Buồng trứng đa nang (PCOS) là bệnh lý phụ khoa nghiêm trọng liên quan đến sự mất cân bằng nội tiết tố. Bệnh ảnh hưởng lớn đến sức khỏe sinh sản nữ, thậm chí gây vô sinh hiếm muộn. Cùng bệnh viện Phương Đông tìm hiểu nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị bệnh.
Buồng trứng đa nang (Polycystic Ovary Syndrome – PCOS) là bệnh lý khiến buồng trứng của nữ giới xuất hiện nhiều nang kích thước khác nhau. Các nang này tác động khiến chu kỳ kinh nguyệt bị rối loạn, đặc trưng bởi không rụng trứng hoặc ít rụng trứng, tăng nồng độ nội tiết tố nam. Bệnh thường xuất hiện ở phụ nữ độ tuổi sinh sản (15-44 tuổi).
Hình ảnh buồng trứng có nhiều nang nhỏ bất thường.
Đa số trường hợp, hội chứng này chỉ được phát hiện khi khó khăn trong việc mang thai. Một số ít phụ nữ nhận ra bệnh dựa vào các triệu chứng điển hình. Dấu hiệu gồm:
Dấu hiệu thường gặp nhất của đa nang buồng trứng là chu kỳ kinh nguyệt không đều kéo dài thậm chí là vô kinh. Nguyên nhân là do quá trình rụng trứng không diễn ra như bình thường làm cho niêm mạc tử cung không bong ra hàng tháng. Lâu dần niêm mạc dày lên dẫn đến lượng máu kinh ở kỳ tiếp theo nhiều một cách bất thường.
Khi mắc hội chứng buồng trứng đa nang phụ nữ có thể gặp phải những cơn đau từ mức độ nhẹ đến dữ dội (như cơn đau bụng kinh). Cùng với đó là cảm giác khó chịu ở vùng bụng, vùng chậu và phần lưng dưới.
Dấu hiệu dễ gặp ở nhiều phụ nữ là tâm trạng thay đổi, thường xuyên căng thẳng, lo lắng bồn chồn, bất an không rõ nguyên nhân. Nhiều chị em còn hay cáu gắt, cảm giác bốc hỏa. Lâu dần có thể gia tăng trầm cảm.
Do sự gia tăng của các hormone nam trong cơ thể nên có đến hơn 70% chị em bị bệnh đa nang buồng trứng gặp tình trạng mọc lông nhiều ở mặt, lưng, bụng và ngực. Nhiều trường hợp còn bị hói đầu do nang tóc yếu, tóc rụng nhiều.
Có đến 80% phụ nữ mắc hội chứng này gặp phải tình trạng thừa cân thậm chí béo phì. Nguyên nhân là do buồng trứng đa nang kích thích việc thu nạp chất béo, khiến phụ nữ tăng cân không kiểm soát. Tuy nhiên, hiện nay nhiều phụ nữ cân nặng bình thường thậm chí thiếu cân cũng mắc bệnh, vì vậy đây không còn là chỉ số đánh giá chính của PCOS nữa.
Vì nồng độ nội tiết tố nam tăng đã tác động lên cơ thể phụ nữ khiến da tiết nhiều dầu hơn dẫn đến xuất hiện mụn trứng cá ở mặt, lưng, ngực. Bên cạnh đó các vùng da nách, cổ, khuỷu tay,... bị sạm, dày và sần sùi (hiện tượng da gai đen).
Sạm da ở vùng cổ, khuỷu tay, nách là dấu hiệu đa nang buồng trứng.
Một số người còn gặp triệu chứng đau nhức đầu do hormone thay đổi, mất cân bằng nội tiết tố.
Vì các biểu hiện bệnh không rõ ràng, dễ nhầm lẫn với các bệnh phụ khoa khác, do đó nhiều chị em không thể tự xác định mình có mắc hội chứng buồng trứng đa nang hay không. Bạn có thể để lại thông tin về triệu chứng tại bài viết này, bác sĩ Sản phụ khoa, bệnh viện Đa khoa Phương Đông sẵn sàng tư vấn cho bạn.
Theo các nhà nghiên cứu, chưa xác định rõ nguyên nhân gây nên hội chứng này, tuy nhiên có thể chỉ ra một số yếu tố bắt nguồn của bệnh đa nang buồng trứng như sau:
Theo thống kê, có đến 70% phụ nữ được chẩn đoán bệnh có hiện tượng kháng insulin. Đây là tình trạng khi insulin không được các tế bào bên trong cơ thể sử dụng đúng cách dẫn đến cơ thể tăng sản xuất insulin tạo thành lượng dư thừa. Chính insulin dư thừa sẽ kích hoạt buồng trứng sản xuất nhiều nội tiết nam giới, dẫn đến mất cân bằng nội tiết tố. Cơ thể nữ giới bị béo phì cũng là một trong những nguyên nhân gây tình trạng kháng insulin.
Các nghiên cứu cho thấy, gen di truyền là một trong những nguyên nhân của hiện tượng đa nang buồng trứng. Nếu trong gia đình bạn có mẹ hoặc chị gái, em gái mắc hội chứng này thì nguy cơ cao bạn cũng mắc bệnh.
Nữ giới ăn quá nhiều tinh bột, thường xuyên sử dụng thức ăn nhanh, đồ uống có ga cũng là nguyên nhân gây gia tăng nguy cơ mắc bệnh. Bởi các thực phẩm trên đều khiến cơ thể hấp thụ quá mức dẫn đến béo phì.
Chế độ ăn quá nhiều tinh bột gây béo phì - một trong những nguyên nhân buồng trứng bị đa nang.
Bệnh không những làm tăng nguy cơ mắc các bệnh phụ khoa nguy hiểm khác như ung thư nội mạc tử cung, mà còn khiến nữ giới khó mang thai thậm chí vô sinh hiếm muộn. Biến chứng của bao gồm:
Do nội tiết tố nam sinh ra quá nhiều dẫn đến ảnh hưởng tới sự phát triển của trứng. CỤ thể trứng chậm phát dục thậm chí là không phát triển, không có trứng trưởng thành để rụng trứng. Đây là nguyên nhân khiến kinh nguyệt thưa, mất kinh, từ đó nữ giới có nguy cơ cao khó mang thai tự nhiên, vô sinh hiếm muộn.
Một biến chứng nguy hiểm nữa ở bệnh nhân bị đa nang buồng trứng đó là tình trạng rối loạn chuyển hoá như tăng huyết áp, cholesterol HDL thấp, đường huyết cao, cholesterol LDL cao… tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch, tiểu đường tuýp 2 và đột quỵ.
Nghiên cứu chỉ ra rằng hội chứng ngưng thở lúc ngủ ở phụ nữ béo phì mắc PCOS cao hơn từ 5 - 10 lần người bình thường. Thường gặp và lặp đi lặp lại vào giấc ngủ đêm.
Bình thường, sau khoảng 14 ngày trứng rụng, niêm mạc tử cung sẽ bong ra. Nhưng ở người có hội chứng PCOS hàng tháng việc rụng trứng không diễn ra đều đặn khiến lớp niêm mạc tử cung không bong ra, dần dần sẽ bị dày lên, làm tăng nguy cơ ung thư nội mạc tử cung. Nguy cơ ở những phụ nữ đa nang buồng trứng mắc ung thư nội mạc tử cung cao gấp 2 lần so với bình thường.
Biến chứng ung thư nội mạc tử cung nguy hiểm tới tính mạng phụ nữ.
Sự thay đổi nội tiết tố khiến nữ giới thường xuyên lo âu, phiền muộn, căng thẳng, có những triệu chứng như hói đầu, rậm lông, hay sạm da và khó kiểm soát cân nặng,... điều này làm tâm lý tiêu cực, lâu dần dễ dẫn đến trầm cảm.
Bởi bệnh có nguy cơ di truyền tự mẹ, chị em gái đến đời con. Do đó, việc thăm khám định kỳ là cần thiết đối với các gia đình có người mắc bệnh.
Ngay khi có dấu hiệu bệnh, bạn nên đi thăm khám sớm với bác sĩ chuyên khoa để kịp thời có phác đồ điều trị, tránh để biến chứng tới sức khoẻ sinh sản sau này. Ngoài thăm khám lâm sàng như đánh giá thể trạng tổng quát, thăm khám dấu hiệu như mụn trứng cá, rậm lông,... bác sĩ có thể chỉ định một số dịch vụ cận lâm sàng để chẩn đoán buồng trứng đa nang gồm:
Buồng trứng đa nang có chữa được không? Theo các chuyên gia, việc chữa trị bệnh còn phụ thuộc vào nguyên nhân, mức độ và thể trạng từng người. Tuy nhiên cần thực hiện điều trị càng sớm càng tốt. Các biện pháp cụ thể như:
Giảm cân rất cần thiết đối với người béo phì mắc PCOS, nghiên cứu cho thấy, nữ giới giảm từ 5 – 10% trọng lượng cơ thể sẽ giúp giảm các triệu chứng bệnh. Đặc biệt giúp điều hoà kinh nguyệt, cải thiện mức cholesterol đồng thời giảm insulin sản xuất dư thừa.
Nữ giới cần giảm cân để cơ thể khỏe mạnh.
Bạn nên ăn giảm tinh bột, đường, ăn uống ít carbohydrate sẽ giảm cân và giảm mức insulin trong cơ thể. Thêm vào đó, bạn nên tăng cường thực phẩm chứa nhiều chất xơ, ăn nhiều hoa quả giàu vitamin để tăng sức đề kháng.
Việc dùng thuốc khá phổ biến, tuy nhiên với mỗi bệnh nhân có mục đích khác nhau bác sĩ sẽ kê các loại thuốc tương ứng:
Nhiều chị em việc buồng trứng đa nang có con bằng ovaq1, thực tế, đây là loại thuốc có thể tăng khả năng thụ thai do có chứa Myo-inositol. Tuy nhiên các chuyên gia khuyến cáo việc uống thuốc điều trị bạn cần liên hệ bác sĩ để được kê đơn, không nên tự dùng thuốc tránh nguy hiểm có thể xảy ra.
Nếu dùng thuốc không có tác dụng như mong muốn, bác sĩ sẽ chỉ định phẫu thuật để cải thiện khả năng sinh sản cho bệnh nhân mắc hội chứng PCOS. Việc phẫu thuật đa nang buồng trứng được tiến hành bằng phương pháp nội soi. Bác sĩ sẽ nội soi ổ bụng, cắt góc buồng trứng giúp bề mặt buồng trứng mở ra tạo điều kiện thuận lợi cho rụng trứng hoặc tạo ra các lỗ nhỏ nhằm giảm nồng độ hormone nam giới, từ đó kích thích sự rụng trứng.
Phẫu thuật để bệnh nhân đa nang buồng trứng có cơ hội mang thai.
Việc chọn cơ sở y tế điều trị bạn cần cân nhắc tới các yếu tố như:
Bệnh viện Đa khoa Phương Đông với cơ sở vật chất đạt tiêu chuẩn khách sạn 5 sao, bác sĩ là những “bàn tay vàng” trong khám và điều trị bệnh sản phụ khoa, thủ tục nhanh gọn, quy trình chuyên nghiệp, chăm sóc tận tâm sẽ mang lại hiệu quả điều trị tốt nhất cho chị em đang nghi ngờ đến khám hoặc đã được chẩn đoán bệnh đến điều trị.
Bên cạnh đó, Trung tâm IVF Phương Đông còn là địa chỉ tin cậy của các chị em mắc hội chứng buồng trứng đa nang đang mong con. Với phác đồ 1 bác sĩ - 1 cặp đôi, phòng Lab đạt chuẩn trung tâm đã thành công mang con đến với nhiều cặp vợ chồng trên hành trình tìm con.
Là hội chứng hay gặp ở nữ giới độ tuổi sinh sản, vì vậy, chị em cần nắm rõ những thông tin về mặt bệnh để có kiến thức phòng và điều trị kịp thời. Bệnh viện Phương đông giải đáp một số câu hỏi của chị em như sau.
Câu trả lời là có. Nếu bạn đang mắc PCOS mà mong muốn có con thì có thể tìm hiểu một số phương pháp như kích thích phóng noãn, thụ tinh trong ống nghiệm IVF và thụ tinh nhân tạo IUI. Người mắc buồng trứng đa nang có thể thành công với phương pháp IUI nếu thỏa mãn một số điều kiện cụ thể như:
Ngoài ra còn cần điều kiện về chất lượng tinh trùng của chồng, do đó bạn cần đến cơ sở y tế để khám và được bác sĩ tư vấn phác đồ cụ thể.
Siêu âm là một trong những phương pháp được sử dụng phổ biến để chẩn đoán bị đa nang buồng trứng. Bệnh nhân có thể kết hợp siêu âm ổ bụng và siêu âm đầu dò âm đạo. Thông qua hình ảnh hiển thị, siêu âm cho độ chính xác cao về hình ảnh bất thường của buồng trứng.
Siêu âm đầu dò để chẩn đoán bệnh đa nang buồng trứng.
Việc rối loạn nội tiết tố, tăng lượng nội tiết tố nam sẽ khiến bệnh nhân mắc bệnh có chu kỳ kinh bất thường. Việc thay đổi lượng nội tiết tố cũng khiến quá trình rụng trứng ảnh hưởng. Cụ thể là khiến trứng chậm phát dục thậm chí trứng không thể phát triển, việc ngưng phát triển này dẫn tới không có trứng trưởng thành để rụng trứng.
Đa nang buồng trứng 2 bên tức là cả 2 bên buồng trứng bị lấp đầy bởi nhiều nang với kích thước to nhỏ khác nhau nhưng hầu hết các nang có kích thước <10mm. Người mắc bệnh bị rối loạn rụng trứng nên cơ hội có thai tự nhiên là khó khăn. Tuy nhiên bạn cần điều trị để bác sĩ tiếp tục tư vấn việc mang thai.
Khác với trường hợp trên, bị đa nang buồng trứng 1 bên tức là một bên buồng trứng sẽ xuất hiện nhiều nang nhỏ ở bên trong. Trong khi đó bên còn lại vẫn ở trạng thái bình thường, không bị bệnh. Điều này cũng cho thấy rằng, khả năng mang thai tự nhiên ở nữ giới bị đa nang 1 bên sẽ cao hơn so với nang ở 2 bên, nhưng vẫn thấp hơn phụ nữ bình thường. Vì vậy các chuyên gia vẫn khuyên bạn nên đi khám và điều trị sớm.
Buồng trứng đa nang có thể ảnh hưởng tới chức năng sinh sản của phụ nữ cũng như gây ra một số hội chứng chuyển hoá nguy hiểm như tim mạch, đột quỵ. Những kiến thức trong bài đã hy vọng đã giúp bạn quan tâm hơn tới sức khoẻ để phòng tránh bệnh.
Nếu cần thêm thông tin tư vấn, hãy liên hệ ngay với Bệnh viện Phương Đông để được hỗ trợ nhé. Để đặt lịch khám, quý khách hàng vui lòng điền thông tin tại phần Đặt lịch khám hoặc bấm máy gọi tới Hotline 1900 1806.
Nối ống dẫn trứng sau triệt sản là thủ thuật ít thấy trên lâm sàng sản khoa vì tỷ lệ thành công thấp và hiệu quả mang thai hậu phẫu...
