Bệnh ung thư có di truyền không? Nhận biết như thế nào?

Bệnh ung thư có di truyền không?

Với câu hỏi bệnh ung thư có di truyền không thì câu trả lời là có. Thế hệ cha ông có thể di truyền sang đời con cháu, thậm chí xa hơn. Tuy nhiên, không phải bất cứ loại ung thư nào cũng có đặc tính này.

Theo nghiên cứu từ hiệp hội Ung thư Canada, các đột biến gen có tính di truyền trong một số loại ung thư như:

• Ung thư tuyến thượng thận.
• Ung thư não.
• Ung thư tủy sống.
• Ung thư xương.
• Ung thư đại trực tràng.
• Ung thư ống dẫn trứng.
• Ung thư vú.
• Ung thư mắt.
• Ung thư thận, trong đó bao gồm khối u Wilms ở trẻ em.
• Một số bệnh liên quan đến bạch cầu và ung thư hạch.

Bệnh ung thư có di truyền không là vấn đề được nhiều người quan tâm

Một số bệnh ung thư khác có nguy cơ di truyền ít hơn là:

• U nguyên bào gan ( Đây là một loại ung thư gan xuất hiện ở trẻ em những rất hiếm gặp).
• U nguyên bào thần kinh ở trẻ em.
• Ung thư vòm họng.
• Ung thư tuyến tụy.
• Ung thư buồng trứng.
• Ung thư tuyến cận giáp.
• Ung thư tuyến giáp
• Ung thư tuyến tiền liệt.
• Ung thư tuyến yên.
• Ung thư dạ dày.
• Ung thư da.
• Ung thư ruột non.
• Ung thư tinh hoàn.
• Ung thư tử cung.

Nguyên nhân chính khiến một số loại ung thư có thể di truyền là gì? Theo các bác sĩ, có một gen bất thường sở hữu khả năng di truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác. Theo thống kê, có khoảng 5% đến 10% trong tổng số bệnh nhân ung thư khởi phát bệnh do có các khiếm khuyết gen được di truyền từ cha mẹ.

Đột biến gen có thể ngăn chặn mọi hoạt động của một gen hoặc giữ cho gen đó làm việc mọi lúc, ngay cả khi không cần thiết. Hiện tượng này có thể xảy ra trong tế bào trứng hoặc tế bào tinh trùng. Khi trứng được thụ tinh nhờ tinh trùng, thì nó sẽ hình thành nên một tế bào rồi phân chia nhiều lần để tạo nên hợp tử và cuối cùng là phát triển thành bào thai.

Tất cả các đột biến gen di truyền đều xuất hiện khi quá trình thụ tinh diễn ra. Bởi vậy, nó có trong mọi tế bào, bao gồm cả trứng của bé gái hoặc tinh trùng của bé trai. Cũng từ đó mà một số bệnh ung thư có thể di truyền lại cho thế hệ tiếp theo.

Làm thế nào để nhận ra tính chất di truyền của ung thư?

Tính chất di truyền của ung thư có thể được nhận biết thông qua các yếu tố sau đây:

• Các thành viên trong gia đình cùng mắc một loại ung thư. Nhất là khi đó là bệnh ung thư không phổ biến hoặc khá hiếm gặp.
• Ung thư xảy ra ở những người có độ tuổi trẻ, chẳng hạn như ung thư ruột kết ở tuổi 20.
• Một người bị mắc nhiều hơn 1 loại bệnh ung thư, ví dụ như một phụ nữ bị cả ung thư vú và ung thư buồng trứng.
• Ung thư xảy ra ở cả hai cặp cơ quan, chẳng hạn như hai mắt, hai quả thận hoặc hai vú.
• Ung thư xảy ra ở nhiều thế hệ, từ ông bà đến con cháu.

Bệnh ung thư vú có khả năng di truyền cao

Một số hội chứng ung thư có tính di truyền

Có 3 hội chứng ung thư có tính di truyền chính, đó là:

Hội chứng di truyền vú và ung thư buồng trứng

Một số trường hợp bị ung thư vú cả 2 bên ngực hoặc vừa mắc ung thư vú, vừa mắc ung thư buồng trứng thì đây chính là hội chứng ung thư có tính di truyền, gọi tắt là HBOC. Bệnh này thường khởi phát do đột biến di truyền ở gen BRCA1, gen BRCA2 hoặc một gen bất kỳ nào nó mà khoa học chưa phát hiện ra. Đáng chú ý, ở Mỹ, đột biến gen BRCA rất phổ biến ở những người gốc Do Thái Ashkenazi.

Như vậy, nếu người thân trong gia đình bạn có đột biến BRCA thì bạn cũng có có 50% khả năng bị đột biến gen này. Bởi vậy, bạn bắt tay ngay vào việc xét nghiệm và sàng lọc sớm một số bệnh ung thư có khả năng di truyền đồng thời thực hiện các biện pháp ngăn ngừa bệnh hiệu quả.

Hội chứng Lynch

Hội chứng di truyền phổ biến làm tăng nguy cơ mắc bệnh ung thư ruột kết chính là hội chứng Lynch. Tên gọi khác của bệnh này là ung thư đại trực tràng không di truyền (HNPCC). Bởi những người mắc hội chứng Lynch gần như đều phải đối mặt với bệnh ung thư đại trực tràng.

Ngoài ra, hội chứng Lynch cũng làm tăng nguy cơ mắc các bệnh ung thư khác, chẳng hạn như:

• Ung thư nội mạc tử cung.
• Ung thư buồng trứng.
• Ung thư ruột non.
• Ung thư dạ dày.
• Ung thư tuyến tụy, thận.
• Ung thư não.
• Ung thư niệu quản.

Người mắc hội chứng Lynch có nguy cơ cao bị ung thư đại trực tràng

Hội chứng Lynch có thể khởi phát do một đột biến ở bất kỳ gen nào trong số các gen đã sửa chữa không phù hợp, cụ thể là MLH1 , MSH2 , PMS1, PMS2 và MSH6.. Những gen này chủ yếu tham gia vào việc sửa chữa DNA đã bị hỏng. Bởi vậy mà khi chúng không hoạt động, DNA bị lỗi sẽ không được khôi phục nguyên vẹn, dẫn đến các đột biến gen khác và hệ quả cuối cùng là dẫn đến ung thư.

Những người bị đột biến gen có thể dẫn đến hội chứng Lynch nên được sàng lọc ung thư đại trực tràng từ khi còn trẻ tuổi. Bên cạnh đó, việc thực hiện một số biện pháp nhằm ngăn ngừa ung thư cũng là điều cần thiết. Với những phụ nữ mắc hội chứng Lynch nên bắt đầu khám sàng lọc ung thư nội mạc tử cung trước tiên.

Như vậy, nếu ai đó mắc hội chứng Lynch thì chắc chắn người thân ruột thịt trong gia đình cũng có 50% khả năng bị đột biến. Bởi vậy, họ cần được thăm khám và sàng lọc ung thư ngay để sớm áp dụng các biện pháp phòng tránh.

Hội chứng Li-Fraumeni

Li-Fraumeni được xem là hội chứng di truyền hiếm gặp có thể khởi phát nên một số bệnh ung thư, cụ thể là:

• Ung thư Sarcoma.
• Ung thư não.
• Ung thư bạch cầu.
• Ung thư vỏ thượng thận.

Đáng chú ý, những người mắc hội Li-Fraumeni còn có thể bị ung thư nhiều lần trong đời, nhất là khi thực hiện kỹ thuật xạ trị. Bởi vậy mà bác sĩ thường tránh áp dụng phương pháp điều trị bệnh này cho hộ.

Hội chứng Li-Fraumeni khởi phát do đột biến gen di truyền TP53. Đây là gen có khả năng ức chế khối u. Một gen TP53 bình thường sẽ tạo ra một loại protein đẵ biệt giúp cơ thể con người ngăn chặn các tế bào bất thường phát triển.

Ngoài ra, hội chứng Li-Fraumeni cũng có thể khởi phát do đột biến trong gen ức chế khối u mang tên CHEK2. Đây là gen thường giúp cơ thể con người ngăn chặn các tế bào DNA bị khiếm khuyết phát triển.

Hội chứng Li-Fraumeni có khả năng di truyền lớn

Nếu bạn không may mắc hội chứng Li-Fraumeni thì rất tiếc, người thân của bạn sẽ có nguy cơ cao thừa hưởng điều này. Lúc này việc thăm khám, sàng lọc ung thư và áp dụng các biện pháp phòng ngừa kịp thời là vô cùng cần thiết.

Khi nào cần xét nghiệm di truyền ung thư?

Ung thư là căn bệnh nguy hiểm và có thể mang tính chất di truyền. Bệnh này chỉ được kiểm soát hiệu quả khi được chúng ta phát hiện và can thiệp sớm. Do đó khi có những dấu hiệu sức khỏe không ổn định hoặc người trong gia đình từng bị ung thư thì bạn cần thăm khám sức khỏe định kỳ và sàng lọc ung thư thường xuyên.

Xét nghiệm di truyền ung thư sẽ là phương pháp kiểm tra chính xác nhất để xác định nguy cơ mắc ung thư của mỗi người. Bạn nên thực hiện phương pháp này khi:

• Trong gia đình hoặc họ hàng gần gũi có người bị ung thư trước đó.
• Một hoặc nhiều thành viên trong gia đình sau khi xét nghiệm có sự tồn tại của gen đột biến gây ung thư.
• Có thói quen ăn uống và lối sống thiếu lành mạnh. Nhất là việc uống rượu bia , hút thuốc lá, hay thức khuya, làm việc trong môi trường độc hại,...
• Người đang mắc các bệnh lý mạn tính, chẳng hạn như viêm gan B, C, viêm dạ dày, hay viêm đại tràng,....
• Người có các yếu tố bệnh di truyền, chẳng hạn như hội chứng đa polyp hay có gen đột biến,,...
• Xuất hiện hàng loạt dấu hiệu bất thường như sụt cân, ho kéo dài, khó nuốt đầy hơi, trướng bụng, thường xuyên, tự nhiên thay đổi thói quen đại tiện, tiểu tiện mà không rõ nguyên nhân.

Thấu hiểu tầm quan trọng của việc tầm soát ung thư sớm, Bệnh viện Đa khoa Phương Đông đã triển khai các gói tầm soát ung thư với các hạng mục thăm khám phù hợp nhất cho người bệnh. Thêm vào đó, với đội ngũ bác sĩ lành nghề, giỏi chuyên môn cùng với các trang thiết bị hiện đại như: Máy chụp CT 64, máy chụp MRI, máy chụp X – quang, máy nội soi công nghệ NBI – CV 190,...sẽ đảm bảo sẽ đem tới kết quả chính xác.

Vừa rồi là lời giải đáp cho thắc mắc: Bệnh ung thư có di truyền không? Hy vọng những thông tin trong bài viết này sẽ hữu ích cho bạn. Hãy liên hệ 1900 1806 để được tư vấn thêm.