Đau mắt đỏ lây qua đường nào? Các biện pháp phòng tránh

Tìm hiểu về đau mắt đỏ

Đau mắt đỏ là bệnh gì?

Đau mắt đỏ, hay viêm kết mạc, là tình trạng kết mạc mắt bị viêm do virus, vi khuẩn, dị ứng hoặc các tác nhân kích thích khác. Kết mạc là lớp màng mỏng bao phủ phía trong mí mắt và bề mặt nhãn cầu, vì vậy khi bị viêm sẽ khiến mắt đỏ, ngứa, chảy nước mắt và xuất hiện cảm giác cộm rát.

Đây là bệnh không quá nguy hiểm nếu được chăm sóc đúng cách. Tuy nhiên, đau mắt đỏ rất dễ lây, đặc biệt nếu nguyên nhân gây bệnh là do virus Adenovirus – tác nhân gây dịch đau mắt đỏ theo mùa, nhất là vào thời điểm thời tiết nóng ẩm.

Một số biểu hiện thường gặp của đau mắt đỏ gồm:

• Mắt đỏ, xốn, rát, châm chích
• Chảy nhiều nước mắt, có ghèn rỉ
• Cảm giác cộm như có dị vật trong mắt
• Nhạy cảm ánh sáng
• Một hoặc hai mắt bị ảnh hưởng
• Kèm theo triệu chứng toàn thân như: sốt nhẹ, đau họng, nổi hạch, mệt mỏi (thường gặp trong viêm kết mạc do virus)

Bệnh có thể khỏi sau 7–10 ngày nếu được điều trị đúng. Tuy nhiên, nếu tự ý dùng thuốc, đặc biệt là thuốc chứa corticoid, bệnh có thể trở nặng và làm tăng nguy cơ viêm – loét giác mạc.

Chảy nhiều nước mắt, có ghèn rỉ là dấu hiệu điển hình của bệnh đau mắt đỏ

Nguyên nhân gây ra đau mắt đỏ là gì? 

Đau mắt đỏ xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau, nhưng nhìn chung có thể chia thành 2 nhóm chính:

• Nhóm nguyên nhân nhiễm khuẩn: Đây là nhóm dễ lây lan và thường gây thành dịch. Bao gồm virus, vi khuẩn và nấm. Trong đó phổ biến nhất là virus, bởi  chúng có thể sống dai trên bề mặt bàn ghế, tay nắm cửa, đồ chơi… đến 2 ngày, thậm chí một số chủng có thể tồn tại lâu hơn. Chỉ cần người bệnh dụi mắt rồi chạm vào đồ vật chung, hoặc dùng chung khăn mặt, chậu rửa, ly uống nước… thì người khỏe mạnh rất dễ bị lây.
• Nhóm nguyên nhân không nhiễm khuẩn: Nhóm này không gây lây từ người sang người, nhưng gây ra các triệu chứng tương tự đau mắt đỏ. Các tác nhân có thể kể đến là bệnh dị ứng, hóa chất, khói bụi, kem bôi, nước hồ bơi chứa clo cao, dung dịch tẩy rửa gây kích ứng và giảm bài tiết nước mắt.

Đau mắt đỏ lây qua đường nào?

Như đã nhắc đến ở trên, tác nhân gây bệnh thường là virus hoặc vi khuẩn, nên chỉ cần tiếp xúc gần hoặc dùng chung đồ với người bệnh cũng  có thể khiến bạn bị lây nhiễm.

Bệnh có thể lây qua nhiều con đường khác nhau, phổ biến nhất gồm:

• Tiếp xúc trực tiếp với chất dịch của người bệnh như ghèn mắt, nước mắt, nước bọt… đều chứa virus với mật độ cao. Khi bắt tay, ôm, hoặc vô tình chạm vào vùng mặt của người bệnh, bạn có thể bị lây mà không hề hay biết.
• Lây qua đường hô hấp cụ thể khi người bệnh ho, nói chuyện hoặc hắt hơi, những hạt nước li ti mang virus sẽ bay ra không khí và lây sang người xung quanh. Đây là con đường lây nhanh nhất, đặc biệt ở nơi kín gió như phòng học, văn phòng.
• Lây khi dùng chung đồ cá nhân như khăn mặt, khăn tắm, gối, ly uống nước, chậu rửa… là nơi virus có thể bám lại rất lâu. Chỉ cần dùng chung một lần cũng có thể bị nhiễm bệnh.
• Lây qua tiếp xúc gián tiếp, trên thực tế, virus có thể sống trên bề mặt đồ vật như tay nắm cửa, đồ chơi, nút bấm thang máy, bàn ghế… Khi bạn chạm vào những bề mặt này rồi đưa tay lên dụi mắt, nguy cơ lây nhiễm cực kỳ cao.
• Lây qua nguồn nước ví dụ như các hồ bơi, ao hồ tự nhiên hoặc nguồn nước sinh hoạt kém vệ sinh là môi trường thuận lợi để virus tồn tại. Trẻ em bơi chung hồ rất dễ lây bệnh cho nhau.
• Lây trong thời kỳ ủ bệnh tức ngay cả khi chưa xuất hiện triệu chứng rõ ràng, người bệnh vẫn có thể lây sang người khác. Sau khi khỏi, họ vẫn có khả năng lây thêm khoảng 1 tuần.

Bên cạnh thắc mắc “đau mắt đỏ lây qua đường nào”, không ít người hiểu lầm “nhìn vào mắt người bị đau mắt đỏ sẽ bị lây”. Điều này hoàn toàn không đúng. Virus không lây qua ánh nhìn mà lây chủ yếu qua đường hô hấp và tiếp xúc với chất tiết. Tuy nhiên, vì đứng gần để nhìn vào mắt đồng nghĩa với ở trong phạm vi gần – nơi giọt bắn có thể truyền sang nên nhiều người có cảm giác “nhìn thôi cũng lây”.

Đau mắt đỏ có thể lây qua rất nhiều đường như đường hô hấp, dùng chung đồ dùng,...

Những điều cần lưu ý để tránh lây bệnh đau mắt đỏ

Ở những nơi đông người như bệnh viện, trường học, văn phòng, chợ, bến xe hay trên xe bus, nguy cơ lây đau mắt đỏ rất cao vì mọi người thường đứng gần nhau và dễ tiếp xúc với giọt bắn hoặc bề mặt có virus.

Ngay cả khi đã hết triệu chứng, người từng mắc đau mắt đỏ vẫn có thể lây cho người khác trong khoảng 1 tuần. Vì vậy, để bảo vệ bản thân và tránh làm lây lan bệnh, bạn cần chú ý giữ vệ sinh cá nhân như rửa tay thường xuyên, tránh dụi mắt và duy trì thói quen sinh hoạt sạch sẽ.

Đối với trẻ em, phụ huynh cần nhắc trẻ hạn chế dụi mắt, nhất là khi đang chơi cùng bạn bè. Đồng thời, nên rửa mặt và vệ sinh mắt hằng ngày, kết hợp rửa tay bằng xà phòng hoặc dung dịch sát khuẩn để giảm nguy cơ mắc bệnh.

Bạn không nên dụi mắt nhiều để tránh bị lây bệnh đau mắt đỏ

Các phương pháp phòng ngừa lây lan đau mắt đỏ

Đau mắt đỏ rất dễ lây nhưng hoàn toàn có thể phòng tránh nếu bạn giữ vệ sinh tốt và hạn chế tiếp xúc với nguồn bệnh. Dưới đây là những gợi ý giúp bạn bảo vệ bản thân và gia đình xung quanh khỏi căn bệnh này:

• Giữ vệ sinh cá nhân sạch sẽ: Rửa tay bằng xà phòng ít nhất 20–30 giây là cách hiệu quả nhất để tránh đau mắt đỏ. Hạn chế đưa tay lên mắt – mũi – miệng và dùng khăn giấy 1 lần để lau ghèn mắt, sau đó rửa tay ngay để tránh phát tán virus.
• Không dùng chung đồ cá nhân: Tuyệt đối không dùng chung khăn mặt, khăn tắm, gối ngủ, chậu rửa, ly/cốc, kính mắt, kính áp tròng hay mỹ phẩm vùng mắt. Những vật dụng này dễ dính dịch tiết, khiến virus lây nhanh trong gia đình.

• Đeo khẩu trang khi có triệu chứng: Nếu bạn bị đỏ mắt, chảy nước mắt, ho hoặc hắt hơi, hãy đeo khẩu trang. Điều này giúp hạn chế giọt bắn chứa virus phát tán vào không khí và lây cho người xung quanh.
• Hạn chế đến nơi đông người: Khi mắc đau mắt đỏ, bạn nên nghỉ học, nghỉ làm và tránh tiếp xúc gần trong môi trường đông người. Việc này giúp giảm nguy cơ lây lan trong cộng đồng, đặc biệt ở trường học và nơi làm việc.
• Vệ sinh không gian sống: Thường xuyên lau dọn tay nắm cửa, bàn ghế, đồ chơi bằng dung dịch sát khuẩn. Giặt khăn mặt, khăn tắm và phơi dưới nắng; thay vỏ gối và ga giường thường xuyên để loại bỏ mầm bệnh.
• Chăm sóc mắt đúng cách khi bị đau mắt đỏ: Hãy dùng thuốc nhỏ mắt theo đúng hướng dẫn của bác sĩ, không tự ý dùng thuốc chứa corticoid. Tránh đeo kính áp tròng và dùng khăn giấy 1 lần khi lau ghèn để đảm bảo vệ sinh.
• Bảo vệ mắt khi ra đường: Đeo kính râm khi ra ngoài giúp hạn chế bụi, gió và vi khuẩn bay vào mắt, đồng thời giảm chói và tránh kích ứng trong thời gian đang nhạy cảm.
• Đi khám bác sĩ khi có triệu chứng nặng: Hãy đi khám nếu mắt đau nhiều, đỏ kéo dài trên 3–5 ngày, nhìn mờ, nhạy sáng hoặc kèm sốt, nổi hạch. Điều trị sớm giúp bệnh nhanh khỏi và tránh biến chứng giác mạc.

Có thể nói, bài viết trên đã giải đáp chi tiết cho câu hỏi “đau mắt đỏ lây qua đường nào”. Bệnh có thể lây lan rất nhanh, nhưng hoàn toàn có thể phòng ngừa nếu bạn hiểu đúng về cách bệnh truyền từ người này sang người khác. Giữ vệ sinh cá nhân, tránh dùng chung đồ, hạn chế đến nơi đông người và chủ động đeo khẩu trang khi có triệu chứng là những biện pháp đơn giản nhưng cực kỳ hiệu quả. 

Nếu mắt đỏ kéo dài, đau nhiều hoặc nhìn mờ, hãy đến Bệnh viện chuyên khoa Mắt uy tín để được kiểm tra và điều trị kịp thời.