Viêm mũi xoang bội nhiễm: Triệu chứng, nguyên nhân và điều trị

Phương Loan

20-03-2025

goole news
16

Viêm mũi xoang bội nhiễm xuất phát từ việc các ổ viêm nhiễm ở xoang mũi do virus, vi khuẩn, nấm không được can thiệp triệt để. Bệnh nhân khi này đối mặt với nhiều sự bất cập trong đời sống thường nhật cũng như sức khỏe tổng thể.

Viêm mũi xoang bội nhiễm là gì?

Viêm mũi xoang bội nhiễm là tình trạng các xoang mũi bị viêm nhiễm, trong đó tác nhân chính là virus, vi khuẩn hoặc nấm. Bệnh khởi phát sau thời gian viêm xoang cấp tính không được điều trị kịp thời hoặc dứt điểm, tạo điều kiện cho vi khuẩn trong hốc xoang phát triển mạnh.

Viêm mũi xoang bội nhiễm khởi phát khi viêm xoang cấp tính không được điều trị

Viêm mũi xoang bội nhiễm khởi phát khi viêm xoang cấp tính không được điều trị

Viêm xoang bội nhiễm phần lớn không gây ảnh hưởng đến tính mạng người bệnh, song gây loạt triệu chứng khó chịu, phiền toái trong cuộc sống sinh hoạt thường ngày. Bạn cũng tuyệt đối không kéo dài lâu tình trạng này, khiến việc điều trị gặp khó khăn.

Triệu chứng nhận biết

Viêm mũi xoang xuất tiết bội nhiễm có thể gây triệu chứng tại chỗ hoặc toàn thân, ví dụ như:

  • Tại chỗ: Hơi thở có mùi hôi, khứu giác giảm, sổ mũi, có mủ trong hốc mũi, sưng nề vùng mặt, tắc nghẽn mũi, đau nhức vùng mũi - mặt.
  • Toàn thân: Sốt cao, mệt mỏi, chán ăn, đau đầu,...

Những biểu hiện này dễ bị nhầm lẫn với các bệnh lý hô hấp khác, thường khó tự nhận biết. Bệnh nhân khi có triệu chứng khó chịu cần chủ động thăm khám, thực hiện xét nghiệm loại trừ các bệnh lý nguy hiểm khác.

Nguyên nhân viêm mũi xoang xuất tiết bội nhiễm

Viêm mũi xoang bội nhiễm phần lớn tiến triển từ viêm xoang cấp tính không được điều trị. Bên cạnh đó tồn tại một số nhóm yếu tố nguy cơ khác như:

  • Nhiễm trùng do virus, vi khuẩn xâm nhập gây cảm lạnh hoặc nhiễm trùng đường hô hấp trên, việc không được điều trị kịp thời khiến bệnh diễn tiến viêm xoang và gây bội nhiễm.
  • Dị ứng mũi không được được kiểm soát tốt có thể gây viêm xoang bội nhiễm.
  • Polyp mũi là những khối u nhỏ không phải ung thư, hình thành trong mũi và xoang gây viêm và tắc nghẽn nghiêm trọng.
  • Cấu trúc mũi bất thường như lệch vách ngăn mũi có thể làm trầm trọng hơn tình trạng viêm xoang, tắc nghẽn mũi.
  • Môi trường ô nhiễm không khí, nhiều khói thuốc, hạt bụi mụn có thể khiến bệnh tình chuyển biến nặng.
  • Lạm dụng thuốc xịt mũi chứa decongestants tăng nguy cơ về tác dụng phụ như nghẹt mũi, khiến bệnh viêm xoang diễn tiến trầm trọng hơn.
  • Một số bệnh lý tai mũi họng khác cũng tạo điều kiện diễn tiến bội nhiễm nhanh chóng như hen suyễn, nhiễm trùng hô hấp mạn tính, rối loạn hệ miễn dịch.

Các yếu tố gia tăng nguy cơ viêm xoang bội nhiễm

Các yếu tố gia tăng nguy cơ viêm xoang bội nhiễm

Viêm mũi xoang dị ứng bội nhiễm có nguy hiểm không?

Viêm xoang mũi bội nhiễm được đánh giá có mức độ nghiêm trọng, phức tạp hơn viêm xoang thông thường. Để phòng ngừa các biến chứng xấu lên sức khỏe, bạn cần tiến hành điều trị dứt điểm.

Bệnh ở giai đoạn bội nhiễm không được điều trị dứt điểm, hiệu quả có thể làm hình thành các bệnh lý khác như viêm phổi, viêm não, viêm màng não, viêm mí mắt, viêm dây thần kinh thị giác, áp xe mí mắt, nhiễm trùng hốc mắt, áp xe não.

Kéo theo đó là các hệ lụy về chất lượng giấc ngủ sụt giảm, khó ngủ, mất ngủ kéo dài. Người bệnh thường xuyên trong tình trạng mệt mỏi, mức độ tập trung và chức năng thị giác bị ảnh hưởng.

Phương pháp chẩn đoán

Trước khi đi vào điều trị, bác sĩ sẽ khai thác tiền sử bệnh lý, triệu chứng gặp phải. Tiếp đến tiến hành nội soi mũi phát hiện tổn thương phù nề, xung huyết, mủ nhầy,... bên trong hốc xoang.

Một số trường hợp được chỉ định thêm kiểm tra chẩn đoán hình ảnh như chụp CT-Scan, MRI,... đánh giá chi tiết cấu trúc mũi, loại trừ hoặc chẩn đoán phân biệt với các bệnh lý tương tự.

Chẩn đoán phân biệt viêm xoang xuất tiết bội nhiễm

Chẩn đoán phân biệt viêm xoang xuất tiết bội nhiễm

Một số bệnh lý dễ bị nhầm lẫn với viêm mũi xoang xuất tiết bội nhiễm như cảm cúm, u xoang, đau dây thần kinh số V, đau răng, đau đầu, đau khớp thái dương hàm,...

Điều trị bệnh viêm mũi dị ứng bội nhiễm

Mục tiêu điều trị viêm mũi xoang bội nhiễm là ngăn chặn sự diễn tiến, giảm nhẹ các triệu chứng khó chịu. Mỗi cá nhân với bệnh tình, triệu chứng, nguyên nhân khác nhau sẽ được xây dựng phác đồ phù hợp nhất định.

Điều trị nội khoa bằng thuốc

Điều trị viêm xoang bội nhiễm bằng thuốc chủ yếu nhằm mục đích thuyên giảm triệu chứng, tiêu diệt vi khuẩn và đẩy nhanh tốc độ phục hồi. Liều lượng sử dụng cần được kê đơn bởi bác sĩ chuyên khoa.

Một số loại thuốc được cân nhắc sử dụng:

  • Thuốc kháng sinh dùng khi xác định nguyên nhân gây bệnh do vi khuẩn. Các loại thuốc thường được kê đơn bao gồm Cephalexin, Cefuroxim, Ceftriaxone, Erythromycin.
  • Thuốc hạ sốt Paracetamol dạng sủi/uống được sử dụng nhằm trị các cơn đau và hạ sốt.
  • Thuốc xịt mũi Corticosteroid hỗ trợ giảm viêm xoang như Fluticasone, Budesonide, Mometasone, Triamcinolone.
  • Thuốc chống dị ứng liên quan đến histamin như Fexofenadine, Cetirizine, Loratadine.
  • Thuốc Decongestants đóng vai trò giảm tắc nghẽn mũi, khuyến cáo không sử dụng trong thời gian dài vì có thể gây tác dụng phụ.
  • Thuốc nhỏ hoặc xịt mũi có công dụng làm loãng chất nhầy hoặc giảm ngừa tình trạng nghẹt mũi khó chịu.
  • Thuốc chống nấm ít khi được sử dụng, chỉ định khi xác định nguyên nhân viêm xoang gây nên bởi nấm.

Một số loại thuốc được cân nhắc sử dụng điều trị viêm mũi bội nhiễm

Một số loại thuốc được cân nhắc sử dụng điều trị viêm mũi bội nhiễm

Liều lượng, thời gian sử dụng thuốc phụ thuộc vào tình trạng bệnh của mỗi cá nhân. Bạn lưu ý không tùy tiện dùng thuốc khi chưa có đơn kể của bác sĩ, đặc biệt đối tượng trẻ nhỏ và bà bầu.

Can thiệp phẫu thuật

Phẫu thuật là phương pháp được xem xét sau cùng khi điều trị nội khoa bằng thuốc không mang lại hiệu quả rõ rệt. Hoặc phát hiện bệnh diễn tiến nặng chuyển biến mạn tính, xuất hiện biến chứng nguy hiểm đến sức khỏe.

Dưới đây là một số kỹ thuật được xem xét chỉ định điều trị:

  • Phẫu thuật nội soi thường ứng dụng với các polyp mũi, mô bị viêm. Thủ thuật này đảm bảo lối vào xoang được thông thoáng, tạo điều kiện thoát dịch và vận chuyển khí thuận lợi.
  • Phẫu thuật mở rộng lỗ thông xoang là kỹ thuật sử dụng bóng khí nhỏ chuyển đến các lối vào xoang, thổi phồng mở rộng để giảm tình trạng tắc nghẽn.
  • Chỉnh hình lệch vách ngăn mũi giảm tình trạng tắc nghẽn, nguyên nhân gây viêm xoang.
  • Loại bỏ xoang mũi ít được ứng dụng, một phần xoang có thể được cắt bỏ để điều trị dứt điểm tình trạng bội nhiễm.
  • Can thiệp xử lý các biến chứng nghiêm trọng gây nhiễm trùng xương, mô xung quanh.

Chăm sóc tại nhà

Chăm sóc và can thiệp hỗ trợ viêm xoang tại nhà là một phần quan trọng của quá trình điều trị, kiểm soát triệu chứng. Dưới đây là một số gợi ý mà bạn có thể áp dụng:

  • Vệ sinh mũi đều đặn hàng ngày với nước muối sinh lý hoặc dung dịch xịt mũi, làm sạch, giữ ẩm cho mũi tránh tình trạng tắc nghẽn, kích thích dịch từ các xoang.
  • Hít hơi nước nóng hoặc trong quá trình tắm nhằm làm loãng chất nhầy, tạo điều kiện đào thải dịch nhầy trong xoang ra ngoài cơ thể.
  • Chườm ấm lên vùng mặt giảm tối đa tình trạng đau nhức, áp lực do viêm xoang bội nhiễm gây nên.
  • Bổ sung đủ nước hàng ngày cho cơ thể, trung bình 2 lít/ngày để đẩy nhanh tốc độ thoát dịch ra ngoài.
  • Tránh tiếp xúc với các dị nguyên như khói thuốc lá, không khí ô nhiễm,...
  • Kê cao đầu gối khi đi ngủ giúp quá trình lưu thông khí dễ dàng hơn, giảm tắc nghẽn.
  • Dùng máy tạo ẩm trong phòng ngủ, không gian sinh hoạt giúp cân bằng độ ẩm, giảm kích ứng và tắc nghẽn mũi.
  • Dùng thuốc theo đúng chỉ định, đơn kê của bác sĩ, đạt hiệu quả điều trị cao nhất.
  • Tập thở nhẹ nhàng có vai trò cải thiện lưu thông khí qua mũi hiệu quả.

Hướng dẫn chăm sóc viêm mũi xoang bội nhiễm tại nhà

Hướng dẫn chăm sóc viêm mũi xoang bội nhiễm tại nhà

Mẹo dân gian

Một số mẹo dân gian được truyền lại như sử dụng thảo dược để xông hơi cũng hỗ trợ thuyên giảm triệu chứng của viêm mũi xoang xuất tiết bội nhiễm. Cụ thể:

  • Xông mũi bằng tinh dầu lá chanh hỗ trợ diệt khuẩn, trừ đờm, thông mũi và trị đau đầu.
  • Nghiền nhỏ tỏi lấy nước, nhỏ trực tiếp vào mũi vài lần trong ngày để làm sạch, thông mũi và tiêu diệt vi khuẩn gây bệnh.
  • Trà gừng mật ong là bài thuốc trị bệnh hô hấp quen thuộc, kết hợp tính kháng viêm và diệt khuẩn giúp nâng cao sức đề kháng cho cơ thể.

Biện pháp phòng ngừa

Viêm mũi xoang bội nhiễm không chỉ gây khó chịu cho cuộc sống người bệnh mà còn ảnh hưởng đến tình trạng sức khỏe tổng thể. Chủ động phòng ngừa là cách điều trị bệnh tốt nhất hiện nay:

  • Làm sạch mũi hàng ngày với nước muối sinh lý, loại bỏ tối đa vi khuẩn và bụi bẩn.
  • Xác định được các tác nhân gây dị ứng như khói thuốc lá, bụi, phấn hoa, từ đó có biện pháp phòng ngừa, tránh tiếp xúc.
  • Bổ sung dinh dưỡng cân bằng các nhóm dưỡng chất, đặc biệt cung cấp vitamin C nhằm tăng cường sức đề kháng.
  • Luôn giữ ấm cơ thể khi trời chuyển lạnh, gió mùa, đặc biệt vùng mũi, đầu và cổ.
  • Kiểm soát bệnh lý nền như viêm mũi dị ứng, cảm cúm, tránh tình trạng không điều trị triệt để dẫn đến viêm xoang.
  • Dùng máy tạo ẩm không khí vào mùa Đông hoặc thời tiết khô hanh.
  • Không tự ý dùng thuốc khi chưa có chỉ định, đơn kê của bác sĩ.
  • Không lạm dụng thuốc kháng sinh, thuốc kháng sinh chỉ có hiệu quả trong điều trị nguyên nhân do vi khuẩn.
  • Tầm soát sức khỏe định kỳ nhằm phát hiện sớm các vấn đề liên quan đến mũi xoang.

Biện pháp phòng ngừa viêm xoang bội nhiễm hiệu quả

Biện pháp phòng ngừa viêm xoang bội nhiễm hiệu quả

Viêm mũi xoang bội nhiễm là sự diễn tiến nguy hiểm của viêm xoang cấp tính không được điều trị dứt điểm. Bệnh có thể diễn tiến tiếp, gây biến chứng lên sức khỏe nên cần được chẩn đoán, can thiệp sớm.

BỆNH VIỆN ĐA KHOA PHƯƠNG ĐÔNG

Địa chỉ: Số 9, Phố Viên, Cổ Nhuế 2, Bắc Từ Liêm, Hà Nội
Tổng đài tư vấn: 19001806
Website: https://benhvienphuongdong.vn

 

Lưu ý: Thông tin trong bài viết chỉ mang tính chất tham khảo, vui lòng liên hệ với Bác sĩ, Dược sĩ hoặc chuyên viên y tế để được tư vấn cụ thể.

67

Bài viết hữu ích?

Đăng ký nhận tư vấn

Vui lòng để lại thông tin và nhu cầu của Quý khách để được nhận tư vấn

ThS.BS

ĐỖ THÁI SƠN

Bác sĩ Tai mũi họng

ThS.BS

ĐỖ THÁI SƠN

Bác sĩ Tai mũi họng
19001806 Đặt lịch khám