Nhiễm trùng đường tiết niệu là một bệnh phổ biến, ảnh hưởng đến 50-60% phụ nữ và là bệnh nhiễm trùng thứ ba phổ biến ở trẻ em. Mặc dù có thể chữa khỏi hoàn toàn, nhưng nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, viêm nhiễm có thể dẫn đến nhiều biến chứng như áp xe quanh thận và nhiễm trùng huyết.
Nhiễm trùng đường tiết niệu là tình trạng mà vi khuẩn xâm nhập vào hệ thống tiết niệu, gây ra các triệu chứng như đau buốt khi đi tiểu, cảm giác nóng rát và có thể dẫn đến vấn đề sức khỏe lâu dài nếu không được điều trị kịp thời.
Nhiễm trùng đường tiết niệu, còn được gọi là nhiễm khuẩn đường tiết niệu hoặc nhiễm trùng tiểu là tình trạng viêm nhiễm xảy ra ở bất kỳ bộ phận nào của hệ tiết niệu, bao gồm thận, niệu quản, bàng quang và niệu đạo. Trong đó, hầu hết các bệnh nhiễm khuẩn thường liên quan đến đường tiết niệu dưới gồm bàng quang và niệu đạo.
Nhiễm trùng bàng quang có thể gây đau đớn và khó chịu. Tuy nhiên, hậu quả nghiêm trọng sẽ xảy ra nếu nó lây lan đến thận. Thường, bác sĩ sẽ sử dụng thuốc kháng sinh để điều trị bệnh đường tiết niệu. Tuy nhiên, chuyên gia tiết niệu khuyến khích áp dụng nguyên tắc "phòng bệnh hơn chữa bệnh" để hiệu quả ngăn ngừa nhiễm trùng.
Nhiễm trùng đường tiểu là tình trạng vi khuẩn xâm nhập vào hệ thống tiết niệu.
Nhiễm trùng đường tiết niệu mãn tính là tình trạng nhiễm khuẩn kéo dài hoặc tái phát trong thời gian dài. Điều này có thể xuất hiện ở bất kỳ phần nào của hệ tiết niệu, bao gồm thận, niệu quản, bàng quang và niệu đạo. Nhiễm trùng đường tiết niệu mãn tính thường gặp ở người có hệ tiết niệu không hoạt động bình thường hoặc đã từng mắc bệnh đường tiết niệu cấp tính và không được điều trị hoặc điều trị không đủ.
Tình trạng này có thể gây ra các triệu chứng như tiểu tiện đau rát, tiểu buốt, đau bên dưới bụng và có thể có số lượng vi khuẩn nhiều. Điều trị thường đòi hỏi sự can thiệp của bác sĩ để xác định nguyên nhân cụ thể và lên kế hoạch điều trị phù hợp.
Khoảng 95% nguyên nhân nhiễm trùng đường tiết niệu là do vi khuẩn bội nhiễm từ niệu đạo đi vào bàng quang, trong khi 5% còn lại xuất phát từ vi khuẩn trong máu. Trong số này, vi khuẩn E.coli (Escherichia coli) chiếm 80% là tác nhân gây bệnh chủ yếu.
Vi khuẩn E. coli thường sống trong đường ruột và một số cũng có thể xuất hiện trên da gần khu vực hậu môn, có khả năng xâm nhập vào đường tiết niệu. Do vị trí của hậu môn và đường tiểu ở phụ nữ gần nhau hơn so với nam giới, nên nguy cơ mắc bệnh nhiễm khuẩn tiết niệu ở nữ giới cũng cao hơn.
Vi khuẩn Escherichia coli thủ phạm chính gây ra nhiễm trùng đường tiểu.
Nhiễm khuẩn tiết niệu ở nữ giới
Nhiễm trùng đường tiết niệu ở nam giới
Chấn thương dương vật gây kích thích niệu đạo và dẫn đến viêm niệu đạo.
Nhiễm trùng đường tiết niệu ở trẻ em
Hẹp bao quy đầu cũng là nguyên nhân dẫn đến tình trạng nhiễm trùng đường tiểu.
Các yếu tố nguy cơ khác
Đường tiết niệu có thể bất thường từ khi mới sinh: Tình trạng bất thường này có thể gây ra hiện tượng nước tiểu không thể thoát ra ngoài như bình thường hoặc làm cho nước tiểu trào ngược lên niệu đạo, tăng nguy cơ mắc bệnh.
Tắc nghẽn trong đường tiết niệu cũng là nguyên nhân khác: Sỏi thận hoặc sự tăng sinh của tuyến tiền liệt có thể giữ nước tiểu trong bàng quang, tạo điều kiện thuận lợi cho sự xuất hiện của nhiễm trùng tiểu.
Hệ thống miễn dịch bị suy giảm có thể là một yếu tố: Những bệnh nhân mắc bệnh tiểu đường hoặc các bệnh khác có thể trải qua suy giảm của hệ thống miễn dịch, tăng khả năng mắc nhiễm trùng so với những người khác.
Người sử dụng ống thông cũng đối diện với nguy cơ cao hơn: Những người không thể tự đi tiểu và phải sử dụng ống thông, như những người đang nằm viện, người có vấn đề về thần kinh gây khó kiểm soát khả năng đi tiểu và bị liệt, đều có nguy cơ cao hơn về mắc bệnh nhiễm trùng đường tiết niệu.
Cả việc thực hiện thủ thuật tiết niệu hoặc kiểm tra đường tiết niệu bằng các dụng cụ y tế cũng có thể làm tăng nguy cơ phát triển nhiễm trùng đường tiết niệu.
Nhận thức sâu sắc về nguyên nhân của nhiễm trùng đường tiết niệu giúp ta tự bảo vệ sức khỏe và thay đổi những thói quen vệ sinh để ngăn chặn mối nguy hiểm từ vi khuẩn.
Nhiễm trùng đường tiết niệu xuất hiện khi vi khuẩn, chẳng hạn như E. coli, xâm nhập vào niệu đạo (phần của hệ thống tiết niệu). Đôi khi, nó có thể xảy ra khi vi khuẩn từ khu vực hậu môn hoặc lối đi phía sau di chuyển lên phía trước. Điều này có thể xuất phát từ việc mặc quần áo bó sát hoặc thói quen lau từ phía sau lên phía trước sau khi sử dụng phòng tắm.
Đối với những người khỏe mạnh, nước tiểu thường không có mùi hoặc chỉ có mùi amoniac nhẹ. Để theo dõi sức khỏe của bạn, hãy chú ý đến mùi nước tiểu. Nếu bạn phát hiện mùi hôi hoặc khác thường, đặc biệt là khi kèm theo nước tiểu đục, đây có thể là dấu hiệu bị nhiễm trùng đường tiết niệu hoặc sỏi tiết niệu. Đừng chần chừ, hãy thăm bác sĩ để kiểm tra. Phát hiện sớm giúp tăng cơ hội điều trị trước khi các triệu chứng trở nên nặng nề.
Một triệu chứng sớm khác của nhiễm trùng đường tiết niệu (UTI) là cảm giác cần phải đi tiểu thường xuyên hơn bình thường. Điều này thường đi kèm với tình trạng nước tiểu trở nên đục, như đã đề cập trước đó. Khi vi khuẩn tiếp xúc với hệ thống tiết niệu, tín hiệu viêm sẽ kích thích cơ thể phản ứng chống lại vi khuẩn xâm nhập, có thể dẫn đến các triệu chứng như trên.
Hãy nhớ rằng triệu chứng nhiễm trùng đường tiết niệu sẽ thay đổi tùy thuộc vào mức độ nặng nề của nhiễm trùng. Một dấu hiệu sớm khác để chú ý là sự thôi thúc mạnh mẽ và liên tục để đi tiểu. Viêm nhiễm có thể tạo áp lực lên các cơ quan báo hiệu khi bạn cần đi tiểu, tạo ra cảm giác như bạn cần phải đi gấp.
Do tình trạng viêm, bạn có thể cảm thấy cần phải đi tiểu ngay cả khi vừa mới đi. Viêm có thể làm hẹp lỗ mở niệu đạo, là nơi nước tiểu đi qua, dẫn đến việc bạn thường chỉ đi tiểu một lượng ít mỗi lần.
Tình trạng không thoải mái này có thể khiến bạn phải thường xuyên vào phòng tắm để tiểu. Dù là trường hợp nào, nếu bạn trải qua bất kỳ thay đổi đau đớn hoặc không thoải mái trong thói quen vệ sinh cá nhân thông thường của mình, đó có thể là dấu hiệu cần phải thăm bác sĩ. Họ có thể kiểm tra về tình trạng nhiễm trùng và kê đơn thuốc kháng sinh nếu cần thiết.
Cảm giác nóng rát khi đi tiểu, "do mô bị viêm nhạy cảm và gây ra cảm giác nóng rát khi nước tiểu đi qua." Thậm chí, bạn có thể trải qua cảm giác nóng rát hoặc ngứa ran trước khi đi tiểu, điều này có thể khiến bạn lao vào phòng tắm.
Nếu bạn phát hiện bất kỳ điều gì khác biệt, việc uống nhiều nước là ưu tiên hàng đầu. Hãy thăm bác sĩ ngay lập tức để nhận được lời khuyên phù hợp.
Cảm giác buốt rát khi tiểu là một trong những dấu hiệu nhiễm trùng đường tiểu.
Đau bụng dưới cũng có thể là một dấu hiệu cảnh báo sớm, do tình trạng viêm của bàng quang chống lại nhiễm trùng. Bạn có thể trải qua cảm giác đau âm ỉ hoặc chuột rút.
Một lần nữa, quan trọng nhất là tăng cường uống nước. Các loại thuốc giảm đau không kê đơn có thể giúp giảm cơn đau.
Tuy nhiên, quan trọng nhất là đảm bảo rằng nhiễm trùng không lan từ bàng quang đến thận, điều này có thể xảy ra nếu bạn bỏ qua các triệu chứng. Nếu bạn để lỡ thời điểm này, có thể phải đối mặt với nhiễm trùng nghiêm trọng, có thể gây sốt, ớn lạnh, và đau ở vùng hông lưng. Vì vậy, nếu có bất kỳ dấu hiệu nào trong số đó, hãy liên hệ với bác sĩ ngay lập tức.
Khá khó chịu, bạn có thể thấy khó kiểm soát bàng quang hơn khi đang mắc nhiễm trùng tiểu. Điều này có thể tạo cảm giác như bạn sẽ cần phải đi tiểu trước khi kịp vào nhà vệ sinh.
Cơn đau do viêm cũng có thể làm tăng sự thôi thúc đi tiểu. Tuy nhiên, vào thời điểm đó, nhiễm trùng của bạn có thể đang tiếp tục. Mặc dù việc uống nhiều nước có thể giúp loại bỏ vi khuẩn ở giai đoạn sớm nhất, việc thăm bác sĩ là quan trọng hơn.
Nếu bệnh nhiễm khuẩn tiết niệu không được điều trị đúng cách, có thể dẫn đến nhiều hậu quả nghiêm trọng và khó chữa trị hơn. Các biến chứng bao gồm:
Nhiễm trùng đường tiết niệu có thể gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng. Do đó, việc nhận diện và cách trị nhiễm trùng đường tiết niệu sớm là quan trọng để ngăn chặn sự tiến triển của các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng.
Nhiễm trùng đường tiểu có thể gây ra biến chứng viêm thận và bệnh thận cấp.
Quá trình điều trị nhiễm trùng đường tiết niệu tại đây bao gồm việc loại bỏ các vi khuẩn gây bệnh và xử lý các yếu tố thuận lợi nếu có. Trong trường hợp nhiễm trùng đường tiết niệu thông thường và khi người bệnh có tình trạng sức khỏe tốt, việc sử dụng kháng sinh thường là phương pháp hàng đầu. Các loại thuốc và thời gian điều trị được đề xuất dựa trên tình trạng sức khỏe cụ thể của từng người, cũng như loại vi khuẩn được phân lập từ mẫu nước tiểu và vị trí nhiễm trùng.
Các loại thuốc phổ biến được sử dụng để điều trị nhiễm trùng đường tiết niệu bao gồm nitrofurantoin, trimethoprim - sulfamethoxazole, nhóm beta - lactam, nhóm aminoglycosid và nhóm quinolon. Việc chọn lựa giữa sử dụng một loại thuốc hoặc kết hợp chúng phụ thuộc vào mức độ nặng của bệnh. Quan trọng là phải kiểm tra tiền sử dị ứng với thuốc, đặc biệt là đối với kháng sinh.
Dùng thuốc kháng sinh điều trị nhiễm trùng đường tiết niệu.
Quá trình điều trị nhiễm trùng đường tiết niệu (UTI) bao gồm việc loại bỏ virus gây bệnh và xử lý các yếu tố thuận lợi nếu có. Thông thường, các triệu chứng của bệnh thường giảm đi sau vài ngày điều trị, nhưng trong một số trường hợp, có thể cần sử dụng kháng sinh trong khoảng thời gian dài hơn. Trong trường hợp tái phát, thời gian điều trị có thể kéo dài hoặc có thể áp dụng nhiều đợt điều trị với kháng sinh ngắn sau khi triệu chứng hết.
Trong các trường hợp liên quan đến nhiễm trùng từ hoạt động tình dục, việc điều trị dự phòng có thể bao gồm việc sử dụng một liều kháng sinh sau mỗi lần quan hệ tình dục. Tuy nhiên, điều này có thể liên quan đến vấn đề đề kháng của các vi sinh gây bệnh đường tiết niệu.
Trong những trường hợp nặng, có thể yêu cầu người bệnh nhập viện để được điều trị và sử dụng kháng sinh thông qua đường tĩnh mạch. Nếu bệnh tái phát hoặc trở thành mãn tính, quan trọng là người bệnh được theo dõi bởi các bác sĩ chuyên khoa thận để phát hiện và xử trí các vấn đề bất thường của đường tiết niệu, vì chúng có thể là nguyên nhân gây ra nhiễm trùng trong tương lai. Điều trị và kiểm soát các biến chứng lâu dài như suy thận cũng cần được thiết lập và theo dõi.
Nhiễm trùng đường tiểu là một căn bệnh phổ biến mà không thể hoàn toàn ngăn chặn. Tuy nhiên, có một số thay đổi trong lối sống có thể giảm nguy cơ mắc bệnh, như sau:
Uống khoảng 6-8 cốc mỗi ngày, để hỗ trợ loại bỏ vi khuẩn khỏi hệ thống đường tiết niệu.
Trên đây là những thông tin hữu ích về bệnh nhiễm trùng đường tiết niệu. Hy vọng rằng những kiến thức này đã giúp các bạn hiểu rõ hơn về bệnh lý này từ nguyên nhân, triệu chứng đến cách phòng và điều trị.
Nếu có bất kỳ thắc mắc nào về bệnh nhiễm trùng đường tiết niệu hãy liên hệ với chúng tôi qua hotline 19001806. Đội ngũ chuyên gia y tế của Bệnh viện Đa khoa Phương Đông sẽ tận tâm tư vấn và hỗ trợ bạn trong quá trình điều trị và duy trì sức khỏe. Hãy chăm sóc sức khỏe của bạn và đừng ngần ngại liên hệ ngay với chúng tôi.
BỆNH VIỆN ĐA KHOA PHƯƠNG ĐÔNG
Địa chỉ: Số 9, Phố Viên, Cổ Nhuế 2, Bắc Từ Liêm, Hà Nội
Tổng đài tư vấn: 19001806
Website: https://benhvienphuongdong.vn
Lưu ý: Thông tin trong bài viết chỉ mang tính chất tham khảo, vui lòng liên hệ với Bác sĩ, Dược sĩ hoặc chuyên viên y tế để được tư vấn cụ thể.
Viêm bàng quang ở nữ là tình trạng vi khuẩn dễ dàng xâm nhập vào bàng quang qua niệu đạo ngắn, gây viêm nhiễm và các triệu chứng như khó...
