Tìm hiểu suy thận ở trẻ em
Suy thận ở trẻ em là tình trạng trẻ bị suy giảm chức năng thận, mất khả năng thải độc và lọc máu nên ứ đọng các chất độc hại trong cơ thể như creatinin, ure, natri, kali… Những chất độc hại ứ đọng lâu dài sẽ có khả năng gây nên nhiều bệnh lý nguy hiểm khác.
Bệnh lý suy thận ở trẻ nhỏ được chia thành hai dạng cơ bản đó là:
- Suy thận cấp tính: Tình trạng suy thận cấp tính có thể diễn ra ở mọi độ tuổi gồm có cả trẻ sơ sinh với nguyên nhân là do dị tật bẩm sinh.
- Suy thận mạn tính: Tình trạng này thường xuất hiện ở trẻ do trong độ tuổi từ 8 đến 10 tuổi và nguyên nhân gây bệnh chủ yếu là do hội chứng thận hư kháng thuốc, viêm cầu cận cấp và bệnh cầu thận hay viêm thận lupus mà không được chữa trị kịp thời.
Suy thận ở trẻ em là tình trạng thận của trẻ bị giảm chức năng
Dấu hiệu nhận biết suy thận ở trẻ em
Suy thận thường không có bất cứ triệu chứng rõ rệt nào mà người nhà sẽ không biết hay không lưu ý để theo dõi được sức khỏe của bé. Do đó, phần lớn nhập viện bệnh đã tiến triển ở giai đoạn cuối nên ba mẹ có thể xem ngay một số dấu hiệu cơ bản dưới đây:
Phù nề
Trẻ có dấu hiệu sưng phù ở mắt sau khi ngủ dậy nhất là sưng toàn bộ cơ thể như tay, chân, lưng, bụng,... Người nhà thường hay lầm tưởng rằng trẻ bị dị ứng với thức ăn hay do côn trình cắn nên mua thuốc ngoài nhà thuốc tự điều trị nhưng không có hiệu quả.
Điều này là rất nguy hiểm vì ẩn chứa nguy cơ gây biến chứng khó lường khi mà lượng ure trong máu tăng cao đột ngột. Chính vì thế tình trạng phù nề sẽ diễn ra nhanh chóng.
Suy thận ở trẻ có biểu hiện phù nề
Tiểu tiện bất thường
Trẻ nhỏ bị suy thận sẽ có triệu chứng như tiểu ít, tiểu khó, tiểu nhiều về đêm,... Nước tiểu của bé sẽ có màu đỏ lân với màu và màu đục nếu kéo dài tình trạng này trẻ sẽ bí tiểu và không tiểu được.
Tiểu nhiều lần về đêm là dấu hiệu suy thận thường gặp nhất và dù lượng nước tiểu ít nhưng trẻ vẫn thường xuyên đi tiểu nhiều về đêm. Khi đó, chức năng của thận không đảm bảo nhu cầu của cơ thể khiến trẻ bị đái dắt với lượng nước tiểu ít. Tình trạng thường xuyên đi tiểu trong đêm còn khiến trẻ mất ngủ, khó đi vào giấc ngủ sâu từ đó khiến cơ thể bị suy nhược.
Chân tay bủn rủn
Khi bị suy thận, trẻ thường bị run tay chân nhiều, khó kiểm soát và kèm theo những triệu chứng như uể oải, mệt mỏi, hoa mắt, buồn nôn,... Nếu người nhà không phát hiện sớm và xử lý kịp thời tính mạng của trẻ sẽ bị đe dọa.
Hơi thở yếu, thở có mùi
Khi lượng oxy không đủ, cơ thể sẽ thường xuyên bị khó thở và thở khò khè. Hơi thở yếu sẽ gây ảnh hưởng đến sức khỏe làm cho bé thở dốc, tức ngực và bị chóng mặt. Đôi khi, trong lúc ngủ trẻ sẽ bị khó thở, hơi thở của bé cũng có mùi hôi khó chịu. Trong giai đoạn đầu của bệnh suy thận, cơ thể của trẻ sẽ không thải được chất độc nên bị tích tụ có thể gây ra mùi hôi khó chịu.
Chán ăn, ăn không ngon
Khi bị suy thận, trẻ sẽ cảm thấy chán ăn, không còn hứng thú với việc ăn uống, Trẻ sẽ ngán với các món thịt, cơ thể thường xuyên mệt mỏi và nằm yên một chỗ. Trẻ dễ bị nôn, luôn trong tình trạng buồn nôn nhất là khi có mùi thức ăn.
Nhức đầu
Các cơn đau đầu, chóng mặt đột ngột, âm ỉ khi bị suy thận sẽ khiến trẻ cảm thấy mệt mỏi, suy nhược cơ thể. Bệnh suy thận có thể làm tích máu tăng dẫn tới tình trạng quá tải tuần hoàn khiến cho gan to, phù phổi và gây đau nhức đầu. Điều này sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng tới sinh hoạt cuộc sống hằng ngày của trẻ.
Cơ thể bé cảm thấy mệt mỏi, nhức đầu
Nguyên nhân gây suy thận trẻ em
Có nhiều nguyên nhân gây nên bệnh suy thận ở trẻ em, điển hình là một số yếu tố dưới đây:
Dị tật bẩm sinh
Khi mang thai, nếu thai phụ mắc phải suy thận cấp sẽ khiến cho tế bào gây bệnh tấn công thai nhi từ đó gây ra bệnh suy thận ở trẻ sơ sinh. Ngoài ra, những dị tật bẩm sinh như thận đôi, thận đa nang, bất sản thận cũng có thể gây nên bệnh suy thận ở trẻ.
Do dị tật bẩm sinh có thể khiến trẻ suy thận
Giảm thể tích tuần hoàn cơ thể
Trẻ có hệ miễn dịch kém dễ mắc phải những triệu chứng như tiêu chảy cấp, rối loạn tiểu khiến cho cơ thể mất nước trầm trọng. Tình trạng này có thể dẫn tới tích tuần hoàn trong cơ thể suy giảm đột ngột dẫn tới bệnh suy thận trẻ em.
Tổn thương ở thận
Những bệnh lý như thận nhiễm độc, hoại tử ống thận hay viêm cầu thận sẽ kéo theo sự suy giảm chức năng bài tiết của thận. Khi thận bị tổn thương, những bệnh lý này sẽ có khả năng biến chứng từ đó gây nên tình trạng suy thận ở trẻ.
Nhiễm trùng
Những loại vi trùng, ký sinh trùng sẽ là nguyên nhân hàng đầu gây bệnh suy thận trẻ sơ sinh. Khi vi trùng tấn công cơ thể, gan và thận sẽ là những bộ phận có chức năng đào thải độc tố sẽ bị tác động nặng nề nhất và gây ra tình trạng suy thận.
Bệnh lý về huyết áp, tim mạch
Trẻ em khi mắc những bệnh lý về huyết áp, bệnh tim mạch cũng sẽ rất dễ bị suy thận bởi sử dụng quá nhiều thuốc trong quá trình điều trị. Thuốc thường có tác dụng phụ sẽ không tốt cho chức năng bài tiết của thận nên việc dùng thuốc trong thời gian dài sẽ dẫn tới tình trạng suy thận cấp.
Do các bệnh lý về tim mạch cũng khiến trẻ bị suy thận
Các biến chứng có thể xảy ra
Bệnh suy thận nếu không được phát hiện sớm và điều trị kịp thời có thể sẽ phải đối mặt với nhiều biến chứng nguy hiểm đó là:
- Chân tay sưng phù do cơ thể giữ nước không bài tiết ra ngoài.
- Nếu dễ mắc phải các bệnh lý về tim mạch như viêm màng tim, suy tim….
- Thiếu máu, chức năng lọc máu kém với hàm lượng kali trong máu tăng cao có khả năng gây tử vong.
- Tình trạng xương bị yếu hơn bình thường, dễ dẫn đến xương bị gãy.
- Bệnh suy thận còn có thể ảnh hưởng đến khả năng tập trung của trẻ do hệ thần kinh trung ương bị ảnh hưởng.
- Khi hệ miễn dịch suy yếu sẽ dễ dẫn tới nhiều bệnh lý nguy hiểm khác.
- Tử vong.
Suy thận có thể để lại nhiều biến chứng nguy hiểm tới tính mạng của trẻ
Chẩn đoán suy thận ở trẻ em
Để có thể phát hiện được trẻ em suy thận các bác sĩ sẽ phải tiến hành thực hiện các biện pháp chẩn đoán như sau:
Xét nghiệm máu
Xét nghiệm máu sẽ giúp các bác sĩ đo được nồng độ creatinin, đây là sản phẩm của quá trình chuyển hoá cơ bắp và bài tiết ra đường tiểu. Chỉ số này tương đối tin cậy để đo chức năng thận và chẩn đoán suy thận cấp mãn tính của trẻ.
Xét nghiệm máu giúp chẩn đoán bệnh chính xác hơn
Xét nghiệm nước tiểu
Xét nghiệm nước tiểu được thực hiện để đo lượng nước tiểu bài tiết ở một khoảng thời gian nhất định. Chỉ số này sẽ giúp bác sĩ xác định tình trạng suy thận và khả năng có thể đáp ứng được điều trị của bệnh nhân.
Siêu âm thận
Siêu âm là một phương pháp được sử dụng phổ biến nhằm đo kích thước, vị trí của thận và xác định khối u hay những tổn thương thận, xác định được vị trí tắc nghẽn mạch máu hoặc đường bài tiết nước tiểu. Hiện tại, kỹ thuật siêu âm mới là doppler màu sẽ có thể đánh giá được cục máu đông, hẹp hay vỡ động tĩnh mạch.
Siêu âm thận để biết được thận trong tình trạng thế nào
Điện giải đồ
Một trong những phương pháp chẩn đoán tiếp theo đó chính là xét nghiệm định lượng những ion điện giải quan trọng trong máu như natri, kali, canxi. Những chất này được điều hòa do thận nên việc đo nồng độ sẽ giúp bác sĩ có thể đưa ra được đánh giá chính xác chức năng của thận.
Sinh thiết thận
Bác sĩ sẽ lấy một mẫu nhỏ mô thận và thực hiện kiểm tra bằng kính hiển vi. Kết quả sinh thiết thận sẽ cho thấy nguyên nhân gây nên tình trạng suy thận và mức độ tổn thương nghiêm trọng của thận như thế nào.
Các phương pháp điều trị bệnh trẻ em suy thận
Điều trị trẻ em suy thận cần kết hợp nhiều phương pháp khác nhau trong đó có cả chế độ ăn uống, dùng thuốc và một số biện pháp khác cụ thể là:
Chế độ ăn uống
Trẻ em bị suy thận mạn tính thường rất dễ bị suy dinh dưỡng do ăn không đủ bé chán ăn, buồn nôn, rối loạn chuyển hoá hay nhiễm độc chất thải,.... Do đó, người nhà sẽ phải quan tâm đến chế độ dinh dưỡng của trẻ giúp hiệu quả điều trị bệnh tốt hơn.
Bổ sung đạm
Trẻ em mắc bệnh thận cần bổ sung lượng protein, đảm bảo quá trình phát triển. Tuy nhiên, người nhà cần phải lưu ý bổ sung cho trẻ ở mức vừa đủ để tránh dư thừa làm tăng gánh nặng cho thận và suy giảm chức năng thận hơn. Đối với trẻ chạy thận nhân tạo như cầu lượng đạm tăng cao do quá trình lọc máu đã loại bỏ một phần protein nên những thực phẩm giàu protein cần bổ sung như trứng, phô mai, sữa, gà, cá, các loại đậu,....
Có chế độ dinh dưỡng khoa học để hỗ trợ tăng cường sức khỏe
Giảm kali
Nồng độ kali trong máu của trẻ bị suy thận cũng cần được giữ ở mức bình thường nên sự thay đổi nồng độ kali có thể gây nên những vấn đề nguy hiểm cho tim mạch thậm chí gây tử vong. Người nhà cần tránh bổ sung cho trẻ các loại thực phẩm có nhiều kali như rau dền, chuối mà nên ăn thực phẩm ít kali như việt quất, mâm xôi, súp lơ, rau chân vịt,...
Hạn chế photpho
Trẻ mắc bệnh suy thận cần kiểm soát tốt mức độ photpho trong máu bởi hàm lượng photpho tăng cao sẽ kéo theo nhiều canxi từ xương khiến cho xương giòn, dễ gãy. Lượng photpho trong máu cao còn gây nên tình trạng khô ngứa da và đỏ mắt. Những loại thực phẩm có ít photpho trẻ em cần bổ sung đó là bắp rang, lòng trắng trứng, đậu xanh,....
Uống nước lọc
Trong giai đoạn sớm của suy thận, thận sẽ giảm chức năg nên lượng nước tiểu sẽ quá nhiều hoặc quá ít gây nên tình trạng sưng phù hay mất nước. Kh bệnh tiến triển trẻ nên hạn chế lượng nước uống mỗi ngày để không bị sưng tích nước.
Dùng thuốc
Các loại thuốc thường được sử dụng trong chữa bệnh thận cho trẻ bác sĩ kê đơn là prednisone và prednisolon. Thuốc giúp giảm hấp thu protein trong nước tiểu và giảm tình trạng sưng phù cho trẻ. Tùy vào từng trường hợp mà các bác sĩ có thể chỉ định cho trẻ sử dụng thêm thuốc lợi tiểu hại thuốc giảm axit uric trong máu,... Nếu bệnh có những tiến triển nặng, trẻ có thể được nhập viện, các bác sĩ sẽ truyền albumin.
Một số loại thuốc do bác sĩ chỉ định cho bé uống
Ghép thận
Trong một số trường hợp cần thiết trẻ buộc phải thay thận nhằm duy trì sự sống. Ghép thận không phải là cắt bỏ thận bệnh và cắt ghép quả thận mới mà dùng quả thận của người khỏe thay thế hoàn toàn vào quả thận suy của trẻ.
Đội ngũ y bác sĩ thực hiện ghép thận sẽ phải có trình độ chuyên môn cao mới có thể đáp ứng được điều kiện ghép thận. Người bệnh cũng phải có sức khỏe tốt, huyết áp ổn định và tình trạng mạch máu vùng chậu bình thường không mắc bệnh lý khác.
Lọc máu
Lọc máu là phương pháp được áp dụng cho trẻ bị suy thận nặng và chức năng thận bị suy giảm dưới 50%. Ngoài việc sử dụng thuốc theo hướng dẫn của bác sĩ, trẻ cũng cần được tiến hành lọc máu suốt đời mới có thể duy trì được sự sống. Thời gian lọc máu cần được tuân thủ nghiêm ngặt để tránh ảnh hưởng tới sức khỏe.
Phương pháp lọc máu nhân tạo sẽ thay thế cho các chức năng của thận để máu được lọc sạch và loại bỏ chất thải và nước thừa ở trong cơ thể trẻ. Phương pháp này sẽ có hai dạng cơ bản đó là:
- Thẩm phân máu: Dùng máy có ống dẫn để bơm máu ra ngoài tới một bộ lọc xử lý và sau đó đưa máu sạch trở lại cơ thể, thẩm phân máu sẽ được thực hiện 3 lần/tuần.
- Thẩm phân phúc mạc: Dùng lớp phúc mạc và những thiết bị đặc biệt trong vùng bụng của bệnh nhi, có hấp thu chất thải, chất lỏng dư thừa và đưa chúng ra ngoài sau khi thiết bị được đào thải ra ngoài cơ thể.
Biện pháp phòng ngừa suy thận ở trẻ bạn nên biết?
Trẻ có khả năng bị suy thận bẩm sinh từ khi trong bụng mẹ nên trong thai kỳ, người mẹ cần thường xuyên thăm khám thai để phát hiện sớm những dị tật bẩm sinh ở trẻ. Bên cạnh đó, hãy giảm lượng muối trong khẩu phần ăn của trẻ, người nhà cần phải bổ sung thực phẩm ít chất béo, bổ sung nhiều rau củ quả và uống đủ nước mỗi ngày.
Thường xuyên đưa trẻ đi khám sức khỏe định kỳ 6 tháng/ lần để sớm phát hiện bệnh và đưa ra phương pháp điều trị phù hợp nhất. Khi trẻ bị bệnh cha mẹ không nên tự ý mua thuốc cho con uống mà cần phải đến hỏi ý kiến bác sĩ.
Hiện nay, bệnh viện Phương Đông đang triển khai gói khám sức khỏe định kỳ với mức giá ưu đãi cho khách hàng lựa chọn. Đây được xem là bệnh viện uy tín hàng đầu hiện nay với đội ngũ y bác sĩ giỏi, cơ sở vật chất đầy đủ, máy móc hiện đại sẽ đáp ứng được nhu cầu khám chữa bệnh tốt nhất.
Cùng với hệ thống phòng khám, phòng điều trị khang trang, sạch sẽ thoáng mát sẽ giúp bệnh nhân yên tâm điều trị. Những lời thăm hỏi động viên của đội ngũ y bác sĩ sẽ giúp bệnh nhân vui vẻ và lạc quan hơn.
Nên khám bệnh định kỳ để phát hiện ra bệnh sớm hơn
Trên đây là toàn bộ thông tin chi tiết về bệnh lý suy thận ở trẻ em những nguyên nhân và cách điều trị phù hợp. Nếu có nhu cầu khám và điều trị hãy liên hệ với bệnh viện Phương Đông để được đặt lịch sớm nhất nhé.