Kích thích buồng trứng là gì? Các biện pháp, quy trình và lưu ý

Kích thích buồng trứng là gì?

Kích thích buồng trứng là việc sử dụng thuốc nội tiết, dạng uống hoặc tiêm, để thúc đẩy sự phát triển của các nang noãn trong buồng trứng. Khi các nang đạt kích thước mong muốn, bệnh nhân sẽ tiếp tục được tiêm thuốc gây phóng noãn để rụng trứng. 

Đối với những bệnh nhân thực hiện thụ tinh trong ống nghiệm, quá trình này đều phải trải qua quá trình kích thích buồng trứng và chọc hút noãn. Sau đó noãn sẽ được kết hợp với tinh trùng để tạo phôi.

Kích thích buồng trứng sử dụng thuốc nội tiết để thúc đẩy sự phát triển của các nang noãn.

Chỉ định kích thích buồng trứng trong trường hợp nào?

Các thống kê toàn cầu cho thấy tỷ lệ vô sinh hiếm muộn đang tăng lên. Ước tính, trung bình mỗi 6 - 7 cặp vợ chồng sẽ gặp ít nhất một cặp vô sinh hiếm muộn.

Ở Việt Nam, tình trạng hiếm muộn thường gây ra bởi các rối loạn dẫn trứng, tắc ống dẫn trứng (ở phụ nữ) hoặc bất thường ở tinh trùng (ở nam giới). 

Vì vậy, phương pháp kích thích buồng trứng được xem là cách tăng cơ hội thụ thai thành công đối với các cặp vợ chồng gặp vô sinh hiếm muộn.

Hầu hết mọi bệnh nhân được chỉ định thực hiện thụ tinh trong ống nghiệm (IVF) hoặc thụ tinh nhân tạo (IUI) sẽ phải trải qua quá trình này để thu được số lượng noãn cần thiết cho điều trị.

Các biện pháp kích thích buồng trứng

Kích trứng trong thụ tinh nhân tạo (IUI)

Thường thì, những bệnh nhân gặp khó khăn trong việc phóng noãn, đặc biệt là do rối loạn phóng noãn, thường được chỉ định thực hiện phác đồ kích thích buồng trứng IUI.

Trong trường hợp này, ít nhất một nang trưởng thành cần phải có noãn để có thể tiến hành bơm tinh trùng vào buồng tử cung. Các phác đồ kích thích buồng trứng thường được điều chỉnh tùy thuộc vào tình trạng của bệnh nhân.

Phác đồ ngắn

• Bắt đầu sử dụng thuốc từ ngày thứ 2 của chu kỳ kinh để kích thích sự phát triển của nang noãn.
• Bác sĩ sẽ theo dõi sự phát triển của nang noãn thông qua siêu âm, thường từ ngày thứ 6 của chu kỳ kinh.
• Bác sĩ sẽ tiếp tục điều chỉnh liều lượng thuốc để nang noãn đạt kích thước và số lượng mong muốn.
• Khi nang noãn đạt kích thước chuẩn, bác sĩ sẽ tiêm mũi rụng trứng để kích thích sự rụng trứng.
• Thực hiện thủ thuật bơm tinh trùng, thủ thuật này thường được thực hiện khoảng 36 giờ sau mũi tiêm rụng trứng và là bước quan trọng trong quá trình IUI hoặc IVF.
• Phác đồ kích thích buồng trứng ngắn này thường được chỉ định cho những bệnh nhân có tuổi cao hoặc có đáp ứng kém với kích thích buồng trứng.

Đối tượng thường được kích trứng khi thực hiện IUI là những bệnh nhân gặp rối loạn phóng noãn.

Phác đồ tăng dần

• Đối với phác đồ này, bệnh nhân sẽ tiếp tục sử dụng thuốc kích trứng liên tục trong 2 tuần.
• Sau hai tuần sử dụng thuốc, bệnh nhân sẽ tiến hành siêu âm và xét nghiệm nội tiết để đánh giá sự phát triển của nang noãn.
• Nếu nang vẫn nhỏ hơn 10mm, bác sĩ có thể tăng liều thuốc.
• Trong trường hợp nang đạt kích thước hơn 10mm và có đáp ứng tốt, bệnh nhân sẽ tiếp tục duy trì liều thuốc cho đến khi nang noãn đạt tiêu chuẩn.
• Sau khi nang đạt kích thước tiêu chuẩn, bệnh nhân sẽ tiêm kích thích buồng trứng bằng hcg và thực hiện bơm tinh trùng sau 36 giờ. Liệu trình sẽ dừng lại nếu bệnh nhân không có đáp ứng sau 35 ngày dùng thuốc hoặc nang noãn vẫn không đạt tiêu chuẩn khi sử dụng liều thuốc tối đa.

Phác đồ giảm dần

• Bệnh nhân sẽ bắt đầu sử dụng thuốc kích trứng ngay sau kỳ kinh tự nhiên hoặc sau khi sử dụng progesteron.
• Liều thuốc sẽ được duy trì cho đến khi có ít nhất một nang noãn đạt kích cỡ trên 10mm được xác định qua siêu âm.
• Sau khi nang noãn đạt kích cỡ trên 10mm, liều thuốc sẽ được giảm dần cho đến khi nang noãn đạt kích thước tiêu chuẩn để tiêm mũi rụng.

Kích trứng trong thụ tinh ống nghiệm (IVF)

Một chu kỳ IVF đòi hỏi từ 8 đến 10 nang noãn trưởng thành sau khi kích thích buồng trứng, để tiến hành thụ tinh trong ống nghiệm. 

Tương tự như kích trứng trong thụ tinh nhân tạo (IUI), việc quyết định phác đồ phù hợp nhất trong IVF cũng phụ thuộc vào tình trạng cụ thể của bệnh nhân.

Kích trứng trong IVF phụ thuộc vào tình trạng cụ thể của bệnh nhân để chọn phác đồ điều trị phù hợp.

Phác đồ ngắn

• Với phác đồ ngắn, bệnh nhân sẽ dùng thuốc từ ngày thứ 2 đến ngày thứ 7 của chu kỳ kinh nguyệt, sau đó tiến hành tiêm dưới da.
• Sau khi sử dụng thuốc và các mũi tiêm, bác sĩ sẽ theo dõi sự phát triển của nang noãn thông qua hình ảnh siêu âm.
• Khi nang noãn đạt tiêu chuẩn, bệnh nhân sẽ được tiêm hCG và tiến hành chọc hút trứng để nuôi phôi.

Phác đồ dài

• Ở phác đồ này, bệnh nhân sẽ sử dụng thuốc tiêm kích trứng từ ngày 14 đến 21 của chu kỳ kinh nguyệt, hoặc từ ngày thứ 21 của chu kỳ trước đó hoặc từ ngày đầu tiên của chu kỳ kinh nguyệt, tuỳ thuộc vào chỉ định của bác sĩ. 
• Khoảng ngày thứ 6 sau khi sử dụng thuốc kích trứng, bác sĩ sẽ tiến hành siêu âm để theo dõi sự phát triển của nang noãn.
• Khi ít nhất từ 2 nang noãn đạt kích thước 17mm trở lên, bệnh nhân sẽ tiêm mũi rụng trứng.
• Sau khoảng 34-36 giờ sau mũi tiêm rụng trứng, quá trình chọc hút trứng sẽ được tiến hành để thu thập nang noãn cho quá trình thụ tinh.

Kích thích buồng trứng làm IVF quy trình diễn ra như thế nào?

Quá trình kích thích buồng trứng trong thụ tinh ống nghiệm bao gồm ba bước cơ bản:

• Sử dụng thuốc kích thích nang noãn phát triển, có thể dùng thuốc tiêm hoặc thuốc uống.
• Ngoài ra bác sĩ có thể sử dụng thêm một số loại thuốc để nhằm ngăn ngừa quá trình phóng noãn sớm một cách hiệu quả.
• Sử dụng thêm thuốc gây phóng noãn ở thời điểm nang noãn đạt đủ kích thước. Sau mũi tiêm phóng noãn, bệnh nhân sẽ được lấy noãn sau 36 giờ đến 40 giờ.

Thuốc kích thích buồng trứng là các loại hormone sinh dục ngoại sinh, gồm hai loại chính:

• Follicle-Stimulating Hormone (FSH) - loại hormone kích thích nang noãn phát triển.
• Luteinizing hormone (LH) - loại hormone tạo hoàng thể.

Những loại thuốc này được sử dụng dưới dạng tiêm dưới da hoặc tiêm bắp. Ngoài ra, có các loại thuốc khác ở dạng uống như Clomiphene citrate hoặc Letrozole cũng được sử dụng để kích thích các hormone sinh ra tự nhiên.

Gói khám phụ khoa

Gói khám phụ khoa Bệnh viện Đa khoa Phương Đông do trực tiếp bác sĩ trên 35 năm kinh nghiệm từng là Trưởng khoa Phụ...

Gói khám đánh giá tổng quát sức khỏe sinh lý nam

Sinh lý nam là vấn đề nhạy cảm, khó nói nên nhiều nam giới có xu hướng né tránh khi nhắc đến chủ đề này....

IVF - IUI Phương Đông - Điểm đến mang lại hạnh phúc

IVF Phương Đông xây dựng theo tiêu chuẩn cao cấp và hiện đại với mong muốn mang tới niềm vui cho các cặp đôi trên...

Kích thích buồng trứng cần lưu ý gì?

Chế độ ăn uống

Để duy trì sức khỏe trong giai đoạn này, chị em cần ăn uống đa dạng và khoa học, và cần chú ý đến các điều sau:

• Tăng cường khẩu phần ăn và đa dạng hóa các loại rau củ và trái cây.

• Uống đủ nước mỗi ngày, ít nhất là 1,5 lít nước/ngày.

• Bổ sung đạm từ cá, dầu thực vật và hạt giống; hạn chế chất béo động vật và chất béo chuyển hóa. 

• Tránh hút thuốc, uống rượu, trà, cà phê và các loại nước có gas, vì chúng có thể ảnh hưởng xấu đến chất lượng trứng.

• Hạn chế tiêu thụ thức ăn chế biến sẵn, thực phẩm đóng hộp có chứa nhiều chất phụ gia và chất bảo quản.

Tuân thủ sử dụng thuốc

Dù là thuốc uống hay tiêm, người phụ nữ cần tuân thủ sử dụng đúng chỉ định của bác sĩ, không tự ý dừng thuốc, thay đổi liều lượng hoặc loại thuốc. Điều này rất quan trọng để đảm bảo hiệu quả và an toàn trong quá trình điều trị.

Chế độ vận động

• Có thể tiếp tục sinh hoạt và làm việc như bình thường, nhưng cần đi lại nhẹ nhàng và tránh làm việc nặng để đề phòng nguy cơ xoắn buồng trứng và vỡ nang buồng trứng.
• Đối với việc kiêng cữ quan hệ, không cần phải kiêng tuyệt đối, nhưng cần hạn chế quan hệ vợ chồng, tránh tần suất cao có thể gây ảnh hưởng đến sức khỏe và tăng nguy cơ vỡ nang buồng trứng.
• Chị em cần giữ tinh thần thoải mái và tránh căng thẳng.
• Tập thể dục nhẹ nhàng như yoga, đi bộ... để nâng cao sức khỏe và giảm căng thẳng.

Một số lưu ý khác

• Kích thích buồng trứng có thể gây tăng nội tiết tố estrogen, dẫn đến cảm giác căng tức ở hai vú và có thể xuất hiện buồn nôn nhẹ. 
• Hãy đảm bảo vệ sinh thân thể và vùng kín được giữ sạch sẽ.
• Tuân thủ lịch hẹn tái khám theo đúng chỉ dẫn của bác sĩ.

Trước và sau kích thích buồng trứng chị em cần giữ tinh thần thoải mái.

Kích thích buồng trứng có ảnh hưởng gì không?

Kích thích buồng trứng là một quy trình quan trọng trong các phương pháp thụ tinh nhân tạo hoặc thụ tinh trong ống nghiệm. Có rất nhiều chị em băn khoăn biến chứng trong kích thích buồng trứng có xảy ra hay không?

Ngoài việc mang lại những lợi ích, chúng ta cũng cần nhận biết những hạn chế của việc sử dụng thuốc kích trứng để tránh lạm dụng và nguy cơ của các biến chứng có thể xảy ra. Bệnh nhân chỉ nên sử dụng thuốc theo hướng dẫn của bác sĩ, không nên tự ý tăng hoặc giảm liều lượng.

Theo ThS. Bác sĩ La Thị Phương Thảo - Phó giám Đốc phụ trách chuyên môn, Trung tâm Hiếm muộn và Nam học công nghệ cao Phương Đông cho biết, chị em không được tự ý sử dụng thuốc kích trứng để kích thích rụng trứng, bất kể là dạng uống hay tiêm. Việc sử dụng thuốc này phải tuân thủ theo chỉ định và được thực hiện dưới sự hướng dẫn của bác sĩ. Tùy thuộc vào tình trạng sức khỏe cụ thể của bệnh nhân, bác sĩ sẽ quyết định phương pháp kích thích buồng trứng phù hợp và thời điểm thích hợp để thực hiện quy trình này.

ThS. Bác sĩ La Thị Phương Thảo tư vấn phương pháp hỗ trợ sinh sản cho cặp vợ chồng hiếm muộn.

Thuốc kích thích buồng trứng chứa hormone kích thích nang noãn phát triển (FSH), có thể gây ra sự phát triển của nhiều nang noãn cùng một lúc. Đối với những bệnh nhân dễ bị nhạy cảm, có khả năng kích thích sự phát triển của nhiều nang trứng cùng một lúc, ngay cả với liều lượng thuốc nhỏ. Tình trạng này có thể đưa đến nguy cơ quá kích buồng trứng, biểu hiện bao gồm: hiện tượng bụng to do kích thích buồng trứng, khó thở, chóng mặt, đau bụng,, buồn nôn, nôn, tiêu chảy.

ThS. Bác sĩ La Thị Phương Thảo nhấn mạnh nếu có các triệu chứng của hội chứng quá kích buồng trứng, cần nhập viện khám lâm sàng, siêu âm, xét nghiệm máu để xác định nguyên nhân. Tùy theo mức độ nghiêm trọng, bệnh nhân sẽ được các bác sĩ cân nhắc và điều trị cho từng trường hợp một cách phù hợp.

Một người kích thích buồng trứng nhiều lần có hại không?

• Kích thích buồng trứng là quá trình chúng ta chỉ lấy ra những nang noãn mà đáng lẽ ra chúng sẽ thoái triển.
• Việc thực hiện quá trình này nhiều lần không ảnh hưởng đến chất lượng buồng trứng.
• Với trường hợp bệnh nhân gặp thất bại nhiều lần, việc kích thích buồng trứng liên tục có thể gây tâm lý nặng nề và áp lực cao hơn đối với cặp vợ chồng.
• Vì vậy, cần chuẩn bị tâm lý tốt cũng là một yếu tố quan trọng trong quá trình điều trị.

Trong quá trình điều trị vô sinh, việc kích thích buồng trứng đóng vai trò quan trọng và thiết yếu. Tuy nhiên, như bất kỳ phương pháp điều trị nào khác, việc sử dụng thuốc kích thích buồng trứng cũng đặt ra những thách thức và hạn chế riêng. Đối với bệnh nhân, việc hiểu biết và tuân thủ đúng hướng dẫn của bác sĩ là rất quan trọng để tránh các biến chứng có thể xảy ra.

Tại Bệnh viện Đa khoa Phương Đông, chúng tôi cam kết sẽ hỗ trợ và đồng hành cùng các cặp vợ chồng trong hành trình mong con. Với việc áp dụng các phương pháp kỹ thuật tiên tiến và đội ngũ bác sĩ có trình độ cao, chúng tôi sẽ nỗ lực tạo điều kiện tối ưu nhất để cải thiện khả năng thụ tinh của bệnh nhân. 

Khách hàng thành công đón bé yêu nhờ thụ tinh nhân tạo tại IVF Phương Đông.

Hy vọng rằng thông qua việc áp dụng các phương pháp kích thích buồng trứng một cách hiệu quả, cùng với sự hỗ trợ và đồng hành của đội ngũ y tế, cặp vợ chồng sẽ có cơ hội tăng khả năng thụ tinh và thực hiện ước mơ có một gia đình hạnh phúc. Mọi thắc mắc về kích thích buồng trứng các cặp vợ chồng hãy liên hệ ngay qua hotline 19001806 để được tư vấn chi tiết.