Trĩ ngoại: tìm hiểu nguyên nhân và phương pháp điều trị hiệu quả nhất

Bệnh trĩ ngoại là gì?

Trĩ ngoại là tình trạng căng giãn tĩnh mạch quá mức dẫn đến sưng phồng từ đó hình thành búi trĩ dưới da xung quanh hậu môn.

Bề mặt của búi trĩ là những nếp gấp viền tồn tại xung quanh hậu môn. Trĩ ngoại nằm ngoài ống hậu môn, dễ gia tăng kích thước và gây đau nhiều khi ngồi và khi đi vệ sinh. 

Nguyên nhân nào gây nên bệnh trĩ ngoại?

Rặn nhiều lần khi đi đại tiện:  Đây là nguyên nhân gây bệnh trĩ ngoại thường gặp. Khi rặn nhiều làm tăng áp lực lên tĩnh mạch, cản trở quá trình lưu thông máu. Từ đó gây tích tụ máu, các tĩnh mạch ở rìa hậu môn căng giãn quá mức, cuối cùng hình thành búi trĩ. Rặn nhiều khi đi tiêu thường xảy ra ở những bệnh nhân bị  táo bón, tiêu chảy nghiêm trọng. 

Chế độ ăn uống thiếu chất xơ: Chế độ ăn uống không đảm bảo tiêu thụ đủ lượng chất xơ cần thiết sẽ làm khó đi đại tiện, phân khô cứng, tăng nguy cơ mắc bệnh táo bón. Khi bị táo bón thói quen rặn nhiều chính là nguyên nhân gây căng giãn tĩnh mạch và hình thành búi trĩ.

Thói quen xấu: Người bệnh có thói quen đi đại tiện lâu, quan hệ bằng đường hậu môn, ngồi xổm, căng thẳng khi đi đại tiện… có nguy cơ mắc bệnh trĩ ngoại.

Bệnh lý: Một số bệnh lý về đường hô hấp (hen phế quản, giãn phế quản, viêm phế quản…) và các bệnh về đường tiêu hóa có thể gây khí yếu, suy nhược từ đó làm tăng nguy cơ mắc bệnh trĩ 

Ngồi lâu, ít vận động: Những người thói quen ngồi lâu một chỗ, ít đi lại, ít vận động, đứng nhiều và thường xuyên mang vác vật nặng sẽ có nguy cơ mắc bệnh trĩ cao. Đây đều là những hoạt động làm tăng áp lực lên tĩnh mạch do cản trở quá trình lưu thông máu. Đồng thời khiến búi trĩ ngoại hình thành và  nhanh chóng gia tăng kích thước.

Thói quen ngồi lâu một chỗ, ít đi lại thường xuyên mang vác vật nặng sẽ có nguy cơ mắc bệnh trĩ cao

Phụ nữ mang thai và sau sinh: Nguy cơ mắc bệnh trĩ ở phụ nữ mang thai và sau khi sinh thường cao hơn so với người không mang thai và chưa sinh con. Nguyên nhân là do mẹ  thường có sức khỏe suy yếu, hệ thống tĩnh mạch làm việc kém hiệu quả và dễ bị táo bón. Ngoài ra thai lớn gây cản trở quá trình lưu thông máu khiến tĩnh mạch chủ dưới thiếu máu cho quá trình hoạt động. Đối với phụ nữ sau sinh, rặn nhiều khi sinh thường làm tăng áp lực lêncơ vòng hậu môn và tĩnh mạch. Từ đó gây nên tình trạng bệnh trĩ ở nữ giới.

Dấu hiệu bệnh trĩ ngoại qua từng cấp độ

Trĩ ngoại độ 1

Ban đầu, các búi trĩ thò ra khỏi hậu môn, kích thước bằng hạt ngô hoặc hạt đậu. Bệnh nhân có cảm giác cộm cộm dưới hậu môn, rất ẩm ướt, ngứa ngáy rất khó chịu. Bệnh nhân đôi khi có thể thấy máu khi đại tiện.

Các dấu hiệu trĩ ngoại độ 1 thường gặp là:

• Hậu môn ẩm ướt, sưng đỏ, đau rát khó chịu, có cảm giác ngứa ngáy
• Búi tĩnh mạch trĩ màu hơi đỏ hoặc hồng, kích thước nhỏ, có thể nhìn và sờ thấy được
• Cảm giác cộm cộm khi ngồi
• Trĩ ngoại độ 1 sẽ gây xuất huyết, lượng máu ít, chỉ thấm trên giấy vệ sinh hoặc dính trên phân

Trĩ ở cấp độ này điều trị rất đơn giản và mang lại hiệu quả, có thể điều chỉnh chế độ ăn uống, sinh hoạt, búi trĩ sẽ tự co lại.

Trĩ ngoại độ 2

Các búi trĩ nằm thường trực bên ngoài, phát triển thành các đám rối ngoằn ngoèo. Mỗi khi đi đại tiện, bệnh nhân sẽ có cảm giác khó chịu, đau đớn, chảy máu thường xuyên hơn. Các búi trĩ tiết dịch ngứa ngáy và ẩm ướt. Nếu vùng hậu môn không được giữ vệ sinh sạch sẽ rất dễ dẫn đến viêm nhiễm tại hậu môn và các vùng xung quanh.

Các dấu hiệu trĩ ngoại độ 2 thường gặp là:

• Hậu môn chảy máu, ngứa ngáy, đau rát, sưng tấy…
• Búi trĩ nằm bên ngoài, to hơn, gây cảm giác vướng víu cho người bệnh

Trĩ ngoại độ 2 vẫn được coi là mức độ nhẹ của bệnh, nhưng nếu không được chữa trị sớm sẽ phát triển lên các cấp độ nguy hiểm hơn.

Trĩ ngoại độ 3

Các búi trĩ phát triển khá lớn làm tắc hậu môn, vì thế khi đi đại tiện các búi trĩ cọ xát gây ra hiện tượng chảy máu cho người bệnh.

Các dấu hiệu trĩ ngoại độ 3 thường gặp là:

• Các búi tĩnh mạch trĩ phát triển to hơn ở cấp độ 2
• Búi trĩ ngoại cấp độ 3 bắt đầu làm tắc nghẽn hậu môn
• Chảy máu hậu môn, gay đau đơn, khó đi đại tiện

Hình ảnh các cấp độ của trĩ

Trĩ ngoại độ 4

Búi trĩ tiết dịch nhiều  nên dễ gây viêm nhiễm, làm cho người bệnh bị đau rát, ngứa ngáy khó chịu. Khi đi có máu chảy mạnh hơn ở hậu môn người bệnh rất sợ đi đại tiện. Nếu máu chảy nhiều có thể gây ra hiện tượng thiếu máu và có thể gặp các biến chứng như  áp xe hậu môn, viêm hậu môn, rò hậu môn…

Các dấu hiệu trĩ ngoại độ 4 thường gặp là:

• Búi trĩ bị sưng to, chảy dịch, có mùi hôi, cảm giác rất đau đớn, viêm nhiễm, hoại tử
• Máu chảy nhiều thành từng tia
• Mất máu quá nhiều sẽ gây ra tình trạng thiếu máu nặng, dẫn đến da xanh xao hoặc vàng, ngồi xuống đứng lên dễ bị chóng mặt, làm bệnh nhân nhanh mệt.
• Búi trĩ ngoại bị viêm nhiễm có thể gây ra nhiễm trùng máu đồng thời nguy cơ mắc các bệnh về đường hậu môn như viêm hậu môn, apxe hậu môn thậm chí dẫn đến ung thư hậu môn, trực tràng.

Biến chứng nguy hiểm của bệnh trĩ ngoại

Gây thiếu máu, giảm trí nhớ: Người bệnh dễ dàng nhận biết bệnh trĩ thông qua dấu hiệu đi đại tiện rra máu. Nếu không can thiệp kịp thời, lượng máu mất đi nhiều sẽ khiến người bệnh thường xuyên cảm thấy mệt mỏi, mất tập trung, người xanh xao, trí nhớ suy giảm,… thậm chí có thể đe dọa đến tính mạng khi lái xe trên đường.

Gây suy giảm ham muốn tình dục: Bệnh trĩ gây ảnh hưởng đến đời sống tình dục. Khi bị trĩ ngoại, người bệnh luôn cảm thấy tự ti, ham muốn tình dục giảm sút, chuyện chăn gối khó đạt được sự thăng hoa khi gần gũi.

Gây táo bón: Khi mắc bệnh trĩ việc đại tiện thường khó khăn hơn, gây đau rát khó chịu thậm chí nhiều người thường trì hoãn vào nhà vệ sinh. Chính vì vậy, táo bón dễ gặp phải ở người bị trĩ.

Áp xe hậu môn: Đây cũng được coi là biến chứng của bệnh trĩ. Nếu không được can thiệp kịp thời áp xe hậu môn có thể dẫn đến bệnh rò hậu môn khiến việc điều trị trở nên khó khăn hơn.

Gây viêm nhiễm phụ khoa: Do đặc điểm cấu tạo cơ quan sinh dục và vùng hậu môn nằm sát nhau nên trĩ khi viêm nhiễm ở hậu môn do trĩ không được xử lý tốt vi khuẩn có thể xâm nhập sang âm đạo, âm hộ gây ra bệnh viêm phụ khoa.

Viêm nhiễm phụ khoa là một trong những biến chứng của bệnh trĩ ngoại

Gây ung thư trực tràng: Bị trĩ cũng là nguyên nhân gây ung thư trực tràng và có thể đe dọa đến tính mạng này.

Sa nghẹt búi trĩ: Khi sa nghẹt bũi trĩ nếu không sớm được điều trị sẽ gây biến chứng tắc mạch và dẫn đến hoại tử.

Chẩn đoán trĩ ngoại bằng phương pháp nào?

Bệnh trĩ ngoại thường được các bác sĩ chẩn đoán bằng cách kiểm tra tổn thương thực thể và xác định các dấu hiệu đi kèm. Ngoài ra để chẩn đoán xác định và phân biệt chính xác trĩ ngoại với một số loại trĩ khác (trĩ hỗn hợp, trĩ nội, trĩ huyết khối) bệnh nhân sẽ được yêu cầu thực hiện thêm một số kỹ thuật sau:

Khám trực tràng kỹ thuật số: Phương pháp này cho phép bác sĩ kiểm tra trương lực u cục cơ và mức độ nghiêm trọng của cơn đau. Đồng thời khám trực tràng kỹ thuật số giúp phân biệt trĩ ngoại với một số vấn đề về phần hậu môn và trực tràng khác. Để thực hiện kỹ thuật này, bác chuyên khoa sẽ mang gang tay và sử dụng một ít gel bôi trơn. Sau đó bác sĩ đưa ngón tay vào sâu bên trong trực tràng để kiểm tra.

Nội soi ống hậu môn: Một ống nhựa nhỏ và mềm, trên đầu có gắn camera sẽ được đưa vào hậu môn. Điều này giúp bác sĩ kiểm tra bên trong bên ngoài ống hậu môn. 

Kiểm tra đại tràng: Trong quá trình chẩn đoán bệnh trĩ ngoại, bác sĩ có thể nội soi kiểm tra đại tràng để chẩn đoán và có hướng điều trị chính xác.

Nội soi ruột kết: Phương pháp này được thực hiện với mục kích kiểm tra các dạng của bệnh trĩ và những vấn đề liên quan. Khi nội soi, bác sĩ sử dụng một ống nhỏ, mềm và dài đưa sâu vào trong thông qua đường hậu môn để kiểm tra toàn bộ ruột già của bạn.

Sinh thiết: Kỹ thuật này chỉ được chỉ định cho những bệnh nhân bị trĩ ngoại có kèm theo một số triệu chứng nghiêm trọng.

Bệnh trĩ ngoại thường được các bác sĩ chẩn đoán bằng cách kiểm tra tổn thương thực thể và xác định các dấu hiệu đi kèm

Phương pháp điều trị trĩ ngoại

So với trĩ nội, trĩ ngoại thường dễ điều trị và kiểm soát hơn. Tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng và tình trạng của từng người mà bác sĩ sẽ chỉ định phương pháp điều trị cụ thể:

Sử dụng thuốc Tây 

Để điều trị trĩ và kiểm soát các triệu chứng của bệnh, bác sĩ chuyên khoa có thể kê một số đơn thuốc sau:

Thuốc bôi trĩ: Thuốc bôi trĩ được các bác sĩ chỉ định cho những trường hợp mắc bệnh trĩ ngoại. Đây là loại thuốc có tác dụng kháng viêm, làm co búi trĩ, chống nhiễm khuẩn đồng thời cải thiện triệu chứng ngứa ngay và  đau rát cho bệnh nhân.

Ngoài ra những loại thuốc bôi trĩ còn chứa các hoạt chất có khả năng làm giảm chảy máu hậu môn và tiết dịch. Những loại thuốc bôi thường được sử dụng gồm Titanoreine, Proctolog, Hydrocortison,  Rectostop, Cotripro… 

Thuốc giảm đau: Những loại thuốc giảm đau không kê đơn được sử dụng trong thời gian điều trị bệnh trĩ. Điển hình như Lbuprofen và Acetaminophen. Loại thuốc này có tác dụng giảm cảm giác khó chịu phù hợp cho những bệnh nhân bị đau do trĩ nhưng không có đáp ứng tốt với thuốc bôi.

Thuốc đặt hậu môn: Đối với những trường hợp  bị trĩ do táo bón và không đáp ứng tốt với kem bôi trĩ, bệnh nhân có thể được yêu cầu sử dụng một số loại thuốc để đặt hậu môn giúp cải thiện tình trạng. Những loại thuốc này có tác dụng hạn chế táo bón,  làm mềm phân, cải thiện tình trạng ngứa ngáy hậu môn và tiết dịch do bệnh trĩ ngoại.

Thuốc chứa rutin: Một số loại thuốc uống chứa rutin được chỉ định với mục đích hạn chế đại tiện ra máu và làm bền thành mạch từ đó giúp phòng ngừa tình trạng thiếu máu do trĩ để lại.

Các biện pháp chăm sóc tại nhà

Để kiểm soát triệu chứng và đẩy nhanh quá trình phục hồi bệnh, trong thời gian sử dụng thuốc người bệnh cần áp dụng thêm một số biện pháp tại nhà sau:

Điều chỉnh thói quen đi đại tiện: Người bệnh cần điều chỉ thói quen đi đại tiện như sau:

• Khi đi đại tiện không cố rặn
• Không đại tiện quá lâu 
• Tập thói quen đi đại tiện trong một khung giờ nhất định để hạn chế táo bón và trĩ tiến triển

Điều chỉnh thói quen ăn uống: Người bệnh nên uống nhiều nước, tăng cường bổ sung thực phẩm giàu chất xơ (rau xanh, trái cây tươi, ngũ cốc…) để làm mềm phân, ngăn ngừa tình trạng bệnh trĩ tiến triển và chống táo bón.

Tắm và ngâm hậu môn trong nước ấm: Triệu chứng ngứa ngáy, đau rát và tiết dịch ở hậu môn có thể nhanh chóng thuyên giảm khi tắm và ngâm hậu môn trong nước ấm. Bởi nước ấm có thể giúp thư giãn làm dịu cảm giác đau đồng thời ổn định hoạt động của hệ thống tĩnh mạch.

Các chuyên gia khuyến cáo bệnh nhân bị trĩ ngoại nên ngâm hậu môn và tắm trong nước ấm từ 2 – 3 lần mỗi ngày, mỗi lần 15 phút. Sau khi ngâm xong, bạn cầnnhẹ nhàng lau khô hậu môn bằng khăn bông mềm.

Chườm lạnh: Chườm lạnh búi trĩ có tác dụng cải thiện tình trạng tiết dịch, làm tê tĩnh mạch và đau rát ở hậu môn, cải thiện triệu chứng sưng tấy và viêm ở búi trĩ. Người bệnh có thể sử dụng chườm lạnh từ 2 – 3 lần mỗi ngày, mỗi lần khoảng 10 phút.

Tập thói quen đi đại tiện trong một khung giờ nhất định để hạn chế táo bón và trĩ tiến triển

Giữ gìn vệ sinh hậu môn: Để phòng ngừa viêm nhiễm ở hậu môn và hạn chế tiết dịch người bệnh nên thường xuyên vệ sinh và giữ gìn hậu môn sạch sẽ. Tốt nhất bạn nên dùng nước ấm kết hợp sử dụng dung dịch vệ sinh dịu nhẹ  để làm sạch hậu môn. Sau đó sử dụng khăn bông mềm lau khô nhẹ nhàng và mặc quần lót sạch.

Bệnh nhân nên vệ sinh hậu môn nhất mỗi khi tiết dịch nhiều và thay quần lót 2 – 3 lần /ngày.  Ngoài ra nên sử dụng quần lót có khả năng thấm hút tốt, vừa vặn và thông thoáng.

Điều trị trĩ ngoại bằng phương pháp phẫu thuật

Phẫu thuật điều trị trĩ ngoại được chỉ định cho những trường hợp sau:

• Búi trĩ ngoại có kích thước lớn, đau rát, sưng tấy và chảy nhiều máu
• Điều trị bệnh trĩ bằng phương pháp nội khoa không khỏi

Thông thường trước khi chỉ định phẫu thuật, người bệnh sẽ được kiểm tra tình trạng sức khỏe, kích thước búi trĩ, tổn thương thực thể và mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng đi kèm. Dưới đây là một số phương pháp phẫu thuật dưới đây sẽ được chỉ định:

Thắt động mạch trĩ: Phương pháp này được chỉ định cho những bệnh nhân có búi trĩ đau nhức, kích thước lớn và không kiểm soát được bằng thuốc. 

Trước khi thắt động mạch trĩ, bác sĩ sẽ tiến hành kiểm tra,  xác định các mạch máu đưa máu nuôi dưỡng búi trĩ thông qua hình ảnh siêu âm. Sau đó sử dụng một số dụng cụ hỗ trợ khác để khâu thắt búi trĩ. Điều này giúp ngăn chặn nguồn máu lưu thông đến búi trĩ,  ngăn chặn nguồn máu nuôi dưỡng búi trĩ từ đó giúp búi trĩ co lại, hoại tử và có thể rụng đi.

Tiêm xơ búi trĩ: Đây được coi là phương pháp loại bỏ búi trĩ ngoại bằng thuốc hỗ trợ. Khi áp dụng phương pháp điều trị này, người bệnh được sát trùng và tiêm trực tiếp vào búi trĩ một loại thuốc có tác dụng xơ hoá búi trĩ và hoại tử.

Sau một thời gian búi trĩ co lại và bị xơ hóa. Điều này khiến búi trĩ không được nuôi dưỡng từ dòng máu bên ngoài, cuối cùng bị loại bỏ.

Phẫu thuật cắt trĩ: Muốn điều trị triệt để bệnh trĩ cần phải triệt tiêu hoàn toàn búi trĩ. Để thực hiện điều này, phẫu thuật để cắt bỏ búi trĩ và thắt các tĩnh mạch trĩ tận gốc được coi là phương pháp tối ưu nhất hiện nay.

Cắt trĩ bằng phương pháp Longo được sử dụng bằng máy cắt đồng thời khâu nối. Phẫu thuật thực hiện đồng thời việc cắt và khâu nối nhờ một chiếc máy tự động. Nguyên lý hoạt động động của máy là kéo búi trĩ trở lại vị trí bình thường sau đó tiến hành cắt và khâu phần mạch máu cung cấp cho búi trĩ, làm cho búi trĩ  nhỏ lại, teo dần.

Ưu điểm của phẫu thuật trĩ Longo 

• Cắt trĩ bằng phương pháp Longo, bệnh nhân chỉ cần sử dụng thuốc giảm đau đường uống. Ngoài ra, do phẫu thuật không cắt da ở ống hậu môn mà chỉ nhấc búi trĩ và niêm mạc trực tràng là nơi không tập trung nhiều dây thần kinh cảm giác nên ít gây đau
• Thời gian phẫu thuật ngắn chỉ từ 20-30 phút, ít đau sau mổ, ít biến chứng, phục hồi sớm
• Rút ngắn thời gian nằm viện và đảm bảo tính thẩm mỹ

Dụng cụ cắt trĩ bằng phương pháp Longo tại Bệnh viện Phương Đông

Cách phòng tránh nguy cơ bị trĩ ngoại

Ăn đủ chất xơ: Để không bị táo bón mỗi người cần duy trì chế độ ăn uống đầy đủ lượng chất xơ cần thiết. Chất xơ có nhiều trong các loại đậu, ngũ cốc, ngũ cốc nguyên hạt, trái cây tươi và rau củ,... Tuy nhiên, nên bổ sung chất xơ từ từ để tránh bị đầy hơi.

Uống nhiều nước: Cần đảm bảo lượng nước bổ sung cho cơ thể mỗi ngày đạt 1,5 - 2 lít nước đối với người trưởng thành. Bạn có thể uống nước hoa quả, nước tinh khiết, nước canh...  Nước giúp làm mềm phân từ đó dễ dàng đi qua hậu môn khi đi đại tiện. Cần chú ý uống nước đều trong ngày, không để cơ thể bị mất quá lâu.

Tăng cường vận động thể chất: Đây là phương thức hiệu quả nhất giúp hệ tiêu hóa hoạt động tốt hơn, ngăn ngừa nguy cơ mắc bệnh trĩ. Bạn nên tập thể dụckhoảng 20 - 30 phút/ngày.

Duy trì thói quen đi đại tiện hằng ngày: Người bị táo bón hoặc có nguy cơ mắc bệnh trĩ nên tạo thói quen đi vệ sinh vào một thời điểm trong ngày. Không nên dành quá nhiều thời gian trong nhà vệ sinh, không cố rặn, không nên cố nhịn khi buồn đại tiện.

Thăm khám và điều trị trĩ ngoại ở đâu hiệu quả?

Ngay khi xuất hiện những triệu chứng trên hoặc nghi ngờ mình mắc bệnh trĩ ngoại, người bệnh nên đi thăm khám tại các cơ sở y tế uy tín để được các bác sĩ thăm khám và đưa ra các phương pháp điều trị kịp thời tránh để lại biến chứng nguy hiểm.

Bệnh nhân bị trĩ ngoại có thể đến Bệnh viện Đa khoa Phương Đông để được thăm khám, chẩn đoán và điều trị bệnh. Hiện tại, Bệnh viện đã triển khai phương pháp phẫu thuật trĩ Longo mang lại hiệu quả thiết thực bởi những ưu điểm:

• Dụng cụ cắt trĩ Longo cắt, khâu tự động nhập khẩu từ Mỹ, Anh, được sử dụng 1 lần cho 1 bệnh nhân

• Ít gây đau đớn:
• Thời gian phẫu thuật ngắn
• Thời gian phục hồi sau mổ nhanh. Bệnh nhân có thể xuất viện sau 1 đến 2 ngày kể từ khi phẫu thuật.
• Không để lại sẹo xấu
• Không gây tái phát
• Hạn chế xâm lấn

Đặc biệt bệnh nhân được đội ngũ bác sĩ ngoại khoa giỏi chuyên môn, giàu kinh nghiệm trực tiếp thăm khám và điều trị  tiêu biểu như: TTUT. BSCKII Hàn Văn Bạ gần 40 năm kinh nghiệm (nguyên Trưởng Khoa Ngoại tổng hợp – Bệnh viện E Hà Nội). Phòng mổ vô khuẩn một chiều giúp đảm bảo an toàn tuyệt đối. Phòng nội trú hiện đại, đầy đủ tiện nghi giúp bệnh nhân nghỉ ngươi thư thái như nghỉ dưỡng. Đặc biệt, bệnh viện nghiêm ngặt phòng chống dịch của Bộ Y tế, đảm bảo an toàn, không lây nhiễm chéo. Từ đó góp phần nâng cao hiệu quả điều trị cũng như ổn định tâm lý khi đến khám chữa bệnh tại đây.

Hy vọng qua bài viết trên, bệnh viện Phương Đông đã đứa ra các nguyên nhân và phương pháp điều trị hiệu quả nhất của bệnh trĩ ngoại. Mọi thắc mắc cần giải đáp cũng như đăng ký khám, chưa bệnh, cắt trĩ tại Phương Đông, Quý khách có thể gọi ngay hotline 19001806 hoặc trực tiếp địa chỉ số 9 Phố Viên, Cổ Nhuế 2, Bắc Từ Liêm, Hà Nội.