và đau liên tục. Nếu vi khuẩn xâm nhập vào tuỷ răng, bé có thể bị những cơn đau nhức gây khó chịu, cảm giác đau tới não.
Nguyên nhân gây ra tình trạng bé bị sâu răng hàm
Để trả lời cho câu hỏi "Bé 5 tuổi bị sâu răng hàm phải làm sao?" thì cha mẹ nên tìm hiểu nguyên nhân vì sao khiến trẻ bị sâu răng hàm. Một số nguyên nhân khiến bé bị sâu răng mà cha mẹ nên biết để phát hiện và chủ động phòng ngừa cho bé có thể kể đến như:
Chăm sóc, vệ sinh răng miệng chưa đúng cách
Có khá nhiều phụ huynh chưa hướng dẫn con về vệ sinh và chăm sóc răng miệng cho trẻ đúng cách. Một phần vì họ cho rằng răng sữa sẽ thay thế khi trẻ lớn lên nên đã góp phần gây ra tình trạng sâu răng ở trẻ, đặc biệt là răng hàm.
Bé 5 tuổi đã có chế độ ăn như người lớn nên nếu không vệ sinh răng miệng sẽ dẫn đến sự tích tụ mảng bám trên răng, từ đó tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển và gây hại cho răng.
Vệ sinh răng miệng chưa đúng cách là nguyên nhân khiến bé bị sâu răng
Tình trạng sức khỏe của bé
Có một số trường hợp trẻ bị sâu răng do có vấn đề về sức khỏe tổng quát. Một số nguyên nhân về sức khoẻ có thể gây ra sâu răng ở trẻ em là:
- Dị ứng mãn tính: Một số bé bị dị ứng mãn tính có thể bị sâu răng hàm. Lý do gây ra tình trạng sâu răng ở trẻ bị dị ứng mãn tính là do giảm sự tiết dịch nước bọt và tạo môi trường phù hợp cho vi khuẩn.
- Thở miệng: Trẻ em thường xuyên thở miệng có nguy cơ mắc sâu răng khá cao. Việc thở miệng làm miệng bị khô khiến vi khuẩn có môi trường phát triển
- Thiếu chất dinh dưỡng: Nếu bé thiếu một số chất dinh dưỡng như: Canxi, sắt,... có thể tăng nguy cơ mắc sâu răng. Những chất dinh dưỡng này khá quan trọng cho sự phát triển và duy trì răng khỏe mạnh.
Thói quen ăn uống không phù hợp
Trẻ thường thích những đồ ăn có vị ngọt tuy nhiên thực phẩm chứa nhiều đường thường không tốt cho sức khỏe răng miệng. Đường và chất tạo màu trong thực phẩm sẽ bám vào men răng và tạo môi trường cho vi khuẩn tấn công men răng.
Hơn nữa, nếu sau khi ăn các loại thức ăn ngọt như bánh, kẹo, kem, nước có ga,... mà không súc miệng và làm sạch răng sẽ khiến nguy cơ mắc sâu răng rất cao.
Đồ ngọt khi bám vào răng sẽ tạo môi trường thích hợp cho vi khuẩn tấn công men răng
Thiếu Fluoride
Thiếu Fluoride có thể làm tăng nguy cơ mắc sâu răng ở trẻ. Đây là một khoáng chất tự nhiên giúp bảo vệ và tái tạo mô răng ở giai đoạn đầu. Fluoride thường có nhiều trong nước và thực phẩm. Ngoài ra, kem đánh răng cũng thường chứa fluoride giúp ngăn ngừa sâu răng và tăng cường sức khoẻ răng.
4. Phương pháp điều trị sâu răng hàm ở trẻ
Răng sữa đóng vai trò trong quá trình nhai và hỗ trợ khả năng phát âm của bé. Đặc biệt đối với bé 5 tuổi đang trong độ tuổi bắt đầu thay răng, việc điều trị răng hàm sâu sẽ giúp tránh ảnh hưởng đến các răng khỏe mạnh và có bộ răng vĩnh viễn không mọc lệch. Cùng tìm hiểu về các phương pháp điều trị răng hàm bị sâu để trả lời cho câu hỏi “Bé 5 tuổi bị sâu răng hàm phải làm sao?”
Phương pháp điều trị không nhổ răng
Một số phương pháp điều trị có thể áp dụng cho bé 5 tuổi bị sâu răng hàm thay vì nhổ răng như:
- Khám và điều trị tại nha khoa: Khi phát hiện bé có những triệu chứng sâu răng như đau nhức, ê buốt,... cha mẹ nên đưa bé đến nha khoa để được thăm khám và có cách điều trị phù hợp.
- Tái khoáng sâu răng: Đối với những trường hợp sâu răng nhẹ, bác sĩ sẽ áp dụng phương pháp tái khoáng răng để phục hồi không gây đau nhức. Sử dụng vật liệu như: Canxi, phosphate, flour để phủ lên lỗ sâu nhờ đó tái tạo men và ngăn vi khuẩn phát triển.
- Trám răng: Trong trường hợp sâu răng nặng, áp dụng phương pháp này sẽ giúp trám bít lỗ sâu để giảm viêm nhiễm và vi khuẩn. Thường sử dụng composite để làm vật liệu trám.
Qua đó, lựa chọn phương pháp điều trị sâu răng phù hợp sẽ giúp trẻ không cần nhổ răng mà vẫn đảm bảo hiệu quả điều trị mà không gây đau cho trẻ.
Trám răng là phương pháp điều trị răng hàm bị sâu phổ biến ở trẻ em
Những trường hợp cần phải nhổ răng hàm sâu ở bé 5 tuổi
Nhổ răng sữa sớm sẽ ảnh hưởng khá nhiều đến sức khỏe răng miệng của bé, không những vậy mà còn làm chậm sự phát triển của xương hàm khiến hàm hẹp hoặc thiếu chỗ cho răng mọc.
Chính vì vậy, đối với trường hợp bé 5 tuổi bị sâu răng hàm, các chuyên gia khuyến nghị hạn chế nhổ răng trừ trường hợp bắt buộc:
- Răng sâu bị nhiễm trùng ở chân răng gây thiếu men răng và áp xe trên ổ răng.
- Răng sâu chết tủy hoàn toàn dẫn đến nguy cơ nhiễm khuẩn lan xuống mầm răng vĩnh viễn.
- Răng sâu ở mức độ nặng, không đạt hiệu quả khi áp dụng nhiều phương pháp. Trong trường hợp này nên cân nhắc nhổ răng để tránh nhiễm trùng sang các răng sữa khác và mầm răng bên dưới.
5. Cách ngăn ngừa trẻ bị sâu răng hiệu quả
Để bảo vệ và ngăn ngừa sâu răng ở trẻ, cha mẹ cần bổ sung kiến thức về cách ngăn ngừa sâu răng cho trẻ. Cụ thể như:
Hướng dẫn bé chải răng đúng cách
Ngay từ khi bé mọc răng sữa, cha mẹ nên hướng dẫn bé đánh răng đúng cách từ trong ra ngoài, thời gian chải ít nhất 2 phút và 2 lần/ngày. Bên cạnh đó, hãy lựa chọn những loại kem đánh răng phù hợp cho bé có chứa Xylitol, Active Fluoride và không đường để chống sâu răng.
Ngoài ra, chú ý thay bàn chải cho bé 2 tháng/lần hoặc thay khi lông bàn chải thô cứng.
Tập cho bé thói quen súc miệng bằng nước muối
Nước muối sẽ giúp kháng viêm, khử trùng rất tốt. Chính vì vậy, súc miệng bằng nước muối thường xuyên sẽ giúp ngăn ngừa sâu răng. Cha mẹ có thể sử dụng nước muối sinh lý hoặc nước muối pha loãng để cho trẻ súc miệng. Nên cho bé súc miệng vào buổi tối sau khi đánh răng.
Chú ý cạo vôi răng cho bé
Cạo vôi răng định kỳ cho bé, khoảng 3 lần trong 2 năm hoặc dựa vào tình trạng vôi răng của trẻ cho phù hợp.
Cạo vôi răng định kỳ cho bé giúp răng miệng luôn sạch sẽ
Xây dựng chế độ ăn khoa học, lành mạnh
Ngăn chặn vi khuẩn phát triển gây sâu răng, cha mẹ nên hạn chế cho bé ăn đồ ngọt, đồ uống có gas và bú bình sữa vào đêm. Ngoài ra, hãy điều chỉnh chế độ ăn uống khoa học với các thực phẩm tốt cho răng như sữa, sữa chua, rau xanh, trái cây,...
Đưa trẻ đi thăm khám nha khoa định kỳ
Cha mẹ nên đưa bé đi khám nha khoa 6 tháng/lần để kiểm tra và kịp thời phát hiện tình trạng sâu răng.
Đưa trẻ đi khám nha khoa định kỳ để phát hiện sớm tình trạng sâu răng
Sâu răng hàm ở trẻ có thể gây ảnh hưởng đến sức nhai, phát âm và tình trạng mọc răng vĩnh viễn nếu không được điều trị sớm. Chính vì vậy, nếu phát hiện trẻ bị sâu răng, cha mẹ nên đưa con đến nha sĩ để điều trị ngay.
Với câu hỏi “Bé 5 tuổi bị sâu răng hàm phải làm sao?”, có lẽ cha mẹ đã tìm được câu trả lời qua bài viết này của Bệnh viện Đa khoa Phương Đông. Hãy chủ động phòng ngừa cho trẻ bằng việc hướng dẫn bé vệ sinh và bảo vệ răng miệng đúng cách, kiểm soát các thực phẩm chứa đường,... Ngoài ra, nên đưa bé đi khám nha khoa định kỳ để phát hiện và điều trị sâu răng sớm.