Thân não là trung tâm điều khiển quan trọng của cơ thể, nơi kết nối não bộ với tủy sống và điều phối nhiều chức năng sống còn như hô hấp, tim mạch và ý thức. Với vai trò quan trọng như vậy, bất kỳ tổn thương hay rối loạn nào tại thân não đều có thể dẫn đến những biến chứng nghiêm trọng, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống và thậm chí đe dọa tính mạng.
Tìm hiểu chung về thân não
Thân não (Brainstem) là một cấu trúc quan trọng của hệ thần kinh trung ương, nằm ở vị trí tiếp giáp giữa não lớn và tủy sống. Mặc dù có kích thước nhỏ nhưng đây lại là trung tâm điều khiển nhiều chức năng sống cơ bản như hô hấp, tuần hoàn và điều hòa nhịp tim, cũng như các phản xạ quan trọng như ho, nuốt và nôn.

Thân não là một phần quan trọng của hệ thần kinh trung ương chịu trách nhiệm điều chỉnh nhiều chức năng sống cơ bản
Cấu trúc mô tả thân não là một phần của hệ thần kinh trung ương, có ba phần hoạt động cùng nhau nhưng chức năng sẽ phân chia theo từng phần cụ thể, giúp cơ thể dần thích nghi với môi trường, di chuyển và hoạt động ổn định.
Giải phẫu thân não gồm những thành phần nào?
Giải phẫu thân não cho thấy, ở bên ngoài, thân não bao gồm ba phần chính: não giữa (midbrain), cầu não (pons) và hành tủy (medulla oblongata). Bên trong thân não, sự phân chia theo chiều dọc thành mái, chỏm não và đáy cầu não.

Cấu trúc thân não cung cấp cái nhìn sâu sắc về nhiều khía cạnh quan trọng của hệ thần kinh và chức năng sinh lý
Vị trí thân não trong não bộ:
- Não giữa: Não giữa là phần cao nhất trong thân não, bao gồm củ não, cuống não và nhân xám quan trọng trong đó có nhân đỏ làm giảm trương lực cơ. Các nhân xám cho các sợi trục theo các bó đến nơron vận động của tủy, chi phối các vận động tự động. Phần này của thân não có vai trò trong các đường dẫn khen thưởng và ức chế cơn đau. Nó cũng giúp điều phối các chuyển động của mắt. Não giữa chứa các dây thần kinh sọ thứ ba và thứ tư. Chúng được gọi tương ứng là dây thần kinh vận nhãn và dây thần kinh ròng rọc. Cả hai đều kiểm soát các chức năng vận động.
- Cầu não: Một số tế bào thần kinh trong vùng này tạo ra chất dẫn truyền thần kinh norepinephrine. Các nhân vận động trong phần này giúp kiểm soát chuyển động và hơi thở của bạn. Cụ thể, cầu não chứa các dây thần kinh sọ thứ năm, thứ sáu, thứ bảy và thứ tám. Chúng lần lượt được gọi là dây thần kinh sinh ba, dây thần kinh ngoài, dây thần kinh mặt và dây thần kinh tiền đình ốc tai. Chúng chứa một số sợi vận động và cảm giác kiểm soát chuyển động của mắt và biểu cảm khuôn mặt của bạn.
- Hành tủy: Phần này chủ yếu chứa các sợi vận động giúp chuyển động các bộ phận khác nhau của cơ thể, như lưỡi. Hành tủy chứa các dây thần kinh sọ não thứ chín, thứ mười, thứ mười một và thứ mười hai. Chúng được gọi tương ứng là dây thần kinh thiệt hầu, dây thần kinh phế vị, dây thần kinh phụ và dây thần kinh hạ thiệt.
Thân não thực hiện các chức năng quan trọng gì?
Thân não kiểm soát một số lượng lớn các quá trình trong cơ thể. Một số dây thần kinh chứa trong đó sản xuất ra các chất dẫn truyền thần kinh, được sử dụng để truyền đạt thông tin về mặt hoá học. Cụ thể:
- Chịu trách nhiệm kiểm soát các chức năng tự động: Nhịp thở và điều hòa huyết áp thông qua các trung tâm nằm ở hành não;
- Nơi dẫn truyền thông tin giữa não và tủy sống, đóng vai trò trung gian cho các đường truyền thần kinh quan trọng;
- Điều chỉnh ý thức và chu kỳ giấc ngủ, nhờ vào sự hoạt động của hệ lưới kích hoạt (Reticular Activating System - RAS);
- Tham gia vào việc điều chỉnh cử động mắt và mặt, phối hợp các hoạt động vận động phức tạp.
Thân não chỉ là một phần của toàn bộ não về hệ thần kinh trung ương. Hệ thống này kiểm soát hầu như tất cả các hành động quy mô lớn diễn ra trong cơ thể và giúp điều phối các hoạt động này.
Dấu hiệu mô tả thân não bị tổn thương
Vì thân não kết nối phần lớn cơ thể với não, các vấn đề với mô này có thể tạo ra các vấn đề lan rộng. Người bệnh có thể gặp các triệu chứng chỉ ở một phần cơ thể hoặc chúng có thể lan rộng hơn . Chúng cũng có thể thay đổi rất nhiều, tùy thuộc vào vấn đề cơ bản.

Người bệnh có thể gặp nhiều vấn đề về sức khoẻ khi thân não bị tổn thương nghiêm trọng
Các triệu chứng chung của tổn thương thân não bao gồm:
- Khó giữ thăng bằng;
- Chóng mặt, choáng váng;
- Rối loạn giấc ngủ;
- Buồn nôn;
- Nói lắp;
- Rối loạn chuyển động mắt;
- Nguy cơ đột quỵ;
- Thay đổi thị lực;
- Khó nuốt, ăn và uống;
- Suy giảm ý thức;
- Nhịp tim không đều;
- Thay đổi cảm giác;
- Nhìn đôi.
Rối loạn hoặc tổn thương ở thân não có thể dẫn đến các triệu chứng nghiêm trọng, thậm chí tử vong. Do đó, việc bảo vệ và duy trì sức khỏe của thân não là vô cùng quan trọng.
Các tác động có thể ảnh hưởng đến thân não
Nhiều tình trạng khác nhau có thể ảnh hưởng đến sức khoẻ thân não của bạn. Một số vấn đề nghiêm trọng bao gồm:
- Đột quỵ: Những cơn đột quỵ này xảy ra do sự gián đoạn lưu lượng máu đến não. Tuỳ thuộc vào mức độ nghiêm trọng và loại, các triệu chứng có thể lan rộng và gây hại cho nhiều chức năng khác nhau của cơ thể.
- Cục máu đông: Những cục máu đông này hình thành khi máu đặc lại ở những nơi không cần thiết. Chúng có khả năng cắt đứt lưu lượng máu ở một số tĩnh mạch và động mạch. Điều này có thể ngăn máu và oxy tươi đến thân não của bạn.
- Khối u: Đây là khối tế bào bất thường trong não. Đôi khi khối u ở thân não được loại bỏ bằng phẫu thuật. Tuy nhiên, những ca phẫu thuật này cũng có những rủi ro riêng.
- Chấn thương sọ não: Đây là những chấn thương đột ngột thương do va chạm mạnh hoặc các vết thương khác ở đầu. Những chấn thương ở phía sau đầu có nhiều khả năng gây tổn thương ở thân não.

Chấn thương sọ não có thể ảnh hưởng đến nhiều chức năng sống cơ bản của người bệnh
- Đau tim: Những cơn đau tim này xảy ra do tắc nghẽn đột ngột khiến máu giàu oxy không thể đến tim. Điều này có thể cản trở lưu lượng máu đến não.
- Viêm não: Đây là tình trạng sưng bên trong não của bạn. Nó có thể ức chế một số chức năng cơ thể tuỳ thuộc vào mức độ và vị trí sưng.
- Quá trình mất myelin: Đây là những bệnh làm tổn thương hoặc loại bỏ lớp vỏ myelin khỏi tế bào thần kinh. Điều này có thể ngăn thông tin truyền qua các dây thần kinh và dẫn đến các vấn đề về vận động. Bệnh đa xơ cứng là một ví dụ về tình trạng mất myelin.
Cách chăm sóc thân não chủ động tại nhà
Để có thể duy trì một thân não khỏe mạnh, việc phát triển ý thức và các hoạt động hàng ngày là điều vô cùng quan trọng. Dưới đây chính là một số biện pháp hữu ích bạn có thể chủ động điều chỉnh tại nhà như:
- Chế độ ăn uống giàu dinh dưỡng và chất xơ bằng rau tươi, trái cây và protein nạc;
- Thường xuyên vận động, tập luyện thể dục mỗi ngày;
- Nghỉ ngơi và ngủ đủ giấc;
- Hạn chế uống bia rượu, đồ uống có cồn;
- Không hút thuốc lá;
- Rèn luyện não bộ thông qua các câu đố hoặc hoạt động kích thích não bằng các trò chơi đố trí;
- Giữ gìn sức khoẻ tinh thần luôn vui vẻ, lạc quan. Tránh đưa bản thân vào trạng thái căng thẳng, stress.
Nếu Quý khách có nhu cầu thăm khám và điều trị thân não có thể liên hệ với Bệnh viện Phương Đông qua Hotline 1900 1806 hoặc Đặt lịch khám để được nhân viên hỗ trợ và tư vấn nhanh chóng.
Kết luận
Thân não đóng vai trò then chốt trong việc điều phối và duy trì nhiều hoạt động sống quan trọng của cơ thể. Hiểu rõ cấu trúc và chức năng của thân não không chỉ giúp chúng ta ý thức được tầm quan trọng của nó mà còn nhận diện sớm các dấu hiệu bất thường để can thiệp kịp thời. Việc bảo vệ và duy trì sức khỏe của thân não là điều không thể xem nhẹ, bởi bất kỳ tổn thương nào ở khu vực này đều có thể gây ra những hệ lụy nghiêm trọng đến sức khỏe tổng thể.