Nấc cụt thoáng qua thường không đáng lo, nhưng nếu tình trạng này xuất hiện liên tục kèm theo ợ nóng, trào ngược thì đó có thể là dấu hiệu cảnh báo bệnh lý dạ dày – thực quản. Vậy nấc cụt do trào ngược dạ dày có tự hết không, hay cần can thiệp y tế? Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ cơ chế gây nấc cụt, khi nào cần đi khám, đồng thời gợi ý những cách khắc phục hiệu quả, an toàn và dễ áp dụng ngay tại nhà.
Nấc cụt là tình trạng xảy ra khi có sự co thắt không tự nguyện của cơ hoành, dẫn đến việc đóng nhanh thanh quản và tạo ra âm thanh đặc trưng
Nấc cụt là hiện tượng xảy ra khi cơ hoành – cơ chính tham gia vào hoạt động hô hấp – cùng các cơ vùng ngực co thắt đột ngột và không theo ý muốn. Mỗi lần co thắt, luồng không khí đi vào phổi bị chặn lại bởi dây thanh quản đang đóng, tạo nên âm thanh “hic” đặc trưng mà chúng ta quen thuộc.
Dù nguyên nhân chính xác gây nấc cụt vẫn chưa được xác định rõ, các nghiên cứu chỉ ra một số yếu tố nguy cơ thường gặp như: căng thẳng thần kinh, ăn quá nhanh, nuốt nhiều không khí khi ăn, mất nước, uống rượu bia, thay đổi nhiệt độ đột ngột trong thực phẩm (uống nước lạnh khi vừa ăn đồ nóng), hay ho kéo dài.
Ở mức độ nhẹ, nấc cụt không gây nguy hiểm. Nhưng khi trở thành mãn tính, nó có thể ảnh hưởng đáng kể đến sinh hoạt hằng ngày: làm gián đoạn giấc ngủ, gây khó khăn trong việc ăn uống (nuốt vướng, dễ sặc, trào nước bọt) và trong một số trường hợp có thể dẫn đến mất nước, sụt cân, kiệt sức. Đây là những dấu hiệu cần được lưu ý để tránh biến chứng nghiêm trọng hơn.
Nấc cụt thường xuyên và kéo dài có thể là dấu hiệu cảnh báo những bất thường trong cơ thể, đặc biệt liên quan đến bệnh trào ngược dạ dày thực quản (GERD). Khi axit và dịch vị từ dạ dày trào ngược lên thực quản, chúng kích thích cơ hoành co thắt bất thường. Sự co thắt này tạo áp lực đột ngột lên thanh quản, khiến nắp thanh quản đóng lại nhanh chóng và phát ra tiếng “nấc” đặc trưng.
Tình trạng này không chỉ gặp ở người trưởng thành mà còn có thể xảy ra ở trẻ em bị trào ngược dạ dày. Đi kèm với nấc cụt, người bệnh thường xuất hiện nhiều triệu chứng đặc trưng của GERD như: ợ chua, ợ hơi, khó nuốt, cảm giác đau tức ngực, buồn nôn hoặc nôn, ho mãn tính, khàn giọng, nóng rát vùng thượng vị, đắng miệng,... Đây đều là dấu hiệu cho thấy thực quản đang bị tổn thương do axit dạ dày, cần được theo dõi và điều trị sớm để tránh biến chứng nguy hiểm.
Xem thêm:
Thông thường, cơn nấc cụt chỉ kéo dài trong vài phút đến vài giờ rồi tự biến mất, tần suất dao động từ 2 – 60 lần/phút tùy từng người. Tuy nhiên, nếu nấc kéo dài trên 48 giờ, tình trạng này được gọi là nấc cụt dai dẳng. Trường hợp kéo dài trên một tháng được xếp vào nhóm nấc cụt khó chữa, thường cần đến thăm khám y tế.
Nấc cụt xuất phát từ bệnh trào ngược dạ dày – thực quản nếu kéo dài hoặc không được kiểm soát có thể gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng:
Vì vậy, khi gặp tình trạng nấc cụt kéo dài kèm theo trào ngược dạ dày, người bệnh tuyệt đối không nên xem nhẹ mà cần thăm khám sớm để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.
Khi nấc cụt xuất hiện với tần suất dày đặc hoặc kéo dài bất thường, bạn nên đến cơ sở y tế để được bác sĩ thăm khám, xác định nguyên nhân và mức độ bệnh lý. Tùy theo tình trạng, bác sĩ có thể chỉ định một số loại thuốc hỗ trợ điều trị như: thuốc ức chế bơm proton (PPI), thuốc kháng histamin H2 hoặc thuốc làm tăng trương lực cơ thắt dưới thực quản. Bên cạnh phác đồ điều trị, người bệnh có thể áp dụng các biện pháp sau để kiểm soát nấc cụt do trào ngược dạ dày:
Uống đủ nước và duy trì tư thế thẳng đứng sau khi ăn giúp giảm nguy cơ nấc cụt
Phần lớn các trường hợp nấc cụt do trào ngược có thể tự hết trong vài phút. Tuy nhiên, nếu tình trạng kéo dài hoặc không cải thiện, người bệnh cần tham khảo ý kiến bác sĩ để được kê đơn thuốc phù hợp.
Tóm lại, nấc cụt do trào ngược dạ dày không chỉ gây khó chịu trong sinh hoạt mà còn có thể phản ánh tình trạng rối loạn tiêu hóa mãn tính. Tùy từng mức độ, nấc cụt có thể tự hết sau vài phút hoặc kéo dài dai dẳng nếu nguyên nhân là bệnh lý dạ dày. Việc điều chỉnh lối sống, ăn uống khoa học và tuân thủ hướng dẫn điều trị từ bác sĩ sẽ giúp kiểm soát triệu chứng hiệu quả, hạn chế tái phát.
BỆNH VIỆN ĐA KHOA PHƯƠNG ĐÔNG
Địa chỉ: Số 9, Phố Viên, Phường Đông Ngạc, Thành phố Hà Nội, Việt Nam
Tổng đài tư vấn: 19001806
Website: https://benhvienphuongdong.vn
Lưu ý: Thông tin trong bài viết chỉ mang tính chất tham khảo, vui lòng liên hệ với Bác sĩ, Dược sĩ hoặc chuyên viên y tế để được tư vấn cụ thể.
Nấc cụt thoáng qua thường không đáng lo, nhưng nếu tình trạng này xuất hiện liên tục thì đó có thể là dấu hiệu cảnh báo bệnh lý dạ dày...
