Viêm thận Lupus là bệnh gì? Nguyên nhân và cách phòng ngừa

Tìm hiểu về bệnh viêm thận Lupus

Viêm thận Lupus là căn bệnh viêm thận do lupus ban đỏ hệ thống (SLE). Các biểu hiện lâm sàng bao gồm đái máu, protein niệu ngưỡng thận hư và tăng các sản phẩm của nito trong giai đoạn tiến triển. Chẩn đoán căn bệnh này thường sẽ dựa trên sinh thiết thận. Phương thức điều trị đối với loại bệnh này sẽ bao gồm: điều trị những rối loạn đang mắc và thường sử dụng Corticosteroids và một số loại thuốc gây độc tế bào hoặc các thuốc gây cảm giác ức chế miễn dịch khác.

Viêm thận Lupus thường được chẩn đoán ở khoảng 50% bệnh nhân bị SLE và thông thường sẽ tiến triển trong khoảng thời gian 1 năm sau chẩn đoán. Tuy nhiên, tỷ lệ để mắc bệnh có thể là >90%, vì sinh thiết thận ở các bệnh nhân nghi ngờ SLE mà không có bất kỳ dấu hiệu, triệu chứng lâm sàng về bệnh thận cho thấy những thay đổi của viêm cầu thận (GN).

Khoảng 3 trong số 10.000 người ở mọi nơi trên thế giới đều bị ảnh hưởng do viêm thận lupus gây nên, bao gồm cả nam và nữ giới. Tuy nhiên, phụ nữ chính là đối tượng bị ảnh hưởng nhiều hơn cả nam giới và thông thường sẽ xảy ra ở những bệnh nhân đang nằm ở độ tuổi từ 20 đến 40. Bệnh này chúng ta có thể được kiểm soát bằng cách giảm thiểu các yếu tố nguy cơ.

Bệnh viêm thận do lupus ban đỏ hệ thống (SLE)

Nguyên nhân nào gây ra viêm thận Lupus?

Trong số các nguyên nhân gây nên căn bệnh viêm thận lupus, thì di truyền được cho là đóng vai trò cực kỳ quan trọng nhất. Nhiều gen, trong số đó vẫn chưa được xác định, có liên quan đến tình trạng này.

Hệ miễn dịch có nhiệm vụ bảo vệ cơ thể con người tránh tình trạng bị nhiễm trùng, với hệ miễn dịch đang có vấn đề thì nó sẽ không thể phân biệt được giữa các chất có hại và những chất có lợi cho sức khỏe con người. 

Tự miễn dịch của cơ thể con người sẽ đóng góp một phần đáng kể vào sinh lý bệnh của viêm thận lupus. Tự kháng thể trực tiếp sẽ chống lại những yếu tố hạt nhân. Kháng nguyên hướng đặc hiệu vào nucleosome, tự kháng thể sẽ có ái lực cao được hình thành nên các phức hợp miễn dịch nội mạch, tự kháng thể của các isotype nhất định sẽ kích hoạt bổ sung là những đặc tính đặc trưng của viêm thận lupus.

Di truyền có liên quan đến viêm thận Lupus

Những triệu chứng phổ biến của bệnh viêm thận Lupus

Viêm thận lupus là một biến chứng được xem là vô cùng nghiêm trọng. Tuy nhiên, các triệu chứng của căn bệnh không phải lúc nào nó cũng sẽ biểu hiện ra một cách rõ ràng nhất. Triệu chứng đáng chú ý đầu tiên đó là sưng chân, mắt cá chân và cả bàn chân. Một số triệu chứng khác có thể sưng ở mặt hoặc tay. 

Các triệu chứng của bệnh có thể khác nhau tùy theo từng đối tượng. Một số dấu hiệu của viêm thận Lupus thông thường sẽ bao gồm:

• Tăng cân liên tục
• Huyết áp bỗng trở nên cao hơn
• Nước tiểu thường sẽ có màu đậm hơn bình thường
• Nước tiểu bỗng sủi bọt (do thừa protein trong nước tiểu)
• Nhu cầu đi tiểu đêm ngày một tăng
• Xuất hiện tình trạng máu nằm trong nước tiểu
• Xuất hiện những triệu chứng sưng ở tay, mắt cá chân hoặc bàn chân

Đi tiểu đêm nhiều lần 

Các biện pháp chẩn đoán viêm thận Lupus

Tiến hành xét nghiệm máu cũng như nước tiểu

• Xét nghiệm máu: Để đánh giá nồng độ chất thải chẳng hạn như: chất creatinine, urê.
• Thu thập nước tiểu trong vòng 24 giờ: Đo lường khả năng lọc chất thải của thận và xác định chính xác nồng độ protein có trong nước tiểu.
• Xét nghiệm nước tiểu bệnh nhân: Kiểm tra chức năng của thận, đo nồng độ protein, các tế bào bạch cầu và các tế bào hồng cầu.
• Xét nghiệm khả năng của độ thanh thải Iothalamate: Xét nghiệm này sẽ được thực hiện bằng cách tiêm chất Iothalamate phóng xạ vào máu của người bệnh. Sau đó, các bác sĩ chuyên môn sẽ kiểm tra tốc độ lọc chất này ra khỏi máu và khả năng bài tiết vào nước tiểu.

Sinh thiết thận

Sinh thiết chính là phương pháp được đánh giá chính xác nhất để dễ dàng chẩn đoán bệnh thận lupus. Phương pháp này sẽ dùng một cây kim dài đâm qua vùng lưng (hông) rồi tiến vào trong thận dưới hướng dẫn của máy siêu âm, sau đó sẽ lấy một mẫu mô thận để tiến hành phân tích những dấu hiệu gây nên tổn thương. Kết quả sinh thiết sẽ giúp ích rất nhiều cho bác sĩ trong việc xác định giai đoạn bệnh, từ đó có thể đưa ra hướng điều trị phù hợp nhất.

Phương pháp siêu âm thận

Phương pháp chẩn đoán này sẽ tận dụng những lợi ích đến từ các sóng âm để tạo hình ảnh chi tiết nhất về thận của người bệnh. Từ đó, bác sĩ có thể phát hiện ra những dấu hiệu bất thường ở thận, nhưng ít có giá trị ở giai đoạn sớm và cũng chỉ có tính chất giá trị tham khảo với bệnh thận lupus.

Phương pháp chẩn đoán sinh thiết thận 

Phác đồ để điều trị bệnh viêm thận Lupus

Y học thế giới hiện nay vẫn chưa thể đưa ra phương thức điều trị dứt điểm cho căn bệnh viêm thận lupus. Những phương pháp điều trị chỉ có tác dụng giúp giảm đi những triệu chứng, làm chậm tiến triển của căn bệnh và hạn chế đi nguy cơ lọc máu và ghép thận. Tùy theo từng tình trạng của căn bệnh của mỗi người, bác sĩ sẽ có thể chỉ định sử dụng những loại thuốc như:

• Thuốc corticoid: Thuốc sẽ có tác dụng giảm tình trạng viêm. Bác sĩ thường sẽ chỉ định sử dụng cho tới khi tình trạng viêm của bệnh nhân có phần cải thiện. Tuy nhiên, thuốc sẽ có một số tác dụng phụ có thể gây nên tình trạng nghiêm trọng. Vì thế, người bệnh cần sử dụng các loại thuốc đúng theo chỉ dẫn từ bác sĩ chuyên môn.
• Một số loại thuốc gây ức chế miễn dịch: Azathioprine, cyclophosphamide, voclosporin, mycophenolate… có thể ức chế đến tình trạng hoạt động của hệ thống miễn dịch gây nên các tổn hại đến thận.
• Thuốc có thể kiểm soát huyết áp: Các loại thuốc gây ức chế men chuyển (ACE) và thuốc chẹn thụ thể angiotensin II (ARB) giúp ngăn ngừa protein bị rò rỉ từ thận vào nước tiểu.
• Thuốc ngăn ngừa hình thành nên những cục máu đông (nếu cần).
• Ngay cả khi đã được bác sĩ điều trị, tình trạng mất đi các chức năng thận vẫn có thể tiếp tục được phát triển. Nếu bệnh nhân điều trị bằng thuốc không còn hiệu quả, bác sĩ có thể sẽ đưa ra các chỉ định cho người bệnh tiến hành lọc máu. Phương pháp này sẽ giúp loại bỏ các chất lỏng cũng như chất thải khỏi cơ thể, duy trì hiện trạng cân bằng những khoáng chất trong máu, đồng thời kiểm soát huyết áp.
• Ghép thận thường là phương pháp điều trị được sử dụng cuối cùng đối với người bệnh viêm thận lupus

Điều trị viêm thuận Lupus

Các biến chứng của bệnh viêm thận Lupus

Biến chứng nghiêm trọng nhất của bệnh viêm thận lupus này chính là tổn thương thận một cách vĩnh viễn, làm suy giảm các chức năng của thận, gây ra bệnh thận mãn tính hoặc nghiêm trọng hơn là suy thận. Lúc này, để duy trì các chức năng quan trọng của thận, người bệnh có thể cần chạy thận hoặc tiến hành ghép thận. 

Mặc dù viêm thận lupus chính là bệnh lý vô cùng nguy hiểm nhưng trong đa số trường hợp, bệnh sẽ không phát triển thành suy thận nếu người bệnh tuân thủ đúng theo chỉ định của bác sĩ chuyên môn. 

Thực đơn cho người mắc bệnh viêm thận Lupus

Trong chế độ ăn cho bệnh nhân viêm thận Lupus, cần hạn chế và tránh những loại thực phẩm sau:

• Phô mai chế biến
• Các loại thịt chứa các hàm lượng natri cực cao (jambon, thịt xông khói, xúc xích...)
• Thực phẩm đóng hộ
• Rau củ đã được ngâm (dưa muối chua, dưa món,...)
• Khoai tây chiên cùng với muối, bỏng ngô và một số loại hạt
• Bánh mì mặn

Những loại thực phẩm mà bệnh nhân đang mắc lupus nên ăn:

• Thịt nạc bao gồm: gia cầm, cá, hải sản,...
• Đậu như đậu xanh, đậu nành
• Bơ đậu phộng
• Trái cây như: dưa hấu, lê, cam, chuối,...
• Các loại rau quả tươi chẳng hạn như: rau diếp, cà chua, khoai tây,...
• Cơm
• Các loại ngũ cốc
• Đồ ăn nhẹ không ướp muối
• Phô mai tươi
• Đậu hũ
• Sữa
• Bơ động - thực vật
• Gia vị ít muối natri, bao gồm: Sốt cà chua, thảo mộc, giấm ăn, nước cốt chanh.

Chế độ ăn khoa học

Làm sao phòng ngừa viêm thận Lupus hiệu quả nhất?

Trước những biến chứng nguy hiểm ở trên, việc phòng ngừa, kiểm soát tốt cho căn bệnh viêm thận lupus là điều hết sức quan trọng và cần được quan tâm kỹ càng hơn. Chúng ta cần có một lối sống cũng như sinh hoạt lành mạnh như:

• Uống đủ nước vào mỗi ngày, quy định khoảng 1,5 – 2l.
• Chế độ ăn phải đảm bảo lành mạnh: Bổ sung đầy đủ dưỡng chất trong thực đơn mỗi ngày. Hạn chế ăn những thực phẩm giàu natri đối với người bệnh đang có tình trạng huyết áp cao.
• Hạn chế sử dụng rượu, bia và hút quá nhiều thuốc.
• Hạn chế bổ sung các thực phẩm chứa nhiều cholesterol.
• Thường xuyên luyện tập thể dục thể thao với cường độ tập phù hợp.
• Không tự ý sử dụng thuốc khi chưa hỏi qua ý kiến của bác sĩ.

Mong rằng với những chia sẻ của Bệnh viện Đa khoa Phương Đông sẽ giúp cho các bạn đọc có thêm những kiến thức hữu ích nhất về căn bệnh viêm thận Lupus này cũng như xây dựng nên cho mình chế độ ăn uống phù hợp nhất nhằm giảm thiểu đi khả năng mắc căn bệnh nguy hiểm này.