Sự ảnh hưởng của trầm cảm khi mang thai với mẹ bầu

Trầm cảm khi mang thai là gì?

Quá trình mang thai là quá trình mang đến vô vàn tâm trạng hạnh phúc xen lẫn lo âu cho người phụ nữ. Từ khi mang thai, người mẹ sẽ có nhiều sự thay đổi về lối sống và suy nghĩ. Nếu người mẹ không có sự chuẩn bị kỹ càng sẽ không kịp thích ứng với những thay đổi ấy. Nó sẽ kéo theo nhiều thứ tiêu cực mà mẹ bầu không muốn. Một trong số đó là bệnh trầm cảm khi mang thai.

Trầm cảm khi mang thai là một tình trạng rối loạn cảm xúc nghiêm trọng ở người phụ nữ mang thai. Chúng tác động trực tiếp đến mẹ và bé. Cảm xúc của mẹ bị rối loạn và rất khó để kiểm soát.

Nguyên nhân dẫn đến căn bệnh trầm cảm khi mang thai

Ở mỗi người phụ nữ mang thai sẽ có những nguyên nhân khác nhau phụ thuộc vào hoàn cảnh, cảm xúc và suy nghĩ của mỗi người. 

Một vài nguyên nhân chính dẫn đến trầm cảm ở phụ nữ mang thai:

Thay đổi hormone

Trong giai đoạn mang thai, hormone trong cơ thể mẹ bầu sẽ thay đổi. Người mẹ với sự thay đổi hormone nhạy cảm hơn. Cảm xúc người mẹ cũng thay đổi theo thiên hướng mạnh hơn với những vấn đề xung quanh. Những việc nhỏ nhặt bình thường là việc rất hay xảy ra nhưng lại khiến cho mẹ suy nghĩ nhiều hơn, mệt mỏi hơn và lo lắng nhiều hơn. Những cuộc tranh cãi hàng ngày của các cặp vợ chồng cũng trở nên gay gắt hơn.

Thiếu sự hỗ trợ

Trong quá trình mang thai, người phụ nữ cảm thấy mệt mỏi và nhạy cảm hơn do các cơn ốm nghén. Cơ thể bị nặng nề và những lo lắng về sự phát triển của thai nhi trong bụng gây áp lực. Ở giai đoạn này, mẹ rất cần sự quan tâm, hỗ trợ và giúp đỡ nhiều hơn từ những người thân của mình. Tuy nhiên, nếu mọi người tỏ ra thờ ơ, không quan tâm và coi nhẹ sẽ khiến mẹ bầu bị tổn thương về mặt tinh thần. Từ đó họ sẽ có những suy nghĩ tiêu cực và dẫn đến tình trạng trầm cảm.

Áp lực xã hội

Ngày nay nhiều phụ nữ phải chịu đựng những áp lực cao từ xã hội. Những áp lực đó sẽ còn tăng cao hơn khi phải vừa làm vừa lo công việc gia đình. Trong thời điểm này, người mẹ cũng phải đối diện trước sự dò hỏi của mọi người về các vấn đề như: ngoại hình, cân nặng, giới tính của con,... Mẹ bầu có quá nhiều sự bận rộn không thể thư giãn, nghỉ ngơi thường xuyên, bị căng thẳng quá mức và dẫn đến trầm cảm.

Nỗi lo khi mang thai khiến mẹ bầu rơi vào tình trạng trầm cảm

Áp lực tài chính

Khi mang bầu, người phụ nữ cần sự yên tĩnh, tâm lý thư thái và được cung cấp đầy đủ dinh dưỡng để nuôi dưỡng em bé. Nhưng một số mẹ bầu phải đau đầu suy nghĩ về vấn đề tài chính. Họ phải đắn đo cân bằng chi tiêu, do việc sinh con rất tốn kém gồm nhiều khoản chi phí. Hơn nữa, nhiều mẹ bầu phải chu toàn lo cả việc cơ quan, gia đình, phải đi làm cực khổ để đảm bảo tài chính. Đó cũng là nguyên nhân dẫn đến bệnh trầm cảm.

Phụ nữ bị lạm dụng

Khi mang thai, nếu phụ nữ thiếu sự tôn trọng, bị lạm dụng tình dục, sức lao động. Họ bị đối xử thiếu công bằng sẽ khiến họ suy nghĩ tiêu cực hơn. Họ sẽ cảm thấy không được tôn trọng và bị cô lập. Vì vậy họ đã dẫn đến bệnh trầm cảm khi mang thai.

Mang thai ngoài ý muốn

Người mẹ mang thai ngoài ý muốn sẽ có nhiều suy nghĩ xấu. Do họ chưa sẵn sàng cho việc có con. Việc mang thai ngoài ý muốn luôn khiến mẹ phải lo lắng, dè dặt trước ánh mắt và thái độ của những người xung quanh. Ngoài ra, mang thai ngoài ý muốn mẹ còn thiếu sự chuẩn bị trước khiến cho cuộc sống bị thay đổi. Mẹ gặp rắc rối về tài chính, tăng sự mệt mỏi.

Rối loạn tuyến giáp

Tuyến giáp là nơi sản sinh các hormone liên quan đến sự thay đổi nội tiết tố ở những mẹ bầu. Vì vậy, nếu tuyến giáp bị rối loạn, nội tiết tố cũng ảnh hưởng và tăng nguy cơ mắc bệnh trầm cảm.

Di truyền

Một số chuyên gia cho rằng trầm cảm khi mang thai do cảm xúc bị rối loạn của mẹ cũng có thể do di truyền. Một cuộc khảo sát cho thấy, nếu mẹ hoặc chị gái bạn từng bị trầm cảm khi mang thai. Thì nguy cơ mắc phải trầm cảm của bạn cũng cao hơn bình thường.

Mẹ bầu áp lực khi không được nghỉ ngơi dẫn đến trầm cảm 

Dấu hiệu của căn bệnh trầm cảm khi mang thai

Trầm cảm khi mang thai không có dấu hiệu rõ ràng, nên mẹ bầu dễ bị nhầm lẫn. Khó nhận ra với những thay đổi bình thường khi mang thai. Khi có một trong những dấu hiệu sau đây, các mẹ bầu không nên chủ quan mà cần lưu ý tới:

• Tâm trạng người mẹ không thoải mái, buồn bã, thường xuyên bực mình, chán nản.
• Mất hứng thú với những việc mà bản thân từng thích trước đây.
• Tình trạng khó ngủ hoặc mất ngủ trong một thời gian dài.
• Những chuyện nhỏ cũng khiến mẹ bầu cáu kỉnh.
• Dễ bị kích động và hoạt động mọi việc chậm hơn so với bình thường.
• Dấu hiệu tiêu biểu của bệnh trầm cảm ở mẹ bầu là việc dễ khóc.
• Bắt đầu thích sử dụng các chất kích thích, các chất độc hại như thuốc lá rượu bia.
• Ngại trò chuyện, tiếp xúc với người xung quanh. Dù bạn thân, gia đình muốn trò chuyện mẹ bầu vẫn muốn cô lập bản thân mình.
• Nhịp tim bị tăng nhanh, thỉnh thoảng bị choáng.
• Có hành vi chống đối với sự hướng dẫn của bác sĩ, không đi khám thai định kỳ.
• Thỉnh thoảng suy nghĩ đến cái chết, để giải thoát bản thân khỏi giai đoạn căng thẳng này.

Một vài dấu hiệu của bệnh trầm cảm giống với ốm nghén khi mang thai. Vì vậy, các bà mẹ cần chú ý đến tâm trạng của bản thân. Nếu những suy nghĩ tiêu cực ấy kéo dài và xuất hiện nhiều, thì mẹ nên đến bệnh viện ngay để có được sự thăm khám và tư vấn điều trị.

Dễ khóc là dấu hiệu của mẹ bầu trầm cảm khi mang thai

Biểu hiện trầm cảm khi mang thai

Các triệu chứng trầm cảm thường xảy ra chủ yếu vào giai đoạn 3 tháng đầu hoặc 3 tháng cuối. Ở giai đoạn 3 tháng giữa (từ tháng thứ 4 đến tháng thứ 6), nội tiết tố của mẹ bầu thường tương đối ổn định. Các triệu trứng sẽ giảm khá nhiều về tần suất cũng như mức độ. Trầm cảm khi mang thai 3 tháng giữa sẽ có những dấu hiệu sau:

• Cảm giác chán nản, buồn bã dù không có lý do cụ thể.
• Khó khăn về ăn uống và giấc ngủ.
• Những suy nghĩ bi quan về tương lai của chính mình và em bé (thường bị hiểu lầm với âu lo thông thường) đè nặng tâm lý mẹ bầu.
• Cơ thể mẹ bầu bị uể oải, nhiều sự mệt mỏi, thiếu sức sống.
• Cân nặng mẹ bầu không tăng hay thậm chí còn giảm cân.
• Thường xuyên ở nhà, không vận động, ngồi và nằm im trong nhiều giờ.
• Dành nhiều thời gian để suy nghĩ về những sự việc đã hoặc chưa xảy ra và lo âu về nó.

Ngoài ra, biểu hiện trầm cảm khi mang thai 4 tháng và trầm cảm khi mang thai 6 tháng cũng sẽ có mức độ càng ngày càng nặng nề và có những hành động tiêu cực, cần được lưu ý.

Hậu quả của bệnh trầm cảm khi mang thai

Nếu mẹ bầu bị trầm cảm khi mang thai mà không được phát hiện kịp thời; họ sẽ gây ra nhiều hệ quả khó lường. Tình trạng trầm cảm mang thai sẽ tác động trực tiếp tới sức khỏe và tâm sinh lý của thai phụ cũng như thai nhi trong bụng. Khi thai phụ bị trầm cảm nặng, họ sẽ gặp nhiều khó khăn trong việc tự chăm sóc bản thân; ăn uống không ngon miệng; ngủ không đủ giấc. Điều đó gây ra nhiều hậu quả khôn lường như: thai kém phát triển, sinh con nhẹ cân, sinh non và nhiều biến chứng sau sinh khác. Hệ quả nghiêm trọng nhất là bị rối loạn cảm xúc. Nó có thể dẫn đến hành vi tiêu cực đó là tự tử. 

Thai nhi có thể bị sinh non nếu mẹ bầu bị trầm cảm

Các phương pháp điều trị bệnh trầm cảm khi mang thai

Trầm cảm khi mang thai nếu không được phát hiện, chữa trị kịp thời sẽ rất nguy hiểm đối với mẹ bầu và em bé trong bụng. Dưới đây là một số phương pháp điều trị hay được sử dụng:

Liệu pháp tâm lý:

Đây là một giải pháp được ưu tiên hàng đầu để điều trị bệnh trầm cảm này. Người mẹ nên đi tìm các chuyên gia tâm lý để được tư vấn. Cũng như bác sĩ đưa ra được định hướng để giải quyết sự rối loạn và cảm xúc tiêu cực đó. Ngoài ra, mẹ bầu cũng nên cố gắng tâm sự, chia sẻ vấn đề của bản thân với bạn bè, người thân để giải tỏa nỗi lo lắng và sự căng thẳng.

Thường xuyên tập thể dục:

Các mẹ bầu hãy cố gắng đi lại, vận động nhẹ nhàng với những bài tập đơn giản dành cho bà bầu. Việc vận động sẽ giúp khí huyết lưu thông tốt hơn, cơ thể nhẹ nhàng, linh hoạt và khỏe khoắn. Đồng thời thể dục giúp cho tâm trạng mẹ bầu sẽ dễ chịu hơn. Tránh được những lo lắng tiêu cực, không tốt.

Ăn chocolate đen:

Nhiều chuyên gia nghiên cứu cho rằng ăn một lượng nhỏ chocolate đen sẽ giúp làm giảm sự căng thẳng, suy nghĩ, tâm tư phiền muộn khi mang thai. Bởi vì chocolate đen có chứa chất theobromine. Nó có tác dụng giãn cơ và nở mạch máu. Mẹ bầu ăn một ít chocolate đen sẽ giúp làm giảm tình trạng hội chứng tiền sản giật.

Thư giãn, nghỉ ngơi:

Các bà mẹ thường được bác sĩ khuyên là nên nghe nhạc, đọc sách để thi nhi cũng có những tư tưởng, suy nghĩ tích cực. Việc nghe nhạc cổ điển hàng ngày sẽ giúp lấy lại sự bình tĩnh. Hơn thế nữa, người mẹ có thể chỉ cần dành 30 phút mỗi ngày để suy nghĩ tới những điều tích cực và tốt đẹp. Ngoài ra, mẹ bầu nghỉ ngơi và ngủ đủ giấc cũng quan trọng không kém, vì chúng khiến tâm trạng người mẹ tốt hơn và đầy sức sống.

Mẹ bầu nghỉ ngơi thư giãn bên người thân sẽ khiến bệnh trầm cảm dần thuyên giảm

Xây dựng thói quen ăn uống khoa học:

Việc duy trì thói quen ăn uống lành mạnh và chia thành nhiều bữa nhỏ là điều rất tốt. Mẹ bầu nên đảm bảo ăn thường xuyên để đầy đủ các chất dinh dưỡng cần thiết cho cả mẹ và bé. Đồng thời điều đó giúp cơ thể mẹ khỏe khoắn và nhiều năng lượng.

Tìm sự ủng hộ và đồng cảm:

Việc giấu mãi những suy nghĩ tiêu cực, sẽ ảnh hưởng xấu đến thai phụ và thai nhi. Khi người mẹ bị trầm cảm rất cần sự chia sẻ, hỗ trợ và giúp đỡ trong cuộc sống thường ngày. Vì vậy, những người thân xung quanh, đặc biệt là người chồng hãy thể hiện sự quan tâm nhiều hơn; dành nhiều thời gian để tâm sự với họ, giúp họ vượt qua được sự khó khăn này.

Điều trị bằng thuốc:

Với một vài trường hợp bệnh đã có biểu hiện nặng, người mẹ cần điều trị bằng thuốc để có thể kiểm soát và ổn định tâm lý. Các loại thuốc này không được phép tự ý dùng. Nếu mẹ bầu dùng sai có thể có những tác động xấu đến sức khỏe của mẹ và sự phát triển của bé. Người mẹ cần đến tìm gặp bác sĩ, chia sẻ những dấu hiệu chính xác và tâm trạng hiện tại của bản thân. Bác sĩ dựa vào đó có thể chẩn đoán mức độ chính xác và chỉ định dùng thuốc thích hợp nhất. 

Xây dựng chế độ ăn khoa học giúp giảm tình trạng trầm cảm khi mang thai

Bệnh trầm cảm khi mang thai đã không còn là vấn đề xa lạ trong xã hội hiện nay. Chúng ta cần có một số kiến thức về căn bệnh này để hạn chế nguy cơ mắc trầm cảm ở phụ nữ mang thai, tránh những trường hợp xấu có thể xảy ra. Trong suốt giai đoạn mang bầu, mẹ bầu nên thường xuyên đi khám theo định kỳ. Thông qua những kiến thức về trầm cảm lúc mang thai mà bệnh viện đa khoa Phương Đông cung cấp, mẹ bầu nên tuân thủ theo lịch hẹn của bác sĩ. Điều đó để mẹ có thể theo dõi tình trạng sức khỏe cũng như tâm lý bản thân và có được tư vấn, hỗ trợ kịp thời từ chuyên gia.