Để góp phần nâng cao hiệu quả điều trị các bệnh lý khớp vai, siêu âm khớp vai được chỉ định phổ biến để phát hiện tổn thương với đa số các bệnh nhân thăm khám. Đặc biệt, trong một số trường hợp, phương pháp này có độ nhạy và chính xác với bệnh lý ở khớp vai hơn cả chụp cộng hưởng từ (MRI).
Khớp vai là một hệ thống các xương liên kết với nhau bằng dây chằng, gân, cơ và bao khớp tạo thành khối cho vai hoạt động. Đây là một khớp lớn, đóng vai trò quyết định trong chuyển động của cơ thể: giữ thăng bằng, cầm, ném,... Đồng thời, do hoạt động với biên độ cao nên khớp vai rất dễ bị chấn thương. Trong các xét nghiệm kiểm tra như siêu âm khớp vai, bộ phận này cần được đánh giá về:
(Hình 1 - Giải phẫu các bộ phận cấu thành của khớp vai)
Siêu âm khớp vai là kỹ thuật sử dụng sóng siêu âm ở tần số cao để thu thông tin về hình thái, các bộ phận của khớp vai. Máy siêu âm sẽ hiển thị hình ảnh tái tạo cấu trúc khớp vai và các mô mềm xung quanh.
Bằng kỹ thuật này, bác sĩ có thêm thông tin để đánh giá khớp vai: hệ thống gân - cơ, mạng lưới dây chằng, tình trạng sụn và mô mềm, bộ phận xương - khớp - sụn,...
Phương pháp thường được chỉ định cho bệnh nhân đau khớp vai cần chẩn đoán về tổn thương mô mềm, gân cơ (bong, rách). Ngoài ra thủ thuật cũng phát hiện ra một số bệnh lý như viêm khớp vai, thoái hoá khớp vai,...
(Hình 2 - Hình siêu âm phát hiện trật khớp vai. Vai bình thường (trái), vai trật khớp (phải))
Bệnh nhân có thể được bác sĩ chỉ định thực hiện thủ thuật nếu có các triệu chứng như sau:
(Hình 3 - Rách chóp xoay qua hình ảnh siêu âm khớp vai mặt cắt dọc (trái))
Ngoài ra một số đối tượng thuộc nhóm nguy cơ cao khi khớp vai phải hoạt động với cường độ cao cần được siêu âm khớp vai định kỳ. Có thể kể đến: công nhân công xưởng, lao động bốc vác, vận chuyển, vận động viên, người chơi thể thao chuyên nghiệp, người cao tuổi,..
Về chấn thương, trật khớp là tình trạng phổ biến nhất có thể thấy qua hình siêu âm. Ngoài ra, siêu âm phát hiện một số tổn thương khác như:
(Hình 4 - Trật khớp vai xảy ra khi chỏm xương cánh tay lệch vào trong hoặc ra ngoài ổ khớp)
Về bệnh lý, các bất thường trên khớp vai được siêu âm ghi nhận có thể kể đến:
Song song , phương pháp cũng hỗ trợ đánh giá dị vật, phát hiện biến dạng, cấu trúc bất thường quanh khớp vai.
(Hình 5 - Siêu âm phát hiện viêm cơ vôi hoá (trên), viêm khớp ngoại biên vôi hoá (dưới))
Đây là thủ thuật khá đơn giản, bệnh nhân không cần nhịn ăn, nhịn tiểu hay chuẩn bị quá cầu kỳ. Người bệnh chỉ cần mặc trang phục rộng rãi, thoải mái, có thời gian rảnh là có thể thực hiện kiểm tra.
Sau khi chuẩn bị xong, bệnh nhân sẽ được ngồi trên giường siêu âm, vén áo để lộ vùng vai - bả vai và cánh tay. Bác sĩ sẽ thoa 1 lớp gel lên da và bắt đầu di chuyển đầu dò nhẹ nhàng.
Màn hình siêu âm sẽ hiển thị hình ảnh. Khi đó, bác sĩ có thể quan sát, đồng thời hỏi bệnh nhân một vài thông tin liên quan.
Sau 15 - 20 phút, bệnh nhân sẽ được phát khăn giấy để lau sạch lớp gel, thay trang phục và chờ đọc kết quả.
(Hình 6 - Bệnh nhân trong quy trình thực hiện siêu âm khớp vai)
Lợi ích của phương pháp siêu âm khớp vai có thể kể đến như:
Tuy nhiên, không thể phủ nhận rủi ro khi thực hiện siêu âm cho khớp vai vẫn đang tồn tại. Sóng siêu âm xuyên qua xương không thể đánh giá bất thường ở sâu bên trong hay ở những vị trí khuất. Mặt khác, kết quả siêu âm cũng phải do bác sĩ có kinh nghiệm lâm sàng dày dặn và kiến thức giải phẫu cực kỳ vững chắc mới đọc có độ chính xác cao.
Đây là chỉ định được thực hiện cho bệnh nhân đau khớp vai. Siêu âm khớp vai có thể hỗ trợ chẩn đoán hầu hết các nguyên nhân gây đau nhức ở khu vực này. Tuy nhiên, không loại trừ trường hợp siêu âm là chưa đủ, bệnh nhân có thể được chỉ định thực hiện thêm chụp cộng hưởng từ (MRI),... để có kết luận chính xác.
Chi phí dao động vào khoảng: 250.000 - 500.000 VNĐ/ lần. Bệnh nhân có thể thực hiện thăm khám theo Luật để được BHYT hỗ trợ kinh phí.
Lưu ý: Mức giá chỉ mang tính chất tham khảo.
Để bảo vệ sức khỏe cơ xương khớp, Bệnh viện Đa khoa Phương Đông cung cấp gói khám xương khớp định kỳ như sau:
(Hình 7 - Bệnh nhân đo loãng xương tại Khoa CĐHA của BVĐK Phương Đông)
(Hình 8 - Máy siêu âm khớp vai Affinity 30 tại BVĐK Phương Đông)
Siêu âm khớp vai là phương pháp chẩn đoán nhanh chóng, chính xác về những tổn thương và bệnh lý, giúp điều trị tình trạng đau khớp vai của bệnh nhân. Vì thế nếu có dấu hiệu chấn thương hoặc đau nhức, bạn hãy đến cơ sở y tế gần nhất để được hỗ trợ ngay nhé!
Tham vấn chuyên môn: Đội ngũ Bác sĩ Chuyên khoa Chẩn đoán hình ảnh
Tham vấn chuyên môn: Đội ngũ Bác sĩ Chuyên khoa Chẩn đoán hình ảnh
Siêu âm khớp vai là kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh chính xác, kịp thời trong phát hiện tổn thương và một số bệnh lý thường gặp có triệu chứng...
