Đau thắt lưng là một tình trạng cấp tính thường mắc phải trong quá trình lao động sản xuất, sinh hoạt và cuộc sống hàng ngày. Căn bệnh này có thể xuất hiện đột ngột ngột trong vài ngày hay thậm chí vài tuần nhưng có thể gây khó khăn khá nhiều đến chất lượng cuộc sống của bệnh nhân. Nếu không điều trị kịp thời, bệnh sẽ để lại hệ quả nghiêm trọng liên quan đến cột sống và hệ cơ xương khớp. Vậy đau thắt lưng là bệnh lý gì, nguyên nhân, triệu chứng và phòng ngừa như thế nào?
Đau thắt lưng là một loại bệnh lý cấp tính gây đau nhức vùng lưng dưới
Đau thắt lưng còn được gọi là đau thắt lưng cấp tính. Đa số các cơn đau thắt lưng là hậu quả của một chấn thương cụ thể như căng cơ, bong gân,... Cơn đau này thường xuất hiện ở vị trí bắt đầu từ vùng cạnh dưới sườn đến phần lằn mông mà vị trí cuối cùng là thắt lưng, nhưng nó cũng có thể lan dần xuống một bên hoặc cả hai chân.
Dựa vào thời điểm bắt đầu, mức độ phát triển và kết thúc cơn đau để phân loại tình trạng cơn đau, đó là đau lưng cấp tính và đau lưng mạn tính. Đau lưng mạn tính thông thường diễn ra trong khoảng hơn 3 tháng, trong khi cơn đau lưng cấp tính chỉ diễn ra trong khoảng vài ngày hoặc từ 6 đến 12 tuần. Tuy nhiên, có một vài trường hợp chỉ cần vài ngày thì triệu chứng đã hoàn toàn biến mất.
Cột sống của thắt lưng bao gồm 5 đốt sống từ L1 đến L5 ở cùng một hệ thống cơ và có dây chằng bao quanh. Cột sống có một nhiệm vụ rất quan trọng, đó là nâng đỡ và tạo đường cong cho cơ thể, hơn thế nữa còn là một mắt xích vô cùng cần thiết trong việc truyền tín hiệu từ não đến chân, từ đó giúp ta thực hiện các động tác di chuyển dễ dàng và thuận tiện như bước sang trái, bước sang phải, bước tiến, bước lùi,...
Xem thêm: Đau lưng: Nguyên nhân, chẩn đoán và phương pháp điều trị
Sau đây là các nhóm nguyên nhân gây ra tình trạng đau mỏi phần thắt lưng:
Cột sống bao gồm những đốt sống và các đĩa đệm xen kẽ nhau. Đĩa đệm có nhiệm vụ là làm giảm áp lực lên cột sống và điều khiển sự linh hoạt cho cột sống. Nếu bị thoát vị đĩa đệm ở thắt lưng, phần nhân nhầy của địa đệm sẽ bị thoát ra ngoài, từ đó làm chèn ép lên rễ và dây thần kinh, gây ra các cơn đau. Nếu bị thoát vị nhiều, tủy sống sẽ bị chèn ép quá mức với các dấu hiệu nghiêm trọng như mất cảm giác, chân bị yếu liệt, rối loạn tiểu tiện,...
Hẹp ống sống là hiện tượng không gian bên trong ống sống bị thu hẹp và gây áp lực lên tủy sống và các rễ thần kinh mà nó đi qua. Những vị trí có ống sống thường bị hẹp là cổ và vùng thắt lưng. Vì vậy, rễ thần kinh và tủy sống sẽ bị chèn ép do áp lực quá mạnh, khiến người bệnh bị đau thần kinh tọa và đau vùng thắt lưng.
Đau thần kinh tọa là hiện tượng bệnh nhân bị đau dọc theo đường đi của dây thần kinh tạo, bắt đầu từ lưng dưới qua hông, mông và kéo dài xuống hai chân. Thoát vị đĩa đệm ở thắt lưng chính là nguyên do của cơn đau thần kinh tọa. Bên cạnh đó, bệnh nhân còn có cảm giác châm chích và tê nhức ở phần cẳng chân và mông đùi.
Nhóm nguyên nhân này thường xảy ra ở người cao tuổi, người già khi hệ thống xương khớp, nhất là cột sống lưng, phải chịu nhiều lực khiến cho cột sống dần dần bị thoái hóa theo thời gian, điển hình nhất là đĩa đệm và sụn khớp. Từ đó gây ra những cơn đau ở thắt lưng một cách âm ỉ. Mỗi lần xoay người, cúi xuống hay mang vác đồ nặng cơn đau sẽ tăng lên.
Đây là hiện tượng cột sống bị cong sang một bên một cách bất thường. Nguyên nhân này có thể khiến cho bệnh nhân cảm thấy đau, tư thế bị sai lệch trong lúc sinh hoạt hàng ngày, sau đó tạo áp lực đè lên gân, cơ bắp, dây chằng và cột sống.
Đây là một loại bệnh đặc trưng do các điểm bám gân, cột sống, các khớp ở chi và khớp vùng chậu bị tổn thương. Triệu chứng thường thấy nhất là đau ở thắt lưng, bệnh nhân có thể bị đau nhiều nhất vào lúc ban đêm gần sáng, cột sống hay bị cứng và đau vào buổi sáng, sau đó cơn đau sẽ giảm dần khi cử động cột sống.
Tuổi càng cao thì nguy cơ bị loãng xương càng cao với các dấu hiệu nhận biết như xương giòn và dễ bị gãy. Nếu bệnh nhân bị loãng xương, chỉ cần một vết thương nhỏ như trượt chân hay té ngồi,... cũng có thể bị gãy xương, nhất là đốt sống thắt lưng cao. Từ đó, bệnh nhân sẽ cảm thấy bị đau nhức thắt lưng đột ngột, làm hạn chế sự vận động, cơn đau sẽ tăng khi cử động và giảm khi nghỉ ngơi.
Tuổi tác càng cao thì càng có nguy cơ bị mắc phải tình trạng đau mỏi vùng thắt lưng
Hay còn gọi là đau xơ cơ hóa, nguyên do là sự tác động của não bộ đến việc xử lý tín hiệu đau. Đây là một tình trạng đặc trưng với các cơn đau cơ xương lan tỏa. Bệnh nhân thông thường sẽ bị đau hai bên cơ thể, dưới và trên thắt lưng. Bên cạnh đó, còn có một số dấu hiệu kèm theo như lo lắng nhiều và mất ngủ.
Xem thêm:
Các yếu tố nguy cơ
Những người béo phì và thừa cân có nguy cơ cao bị đau ở vùng thắt lưng
Nếu bị đau thắt lưng cấp tính, người bệnh có thể có các triệu chứng sau:
Cơn đau này có thể lan xuống cả phần đùi và chân khiến cho bệnh nhân cảm thấy khó khăn trong việc đi lại. Ở một số trường hợp, cơn đau thắt lưng chỉ xuất hiện trong chốc lát nhưng tuyệt đối không được chủ quan, vì cơn đau có thể gia tăng mức độ bất cứ lúc nào.
Cảm thấy bị đau thắt lưng mỗi khi cúi xuống hoặc ngửa lên
Hiện nay, có nhiều bệnh nhân thường chủ quan bệnh sẽ tự hết và không cần điều trị. Đối với các trường hợp đau thắt lưng cấp tính nếu không chữa trị dứt khoát sẽ biến chuyển thành mạn tính. Cơn đau sẽ kéo dài liên tục trong một thời gian dài với mức độ tăng dần lên có thể khiến bệnh nhân phải đối mặt với những biến chứng nghiêm trọng.
Nếu bị nhẹ, tình trạng này chỉ tác động đến cuộc sống sinh hoạt hằng ngày như đứng lên, ngồi xuống,... Nhưng nếu bị ở mức độ nặng hơn, bệnh nhân sẽ có nguy cơ cao bị teo cơ đùi và cẳng chân, hạn chế sự vận động hay thậm chí bị bại liệt.
Trước khi chẩn đoán được bệnh, bác sĩ sẽ yêu cầu bệnh nhân cung cấp các thông tin về tiền sử bệnh, các triệu chứng thường gặp, mức độ cơn đau và tần suất xuất hiện cơn đau. Đối với các tình huống bị đau lưng do gặp chấn thương, cơn đau kéo dài trong một thời gian dài,... Sau đó, người bệnh sẽ được yêu cầu làm một trong các phương pháp sau:
Bác sĩ có thể yêu cầu bệnh nhân thực hiện các phương pháp như chiếu laser, siêu âm trị liệu, kích thích điện,... để cải thiện tình hình của cơn đau. Khi cơn đau bắt đầu thuyên giảm, các nhân viên vật lý trị liệu sẽ hướng dẫn bệnh nhân thực hiện các động tác giúp nâng cao sức mạnh cho cơ bụng và cơ lưng. Sau khi về nhà, bệnh nhân được khuyên hãy duy trì tập các động tác này để hạn chế cơn đau có thể tái phát.
Bên cạnh đó, bác sĩ cũng sẽ chỉ định liệu pháp nhận thức và hành vi (cognitive behavioral therapy) để điều trị tình trạng đau thắt lưng. Liệu pháp này có thể kiểm soát được bệnh đau thắt lưng mạn tính dựa vào việc khuyến khích bệnh nhân hãy có thái độ và suy nghĩ lạc quan và tích cực hơn. Từ đó, thực hành các kỹ thuật thư giãn và hướng dẫn cách duy trì sự lạc quan.
Bác sĩ có thể xem xét việc phẫu thuật vùng thắt lưng nếu các giải pháp điều trị nội khoa không có tác dụng, chỉ dành cho các trường hợp bị thoát vị đĩa đệm nặng, chấn thương gãy và xẹp đốt sống L1 đến L5.
Thực hiện một số bài tập theo sự hướng dẫn của bác sĩ giúp đẩy nhanh quá trình điều trị
Để có thể phòng tránh tình trạng bị đau thắt lưng, hãy tham khảo một số cách đơn giản sau mà rất hiệu quả:
Hãy uống đủ nước mỗi ngày giúp bạn tránh được các cơn đau thắt lưng
Dưới đây là một số loại thực phẩm bệnh nhân phải hạn chế ăn để tránh bệnh tái phát:
Hi vọng với những thông tin đã được cung cấp trong bài viết này, các bạn đã hiểu rõ hơn về triệu chứng của bệnh đau thắt lưng, đồng thời giúp các bạn giải đáp các thắc mắc về giải pháp chữa trị cũng như các cách phòng ngừa tình trạng này.
Bệnh viện Phương Đông là một trong những bệnh viện hàng đầu tại Việt Nam về chăm sóc sức khỏe cho người Việt, với đội ngũ bác sĩ đã có tay nghề và kinh nghiệm lâu năm, dịch vụ chăm sóc tận tình cùng với các trang thiết bị hiện đại. Tại đây, bệnh nhân sẽ được các bác sĩ chẩn đoán và được tiếp cận các phương pháp điều trị thích hợp nhất để cải thiện triệu chứng đau thắt lưng.
Nếu bạn đang nghi ngờ và có các triệu chứng đã được đề cập phía trên, hãy đến Bệnh viện Phương Đông để được khám và tư vấn bởi các bác sĩ có tay nghề cao cũng như nhận được sự chăm sóc tận tâm nhất.
BỆNH VIỆN ĐA KHOA PHƯƠNG ĐÔNG
Địa chỉ: Số 9, Phố Viên, Cổ Nhuế 2, Bắc Từ Liêm, Hà Nội
Tổng đài tư vấn: 19001806
Website: https://benhvienphuongdong.vn
Lưu ý: Thông tin trong bài viết chỉ mang tính chất tham khảo, vui lòng liên hệ với Bác sĩ, Dược sĩ hoặc chuyên viên y tế để được tư vấn cụ thể.
Để chẩn đoán các bệnh lý cột sống, bác sĩ thường chỉ định chụp X quang cột sống nhằm phát hiện những vấn đề bất thường trong vùng cột sống.
