Bệnh teo não tuổi già nguy hiểm tới mức nào? Điều trị và phòng ngừa ra sao?

Đặc điểm chung của bệnh teo não tuổi già

Tình trạng teo não tuổi già là do các tế bào thần kinh bị thoái hoá, chết dần và các kết nối giữa chúng bị phá huỷ, làm giảm kích thước và khối lượng của não. 

Khi não bị teo, sự nhận biết và khả năng truyền dẫn thông tin từ não bộ tới các bộ phận khác của cơ thể bị sai lệch. Từ đó, gây ra sự rối loạn chức năng hoạt động trầm trọng và dẫn đến tình trạng suy giảm trí nhớ, nhận thức và hành vi của người bệnh. 

Teo não là tình trạng mất các tế bào não dẫn đến não bị co lại làm giảm khả năng nhận thức

Trên thực tế, tất cả mọi người đều khi già đi đều có thể gặp tình trạng mất dần tế bào não với số lượng nhất định, khối lượng não cũng giảm theo. Trong y học, thuật ngữ “teo não” thường được sử dụng như một bệnh lý thần kinh xảy ra khi bộ não của một người có nhiều thay đổi về khối lượng một cách bất thường so với quá trình lão hoá tự nhiên theo độ tuổi. Lúc này, sự tổn thương xảy ra nhanh hơn quá trình lão hoá thông thường. 

Tình trạng teo não có xu hướng tăng tốc do sự hiện diện của những bệnh lý khác như đái tháo đường, bệnh huyết áp, bệnh tim mạch, thói quen sống không lành mạnh. 

Nguyên nhân người già bị teo não 

Hiện chưa có nghiên cứu nào cho thấy rõ nguyên nhân gây teo não ở tuổi già. Tuy nhiên, các yếu tố làm tăng nguy cơ teo não ngoài tuổi tác còn có thể do di truyền (40% người bệnh có người thân trong gia đình bị bệnh này), các bệnh lý ở mạch máu nuôi não, sử dụng corticoid kéo dài hoặc có tiền sử chấn thương vùng đầu. 

Đặc biệt, chế độ sinh hoạt không lành mạnh, sử dụng quá nhiều rượu bia, hút thuốc lá, stress, thiếu ngủ,...cũng có thể khiến cho dung tích não giảm dần do tăng gốc tự do “đầu độc” não. Gốc tự do sẽ tấn công vào màng và nhân tế bào, làm chết hàng loạt tế bào thần kinh, gây ra tình trạng thoái hóa thần kinh và teo não. 

Teo não tuổi già là một quy luật tất yếu bởi não bộ là nơi có hệ thống phòng thủ yếu nhất, khi sức khoẻ người già càng lớn hơn sẽ không đủ sức để chống lại sự “công phá” của gốc tự do. 

Bệnh teo não tuổi già và những biến chứng nguy hiểm 

“Bệnh teo não tuổi già có nguy hiểm không?”

Câu trả lời là CÓ. Teo não tuổi già được xem là một bệnh lý nguy hiểm vì khi có những diễn biến phức tạp, bệnh có thể khiến cho người bệnh trở nên tàn phế. Một số khác mất dần khả năng đi lại hoặc mất trí nhớ, không có nhận thức về môi trường xung quanh phải có người chăm sóc hàng ngày. 

Teo não tuổi già có xu hướng vĩnh viễn và tổn thương không thể phục hồi một khi đã xảy ra  

Người già bị teo não thường tử vong do suy dinh dưỡng (không biết đòi ăn khi đói) hay do các bệnh lý như viêm phổi (lạnh nhưng không biết kêu để được mặc áo ấm, sốt nhưng người nhà không biết), cao huyết áp, loét nhiễm trùng. 

Tuổi thọ của bệnh nhân bị teo não có thể bị ảnh hưởng bởi tình trạng co rút não. Những người teo não do mắc bệnh Alzheimer sống trung bình từ 4- 8 năm sau khi được chẩn đoán. 

Xem thêm:

• Bệnh teo não ở người trẻ tuổi: Nguyên nhân do đâu?
  

Cách chữa bệnh teo não người già 

Cách điều trị bệnh teo não ở tuổi già hiện nay vẫn chưa có phương pháp đặc biệt, do các tế bào não mất đi thì khó có thể hồi phục lại được. Người bệnh chủ yếu cần bổ sung các loại vitamin, đặc biệt là vitamin B12 nhằm giảm tốc độ phát triển của bệnh, nhất là các trường hợp teo não do thiếu hụt vitamin B12. 

Ngoài ra, kế hoạch chữa trị còn có thể kết hợp thêm phương pháp áp dụng liệu pháp ngôn ngữ, vật lý trị liệu và trị liệu nghề nghiệp, trong một số trường hợp còn có thể cần phẫu thuật,...

Kiểm soát tình trạng teo não thông qua giải pháp kích thích nhận thức 

Tại Bệnh viện Đa khoa Phương Đông, chuyên khoa Nội thần kinh chuyên tiếp nhận khám và điều trị các bệnh lý liên quan tới hệ thần kinh từ các trường hợp cấp tính đến mãn tính. 

Bệnh viện quy tụ các y bác sĩ giàu kinh nghiệm, là những chuyên gia đầu ngành. Bên cạnh đó, hệ thống máy móc tại viện vô cùng hiện đại được nhập khẩu từ các quốc gia hàng đầu như Mỹ, Đức, Nhật, Hàn,...giúp việc thăm khám và chẩn đoán chính xác và hiệu quả. 

Một số thiết bị được ứng dụng trong việc điều trị bao gồm:

• Máy cộng hưởng từ 1.5T 16 kênh;
• Máy chụp CT Scanner 128 dãy; 
• Máy điện não Nihon Kohden EEG - 1200k;

Đặc biệt, chuyên khoa Nội thần kinh được nằm trong hệ sinh thái của bệnh viện với khuôn viên xanh có cảnh quan đẹp, hồ điều hoà,...mang đến cho khách hàng những trải nghiệm tuyệt vời nhất. 

Biện pháp phòng ngừa bệnh teo não ở người già 

Phòng ngừa bệnh teo não ở tuổi già là điều vô cùng cần thiết. Nếu như đưa ra các giải pháp từ sớm thì quá trình teo não có thể được kiểm soát, từ đó các triệu chứng, biến chứng của bệnh lý cũng được giảm bớt. 

• Duy trì chế độ ăn uống lành mạnh: Một chế độ ăn giàu chất chống oxy hóa, axit béo omega-3, và vitamin nhóm B có thể giúp bảo vệ tế bào thần kinh và giảm nguy cơ teo não. Nghiên cứu từ Đại học Rush (MIND diet) cho thấy chế độ ăn kết hợp giữa chế độ Địa Trung Hải và DASH có thể giảm nguy cơ mắc bệnh Alzheimer lên đến 53%. Thực phẩm như cá hồi, quả óc chó, rau lá xanh và quả mọng nên được ưu tiên. Hạn chế sử dụng thuốc lá, rượu bia và các chất kích thích, bởi chúng làm tổn thương tế bào não và tăng nguy cơ teo não. 
• Hoạt động thể chất thường xuyên: Tập thể dục không chỉ tăng cường lưu thông máu mà còn kích thích sản xuất các yếu tố tăng trưởng thần kinh, góp phần bảo vệ và tái tạo tế bào não. Các bài tập aerobic, đi bộ nhanh, hoặc yoga được khuyến nghị với thời lượng tối thiểu 150 phút/tuần. Người bệnh cũng có thể thường xuyên tham gia các hoạt động kích thích trí tuệ như đọc sách, giải ô chữ, học ngoại ngữ hoặc chơi cờ vua giúp não bộ duy trì sự linh hoạt và giảm nguy cơ thoái hóa thần kinh. Một nghiên cứu dài hạn trên hơn 2.800 người của Viện Sức khỏe Quốc gia Mỹ (NIH) chỉ ra rằng hoạt động trí óc tích cực có thể trì hoãn sự xuất hiện của các triệu chứng sa sút trí tuệ trung bình 5 năm.

Người cao tuổi có thể vận động nhẹ nhàng để kích thích não hoạt động tốt hơn

• Duy trì giấc ngủ chất lượng: Giấc ngủ sâu và đủ giấc đóng vai trò quan trọng trong việc loại bỏ các chất độc thần kinh khỏi não, bao gồm beta-amyloid – một tác nhân chính gây bệnh Alzheimer. Người lớn tuổi nên ngủ từ 7- 9 giờ mỗi đêm, tránh thức khuya hoặc sử dụng thiết bị điện tử trước giờ ngủ.
• Thăm khám định kỳ: Khám sức khỏe định kỳ và kiểm tra chức năng não sớm giúp phát hiện và can thiệp kịp thời các dấu hiệu bất thường. Các xét nghiệm hình ảnh học như MRI hoặc CT Scan có thể đánh giá mức độ teo não và xác định các nguy cơ tiềm ẩn.

Kết luận 

Teo não tuổi già là một thách thức lớn đối với người cao tuổi và gia đình họ, nhưng với sự can thiệp kịp thời và điều trị phù hợp, bệnh có thể được kiểm soát. Việc hiểu rõ về bệnh, từ các dấu hiệu ban đầu đến các phương pháp điều trị hiện đại, sẽ giúp người bệnh và người thân có thêm kiến thức để đối phó hiệu quả.