Vitamin C: Công dụng và cách bổ sung hiệu quả cho sức khỏe gia đình bạn

Công dụng của vitamin C

Vitamin C còn có tên gọi khác là axit ascorbic. Đây là một vitamin có khả năng tan trong nước và đóng vai trò quan trọng đối với xương khớp cơ bắp và các mạch máu.

Vậy uống vitamin C có tác dụng gì? Việc bổ sung đầy đủ loại vitamin này sẽ giúp cơ thể hấp thụ chất sắt hiệu quả. Nhờ đó mà nó cũng góp phần quan trọng vào quá trình sản xuất hồng cầu . Bên cạnh đó, loại vitamin này còn dùng để ngăn ngừa và điều trị tình trạng thiếu hụt vitamin C, tăng sức đề kháng, làm lành vết thương, hồi phục sức khỏe cho người mới ốm dậy.

Vitamin C không chỉ có ích cho sức khỏe mà còn giúp làm đẹp da

Ngoài ra, vitamin C còn sở hữu một số công dụng sau đây:

Hỗ trợ thị lực:

Việc kết hợp vitamin E, C kẽm và Beta-carotene đúng cách có thể hỗ trợ điều trị và ngăn ngừa bệnh thoái hóa điểm vàng có liên quan đến yếu tố tuổi tác.

Hỗ trợ điều trị cảm lạnh, cảm cúm:

Các nghiên cứu khoa học đã phát hiện ra, việc bổ sung đầy đủ vitamin C có thể giảm thời gian bị cảm lạnh, cảm cúm xuống từ 1 - 1,5 ngày.

Làm sạch đại tràng:

Những người trước khi thực hiện thủ thuật nội soi đại tràng phải bắt buộc phải làm sạch đại tràng. Lúc này, bác sĩ sẽ chỉ định bạn uống khoảng 4 lít nước đã pha thuốc làm sạch đường ruột hoặc 2 lít nước được pha với hàm lượng vitamin C vừa đủ.

Ngăn ngừa loạn nhịp tim:

Người bệnh trước và sau khi phẫu thuật tim khoảng vài ngày thường được bác sĩ chỉ định uống vitamin C để ngăn ngừa loạn nhịp tim.

Ngăn ngừa nhiễm trùng đường hô hấp:

Trong trường hợp phải tập luyện thể dục ở cường độ cao, nhất là vận động viên thì việc bổ sung đầy đủ vitamin C mỗi ngày có thể ngăn ngừa nhiễm trùng đường hô hấp.

Vitamin c có tác dụng gì cho da không?

Câu trả lời là có, loại vitamin này có thể chống nắng, ngăn ngừa lão hóa, nếp nhăn, giảm mẩn đỏ trên da khi dùng kết hợp với vitamin E.

Kiểm soát tình trạng thiếu máu tán huyết:

Người bệnh đang phải lọc máu do thiếu máu tán huyết nếu bổ sung vitamin C đầy đủ có thể kiểm soát bệnh tốt hơn.

Tăng hiệu suất hoạt động thể chất thông qua việc hỗ trợ sức mạnh cơ bắp, xương khớp.

Vitamin C có những dạng bào chế với hàm lượng nào?

Vitamin C có thể được sản xuất dưới rất nhiều dạng bào chế cũng như hàm lượng khác nhau. Bởi vậy mà tùy theo mục đích sử dụng cũng như sở thích mà bạn có thể lựa chọn dạng phù hợp.

Vitamin C được bào chế theo nhiều dạng với các hàm lượng khác nhau

Các dạng bào chế của vitamin C là:

• Vitamin C dạng nước để uống 5 ml.
• Vitamin C Dạng dung dịch, thuốc tiêm: 250mg/ml hoặc 500mg/ml.
• Vitamin C dạng sirô uống: 500mg/ml.
• Vitamin C dạng viên nén để uống: 100mg, 250mg, 500mg, 1.000mg và 1.500mg.
• Dạng viên nén để nhai: 500mg, 1.000mg hoặc 1.500mg.

Làm thế nào để sử dụng vitamin C hiệu quả

Để sử dụng vitamin C hiệu quả, bạn cần:

• Dùng đúng theo hướng dẫn được ghi trên bao bì sản phẩm hoặc chỉ định của bác sĩ (nếu có).
• Tuân thủ nghiêm ngặt liều lượng dùng mỗi ngày. Sử dụng dụng cụ đo để có thể kiểm soát liều lượng sử dụng vitamin C ở dạng lỏng.
• Không uống nhiều hơn hay ít hơn thời gian mà nhà sản xuất hoặc bác sĩ khuyến cáo.
• Thời điểm tốt nhất để uống vitamin C là khi đói bụng. Bạn hãy sử dụng sản phẩm này vào buổi sáng. Trước khi ăn khoảng 30 phút hoặc sau khi ăn 2 tiếng.
• Không dùng vitamin C hàm lượng cao vào các buổi chiều và tối. Bởi chúng có thể là nguyên nhân khiến bạn đi tiểu đêm thường xuyên là tăng nguy cơ hình thành sỏi thận.
• Đối với vitamin C dạng viên hãy chú ý nhai thật kỹ trước khi nuốt.
• Đừng bao giờ nghiền nát, nhai hoặc thậm chí là đập vỡ viên nang vitamin C mà hãy nuốt trọn chúng.

Vitamin C nên uống vào buổi sáng, khi đói để đạt hiệu quả tốt nhất

Liều dùng thông thường của vitamin C

Liều dùng giới hạn:

• Người trưởng thành (trên 19 tuổi): 2.000mg/ngày.
• Trẻ vị thành niên (từ 14 – 18 tuổi): 1.800mg/ngày,
• Trẻ từ 9 – 13 tuổi: 1.200mg/ngày.
• Trẻ từ 4 – 8 tuổi: 650mg/ngày.
• Trẻ từ 1 – 3 tuổi: 400mg/ngày.

Chú ý: Liều dùng giới hạn vitamin C cho từng đối tượng có thể thay đổi trong một số trường hợp ngoại lệ. Tuy nhiên, điều này cần có sự chỉ định của bác sĩ.

Liều khuyên dùng:

• Trẻ em từ 1 – 3 tuổi: 15mg/ngày.
• Trẻ em từ 4 – 8 tuổi: 25mg/ngày.
• Trẻ em từ 9 – 13 tuổi: 45mg/ngày.
• Nam vị thành niên (từ 14 – 18 tuổi): 75mg.
• Nữ vị thành niên ((từ 14 – 18 tuổi): 65mg/ngày.
• Nam trưởng thành trên 19 tuổi: 90mg/ngày.
• Nữ trưởng thành trên 19 tuổi: 75m/ngày.

Liều dùng vitamin C cho một số đối tượng đặc biệt:

• Người hút thuốc lá: 125mg/ ngày.
• Phụ nữ mang thai: 85mg/ngày.
• Phụ nữ đang cho con bú: 120mg/ngày.

Phụ nữ mang thai cần bổ sung 85mg vitamin C mỗi ngày

Chú ý: Cho đến nay, chưa có bất cứ nghiên cứu nào về liều lượng vitamin C dành cho trẻ em dưới 1 tuổi. Tuy nhiên, các chuyên gia thường khuyến cáo các bé sử dụng liều như sau:

• Trẻ nhỏ dưới 6 tháng: 40mg/ngày.
• Trẻ em từ 7 – 12 tháng: 50mg/ngày.

Bạn cần biết, cơ thể con người không hấp thụ hết 100% vitamin C được nạp vào cơ thể. Ví dụ, nếu bạn uống loại vitamin này mỗi ngày là 30 – 180mg thì chỉ có khoảng 70 – 80% chúng được cơ thể hấp thụ. Đặc biệt, tỷ lệ hấp thụ vitamin C chỉ còn khoảng 50% nếu như bạn dùng nhiều hơn 1000mg mỗi ngày. Lượng vitamin còn lại không được hấp thụ vào cơ thể sẽ đào thải toàn bộ qua đường tiểu.

*Tìm hiểu thêm: Tìm giải đáp uống vitamin C mỗi ngày có tốt không?

Vitamin c có ở đâu? Các loại thực phẩm giàu vitamin C bạn cần biết

Vitamin c có trong thực phẩm nào là vấn đề khá nhiều người thắc mắc. Một số gợi ý dành cho bạn là:

• Cam, chanh: Cam và chanh và các loại hoa quả cùng họ này là nguồn cung cấp vitamin C cực dồi dào. Cứ 100 gram cam lại có chứa tới 53 mg loại vitamin này. Như vậy, nếu ăn 1 quả cam, bạn sẽ được cung cấp khoảng 70mg vitamin C, còn chanh là 77mg.
• Đu đủ: Các nhà nghiên cứu đã phát hiện ra, cứ 100g đu đủ lại chứa tới 62mg vitamin C. Ngoài ra, việc uống 1 ly đu đủ mỗi ngày cũng giúp giảm viêm, tăng cường trí nhớ và ngăn chặn quá trình oxy hóa.
• Dâu tây: Trong 100g dâu tây sẽ có chứa khoảng 59mg vitamin C. Nếu uống nửa cốc dâu tây, bạn sẽ được bổ sung thêm 89mg vitamin này.
• Bông cải xanh: Bông cải xanh là loại thực vật rất giàu loại vitamin C. Cụ thể, có tới 89 mg vitamin này trong khoảng 100g. Việc ăn bông cải xanh thường xuyên sẽ giúp bạn giảm viêm; giảm stress và tăng cường hệ miễn dịch.
• Ớt vàng ngọt: Trong 100g ớt vàng ngọt có chứa khoảng 183mg vitamin C. Ngoài ra, việc bổ sung thực phẩm này thường xuyên cũng giúp bạn ngăn ngừa hiệu quả bệnh đục thủy tinh thể.
• Mùi tây: Mỗi 100g mùi tây có chứa khoảng 133mg vitamin C. Việc ăn mùi tây thường xuyên sẽ giúp tăng hấp thụ sắt cho cơ thể của bạn.

Cam, chanh, quýt chứa rất nhiều vitamin C

Chú ý: Vitamin C chứa trong các nguồn thực phẩm rất dễ bị phá hủy do nhiệt độ và ánh sáng. Bởi vậy mà bạn rất khó có thể bổ sung vitamin này đầy đủ, hiệu quả thông qua đường ăn uống.

Lưu ý khi sử dụng vitamin C

Khi sử dụng vitamin C, bạn cần lưu ý một số điều quan trọng sau:

• Chỉ mua viên uống bổ sung vitamin C ở hiệu thuốc uy tín.
• Uống đủ 1,5 - 2,5 lít nước lọc mỗi ngày hoặc có thể bổ sung thêm nước hoa quả để tăng cường khả năng hấp thụ vitamin C.
• Không đột ngột ngừng sử dụng vitamin C sau một thời gian dài dùng liều cao hoặc khi cơ thể bạn đang bị thiếu hụt loại vitamin này. Các triệu chứng có thể xuất hiện lúc này là chảy máu nướu răng, mệt mỏi cơ thể; xuất hiện các điểm màu đỏ hoặc màu xanh dương xung quanh nang lông.
• Trong trường hợp muốn ngưng sử dụng vitamin C thì hãy hỏi ý kiến bác sĩ và giảm liều từ từ.
• Trong trường hợp dùng quá liều vitamin C gây ra những triệu chứng bất thường thì hãy liên hệ ngay với cơ sở y tế gần nhất để được khắc phục.
• Nếu quên liều dùng vitamin C, hãy uống liều đó càng sớm càng tối. Tuy nhiên, nếu lúc đó đã gần với liều kế tiếp, thì hãy bỏ qua luôn liều đã quên. Tuyệt đối uống gấp đôi liều đã quy định nhằm mục đích bù cho liều quên trước đó.

Uống đủ nước mỗi ngày để tăng khả năng hấp thụ vitamin C của cơ thể

Tác dụng phụ của vitamin C

Một số trường hợp sử dụng vitamin C đã xuất hiện các tác dụng phụ như sau:

• Ợ nóng, dạ dày có cảm giác khó chịu.
• Buồn nôn hoặc nôn.
• Tiêu chảy, dạ dày bị co rút.
• Da nổi mẩn.
• Khó thở.
• Phù mặt, môi, lưỡi hoặc họng.
• Đau khớp, đau dạ dày.
• Mệt mỏi, sụt cân nghiêm trọng.
• Ớn lạnh, sốt.
• Đi tiểu nhiều lần trong ngày, bị đau, ra máu khi tiểu.
• Đau ở bên lưng hoặc dưới lưng.

Mẩn ngứa là một trong những tác dụng phụ khi dùng quá liều vitamin C

Chú ý: Trên đây không phải là tất cả các tác dụng phụ của vitamin C. Bạn vẫn có thể gặp phải các triệu chứng khác chưa được đề cập trong bài viết này. Bởi vậy, hãy liên hệ với bác sĩ ngay nếu như phát hiện thấy điều bất thường trong quá trình sử dụng sản phẩm này.

Vitamin C tương tác với gì?

Tương tác thuốc với vitamin C có thể làm biến đổi khả năng hoạt động của thuốc. Thậm chí gia tăng ảnh hưởng của các tác dụng phụ. Bởi vậy, bạn hãy viết ra danh sách những dược phẩm mà bạn đang dùng; kể cả thực phẩm chức năng cho bác sĩ xem. Bên cạnh đó, bạn cũng không được tự ý ngưng dùng hoặc thay đổi liều lượng của thuốc mà chưa có sự chỉ định của bác sĩ.

Vitamin C có thể xảy ra tương tác với một số loại thuốc như sau:

• Thuốc chứa nhôm: Khi uống vitamin C có thể khiến cơ thể tăng hấp thụ nhôm từ các thuốc có chứa thành phần này. Chẳng hạn như phosphate binders. Đây là thuốc được sử dụng để làm giảm khả năng hấp thụ photphat, thường dùng trong các bữa ăn.
• Chất hóa trị: Các chuyên gia Y tế lo ngại rằng, việc dùng các chất chống oxy hóa, chẳng hạn như vitamin C trong quá trình hóa trị có thể làm thuốc điều trị ung thư giảm tác dụng.
• Estrogen: Uống vitamin C cùng song song với thuốc tránh thai hoặc khi đang sử dụng liệu pháp thay thế hormone khiến cho nồng độ estrogen tăng đột biến trong cơ thể.
• Chất ức chế protease: Việc sử dụng vitamin C bằng đường uống có thể khiến thuốc kháng virus protease hoạt động kém hiệu quả.
• Thuốc chống đông máu Warfarin (Jantoven, Coumadin): Vitamin C liều cao khi sử dụng chung với Warfarin làm tăng khả năng đáp ứng của cơ thể với thuốc này.

Vitamin C có thể tương tác với thuốc chống đông máu Warfarin

Đối tượng cần thận trọng khi sử dụng vitamin C

Phụ nữ mang thai:

Đây là đối tượng cần đặc biệt thận trọng khi sử dụng vitamin C. Việc dùng không đủ liều hay quá liều loại vitamin này đều có thể gây ảnh hưởng tới thai nhi. Bởi vậy, chị em hãy tuân thủ chỉ định từ bác sĩ; không tự ý bổ sung thêm vitamin C trong thai kỳ.

Phụ nữ cho con bú:

Vitamin C có khả năng bài tiết vào sữa mẹ. Tuy tác dụng phụ của nó lên em bé chưa rõ nhưng chị em cũng nên thận trọng khi muốn bổ sung vitamin loại này trong khi đang cho con bú.

Bệnh nhân ung thư:

Các tế bào ung thư có thể phát triển mạnh mẽ hơn nếu được cung cấp một lượng vitamin C lớn. Bởi vậy, người đang bị ung thư cần hết sức thận trọng khi dùng sản phẩm này.

Người gặp vấn đề về thận:

Việc sử dụng vitamin C nếu không đúng liều lượng có thể khiến bệnh thận khó kiểm soát hơn. Nguyên nhân là do nó làm hàm lượng oxalate trong nước tiểu tăng cao. Ngoài ra, với những người đang cấy ghép thận thì việc dùng vitamin C liều cao có thể dẫn đến nguy cơ thải ghép.

Người bệnh Alzheimer:

Những người mắc bệnh Alzheimer có nguy cơ bị suy giảm tinh thần khi dùng vitamin C cùng với vitamin E hoặc axit alpha-lipolic.

Bệnh nhân tiểu đường:

Vitamin C có thể làm tăng lượng đường trong máu. Đặc biệt là ở những người lớn tuổi mắc tiểu đường, nếu họ sử dụng vitamin này vượt quá 300mg mỗi ngày thì có nguy cơ cao bị tử vong đột ngột.

Người thiếu G6PD:

Ở người bị thiếu G6PD, một số lượng lớn vitamin C khi được hấp thụ vào cơ thể có thể khiến các tế bào hồng cầu bị phá vỡ.

Vitamin C thực sự rất có ích cho sức khỏe cơ thể cũng như sắc đẹp. Bởi vậy mà bạn nên chú ý bổ sung đủ lượng vitamin này mỗi ngày thông qua việc ăn uống hoặc sử dụng thêm thực phẩm chức năng.