Sốt xuất huyết Dengue: Triệu chứng, biến chứng, chẩn đoán và cách điều trị

Sốt xuất huyết Dengue là gì? Sốt xuất huyết Dengue có nguy hiểm không?

Sốt xuất huyết Dengue (Dengue hemorrhagic fever, DHF) là một trong các bệnh sốt xuất huyết thể nặng. Bệnh do virus Dengue gây ra. Tuy nhiên virus Dengue có tới 4 chủng huyết thanh khác nhau DEN - 1, DEN - 2, DEN - 3, DEN - 4. Một người có thể bị sốt xuất huyết Dengue nhiều lần trong đời/. Bởi nếu bệnh nhân nhiễm với chủng virus nào thì chỉ có khả năng tạo miễn dịch với chủng đó và vẫn có thể mắc bệnh sốt xuất huyết nhiều lại trong đời.

Muỗi vằn (Aedes aegypti) là vật trung gian gây bệnh sốt xuất huyết Dengue

Sốt xuất huyết Dengue là bệnh nguy hiểm,bởi:

• Khả năng lây nhiễm nhanh chóng qua vật chủ là muỗi vằn. Bệnh có điều kiện lây nhiễm thuận lợi hơn vào mùa mưa, ở các nước khí hậu nhiệt đới như Việt Nam
• Bất kỳ ai cũng có thể mắc bệnh, kể cả người lớn, trẻ em, kể cả người đã mắc và chưa mắc virus Dengue.
• Diễn biến bệnh rất nhanh, biến chứng nguy hiểm xuất hiện đột ngột
• Hiện nay chưa có thuốc đặc trị, việc điều trị chủ yếu dừng ở triệu chứng, nâng cao miễn dịch chống lại bệnh
• Chưa có vắc xin phòng bệnh sốt xuất huyết chủng này. 

Các giai đoạn của sốt xuất huyết Dengue?

Đối với sốt xuất huyết Dengue, người bệnh sẽ trải qua 3 giai đoạn bệnh như sau

Giai đoạn ủ bệnh

Bệnh có giai đoạn ủ bệnh từ 3 - 6 ngày, một số trường hợp khác có thể ủ bệnh tới 15 ngày. Giai đoạn này, người nhiễm virus hầu như không có triệu chứng đáng kể. 

Giai đoạn sốt Dengue

Theo Bệnh viện Nhiệt đới TW, dấu hiệu của sốt xuất huyết Dengue trong giai đoạn phát bệnh bao gồm:

• Sốt cao đột ngột
• Nhức đầu
• Đau cơ, đau khớp, đau sau hốc mắt (đau thắt lưng, đau chân)
• Đau họng
• Buồn nôn, nôn mửa
• Đau thượng vị, tiêu chảy

Đối với sốt xuất huyết Dengue ở trẻ em thì gia đình cần lưu ý các dấu hiệu điển hình như sau:

• Đau họng, đau bụng
• Hạ sốt vào ngày thứ 3 đến ngày thứ 8
• Xuất huyết nhẹ (chấm xuất huyết dưới da, nốt xuất huyết chảy máu mũi)

Sau khi hạ sốt, em bé có thể xuất hiện các triệu chứng:

• Phát ban dạng dát sẩn đa hình thái ở thân mình và lan ra khắp người 
• Xuất huyết tiêu hoá

Giai đoạn sốt xuất huyết Dengue

Đây là giai đoạn bộc phát các triệu chứng điển hình của bệnh lý. Các triệu chứng có thể bộc lộ ra như sau:

• Nhiễm trùng vào giai đoạn hạ sốt. Có thể nhiễm trùng thứ phát sau khi đã nhiễm một loại huyết thanh khác có biểu hiện cô đặc máu và hạ tiểu cầu(<100.000/mm3) 
• Xuất huyết dưới da tự phát hoặc sau tiêm chích: chảy máu chân răng, chảy máu mũi, xuất huyết tiêu hoá
• Các biểu hiện khác: tràn dịch màng phổi, giảm protein máu,...

Nếu lá lách lớn, gan lớn và đau thì đây là dấu hiệu bệnh sốt xuất huyết nặng cần được hỗ trợ y tế ngay lập tức.

Xuất huyết dưới da là dấu hiệu để phân biệt sốt xuất huyết Dengue và sốt xuất huyết thường

Các loại sốt xuất huyết Dengue

Theo WHO, bệnh sốt xuất huyết Dengue được phân loại dựa vào tính chất tiểu cầu giảm tiểu cầu và cô đặc máu như sau:

• Sốt xuất huyết Dengue cấp độ I: giảm tiểu cầu và cô đặc máu nhưng không bị chảy máu tự phát
• Sốt xuất huyết Dengue cấp độ II: giảm tiểu cầu và cô đặc máu kèm chảy máu tự phát
• Sốt xuất huyết Dengue cấp độ III: giảm tiểu cầu, cô đặc máu và huyết động không ổn định. Cụ thể là mạch lăn tăn, huyết áp kẹp (hiệu số huyết áp tâm thu - huyết áp tâm trương <20mmHg), tay chân lạnh, tinh thần lú lẫn.
• Sốt xuất huyết Dengue cấp độ IV: giảm tiểu cầu, cô đặc máu và sốc biểu hiện rõ. Người bệnh không có mạch ngoại biên, huyết áp = 0 mmHg.

Cách chẩn đoán và điều trị sốt xuất huyết Dengue

Các phương pháp chẩn đoán bệnh sốt xuất huyết Dengue

Chẩn đoán sốt xuất huyết dựa trên các yếu tố dịch tễ dựa trên xét nghiệm đánh giá: số lượng bạch cầu, số lượng tiểu cầu và hematocrit. Xét nghiệm huyết thanh học sẽ xác định chính xác bệnh nhân có mắc bệnh hay không.

Xét nghiệm sẽ chỉ ra các bất thường, bao gồm:

• Xét nghiệm công thức máu cho thấy số lượng bạch cầu giảm vào ngày 2, ngày 4 và ngày 5: 2000 - 4000/mcL. Trong đó, 20 - 40% là bạch cầu đa nhân trung tính. Một số bệnh nhân có thể bị giảm tiểu cầu
• Xét nghiệm nước tiểu phát hiện albumin niệu trung bình và mổ vài trụ niệu
• Các thủ thuật khác có thể được chỉ định phối hợp: điện giải đồ, Xquang phổi, xét nghiệm chức năng đông máu, men gan,...

Xét nghiệm máu và các loại test nhanh sẽ được chỉ định trong chẩn đoán

Cách điều trị cho bệnh nhân sốt xuất huyết Dengue

Hiện nay chưa có thuốc đặc trị bệnh lý này. Tuy nhiên, nếu thực hiện điều trị theo phác đồ sốt xuất huyết Dengue thì hoàn toàn có thể kiểm soát tình trạng bệnh. 

Để điều trị bệnh lý hiệu quả, bệnh nhân sẽ được phân cấp và nhận chỉ định tương ứng. Đối với các bệnh nhân thực hiện điều trị tại nhà từ 7 - 10 ngày tính từ ngày sốt đầu tiên. 

Khi nào cần đưa người bệnh sốt xuất huyết Dengue đến gặp bác sĩ?

Theo Bệnh viện Nhiệt đới TW, tất cả các trường hợp sau đề phải nhập viện trong vòng 12 - 24 giờ:

• Bệnh nhân cần bù dịch qua đường tĩnh mạch
• Bệnh nhân cấp độ I, II không thể bù dịch bằng đường uống
• Bệnh nhân cấp độ I, II nhưng có đau tức gan và gan lớn
• Tất cả bệnh nhân độ III

Nếu bệnh nhân có các dấu hiệu sau nên nhập viện sau 24 giờ:

• Người bệnh thuộc nhóm nhập viện trong thời gian ngắn không đáp ứng điều trị bù dịch
• Người mắc bệnh cấp độ I, độ II kèm theo yếu tố cơ địa dễ chuyển thành bệnh nặng (bệnh hen phế quản, dị ứng, đái tháo đường, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính,..)

Hội chứng sốc sốt xuất huyết

Đây là biểu hiện nặng nhất của bệnh sốt xuất huyết và có mức độ nguy hiểm cao. Sốc sốt xuất huyết thường xảy ra trong lần nhiễm trùng sau, khi người bệnh đã có miễn dịch chủ động hoặc thụ động với một loại kháng nguyên virus. Sau đây là một số lưu ý về hội chứng sốc sốt xuất huyết Dengue:

Biểu hiện của sốc sốt xuất huyết

Hội chứng này có thể phát hiện sớm bởi nó có tất cả các biểu hiện của sốt xuất huyện và các triệu chứng xuất huyết nhẹ, chảy máu nhẹ. Hiện tượng huyết tương thoát khỏi mạch máu, chảy máu ồ ạt trong và ngoài có thể xảy ra.

Trẻ sơ sinh là một trong các đối tượng dễ bị sốc sốt xuất huyết

Sốc sốt xuất huyết Dengue phổ biến hơn ở trẻ em, người lớn ít mắc bệnh hơn. Bệnh có thể chuyển nặng nhanh chóng, gây suy đa cơ quan và tử vong nếu không được điều trị kịp thời, đặc biệt là ở trẻ em và thanh thiếu niên.

Điều trị sốc sốt xuất huyết Dengue

Việc điều trị sẽ phụ thuộc vào mức độ sốc sốt xuất huyết của từng trường hợp. Nếu bệnh nhân sốc sốt xuất huyết kèm xuất huyết, bác sĩ sẽ truyền dịch Ringer Lactat hoặc NaCl 0,9%. Nếu bệnh nhân sốc nặng thì cần cho bệnh nhân nằm đầu thấp rồi thở Oxy.

Cách xử trí sốc sốt xuất huyết Dengue

Nếu phát hiện bệnh nhân có các dấu hiệu cảnh báo tình trạng sốc sốt xuất huyết, người nhà cần bình tĩnh và đưa bệnh nhân đến bệnh viện ngay. Đặc biệt, trong các trường hợp sau cần xem xét nhập viện càng sớm càng tốt:

• Nhà quá xa bệnh viện, có thể không kịp nhập viện khi bệnh trở nặng
• Gia đình không thể theo dõi bệnh tình sát sao
• Trẻ nhũ nhi hoặc dư cân
• Phụ nữ có thai
• Bệnh mạn tính đi kèm (thận, tim, gan, hen, COPD kém kiểm soát, thiếu máu tan máu,..)

Biến chứng của sốt xuất huyết Dengue

Sốt xuất huyết có thể diễn biến thành các biến chứng nguy hiểm, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khoẻ như:

• Xuất huyết niêm mạc
• Xuất huyết tiêu hoá
• Xuất huyết não
• Xuất huyết nội tạng
• Sốc xuất huyết Dengue
• Tử vong 

Câu hỏi liên quan

Sốt xuất huyết Dengue bao lâu thì khỏi?

Bệnh sốt xuất huyết có thể khỏi sau 7 - 10 ngày nếu người bệnh được chăm sóc chu đáo, cẩn thận. 

Hướng dẫn chăm sóc bệnh nhân sốt xuất huyết Dengue

Bệnh nhân mắc virus Dengue có thể được điều trị tại nhà nếu đã có chỉ định của bác sĩ chuyên khoa. Khi chăm sóc, người nhà cần chú ý cho bệnh nhân uống thuốc theo chỉ định, uống đủ nước. 

Trong trường hợp người bệnh có các dấu hiệu sau: lừ đừ, mệt mỏi, nôn ói nhiều, đau bụng, xuất huyết nhiều,... nên đưa bệnh nhân đến Bệnh viện ngay để được điều trị kịp thời.

Phòng chống sốt xuất huyết Dengue

Sốt xuất huyết tuy nguy hiểm nhưng có thể phòng tránh bằng các biện đơn giản như sau:

• Dùng bình xịt muỗi, nhang muỗi, bôi kem chống muỗi, ngủ mùng,.. không để muỗi đốt
• Diệt muỗi, không để muỗi sinh sản: đậy kín chum, lu, hồ khi không sử dụng; thay nước thường xuyên; thu gom và xử lý các vật phế thải,...

Các biện pháp phòng bệnh sốt xuất huyết tại nhà

Sốt xuất huyết Dengue có lây không?

Sốt xuất huyết không lây trực tiếp qua đường hô hấp hay tiếp xúc từ người sang người. Nó chỉ lây khi muỗi vằn hút máu người bệnh sau đó chích người khoẻ mạnh. Bệnh có thể lây từ người này sang người kia qua muỗi vằn và có thể lây lan nhanh chóng.  

Sốt xuất huyết Dengue có tắm được không?

Người bệnh mắc sốt xuất huyết nói chung cần tránh nhiễm lạnh, nên hạn chế tắm để giữ ấm cho cơ thể. Đặc biệt vào những ngày sốt cao, bệnh nhân có thể không tắm. 

Có thể nói, sốt xuất huyết Dengue là một trong các bệnh truyền nhiễm phổ biến nhưng vô cùng nguy hiểm ở Việt Nam. Nếu bạn phát hiện ra các triệu chứng hoặc nghi ngờ mắc bệnh nên đến các Bệnh viện uy tín gần nhất để được hỗ trợ kịp thời. 

Bệnh viện Đa khoa Phương Đông là địa chỉ đón nhận, chẩn đoán, thăm khám và điều trị cho nhiều trường hợp mắc bệnh, bao gồm cả người lớn và trẻ sơ sinh. Chẩn đoán bệnh sốt xuất huyết Dengue được diễn ra nhanh chóng, chính xác nhờ hệ thống thiết bị xét nghiệm hiện đại, không gian vô trùng giảm tối đa nguy cơ lây bệnh.

Đồng thời, đội ngũ chuyên gia, bác sĩ Khoa Truyền Nhiễm giàu kinh nghiệm xử lý các ca bệnh sốt xuất huyết khó, biến chứng giúp khách hàng an tâm khi thăm khám. 

Để đặt lịch thăm khám và hỗ trợ về sốt xuất huyết, khách hàng có thể liên hệ hotline 19001806 để được đội ngũ của Bệnh viện Đa khoa Phương Đông hỗ trợ kịp thời!