Đau mắt hàn là gì? Làm thế nào để cải thiện hiệu quả, an toàn tại nhà?

Đau mắt hàn là gì?

“Đau mắt hàn” là tình trạng tổn thương ở mắt xảy ra sau khi tiếp xúc trực tiếp với ánh sáng tia lửa hàn hoặc bụi kim loại mà không có biện pháp bảo hộ đầy đủ. Nhiều người nghĩ đây chỉ là cảm giác cay rát thoáng qua, nhưng thực tế, vùng kết mạc và giác mạc có thể bị viêm do ánh sáng tia UV mạnh từ mỏ hàn. 

Tình trạng này thường gặp ở người mới vào nghề hàn hoặc những ai vô tình nhìn vào ánh sáng hàn khi đứng gần khu vực đang làm việc.

Khi gặp phải, mắt thường bị sưng đỏ, đau rát, chảy nước mắt nhiều, nhìn mờ và rất nhạy cảm với ánh sáng. Nhiều bệnh nhân mô tả cảm giác như có cát hoặc dị vật nằm trong mắt, khiến họ khó mở mắt và đau nhiều hơn vào ban đêm.

Nếu không được xử lý đúng cách, mắt có thể bị nhiễm trùng, viêm sâu hơn, thậm chí ảnh hưởng đến thị lực lâu dài. Những trường hợp nặng có nguy cơ gây giảm thị lực nghiêm trọng hoặc mất thị lực vĩnh viễn. 

Người thợ hàn có thể bị đau mắt sau khi thực hiện xong công việc

Triệu chứng của sơ mắt hàn

Các dấu hiệu của bất thường này thường không xuất hiện ngay lập tức mà chỉ bắt đầu bộc lộ Sau khi mắt tiếp xúc với tia lửa hàn hoặc bụi kim loại khoảng 3–12 giờ. Lúc này, mắt dễ bị kích ứng và xuất hiện nhiều biểu hiện như sau:

• Mí mắt sưng đỏ, cảm giác nóng rát.
• Chảy nước mắt liên tục.
• Mắt đỏ, đau rát và khó chịu khi cố mở mắt.
• Nhìn mờ và rất nhạy cảm với ánh sáng.
• Cảm giác cộm như có cát hoặc dị vật trong mắt.
• Khó nhắm – mở mắt do đau và kích ứng.

Xem thêm: Mí mắt nổi mụn nước có nguy hiểm hay không? Hướng xử lý tốt nhất

Đau mắt hàn có tự khỏi được không?

Trong đa số trường hợp, các triệu chứng của đau mắt hàn có thể tự cải thiện sau khoảng 1–2 ngày nếu mức độ tổn thương nhẹ. Đây là phản ứng phục hồi tự nhiên của giác mạc sau khi bị kích ứng bởi ánh sáng tia cực tím từ hồ quang hàn. Tuy nhiên, điều này không có nghĩa là lúc nào mắt cũng sẽ tự lành hoàn toàn.

Nếu mắt tiếp xúc với ánh sáng hàn quá lâu hoặc lặp đi lặp lại nhiều lần, phần giác mạc, võng mạc và thủy tinh thể có thể bị tổn thương sâu hơn. Khi đó, cấu trúc protein trong thủy tinh thể có thể bị biến đổi, dẫn đến đục thủy tinh thể và giảm thị lực. Ánh sáng hồ quang cũng có thể ảnh hưởng đến tế bào thị giác, làm giảm khả năng nhìn rõ và lâu dài có thể gây mất thị lực không hồi phục.

Vì vậy, dù triệu chứng có thể tự giảm trong 1–2 ngày, bạn vẫn nên theo dõi sát. Nếu mắt đau nhiều, sợ ánh sáng, chảy nước mắt liên tục hoặc nhìn mờ kéo dài, bạn cần đi khám sớm để tránh biến chứng.

Đau mắt sau khi hàn xong có thể tự thuyên giảm sau 1 -2 ngày

Các cách điều trị đau mắt hàn hiệu quả

Khi bị đau mắt sau khi hàn, điều quan trọng nhất là xử lý sớm và đúng cách để giảm khó chịu và tránh tổn thương sâu cho mắt. Việc điều trị thường  thể chia ra làm 3 nhóm chính: sơ cứu, chăm sóc tại nhà và can thiệp bằng thuốc nếu cần thiết.

Hướng dẫn sơ cứu khi bị đau mắt hàn

Ngay khi mắt bị tổn thương bởi tia lửa hoặc ánh sáng hàn, bạn nên tiến hành sơ cứu càng sớm càng tốt theo hướng dẫn dưới đây:

• Nhỏ nước mắt nhân tạo giúp làm dịu mắt, rửa trôi bụi kim loại, mạt sắt hay bụi hàn.
• Chườm lạnh bằng khăn lạnh hoặc túi chườm đá bọc trong khăn đặt nhẹ lên mí mắt để giảm sưng nóng rát. Lưu ý không đặt đá trực tiếp lên da để tránh bỏng lạnh.
• Cho mắt nghỉ ngơi hoàn toàn cụ thể là hạn chế ánh sáng mạnh, không nhìn màn hình điện thoại, máy tính trong 24–48 giờ đầu.

Các biện pháp chăm sóc tại nhà

Sau bước sơ cứu, bạn có thể tiếp tục chăm sóc mắt tại nhà để hỗ trợ phục hồi bằng các biện pháp đơn giản sau đây:

• Rửa mắt bằng nước muối sinh lý 0.9% mỗi ngày để giữ ẩm và làm sạch mắt.
• Nghỉ ngơi đầy đủ cụ thể là tránh đọc sách, làm việc máy tính hoặc tiếp xúc ánh sáng xanh trong thời gian mắt còn nhạy cảm.
• Không đeo kính áp tròng cho đến khi mắt hồi phục hoàn toàn.
• Tiếp tục chườm lạnh nếu mắt còn sưng hoặc đau rát.
• Đeo kính râm khi ra đường để bảo vệ mắt khỏi ánh sáng mạnh.

Nếu sau 1–2 ngày chăm sóc mà triệu chứng không giảm, bạn nên đi khám để được kiểm tra kỹ hơn.

Điều trị bằng thuốc

Nếu bệnh lý diễn biến nặng hơn hoặc kéo dài, bác sĩ sẽ chỉ định cho bệnh nhân dùng các loại thuốc phù hợp, có thể kể đến như sau:

• Thuốc nhỏ mắt kháng sinh ngăn ngừa nhiễm trùng.
• Thuốc kháng viêm giúp giảm sưng và đau.
• Thuốc giãn đồng tử làm giảm co thắt cơ mắt và hỗ trợ giác mạc hồi phục.
• Thuốc giảm đau (paracetamol, ibuprofen) nếu bạn đau nhiều.

Phần lớn bệnh nhân tuân thủ điều trị đúng hướng dẫn thường hồi phục sau 3–4 ngày. Tuy nhiên, bạn vẫn cần tái khám sau 24–48 giờ để chắc chắn giác mạc đang lành và không xuất hiện biến chứng.

Người thợ hàn có thể bị đau mắt sau khi thực hiện xong công việc

Phòng ngừa điều trị đau mắt hàn như thế nào?

Mỗi chúng ta nên chủ động phòng tránh các chấn thương và bệnh lý ở mắt, đặc biệt là  những người làm việc trong môi trường hàn xì thường xuyên càng phải cẩn thận hơn. Các biện pháp phòng tránh rất đơn giản như sau:

• Đeo đúng và đủ thiết bị bảo hộ như kính hàn điện tử, mặt nạ hàn, mũ hàn,… giúp chặn tia UV và tia lửa hàn.
• Tạo vách ngăn quanh khu vực hàn để hạn chế người xung quanh bị ảnh hưởng bởi ánh sáng hồ quang.
• Không dụi mắt khi cảm thấy xốn hoặc cộm để tránh làm tổn thương giác mạc nặng hơn.
• Giữ tay sạch sẽ trước khi vệ sinh mắt hoặc nhỏ thuốc.
• Kiểm tra thiết bị bảo hộ định kỳ, thay mới nếu đã trầy xước hoặc giảm độ che chắn.

Có thể nói, đau mắt hàn tuy thường gặp và có thể tự khỏi, nhưng vẫn tiềm ẩn nguy cơ gây tổn thương giác mạc nếu không được xử lý đúng. Do đó, việc bạn nắm được cách sơ cứu đúng cách, kịp thời đến bệnh viện thăm khám và duy trì chăm sóc mắt theo hướng dẫn của bác sĩ là hết sức cần thiết và quan trọng.