Sốt phát ban (roseola), ban đào là tình trạng nóng sốt, xuất hiện các nốt ban bằng hoặc nhô lên, thường gặp ở trẻ dưới 3 tuổi. Bệnh thường kèm theo các dấu hiệu như sốt cao, phát ban đỏ và các triệu chứng khác. Tại bài viết sau đây Bệnh Viện Đa Khoa Phương Đông sẽ chia sẻ cụ thể về bệnh lý này đến các bạn.
Sốt phát ban (roseola) - ban đào là một loại bệnh nhiễm trùng virus thường xảy ra ở trẻ em dưới 3 tuổi. Bệnh thường gây ra sốt cao, kèm theo các dấu hiệu cơn hăm nhiễm nội tiết và các triệu chứng khác.
Hình 1: Sốt phát ban (roseola) - ban đào và hình ảnh sốt phát ban
Virus herpes loại 6 (HHV-6) là nguyên nhân chính gây nên tình trạng sốt phát ban. Bệnh gây ra sốt cao trong thời gian ngắn, thường kéo dài từ 3 đến 7 ngày, sau đó kết thúc và xuất hiện cơn hăm nhiễm nội tiết nổi trên da. Cơn hăm này thường bắt đầu từ cổ lan xuống ngực và bụng. Các nốt ban màu hồng, không ngứa và có thể kéo dài trong vài ngày.
Sốt phát ban thường không gây ra biến chứng nghiêm trọng và có thể tự khỏi mà không cần điều trị đặc biệt. Tuy nhiên, nếu trẻ có triệu chứng không bình thường hoặc sốt cao kéo dài, phụ huynh cần thăm khám bác sĩ để đảm bảo không có vấn đề nghiêm trọng khác.
Sốt phát ban hay Roseola – ban đào, là tình trạng nóng sốt và nổi các đốm nhỏ do virus herpes 6 hoặc 7. Tình trạng này thường xuất hiện ở trẻ nhỏ với các nốt ban hồng bằng hoặc nhô lên. Bệnh thường vô hại và có thể tự biến mất nếu được nghỉ ngơi, uống thuốc và chăm sóc đầy đủ. Trong một số trường hợp hiếm gặp, bệnh có thể gây sốt cao kéo dài và dẫn đến biến chứng. Có nhiều loại sốt phát ban, trong đó có 2 loại phổ biến là ban đào và ban đỏ.
Hình 2: Sốt phát ban hay Roseola – ban đào
Sốt phát ban (Roseola) là một bệnh lây truyền chủ yếu ảnh hưởng đến trẻ nhỏ. Dịch tễ học của bệnh này liên quan đến cách mà virus herpes loại 6 (HHV-6) và virus herpes loại 7 (HHV-7) lây lan trong cộng đồng. Dưới đây là một số điểm quan trọng về dịch tễ học và xu hướng mắc bệnh Roseola:
Hình 3: Dịch tễ học và xu hướng mắc bệnh sốt phát ban
Sốt phát ban thường gặp ở trẻ em dưới 3 tuổi. Tuy nhiên trong một số trường hợp người lớn cũng sẽ mắc bệnh lý này.
Hình 4: Sốt phát ban thường gặp ở trẻ em dưới 3 tuổi
Sốt phát ban ở trẻ thường gặp ở độ tuổi từ 6 – 36 tháng tuổi. Trong giai đoạn này trẻ có sức đề kháng kém, dễ bị virus tấn công. Biểu hiện của bệnh là tình trạng nổi ban đỏ như virus sởi, virus đường ruột ECHO hoặc virus Rubella (bệnh sởi Đức) gây ra.
Tùy vào thể trạng và nguyên nhân gây ra bệnh ở trẻ, thời gian ủ bệnh sốt phát ban trung bình khoảng 1 tuần. Khi tình trạng sốt giảm sau một đến vài ngày các nốt phát ban sẽ xuất hiện trên người trẻ. Lúc này, trẻ sẽ có các biểu hiện khác kèm theo như đi phân lỏng, tiêu chảy.
Các nốt phát ban mọc lan từ mặt xuống cổ, ngực, bụng, số lượng từ vài chục đến hàng trăm. Nếu được điều trị và chăm sóc tốt ban thường lưu lại ở trẻ trung bình 3-5 ngày. Nếu được chăm sóc đúng cách các nốt ban sẽ không gây vết thâm trên da (ngoại trừ sởi). Thời gian ủ bệnh sốt phát ban vào khoảng 1 tuần bố mẹ cần quan tâm để phát hiện kịp thời lúc có những triệu chứng mới, ngăn ngừa các tác nhân gây bệnh.
Xem thêm:
Sốt phát ban cũng có thể gặp ở người lớn nếu có các điều kiện thuận lợi. Nguyên nhân gây sốt phát ban ở người lớn là do virus Human Herpes 6 và 7 gây ra. Ngoài ra bệnh có thể phát sinh do virus sởi, rubella, echo và adenovirus,… Người trưởng thành chưa từng bị sốt ban đào trong quá khứ có thể mắc bệnh.
Hình 5: Sốt phát ban cũng có thể gặp ở người lớn
So với trẻ nhỏ, triệu chứng, biểu hiện sốt phát ban ở người lớn sẽ có mức độ nhẹ hơn. Điều này do hệ miễn dịch của người trưởng thành đã phát triển hoàn chỉnh, có khả năng bảo vệ khi virus xâm nhập. Thời gian ủ bệnh khoảng 1 – 2 tuần, sau đó các triệu chứng sốt, phát ban sẽ xuất hiện kéo dài trong khoảng 1 tuần.
Sốt phát ban (Roseola) do một số loại virus herpes gây ra, chủ yếu là virus herpes loại 6 (HHV-6) và một phần virus herpes loại 7 (HHV-7). Dưới đây là chi tiết về nguyên nhân gây ra bệnh sốt phát ban:
Sau khi virus sởi xâm nhập trẻ bắt đầu sốt, cơn sốt giảm nhẹ khi có sự xuất hiện của các vết ban. Nốt ban đỏ do virus sởi gây ra có dạng sần, ban đầu xuất hiện ở tai sau đó lan ra mặt và xuống phần dưới của cơ thể. Bên cạnh đó, trẻ còn có thể xuất hiện các triệu chứng đi kèm như: Chảy nước mắt thường xuyên, đỏ mắt, ho, chảy nước mũi,…
Trong một số trường hợp sự tấn công của virus Rubella có thể gây sốt phát ban ở trẻ. Thông thường, cơn sốt của chủng virus này sẽ kéo dài trong 3 ngày. Sau đó các vết ban xuất hiện từ mặt rồi lan dần xuống chân. Nốt ban này có màu nhạt, phân bố dày đặc. Bên cạnh sốt và phát ban thì trẻ có thể có các biểu hiện như: Hạch cổ, sưng hạch tai, đau khớp, đau cơ,…
Theo thống kê, hầu hết trẻ bị sốt phát ban là do một trong hai chủng virus Human Herpes 6 và virus Human Herpes 7. Loại virus này có khả năng lây truyền nhanh từ người sang người thông qua tiếp xúc trực tiếp hoặc các vật dụng cá nhân của người bệnh,… Phần lớn trẻ bị nhiễm virus herpes 6,7 nằm trong độ tuổi đến trường hay nhà trẻ.
Hình 6: Nguyên nhân gây ra sốt phát ban
Trẻ có thể bị sốt phát ban do bị nhiễm khuẩn từ vết cắn của bọ chét, chấy, rận,… Những loại côn trùng này thường ký sinh trên chó, mèo và vật nuôi trong nhà. Vết cắn của côn trùng khiến trẻ bị ngứa, khiến trẻ gãi nhiều, tạo ra nhiều vết thương hở trên bề mặt da. Điều này khiến vi khuẩn gây sốt phát ban di chuyển vào máu.
Sốt phát ban (Roseola) thường đi qua các giai đoạn từ ủ bệnh cho tới khởi phát và sốt. Dưới đây là mô tả chi tiết về các giai đoạn này:
Hình 7: Các triệu chứng và dấu hiệu của sốt phát ban
Sốt phát ban (Roseola) thường không gây ra các biến chứng nghiêm trọng. Tuy nhiên, biến chứng có thể xuất hiện ở một số trẻ. Dưới đây là một số biến chứng tiềm ẩn của sốt phát ban:
Hình 8: Sốt phát ban (Roseola) thường không gây ra các biến chứng nghiêm trọng
Chẩn đoán sốt phát ban thường dựa trên triệu chứng lâm sàng và lịch sử bệnh. Bác sĩ có thể thực hiện các xét nghiệm để loại trừ các bệnh khác và xác nhận chẩn đoán. Dưới đây là một số xét nghiệm và quy trình chẩn đoán thường được thực hiện trong trường hợp sốt phát ban:
Hình 9: Chẩn đoán và xét nghiệm bệnh sốt phát ban
Để điều trị bệnh sốt phát ban cho trẻ, cha mẹ cần chú ý những điều sau:
Hình 10: Phương pháp điều trị bệnh sốt phát ban
Cách thức chăm sóc và theo dõi khi mắc sốt phát ban ở trẻ em và người trưởng thành như sau:
Chăm sóc trẻ bị sốt phát ban đúng cách giúp giảm nguy cơ biến chứng, làm cho trẻ cảm thấy thoải mái hơn. Dưới đây là một số cách chăm sóc trẻ bị sốt phát ban:
Xem thêm:
Hình 11: Chăm sóc trẻ bị sốt phát ban đúng cách giúp giảm nguy cơ biến chứng
Phần lớn các trường hợp sốt phát ban ở người lớn đều được điều trị tại nhà. Với bệnh nhân có thể trạng tốt, triệu chứng sẽ thuyên giảm sau khoảng 3 – 7 ngày.
Để phòng ngừa bệnh sốt phát ban các bậc phụ huynh cần hạn chế cho trẻ tiếp xúc với bệnh nhân bị nghi ngờ đang mắc bệnh. Phương pháp này rất khó vì trẻ bệnh có thể lây cho trẻ khác ngay khi chưa có biểu hiện phát ban.
Hình 12: Phòng ngừa bệnh sốt phát ban bằng rửa tay thường quy
Tiêm chủng: Cách phòng ngừa sốt phát ban tốt nhất là tiêm chủng. Sởi có thể chích ngừa khi trẻ được 9 tháng tuổi; Rubella được chích khi trẻ được 12 tháng – 15 tháng tuổi chung với quai bị và sởi bằng vắc-xin 3 trong 1. Và tiêm nhắc liều thứ 2 khi trẻ được 4 tuổi – 6 tuổi.
Bệnh Viện Đa Khoa Phương Đông vừa chia sẻ thông tin chi tiết về tình trạng sốt phát ban ở trẻ nhỏ và người trưởng thành đến các bạn. Hy vọng bài viết đã mang đến các thông tin hữu ích đến các bạn.
Hãy liên hệ để được tư vấn theo số điện thoại tổng đài 19001806 nếu có bất kì thắc mắc nào cần giải đáp hoặc để lại thông tin đăng ký tại phần Đặt lịch khám để đặt lịch khám.
Thủy đậu ở trẻ em là bệnh truyền nhiễm cấp tính, dễ lây lan. Nếu không phát hiện và lên phác đồ điều trị thủy đậu ở trẻ em kịp...
