Trứng phóng noãn là gì: Cơ chế, dấu hiệu và các câu hỏi thường gặp

Ngọc Anh

11-10-2024

goole news
16

Trứng phóng noãn là hiện tượng chỉ xảy ra 1 lần trong một chu kỳ kinh nguyệt. Về cơ bản, hãy tưởng tượng buồng trứng như một nhà máy sản xuất trứng. Mỗi tháng, nhà máy này sẽ chọn ra một quả trứng chín nhất và đẩy nó ra khỏi dây chuyền sản xuất (ống dẫn trứng). Quá trình này chính là phóng noãn, và quả trứng đó sẽ sẵn sàng để được thụ tinh.

Trứng phóng noãn là gì?

Trứng phóng noãn hay còn gọi là rụng trứng, là quá trình một quả trứng trưởng thành được phóng thích từ buồng trứng vào ống dẫn trứng. Diễn ra vào khoảng ngày thứ 13 - 15 của chu kỳ kinh nguyệt, đây được xem là hiện tượng sinh lý bình thường, nhân tố quyết định khả năng mang thai của người phụ nữ.  

Trứng phóng noãn là hiện tượng các nang trứng bị phá vỡ, trứng trưởng thành được giải phóng ra ngoài

Trứng phóng noãn là hiện tượng các nang trứng bị phá vỡ, trứng trưởng thành được giải phóng ra ngoài

Trên thực tế, phụ nữ từ khi sinh ra đã có khoảng 1 -2 triệu quả trứng trong cơ thể nhưng trứng phóng noãn chỉ diễn ra khoảng 300 - 400 lần trong suốt cuộc đời. Về lý thuyết, trong một tháng họ chỉ rụng 1 quả trứng, nếu rụng nhiều hơn 1 quả và chúng đều được thụ tinh trong vòng 24h thì người phụ nữ sẽ mang đa thai. 

Tuy nhiên, trên lâm sàng cho thấy, số lần trứng phóng noãn của người phụ nữ có thể giảm đi do sử dụng các biện pháp tránh thai hoặc các bệnh lý như suy buồng trứng, buồng trứng đa nang, rối loạn nội tiết tố... Điều này dẫn đến bất thường về quá trình rụng trứng, trở thành một trong số những nguyên nhân khiến phụ nữ vô sinh, hiếm muộn điển hình. 

Cơ chế phóng noãn diễn ra như thế nào?

Phóng noãn và chu kỳ kinh nguyệt

Cơ chế phóng noãn là tiền thân của chu kỳ kinh nguyệt. Trứng phóng noãn xảy ra khi vùng dưới đồi tiết ra hormone GnRH kích thích tuyến yên tiết ra hormon FSH. 

Đồng thời, nồng độ hormon estrogen trong cơ thể người phụ nữ ngày càng cao khiến niêm mạc dày lên. Chất nhầy cổ tử cung cũng thay đổi trở nên trong và trơn hơn tạo điều kiện cho tinh trùng dễ di chuyển lên để thụ tinh cùng trứng. 

Nếu trứng không thụ tinh thành công thì bạn sẽ trải qua chu kỳ kinh nguyệt

Nếu trứng không thụ tinh thành công thì bạn sẽ trải qua chu kỳ kinh nguyệt

Mặt khác, estrogen sẽ tác động ngược lại khiến cơ thể tiết ra hormon LH. LH tăng đột biến thúc đẩy buồng trứng phóng ra nang noãn trưởng thành trong khoảng 1 - 2 ngày sau đó. Tuy nhiên, trứng trưởng thành phải được thụ thai trong vòng 24 giờ. Nếu trứng không gặp tinh trùng để thụ tinh và phát triển thành hợp tử ngay sau đó thì chúng sẽ tự tiêu biến. Lớp lót tử cung bong ra gây chảy máu. Đó là cách chu kỳ kinh nguyệt bắt đầu. 

Phóng noãn, thụ thai và mang thai

Cơ chế phóng noãn tương tự như trên. Nhưng trong trường hợp này, sau khi trứng phóng noãn, trứng ở lại trong vòi tử cung gặp được tinh trùng trong vòng 24 giờ. Xung quanh trứng sẽ được bao vây bởi hàng trăm tinh trùng nhưng chỉ có một tinh binh “thiện chiến” nhất vượt qua mọi hàng phòng ngự để thụ tinh. 

Nếu may mắn, trứng và tinh trùng thụ tinh với nhau, bạn sẽ chính thức bước vào thai kỳ

Nếu may mắn, trứng và tinh trùng thụ tinh với nhau, bạn sẽ chính thức bước vào thai kỳ

Hiện tượng thụ thai xảy ra khi trứng và tinh trùng kết hợp với nhau tạo thành hợp tử. Nó có thể diễn ra ngay sau khi bạn và chồng quan hệ tình dục hoặc vài ngày sau đó. Nguyên nhân là trứng có thể tồn tại trong ống dẫn trứng 24 giờ nhưng tinh trùng có thể sống sót trong cơ thể sinh sản của người phụ nữ tới 5 ngày.

Điều này có nghĩa rằng: Nếu cặp đôi thực hành cuộc “yêu” vào trước ngày rụng trứng 4 - 5 ngày hoặc đúng ngày trứng phóng noãn thì khả năng mang thai rất cao. Trứng sau khi được thụ tinh sẽ di chuyển về buồng tử cung để phát triển theo chu trình bình thường. 

Khi nào hiện tượng phóng noãn xảy ra?

Các chuyên gia hỗ trợ sinh sản cho hay: Hiện tượng phóng noãn xảy ra vào giữa chu kỳ kinh nguyệt, trong khoảng ngày thứ 13 - 15. Ví dụ, chu kỳ của bạn gái bạn có 28 ngày thì ngày rụng trứng là ngày thứ 14. Nhưng nếu chu kỳ của bạn nữ có tới 32 ngày thì ngày rụng trứng rơi vào ngày thứ 16. 

Tuy nhiên, theo ước tính chung thì phóng noãn thường xảy ra vào 4 ngày trước hoặc 4 ngày sau của chu kỳ kinh nguyệt. Do đó, bạn nên ghi chép lại thông tin hoặc sử dụng các ứng dụng hỗ trợ để xác định đúng ngày rụng trứng (nếu cần).

Bạn có thể tận dụng các ứng dụng có sẵn để theo dõi hiện tượng này

Bạn có thể tận dụng các ứng dụng có sẵn để theo dõi hiện tượng này

Làm thế nào để xác định ngày phóng noãn?

Các bác sĩ sản khoa cho biết, một số người phụ nữ có thể cảm nhận được ngày rụng trứng qua các biểu hiện bất thường của cơ thể. Nhưng đại đa số thì quá trình rụng trứng diễn ra mà không có bất kỳ dấu hiệu nào. Dưới đây là một số gợi ý cho bạn nếu đang tìm cách tính toán chính xác ngày trứng phóng noãn: 

Chu kỳ kinh nguyệt (Theo dõi lịch)

Đây là cách đơn giản nhất và có độ chính xác khá cao. Bạn chỉ cần ghi chép lại số ngày trong một chu kỳ kinh nguyệt, ngày hành kinh vào một quyển lịch. Sau đó, xác định ngày chính giữa chu kỳ là bạn đã nắm được ngày rụng trứng của bản thân mình. 

Hoặc nhẹ nhàng hơn, hiện nay có rất nhiều ứng dụng hỗ trợ, bạn chỉ cần nhập ngày và công nghệ sẽ thay bạn tính toán, nhắc nhở bạn khi ngày rụng trứng sắp đến.

Chất nhầy cổ tử cung

Dịch âm đạo và chất nhầy cổ tử cung sẽ thay đổi qua các giai đoạn khác nhau. Thông thường, khi sắp rụng trứng, dịch âm đạo sẽ có màu trong. Sau khi rụng trứng, dịch sẽ trở nên đặc hơn, đục hơn.

Hãy theo dõi chất nhầy để canh đúng “thời điểm vàng” trứng phóng noãn

Hãy theo dõi chất nhầy để canh đúng “thời điểm vàng”

Đối với chất nhầy cổ tử cung thì nếu các chất này không được tiết ra nhiều vào thời gian rụng trứng thì khả năng sinh sản sẽ thấp. Ngược lại, khi chất nhầy có màu trắng kem hoặc đục, khả năng mang thai sẽ cao hơn. Nhưng trong trạng thái, chất nhầy cổ tử cung có màu trắng trứng và có độ co giãn thì tỷ lệ mang thai của người phụ nữ đang ở mức cao nhất.

Xem thêm: Giải đáp thắc mắc chất nhầy ra bao lâu thì trứng rụng

Thân nhiệt

Hormone estrogen được tiết ra nhiều trong thời kỳ tiền trứng phóng noãn là nguyên nhân nhiệt độ cơ thể của bạn tăng lên từ 0,5 - 1 độ. Trung bình, sự rụng trứng sẽ diễn ra khi thân nhiệt của người phụ nữ tăng trên mức trung bình trong 3 ngày liên tục. Để theo dõi sự thay đổi này, bạn có thể sử dụng nhiệt kế để theo dõi.

Que thử rụng trứng

Tương tự như que thử thai, bạn có thể sử dụng que rụng trứng để căn thời gian rụng trứng  chính xác. Dụng cụ này hoạt động theo cơ chế đo lường chỉ số hormon LH trong nước tiểu và cho ra kết quả dương tính, thường sẽ trong vòng 36 giờ. 

Bạn có thể dùng que thử để xác định đúng thời điểm rụng trứng

Bạn có thể dùng que thử để xác định đúng thời điểm rụng trứng

Các dấu hiệu trong giai đoạn phóng noãn

Như đã lý giải ở trên về cơ chế phóng noãn, cơ thể bạn có thể có các triệu chứng báo hiệu trứng phóng noãn như sau:

  • Ngực mềm, núm vú đau: Một số người cảm thấy đau nhức ngay trước khi rụng trứng, số còn lại có thể cảm thấy đau ngay sau khi rụng trứng. Số ít lại có cảm giác đau ngực
  • Đau vùng chậu hoặc bụng dưới đau nhẹ: Cơn đau có thể âm ỉ như bị chuột rút hoặc âm ỉ ở 1 bên bụng, kéo dài từ vào phút đến vài giờ.
  • Dịch màu nâu hoặc chảy máu âm đạo nhẹ: Hormon được tiết ra quá nhiều sẽ làm nang trứng vỡ ra, trứng phóng ra ngoài. Đây là nguyên nhân người phụ nữ có thể bị chảy máu đỏ nhẹ hoặc chảy máu nâu sau vài ngày.
  • Tăng ham muốn tình dục
  • Thay đổi ở cổ tử cung cao hơn, mềm hơn và rộng hơn, do ảnh hưởng từ sự thay đổi của chất nhầy ở vị trí này
  • Buồn nôn và đau đầu do sự thay đổi estrogen, progesterone 
  • Thay đổi nhiệt độ cơ thể
  • Triệu chứng khác: Thay đổi tâm trạng, đổi khẩu vị, thấy thèm ăn, chán ăn,...

Các triệu chứng của quá trình rụng trứng, trứng phóng noãn

Các triệu chứng của quá trình rụng trứng

Cần làm gì khi thấy các dấu hiệu phóng noãn?

Như đã đề cập đến ở trên, phải thụ tinh cho trứng trong vòng 24 giờ nên bạn và chồng có thể tận dụng cơ hội để “xúc tiến tình cảm”, đồng thời, gia tăng cơ hội đón thành viên mới cho gia đình vài tháng sau đó. 

Dấu hiệu trứng không phóng noãn/ không rụng trứng

  • Rối loạn kinh nguyệt, chu kỳ ngắn hoặc dài hơn bình thường
  • Thân nhiệt không tăng lên ở cuối chu kỳ
  • Không bị đau bụng khi hành kinh trong khi bình thường rất hay có triệu chứng này ở kỳ hành kinh trước đó

Lưu ý rằng, đây chỉ là các triệu chứng mang tính chất tham khảo. Không ít trường hợp không phóng noãn nhưng không có bất kỳ dấu hiệu bất thường nào. Cách tốt nhất là bạn nên đến các Bệnh viện uy tín để tham khảo ý kiến của bác sĩ chuyên khoa và thực hiện các xét nghiệm nội tiết, chẩn đoán hình ảnh để được chẩn đoán chính xác, kịp thời. 

Làm thế nào để trứng phóng noãn?

Để kích thích trứng phóng noãn thì các chị em có thể thực hiện các phương pháp tự nhiên hoặc nhân tạo như:

Kích thích rụng trứng

Trong trường hợp bạn bị chẩn đoán rối loạn rụng trứng tức trứng không phóng thích đều đặn, không phóng noãn hay cần tăng số lượng trứng để thực hiện các biện pháp hỗ trợ sinh sản thì sẽ được chỉ định thực hiện phương pháp này.

Các bác sĩ sẽ sử dụng thuốc để thay đổi nội tiết tố cho các chị em vào ngày thứ 2 hoặc thứ 3 của chu kỳ kinh nguyệt. Đây là các hợp chất sẽ thay đổi nội tiết tố tự nhiên của cơ thể như hormon FSH, LH,... để tạo ra nhiều trứng trưởng thành hoặc đẩy nhanh quá trình rụng trứng. 

Mặc dù vẫn gây ra các tác dụng phụ nhất định nhưng biện pháp này được xem như khá an toàn, không ảnh hưởng nhiều đến sức khoẻ tổng thể của bệnh nhân. 

Mẹ phải tiêm thuốc kích trứng theo liệu trình

Mẹ phải tiêm thuốc kích trứng theo liệu trình

Phương pháp tự nhiên

  • Kích thích rụng trứng bằng quan hệ: Bạn và chồng có thể tăng tần suất và chất lượng “cuộc yêu”. Vì đôi khi, trải qua sự co bóp của tử cung, buồng trứng làm tăng áp lực nang trứng khiến trứng phóng noãn xảy ra sớm hơn bình thường
  • Canh thời điểm rụng trứng để quan hệ: Một số gia đình sẽ theo dõi sự thay đổi của chất nhầy tử cung khi nào nó dai, trong thì sẽ tích cực giao hợp để tăng khả năng có thai. 
  • Điều chỉnh chế độ dinh dưỡng: Bạn nên tăng cường ăn nhiều hải sản, hàu, sữa và các sữa nguyên kem, các loại đậu, rau lá xanh đậm, quả mọng, trứng,... đều đem lại lợi ích cho thời kỳ tiền mang thai
  • Tập thể dục: Vận động thể chất thường xuyên sẽ giúp bạn và chồng có sức khoẻ tốt và tâm trạng thoải mái hơn. Khi đó, cơ thể người phụ nữ mới có thể kích thích tạo ra nhiều nội tiết tố để giải phóng nhiều nang trứng hơn. 
  • Kiểm tra sức khoẻ sinh sản thường xuyên: Hãy đảm bảo cơ thể bạn luôn trong trạng thái khỏe mạnh, các cơ quan sinh dục không bị viêm nhiễm. 

Phối hợp chặt chẽ với Khoa Phụ Sản, Trung tâm Hiếm muộn và Nam học Công nghệ cao Phương Đông (IVF Phương Đông) đã được nhiều cặp đôi kém may mắn tin tưởng. lựa chọn là nơi gửi gắm niềm mong mỏi thiên thần nhỏ trên địa bàn Hà Nội.

Trực tiếp thăm khám, chữa trị và phẫu thuật là các bác sĩ, chuyên gia hàng đầu như:

  • Bác sĩ Trần Minh Thắng (Nguyên Trưởng khoa Sản Phụ, Bệnh Viện Chuyên khoa Nam Học và Hiếm Muộn Việt Bỉ)
  • Ths.Bs Lê Vũ Hải Duy - Chuyên gia hỗ trợ sinh sản và nam khoa
  • Ths.Sinh học Nguyễn Thị Thu Thủy - Chuyên viên phôi

Các bác sĩ IVF Phương Đông thực hiện chuyển phôi cho bệnh nhân

Các bác sĩ IVF Phương Đông thực hiện chuyển phôi cho bệnh nhân

Thực hiện tại Phòng Lab hiện đại, đầy đủ các trang thiết bị như máy kiểm soát độ ẩm, O2, CO2,... Thiết kế phòng Lab đặt giữa các phòng lấy tinh trùng, phòng phẫu thuật tạo thành quy trình khép kín, đảm bảo tính chính xác và nhanh chóng cho khách hàng. Đặc biệt, Trung tâm tiên phong trong áp dụng mô hình DFT 1:1 để nâng tỷ lệ điều trị thành công cho các ca hiếm muộn lên đến 86%. 

Ngoài ra, áp dụng mô hình DFT 1:1 song song với phác đồ điều trị trúng đích còn giúp khách hàng tiết kiệm chi phí thuốc men, thủ thuật cho các cặp vợ chồng chưa may mắn. Hơn nữa, đề cao sức khỏe tinh thần trong quá trình hỗ trợ sinh sản, Trung tâm IVF Phương Đông phối hợp chặt chẽ với Trung tâm Chăm sóc sức khỏe tinh thần để hỗ trợ cha mẹ xây dựng đời sống tinh thần lành mạnh, sẵn lòng đón con khi nhận được “duyên lành”.

Có thể nói, trứng phóng noãn là quá trình một trứng trưởng thành được giải phóng từ buồng trứng vào ống dẫn trứng. Đây là một phần quan trọng trong chu kỳ kinh nguyệt của phụ nữ và là điều kiện cần thiết để thụ thai xảy ra. Để tăng tỷ lệ có thai, người phụ nữ phải thực hiện kích thích rụng trứng tự nhiên hoặc dùng thuốc kích trứng.

BỆNH VIỆN ĐA KHOA PHƯƠNG ĐÔNG

Địa chỉ: Số 9, Phố Viên, Cổ Nhuế 2, Bắc Từ Liêm, Hà Nội
Tổng đài tư vấn: 19001806
Website: https://benhvienphuongdong.vn

 

Lưu ý: Thông tin trong bài viết chỉ mang tính chất tham khảo, vui lòng liên hệ với Bác sĩ, Dược sĩ hoặc chuyên viên y tế để được tư vấn cụ thể.

 
42

Bài viết hữu ích?

Đăng ký nhận tư vấn

Vui lòng để lại thông tin và nhu cầu của Quý khách để được nhận tư vấn

BS

TRẦN MINH THẮNG

Đơn nguyên hiếm muộn và nam học công nghệ cao Phương Đông

BS

TRẦN MINH THẮNG

Đơn nguyên hiếm muộn và nam học công nghệ cao Phương Đông
19001806 Đặt lịch khám