Nhóm máu O được gọi là nhóm máu “chuyên cho” bởi khả năng truyền được cho tất cả các nhóm máu khác cùng Rh. Bởi vậy nhiều người cho rằng nhóm máu O là nhóm máu hiếm. Vậy thực tế nhóm máu O có hiếm không? Mời độc giả theo dõi bài viết sau đây để tìm lời giải đáp.
Có những nhóm máu nào?
Theo Hiệp hội Truyền máu quốc tế, hiện nay có tới 39 hệ nhóm máu hồng cầu với 367 kháng nguyên nhóm máu khác nhau. Mỗi hệ có nhóm máu khác nhau, được phân loại dựa trên sự có mặt hay vắng mặt của kháng nguyên mang đặc tính di truyền trên bề mặt hồng cầu và kháng thể trong huyết thanh. Trong đó, hệ Rhesus là đa dạng và phức tạp nhất với hơn 50 kháng nguyên, phổ biến nhất là kháng nguyên D.
Có hai hệ thống nhóm máu chính là hệ thống nhóm máu ABO và Rhesus.
Hệ ABO được chia làm 4 nhóm là O, A, B và AB dựa vào sự có mặt hay vắng mặt của kháng nguyên A và B trên bề mặt hồng cầu và kháng thể chống A, kháng thể chống B trong huyết tương.
Hệ Rh có 2 nhóm máu thường gặp là Rh(D) dương và Rh(D) âm, hay còn gọi là Rh(D)+ và Rh(D)- dựa vào sự có mặt của kháng nguyên Rh trên bề mặt hồng cầu. Kháng thể hệ Rh là kháng thể miễn dịch, nó chỉ xuất hiện sau khi cho nhận máu khác nhóm và tăng dần trong những lần truyền sau.
Chỉ tính riêng hệ ABO và Rh đã có 8 nhóm máu phổ biến gồm: A dương tính (A+); A âm tính (A-); B dương tính (B+); B âm tính (B-); AB dương tính (AB+); AB âm tính (AB-); O dương tính (O+); O âm tính (O-). Người có nhóm máu A+ nghĩa là vừa có nhóm A thuộc hệ ABO vừa có nhóm Rh(D)+ thuộc hệ Rh.
Nhóm máu theo hệ thống ABO bao gồm các kháng thể và kháng nguyên
Nhóm máu O có hiếm không?
Tại Mỹ, AB- là nhóm máu hiếm nhất và nhóm máu O+ là phổ biến nhất. Đại học Y khoa Stanford xếp hạng các nhóm máu ở Mỹ từ hiếm nhất đến phổ biến nhất như sau:
AB- (0,6%)
B- (1,5%)
AB+ (3,4%)
A- (6,3%)
O- (6,6%)
B+ (8,5%)
A+ (35,7%)
O+ (37,4%).
Ngoài ra, sắc tộc và vị trí địa lý cũng quy định độ phổ biến của nhóm máu. Ví dụ:
- Ở Ấn Độ, nhóm máu phổ biến nhất là B+ trong khi đó ở Đan Mạch là nhóm A+.
- Người gốc Á có tỷ lệ mang nhóm máu B cao hơn người da trắng.
- Nhóm máu O phổ biến hơn ở người gốc Tây Ban Nha.
- Tại Châu Âu, Châu Mỹ, Châu Úc, tỷ lệ nhóm máu Rh(D) âm trong cộng đồng khá cao, chiếm khoảng 15-40% dân số.
Ở Việt Nam, xét theo hệ nhóm máu ABO, tỷ lệ nhóm máu O chiếm khoảng 45%, nhóm B khoảng 30%, nhóm A khoảng 20% và nhóm AB khoảng 5%. Xét theo hệ Rh, có đến 99,96% người Việt Nam thuộc nhóm máu Rh+ (hoặc O+ hoặc B+ hoặc A+ hoặc AB+ theo tỉ lệ giảm dần) và chỉ có từ 0,04-0,07% người thuộc nhóm Rh- (hoặc O- hoặc B- hoặc A- hoặc AB-).
Theo Hiệp hội Truyền máu quốc tế, nhóm máu hiếm là nhóm có tỷ lệ < 0,1% trong cộng đồng và tỷ lệ < 0,01% gọi là nhóm máu rất hiếm. Vì vậy, những người có nhóm máu Rh- ở nước ta thuộc nhóm máu hiếm (trong 10.000 người chỉ có từ 4 đến 7 người mang nhóm Rh-).
Dựa theo tỷ lệ nhóm máu và Rh thì AB Rh- là nhóm máu hiếm nhất tại Việt Nam. Tuy nhiên nếu theo quy luật cho nhận thì nhóm máu O Rh- sẽ là nhóm máu hiếm và gặp nhiều rủi ro nhất vì chỉ có thể nhận máu O Rh-.
Bảng khả năng tương thích hồng cầu
Lợi ích sức khỏe của người nhóm máu O
Nghiên cứu chỉ ra rằng những người thuộc nhóm máu O+ ít có nguy cơ bị đau tim. Những người không thuộc nhóm O+ nói riêng hay nhóm máu O nói chung có mức galectin-3, một loại protein liên quan tới viêm và kết quả xấu hơn ở bệnh nhân suy tim, cao hơn.
Người có nhóm máu O ít có nguy cơ đột quỵ, nhồi máu cơ tim và bệnh động mạch ngoại vi, ít bị suy giảm trí nhớ, khả năng điều trị tốt hơn và ít có nguy cơ biến chứng khi bị sốt rét.
Người có nhóm máu O nên ăn gì?
Những người có nhóm máu O nên lựa chọn các thực phẩm chứa nhiều protein, chất xơ và canxi như thịt bò nạc, thịt cừu, thịt gà, hải sản, cá thu, cá trích, các loại rau xanh như tảo bẹ, cải xoăn...
Người nhóm máu O thường trao đổi chất chậm và rất dễ tăng cân. Bởi vậy, họ cần kết hợp chế độ dinh dưỡng lành mạnh cùng luyện tập thể thao như chạy bộ, thể dục nhịp điệu, võ thuật, đi xe đạp, bơi lội, đi bộ nhanh… để không tăng cân, giữ vóc dáng khỏe đẹp.
Người mang nhóm máu O thường bị dị ứng với gluten vì vậy nên tránh dùng sữa và các sản phẩm từ lúa mì. Ngoài ra, nên hạn chế ăn bắp cải, súp lơ và đậu tây vì có thể làm rối loạn hormone tuyến giáp.
Người máu O nên ăn các thực phẩm chứa nhiều protein, chất xơ và canxi
Trên đây là một số thông tin cần biết về nhóm máu O đồng thời giải đáp thắc mắc về “nhóm máu O có hiếm không?”. Nếu bạn chưa biết nhóm máu của mình là gì, có thể liên hệ ngay đến các cơ sở y tế làm xét nghiệm định nhóm máu hoặc tham gia hiến máu nhân đạo. Để biết thêm chi tiết, quý khách vui lòng liên hệ 19001806.