Các bệnh về thận thường gặp là gì? Làm thế nào để nhận biết?

Ngọc Anh

27-07-2024

goole news
16

Hiện nay, các bệnh về thận ngày càng phổ biến, đặc biệt là tình trạng suy thận ở người trẻ. Trong các Bệnh viện tuyến đầu, số lượng các ca chạy thận nhân tạo ngày càng cao. Vậy các bệnh về thận thường gặp là gì? Triệu chứng ra sao? Hãy cùng Bệnh viện Đa khoa Phương Đông theo dõi bài viết dưới đây!

Thận là gì? Vai trò của thận đối với cơ thể

Thận là cơ quan chịu trách nhiệm lọc máu và bài tiết nước tiểu, loại bỏ các chất độc tồn đọng ra ngoài cơ thể. Đồng thời, vai trò của thận còn được liên quan đến quá trình tạo máu, xương và ổn định huyết áp. Mọi vấn đề xảy ra với thận, bao gồm các bệnh về thận đều có thể ảnh hưởng đến:

  • Quá trình bài tiết nước tiểu
  • Thể tích máu và các chất dịch ngoại bào trong cơ thể mất cân bằng
  • Bất thường ở quá trình nội tiết, gây ảnh hưởng đến huyết áp, quá trình tạo máu,...

(Hình 1 - Thận là cơ quan tối quan trọng trong cơ thể người)

(Hình 1 - Thận là cơ quan tối quan trọng trong cơ thể người)

Dấu hiệu các bệnh về thận ai cũng cần biết

Mệt mỏi, cơ thể yếu ớt, mất sức

Những bệnh nhân mắc các bệnh về thận thường có thận hoạt động không hiệu quả khiến chất độc sẽ ở lại trong máu thay vì thải ra ngoài qua đường nước tiểu. Đây cũng là lý do khiến người bệnh bị thiếu máu, suy nhược cơ thể và có xu hướng mệt mỏi, uể hơn nhiều hơn người khoẻ mạnh.

Da khô và ngứa

Thận bị suy giảm chức năng khiến các chất thải, chất lỏng dư thừa vẫn tích tụ bên trong cơ thể. Ngoài ra, các tế bào hồng cầu cũng không được tạo ra đủ số lượng khiến xương cũng gặp các vấn đề, lượng khoáng chất trong máu cũng không duy trì được. Điều này khiến khoáng chất và chất dinh dưỡng trong máu người bệnh không cân bằng.

Vì hai lý do trên mà bệnh nhân có thể có các triệu chứng da khô và ngứa ngáy bất thường.

Đi tiểu nhiều

Trong trường hợp chức năng của thận xảy ra vấn đề, bộ lọc của thận bị hỏng bạn có thể dễ buồn tiểu và đi tiểu nhiều hơn bình thường. Một số người đi tiểu đêm nhiều lần cũng cần chú ý, đôi khi các bất thường tiểu tiện này có thể ẩn chứa các bệnh nhiễm trùng tiết niệu hoặc phì đại tuyến tiền liệt ở nam giới. 

(Hình 2 - Minh hoạ một số triệu chứng của bệnh thận đa nang)

(Hình 2 - Minh hoạ một số triệu chứng của bệnh thận đa nang)

Tiểu ra máu

Hiện tượng nước tiểu có màu sẫm màu hoặc tiểu ra máu là do khi thận gặp vấn đề thì quá trình lọc máu không thể diễn ra bình thường. Điều này khiến các tế bào máu có thể lọt ra ngoài theo đường nước tiểu ra ngoài. Hoặc máu trong nước tiểu là rò rỉ của khối u, sỏi thận hoặc nhiễm trùng. 

Tiểu ra máu là biểu hiện nghiêm trọng, người bệnh cần đi thăm khám ngay. Bởi đây có thể là dấu hiệu của nhiễm trùng đường tiết niệu, phì đại tuyến tiền liệt,...

Nước tiểu có nhiều bọt

Khi đi tiểu, bạn có thể thầy nhiều bọt nước nổi lên và phải xả nước nhiều lần chúng mới biến mất hoàn toàn. Nếu nhận thấy cơ thể có các dấu hiệu này, bạn cần sắp xếp thời gian để đến các Bệnh viện uy tín thăm khám sớm nhất có thể.

Sưng mắt cá chân, bàn chân

Quá trình lọc máu không hiệu quả khiến cơ thể bạn bệnh nhân tích tụ lượng lớn Natri. Khi đó, bàn chân và mắt cá chân có thể sưng lên. Ngoài ra, hiện tượng sưng ở chi dưới là dấu hiệu của bệnh tim, bệnh gan và các vấn đề mãn tính về tĩnh mạch chân. 

(Hình 3 -Sưng bàn chân, mắt cá chân ở người mắc các bệnh về thận)

(Hình 3 -Sưng bàn chân, mắt cá chân ở người mắc các bệnh về thận)

Mất khẩu vị, chán ăn

Tình trạng mất vị giác, chán ăn,... là triệu chứng điển hình của các bệnh nhân mắc bệnh thận. Lý do gây ra tình trạng này là thận mất dần chức năng khiến độc tố tích tụ trong cơ thể. 

Chuột rút cơ

Đây cũng là một trong các hệ quả của tình trạng lọc máu không hiệu quả. Cơ thế có thể bị mất cân bằng điện giải khiến dễ hạ canxi, không kiểm soát được photpho và bị chuột rút cơ.

Top 8 bệnh thường gặp về thận

Suy thận

Đây là bệnh lý thường gặp nhưng vô cùng nguy hiểm. Suy thận là tình trạng thận bị suy giảm chức năng nghiêm trọng, gây ảnh hưởng trực tiếp đến sức khoẻ tổng thể của bệnh nhân. 

Nếu phát hiện vào giai đoạn muộn, người bệnh có thể bị thiếu máu, mắc các bệnh về xương, mắc bệnh tim, tích tụ nước gây sưng phổi,... Lúc này, người bệnh buộc phải chạy thận nhân tạo, lọc màng bụng cấp,... chỉ mang tính chất giảm nhẹ và tạm thời chứ không thể điều trị bệnh dứt điểm. 

(Hình 4 -Các giai đoạn của bệnh suy thận)

(Hình 4 -Các giai đoạn của bệnh suy thận)

Sỏi thận

Đây cũng là bệnh về thận phổ biến khác. Bác sĩ phát hiện trong thận có sỏi khi các khoáng chất và các hợp chất khác trong máu kết tinh trong thận, tạo thành khối rắn (sỏi). Sỏi thận nếu nhỏ có thể điều trị nội khoa để cơ thể đào thải ra ngoài. Nhưng nếu kích thước lớn, bác sĩ sẽ phải chỉ định can thiệp nội soi để tán sỏi thành các mảnh nhỏ để ra ngoài cơ thể. 

Viêm thận bể thận

Người mắc bệnh viêm thận bể thận hay còn gọi là nhiễm trùng thận. Thông thường, ống dẫn nước tiểu sẽ bị viêm trước, sau đó, vi khuẩn ngược dòng từ ống dẫn tiểu, niệu đạo hay bàng quang di chuyển đến gây phản ứng viêm ở một hoặc hai quả thận.

Tương tự suy thận hay sỏi thận, nhiễm trùng thận cũng là bệnh lý yêu cầu bệnh nhân phải điều trị ngay. Nếu không, vi khuẩn có thể gây nhiễm trùng máu dẫn đến các biến chứng hết sức khó lường. 

(Hình 5 - Viêm bể thận là bệnh nhiễm trùng thận gây ra các cơn nôn, đau thượng vị thường gặp)

(Hình 5 - Viêm bể thận là bệnh nhiễm trùng thận gây ra các cơn nôn, đau thượng vị thường gặp)

Viêm cầu thận

Cầu thận là các cấu trúc cực kỳ nhỏ nằm bên trong thận, chịu trách nhiệm lọc máu. Nếu các quả cầu thận bị viêm nhiễm không được điều trị ngay, rất nhanh bệnh sẽ diễn biến thành mạn tính hay suy thận, thậm chí có thể dẫn đến tử vong.

Thận hư

Thận hư là tên gọi chung khi cơ thể bạn xuất hiện một nhóm các bệnh cảnh cho thấy thận đang gặp rất nhiều vấn đề bất thường. Nhưng nhìn chung, thận hư chỉ tình trạng các cầu thận bị viêm, khiến quá nhiều protein rò rỉ từ máu sang nước tiểu.

Ung thư thận

Sự phân chia mất kiểm soát ở thận khiến bệnh nhân được chẩn đoán K thận. Điều nguy hiểm nhất là bất cứ bệnh ung thư nào cũng diễn biến lặng lẽ, âm thầm và lây lan sang các mô, cơ quan quan trọng khác. Khi bị ung thư thận, bạn cần can thiệp điều trị từ sớm để tăng cơ hội sống sót. 

Thận nhiễm mỡ

Thận nhiễm mỡ là sự tích tụ mô mỡ ở các vùng của thận. Các mô mỡ này có thể tích tục sau khoang phúc mạc, khoang quanh thận, bên ngoài bao thận, rốn thận và vùng xoang. Khi mắc bệnh thận nhiễm mỡ, các mô mỡ này có thể tăng sinh chèn ép lên thận, cản trở chức năng thận và gây ảnh hưởng tiêu cực đến các cơ quan xung quanh. 

(Hình 6 - Thận nhiễm mỡ có thể gây ảnh hưởng tiêu cực đến chức năng thận)

(Hình 6 - Thận nhiễm mỡ có thể gây ảnh hưởng tiêu cực đến chức năng thận)

Thận đa nang

Thận đa nang là bệnh rối loạn di truyền khiến phát triển nhiều u nang (túi nhỏ chứa chất lỏng) xung quanh thận. Các u nang này có thể cản trở chức năng, gây suy thận. Mặc dù các nang thận riêng lẻ khá phổ biến và hầu như luôn vô hại nhưng bạn không nên nhầm lẫn chúng với bệnh thận đa nang vì tình trạng nên riêng biệt và nghiêm trọng hơn. 

Nguyên nhân dẫn đến các bệnh về thận

Sinh hoạt không khoa học

Theo ông Dương Đức Hùng, GĐ Bệnh viện Việt Đức cho biết: “Lý do bệnh suy thận gia tăng ở người trẻ là lối sống lười vận động, chế độ ăn uống không khoa học, dễ mắc các bệnh cao huyết áp, đái tháo đường và hư thận. 

Bên cạnh đó, việc dùng thuốc mà không biết tác dụng phụ của chúng tác động xấu đến thận, không khám sức khỏe hàng năm khiến nhiều người bị bệnh thận ở giai đoạn thận mà không hề biết. 

Ngoài ra, chúng ta không thể bỏ qua, một trong những nguyên nhân gây suy thận hàng đầu hiện nay là thực phẩm. Nhiều loại thực phẩm sử dụng quá nhiều hoá chất độc hại để bảo quản. Khi các chất này được đưa vào cơ thể sẽ được chuyển hóa, đào thải qua gan và thận. Điều này cũng gây ảnh hưởng đến chức năng gan, thận đầu tiên”.

(Hình 7 - Thức khuya quá nhiều khiến người trẻ dễ mắc các bệnh về thận)

(Hình 7 - Thức khuya quá nhiều khiến người trẻ dễ mắc các bệnh về thận)

Đái tháo đường

Một trong các biến chứng thường  gặp nhất của đái tháo đường là bệnh thận. Nếu cơ thể tồn đọng quá nhiều glucose (hoặc đường trong máu) theo thời gian dễ làm hỏng bộ lọc của thận. Bắt đầu từ những giai đoạn đầu, chức năng thận bị ảnh hưởng ít cho đến khi thận của bạn suy yếu đến mức không thể lọc chất thải và chất lỏng dư thừa từ máu của bạn nữa. Khi đó, tình trạng sức khỏe bạn đã khá nghiêm trọng và cần phải can thiệp y tế liên tục

Huyết áp cao

Huyết áp cao dễ làm hỏng các mạch máu trong thận nếu chúng không hoạt động tốt. Có thể bạn chưa biết nhưng mạch máu trong thận cũng khiến thận bị tổn thương, không thể thực hiện tốt quá trình lọc máu. Mặt khác, các chất lỏng dư thừa trong mạch máu cũng khiến huyết áp tăng nhiều hơn, tạo ra một chu kỳ nguy hiểm. 

Nguyên nhân khác

  • Tác dụng phụ của một số loại thuốc khi sử dụng trong thời gian dài như lithium, thuốc chống viêm không steroid,....
  • Mắc một số bệnh ảnh hưởng đến toàn bộ cơ thể như lupus ban đỏ, rối loạn hệ thống miễn dịch
  • Bị ngộ độc kim loại nặng
  • Mắc bệnh di truyền hiếm gặp,...

(Hình 8 -Sử dụng bừa bãi các loại thuốc giảm đau khiến chúng ta dễ mắc các bệnh về thận)

(Hình 8 -Sử dụng bừa bãi các loại thuốc giảm đau khiến chúng ta dễ mắc các bệnh về thận)

Bệnh thận có nguy hiểm không? Các bệnh về thận dẫn đến các biến chứng gì?

Các bệnh thận nhìn chung đều rất nguy hiểm, cần điều trị lâu dài, có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khoẻ tổng thể, tinh thần và trở thành gánh nặng kinh tế cả đời cho bệnh nhân và gia đình. Bệnh có thể gây ra rất nhiều biến chứng, có thể gây tử vong nếu không được điều trị kịp thời. Một trong số các biến chứng bệnh thận phổ biến có thể kể đến là:

  • Thiếu máu
  • Bệnh tim: bệnh động mạch vành, suy tim, rối loạn nhịp tim, đột tử do tim,....
  • Tăng kali máu
  • Tích nước trong cơ thể dẫn đến sưng chân tay (phù nề), huyết áp cao, có dịch trong phổi,...
  • Tăng phosphat trong máu khiến xương bị giòn, lắng đọng canxi trong mắt, phổi, tim và mạch máu khiến bạn dễ bị đau tim, đột quỵ và tử vong theo thời gian
  • Sa sút trí tuệ, đột quỵ,...

Làm thế nào để chẩn đoán các bệnh về thận?

Về cơ bản, các bệnh về thận sẽ được đánh giá qua các hình thức sau:

  • Xét nghiệm máu: Đây là phương pháp đánh giá các bệnh về thận thường dùng nhất. Xét nghiệm sẽ đo được chất thải creatinin trong máu bệnh nhân. Nếu chỉ số creatinin nhỏ hơn 90 ml/ phút tức thận của bạn đang hoạt động không hiệu quả.
  • Xét nghiệm nước tiểu: Cùng với xét nghiệm máu, xét nghiệm nước tiểu cho phép các nhân viên y tế kiểm tra protein trong nước tiểu để đánh giá hoạt động của thận
  • Các xét nghiệm khác

(Hình 9 - Xét nghiệm nước tiểu là một trong các phương pháp chẩn đoán quan trọng cho các bệnh về thận)

(Hình 9 - Xét nghiệm nước tiểu là một trong các phương pháp chẩn đoán quan trọng cho các bệnh về thận)

Cách điều trị các bệnh về thận

Điều trị bằng thuốc

Để điều trị các bệnh về thận, điều trị bằng thuốc là một trong số các chỉ định không thể bỏ qua. Tùy tình trạng cơ thế mà bệnh nhân sẽ được yêu cầu dùng thuốc cao huyết áp, thuốc giảm sưng tấy, thuốc điều trị bệnh thiếu máu, thuốc làm giảm mức cholesterol, thuốc bảo vệ xương,... để giảm nhẹ các biến chứng do bệnh thận gây ra.

Điều chỉnh chế độ ăn uống và sinh hoạt

Bệnh nhân sẽ được khuyến cáo sử dụng các thực phẩm ít protein hơn để giảm số lượng chất thải thận phải lọc trong quá trình lọc máu. Đặc biệt, bệnh nhân cần lưu ý ăn ít muối hơn để giảm huyết áp và sự tích tụ chất lỏng trong cơ thể, 

Người bệnh nên ưu tiên bổ sung các thực phẩm ít muối, thực phẩm tươi, tự làm và hạn chế các thực phẩm đóng hộp, chế biến sẵn, thực phẩm đóng gói,...

Đồng thời bạn cũng nên cắt giảm bớt các thực phẩm chứa nhiều photpho ra khỏi cơ thể như thịt, sữa, đậu, quả hạch, bánh mì ngũ cốc nguyên hạt, nước ngọt có ga,... Bên cạnh đó, vì cơ thể có nguy cơ thừa Kali nên bạn cũng nên hạn chế các thực phẩm như cảm, khoai tây, cà chua, bánh mì nguyên hạt,...

Can thiệp y tế

Với các bệnh về thận đã diễn biến nặng, các biện pháp trên chỉ mang tính chất hỗ trợ. Phần lớn người bệnh phải duy trì sự sống qua các can thiệp y tế như:

  • Lọc máu (chạy thận): Thay thế cho chức năng thận, máy lọc máu sẽ đảm nhận vai trò chất thải và chất lỏng dư thừa từ máu để truyền lại cơ thể bệnh nhân
  • Lọc màng bụng: Bác sĩ sẽ đưa 1 ống thông vào ổ bụng của bệnh nhân, dịch thấm phân được đưa vào ổ bụng của bệnh nhân qua ống thông, màng bụng đóng vai trò như màng lọc thay thế thận bị suy. Sau một thời gian, chất thải và nước dư thừa sẽ được đưa ra ngoài qua ống thông.
  • Cấy ghép thận (Ghép thận): Bệnh nhân sẽ được thay quả thận hỏng bằng một quả thận khỏe mạnh từ người hiến tặng vào cơ thể bạn. Để chống lại phản ứng thải ghép từ hệ miễn dịch, bạn sẽ phải dùng thuốc trong suốt quãng đời còn lại. 

Nếu bạn đang gặp các vấn đề về thận hoặc muốn kiểm tra chức năng thận định kỳ thì gợi ý bạn nên đến Khoa Tiết niệu Bệnh viện Đa khoa Phương Đông. Với đội ngũ bác sĩ giỏi, chuyên môn cao kết hợp cùng trang thiết bị hiện đại, sẽ giúp bệnh nhân chẩn đoán hiệu quả và xét nghiệm chính xác tình trạng thận - tiết niệu - nam học.

(Hình 10 -Tán sỏi laser cho bệnh nhân tại Bệnh viện Đa khoa Phương Đông)

(Hình 10 -Tán sỏi laser cho bệnh nhân tại Bệnh viện Đa khoa Phương Đông)

Có thể nói, nắm rõ các dấu hiệu và kiến thức của các bệnh về thận là hết sức quan trọng để mỗi người có thể chủ động theo dõi sức khoẻ, thăm khám và điều trị bệnh lý kịp thời. Hy vọng các thông tin trên đây đã giải đáp được các thắc mắc của anh chị. Nếu có bất kỳ thắc mắc về vấn đề sức khỏe nào khác, anh có thể liên hệ đến Hotline 19001806 để được đội ngũ Bệnh viện Đa khoa Phương Đông hỗ trợ giải đáp! 

BỆNH VIỆN ĐA KHOA PHƯƠNG ĐÔNG

Địa chỉ: Số 9, Phố Viên, Cổ Nhuế 2, Bắc Từ Liêm, Hà Nội
Tổng đài tư vấn: 19001806
Website: https://benhvienphuongdong.vn

 

Lưu ý: Thông tin trong bài viết chỉ mang tính chất tham khảo, vui lòng liên hệ với Bác sĩ, Dược sĩ hoặc chuyên viên y tế để được tư vấn cụ thể.

 
721

Bài viết hữu ích?

Đăng ký nhận tư vấn

Vui lòng để lại thông tin và nhu cầu của Quý khách để được nhận tư vấn

ThS. BS

TRẦN QUÝ DƯƠNG

Phó Trưởng khoa Ngoại
19001806 Đặt lịch khám