Điều trị và phòng ngừa căn bệnh vô sinh nguyên phát

Thu Hiền

09-12-2023

goole news
16

Căn bệnh vô sinh không còn quá xa lạ đối với nhiều người, chúng làm cho các cặp vợ chồng không thể có con dù không sử dụng bất kỳ các biện pháp tránh thai nào. Vậy nguyên nhân của căn bệnh vô sinh nguyên phát này là gì? Biện pháp phòng tránh đối với căn bệnh này là gì? Hãy cùng tìm hiểu ngay sau đây nhé.

Vô sinh nguyên phát là gì

Vô sinh được xem là tình trạng của một đôi vợ chồng không có thai sau khoảng thời gian là 12 tháng bắt đầu chung sống, quan hệ tình dục bình thường, không áp dụng bất cứ những hình thức hay biện pháp tránh thai an toàn nào. Tuy nhiên, với trường hợp nữ giới ở độ tuổi trên 35 tuổi, thời gian không có thai này thường chỉ ở khoảng 6 tháng là đã được xem là vô sinh.

Vô sinh nguyên phát chính là tình trạng vô sinh xảy ra ở các đôi vợ chồng mà người vợ vẫn chưa có thai bất kỳ lần nào. Khi điều trị vô sinh nguyên phát, các bác sĩ dựa vào những nguyên nhân đang xảy ra ở cả hai phái nam và nữ, sau đó mới có thể xem xét và đưa ra những phác đồ điều trị một cách hợp lý.

Vô sinh nguyên phát ngày một gia tăngVô sinh nguyên phát ngày một gia tăng

Nguyên nhân gây nên căn bệnh vô sinh nguyên phát

Đối với nam giới

Nguyên nhân chủ yếu dẫn đến tình trạng vô sinh nam có thể là do số lượng tinh trùng quá ít, những tinh trùng bị dị dạng khá nhiều, tỷ lệ tinh trùng di động thấp hay không có tinh trùng. Những lý do sau đây có thể làm tinh trùng của nam giới kém hay tinh trùng có số lượng khá ít gồm:

  • Những bất thường xảy ra ở tinh hoàn chẳng hạn như viêm tinh hoàn, viêm ống sinh tinh, giãn tĩnh mạch thừng tinh hay có những sự bất thường liên quan đến hormone sinh dục nam.
  • Việc sử dụng một số loại thuốc có thể sẽ gây ra nhiều ảnh hưởng cho chất lượng của tinh trùng có thể kể đến như: các loại thuốc chuyên điều trị các bệnh liên quan đến dạ dày.
  • Những căn bệnh dễ lây lan thông qua con đường tình dùng thường dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng liên quan đến viêm ống dẫn tinh trùng và có thể sẽ gây nên tình trạng tắc hẹp đường dẫn của tinh trùng từ tinh hoàn cho đến túi chứa tinh toàn. 
  • Các bệnh lý như nhiễm trùng đường tiết niệu; viêm mào tinh hoàn do biến chứng quai bị; lao mào tinh hoàn; giãn tĩnh mạch tinh làm tinh trùng có những dị dạng bất thường của các bộ phận như đầu, thân hay đuôi, mắc các loại bên liên quan đến đái tháo đường, huyết áp, giảm ham muốn trong vấn đề tình dục,...
  • Ảnh hưởng của các tia phóng xạ.
  • Nghiện rượu, thuốc lá… những chất kích thích, cũng được xem là có khả năng gây ra đột biến ở tinh trùng.
  • Tâm lý căng thẳng thường xuyên kéo dài, vợ chồng hiện đang có mâu thuẫn dồn nén, khó thể nói ra… cũng có khả năng là nguyên nhân dẫn tới tình trạng vô sinh ở nam giới.
  • Nếu không được phát hiện cũng như chữa trị kịp thời và đúng cách, những bệnh lý liên quan như bệnh gan, bệnh thận, thiếu các tế bào máu hình liềm, bệnh ở cơ quan sinh dục… cũng có khả năng dẫn tới tình trạng vô sinh nam.

Đối với nữ giới

Nguyên nhân xảy ra vô sinh ở nữ thường do bệnh vòi tử cung và phúc mạc (chiếm khoảng 70%), rối loạn phóng noãn (chiếm khoảng 20%) và 10% còn lại là không rõ lý do. Thông thường các nguyên nhân để có thể gây nên căn bệnh vô sinh nguyên phát ở nữ bắt nguồn từ các căn bệnh liên quan đến phụ khoa. Một số nguyên nhân gây ra tình trạng vô sinh nguyên phát khác ở nữ giới gồm:

  • Bệnh viêm nhiễm ở bộ phận vùng chậu: Vùng chậu thường bị viêm do vi khuẩn như lậu, chlamydia…
  • Bệnh liên quan đến buồng trứng đa nang: Hiện tượng buồng trứng có nhiều nang nhỏ, thường xảy ra tình trạng kinh thưa (vài tháng mới có kinh 1 lần) hay tình trạng rối loạn phóng noãn. Đây là một trong các nguyên nhân gây vô sinh.
  • Viêm tắc đường ống dẫn trứng: Ống dẫn trứng nếu bị viêm sẽ để lại sẹo, làm ống dẫn trứng bị tình trạng chít hẹp hay tắc nghẽn, ngăn cản đến sự di chuyển gặp gỡ của trứng và tinh trùng, gây vô sinh. Một trong các nguyên nhân khác khiến cho nữ giới bị tắc ống dẫn trứng là vì không được vệ sinh sạch sẽ trong các chu kỳ kinh nguyệt. Khi tới chu kỳ, âm đạo vẫn đang trong trạng thái mở, tạo điều kiện thuận lợi cho các vi khuẩn có hại dễ dàng thâm nhập vào , gây nên tình trạng viêm nhiễm khi không được vệ sinh đúng cách. Những tình trạng viêm nhiễm bộ phận âm đạo hay cổ tử cung cần phải được điều trị ngay, nếu trì hoãn có thể dẫn đến tình trạng ngược dòng lên vòi trứng và gây ra tắc nghẽn ống dẫn trứng.
  • Chất lượng trứng kém: Trứng không thể nào tự tạo thành hợp tử với tinh trùng.
  • Các bệnh lý liên quan đến tử cung: U xơ tử cung, polyp tử cung…
  • Các bệnh lý khác chẳng hạn như gout, béo phì, đái tháo đường, bệnh thận, bệnh gan, bệnh tuyến giáp…
  • Tác dụng của một số loại thuốc dùng để điều trị.

Có nhiều nguyên nhân gây nên căn bệnh vô sinh nguyên phát Có nhiều nguyên nhân gây nên căn bệnh vô sinh nguyên phát 

Ngoài những nguyên nhân từ bệnh lý, tình trạng sức khỏe và chế độ dinh dưỡng cũng có thể ảnh hưởng tới khả năng sinh sản. Nếu các cặp vợ chồng thường xuyên ăn uống và sử dụng những loại thực phẩm chứa nhiều chất độc hại, hút thuốc lá, uống rượu bia, sử dụng đến các chất kích thích, tiếp xúc nhiều với hóa chất, môi trường ô nhiễm… sẽ gây ra những tác động tiêu cực tới khả năng sinh sản. Tuổi tác cũng ảnh hưởng rất nhiều tới khả năng sinh sản như nữ giới sau 35 tuổi thường sẽ khó có thai hơn với người trẻ tuổi hơn.

Dấu hiệu của vô sinh nguyên phát

Dấu hiệu của vô sinh nguyên phát có nhiều nguyên nhân đối với cả năm và nữ giới. Nên cần chú ý theo dõi sức khoẻ bản thân xem có những dấu hiệu như sau không.

Đối với nam giới

Các dấu hiệu giúp chúng ta nhận biết vô sinh nguyên phát ở nam giới như:

  • Đau khi đã xuất tinh, tinh dịch lẫn máu.
  • Sưng to ngay vùng bìu, căng tròn như hình quả bóng, mềm ở 1 hoặc cả 2 bên.
  • Tinh hoàn sẽ bị xoắn hay không nằm đúng vào vị trí trong bìu.
  • Bộ phận tinh hoàn sẽ bị sưng đỏ lên nguyên nhân chủ yếu do viêm mào tinh hoàn thể năng hay có thể là tinh hoàn bị xoắn lại làm cho máu không thể nào di chuyển đến cung cấp chất dinh dưỡng cho tinh hoàn.
  • Nam giới sẽ bị rối loạn chức năng tình dục.
  • Bị đau dọc bộ phận ống đái hoặc có dịch mủ chảy ra ngay từ miệng sáo (lỗ đái).
  • Nam giới có thể dễ dàng nhận biết những dấu hiệu vô sinh thông quá các triệu chứng toàn thân chẳng hạn như rụng tóc, béo bụng, da khô và trở nên nhăn nheo, ra nhiều mồ hôi, stress nghiêm trọng, luôn cảm thấy tâm trạng đầy lo âu, không yên…

Đối với nữ giới

Vô sinh nguyên phát xảy ra ở nữ giới thường rất khó nhận biết trong các trường hợp không thể xác định được nguyên nhân. Dưới đây chính là các dấu hiệu thường gặp:

  • Rối loạn về kinh nguyệt: Mất kinh, rong kinh thường kéo dài hơn 10 ngày; thống kinh, kinh nguyệt ra quá ít, kinh nguyệt thường chỉ diễn ra trong 2- 3 ngày rồi hết hẳn, kinh nguyệt sẽ có màu đen và vón cục…
  • Cơ thể trở nên mệt mỏi: Nữ giới luôn cảm thấy mệt mỏi, trong tình trạng béo phì hay cơ thể quá gầy yếu, da trở nên xanh xao hay vàng vọt, đau đầu và chóng mặt… Đây dù không phải là dấu hiệu chính của căn bệnh vô sinh, nhưng lại triệu chứng của các bệnh lý có thể ảnh hưởng tới khả năng sinh sản ở nữ giới chẳng hạn như bệnh gan, bệnh thận, bệnh tim mạch, bệnh nội tiết…
  • Quan hệ tình dục đều mà vẫn không có thai: Cả hai vợ chồng không có những biểu hiện gì nêu trên, giao hợp đều đặn 2- 3 lần/ tuần, không áp dụng bất kỳ những biện pháp tránh thai nào trong một thời gian nhưng vẫn không thể có thai.

Cách chẩn đoán vô sinh nguyên phát 

Đối với nam giới

Nam giới sẽ được các bác sĩ thăm khám lâm sàng trước và sau đó sẽ tiến hành thực hiện một số xét nghiệm để có thể tìm ra vấn đề trong quá trình xuất tinh, sản xuất tinh trùng. Những xét nghiệm liên quan đến chẩn đoán vô sinh nguyên phát ở nam giới sẽ bao gồm:

  • Xét nghiệm tinh dịch đồ.
  • Xét nghiệm hormone.
  • Siêu âm bìu.
  • Xét nghiệm các vấn đề dự đoán có thể liên quan tới di truyền.
  • Sinh thiết tinh hoàn (trong trường hợp đã dùng biện pháp thăm dò khác nhưng không tìm được tinh trùng)

Đối với nữ giới

Bác sĩ thường sẽ khám lâm sàng, tiến hành một số xét nghiệm để có thể tìm ra được những vấn đề trong quá trình rụng trứng. Những xét nghiệm này thường sẽ giúp chẩn đoán được tình trạng vô sinh nguyên phát ở nữ giới gồm:

  • Chụp buồng trứng tử cung.
  • Kiểm tra lại một số khả năng dự trữ của buồng trứng.
  • Xét nghiệm hormone.
  • Kiểm tra sự rụng trứng.
  • Siêu âm vùng chậu.

Điều trị vô sinh nguyên phát

Thay đổi lối sống giúp điều trị vô sinh nguyên phát Thay đổi lối sống giúp điều trị vô sinh nguyên phát 

Nguyên tắc để điều trị căn bệnh vô sinh nguyên phát chính là dựa vào nguyên nhân gây bệnh. Đây là cơ sở để các bác sĩ có thể dựa vào chúng để đưa ra phác đồ điều trị phù hợp nhất cho tình trạng của bệnh nhân. Những phương pháp để điều trị vô sinh nguyên phát sẽ dựa theo nguyên nhân gây bệnh gồm:

Thay đổi lối sống

Các đôi vợ chồng có thể kiểm soát được tình trạng vô sinh nguyên phát thông qua việc thay đổi một số thói quen sinh hoạt của mình. Hai bạn cũng nên hạn chế nạp các món ăn có nhiều dầu mỡ, tập thể dục một cách đều đặn, cải thiện cân nặng của bản thân (khi quá gầy hoặc béo phì), không được hút thuốc lá, không uống rượu bia, ưu tiên bổ sung thêm những thực phẩm có lợi cho sức khỏe nhằm cải thiện được chất lượng tinh trùng, không ảnh hưởng đến sự rụng trứng và chu kỳ kinh nguyệt.

Sử dụng thuốc

Các trường hợp vô sinh nguyên phát do bệnh lý thường sẽ được các bác sĩ chỉ định dùng thuốc hay phẫu thuật tùy theo tình trạng của bệnh. Những thuốc được sử dụng để điều trị vô sinh nguyên phát theo nguyên nhân bao gồm:

  • Thuốc giúp thụ thai để có thể kích thích sự rụng trứng dành cho nữ giới vô sinh do quá trình rối loạn rụng trứng.
  • Thuốc điều trị các vấn đề ảnh hưởng tới khả năng sinh sản nam giới như mất cân bằng hormone, rối loạn cương dương, …
  • Thuốc chống oxy hóa hay các loại thuốc đặc trị nhằm nâng cao được chất lượng của tinh trùng.
  • Thuốc kháng sinh được sử dụng để điều trị tình trạng viêm, tiêu diệt các loại vi khuẩn, tạo nhiều điều kiện cho tinh trùng được khỏe mạnh, di chuyển dễ dàng hơn.

Phẫu thuật

Bác sĩ thường sẽ đưa ra cho bạn một số chỉ định người bệnh phẫu thuật trong một số trường hợp như:

  • Nam giới: Phẫu thuật để điều trị tình trạng tắc nghẽn ống dẫn tinh, phẫu thuật giãn tĩnh mạch ngay ở tinh hoàn…
  • Nữ giới: Phẫu thuật để giải quyết những vấn đề liên quan đến bộ phận tử cung chẳng hạn như polyp nội mạc tử cung, mô sẹo bên trong tử cung, vách ngăn tử cung…

Các phương pháp hỗ trợ sinh sản

Trong các trường hợp đã áp dụng những phương pháp sử dụng thuốc, phẫu thuật, thay đổi lối sống… nhưng vẫn không có kết quả, bác sĩ có thể khuyến khích các cặp vợ chồng tìm tới những phương pháp có thể hỗ trợ sinh sản bao gồm:

  • Thụ tinh trong ống nghiệm IVF: Với phương pháp này, thay vì tinh trùng và trứng có thể kết hợp với nhau trong vòi tử cung của nữ giới sẽ được kết hợp trong ống nghiệm. Sau khi phôi thai đã được hình thành thành công sẽ được chuyển lại vào trong buồng tử cung để phôi được làm tổ và phát triển thành thai nhi.
  • Tiêm tinh trùng vào bào tương noãn (ICSI): Một tinh trùng chất lượng tốt được chọn để tiêm trực tiếp vào noãn, sẽ giúp làm tăng khả năng thụ tinh. Sau khi đã được thụ tinh thành công, phôi sẽ dần được nuôi cấy tới ngày thứ 3 hay ngày thứ 5 rồi sẽ được chuyển vào buồng tử cung của nữ giới để chúng làm tổ và phát triển dần thành thai nhi.
  • Hỗ trợ phôi thoát màng (AH): Đây là phương pháp làm mỏng hay mở lớp màng ngoài của phôi, làm tăng khả năng bám dính của phôi vào niêm mạc tử cung, qua đó làm tăng khả năng làm tổ của phôi.
  • Chuyển phôi giai đoạn phôi nang (phôi ngày 5): Chuyển phôi giai đoạn phôi nang (ngày thứ 5 sau ngày chọc hút trứng), giúp tăng khả năng làm tổ, tăng tỷ lệ có thai cũng như hạn chế được một số nguy cơ đa thai do số lượng phôi vẫn cần được chuyển ít hơn so với số lượng phôi chuyển trong ngày 2 hay 3.
  • Phương pháp trưởng thành noãn ngay bên trong ống nghiệm: Sau khi đã chọc hút noãn, các noãn nào chưa trưởng thành vẫn có thể được nuôi cấy trực tiếp trong phòng lab thụ tinh ống nghiệm trong khoảng thời gian từ 24 – 48 giờ nhằm đạt tới được một trạng thái trưởng thành. Chỉ các noãn trưởng thành mới có khả năng thụ tinh cùng với tinh trùng và phát triển trở thành phôi thai.
  • Bơm tinh trùng trực tiếp vào bộ phận tử cung (IUI): Đây cũng chính là phương pháp tinh trùng sẽ được lọc rửa, chọn lọc những loại tinh trùng khỏe mạnh để bơm trực tiếp vào tử cung của nữ giới nhằm tăng thêm khả năng thụ thai.
  • Lấy tinh trùng bằng cách sử dụng thủ thuật trong trường hợp vô sinh ở nam giới.
  • Cho nhận noãn, tinh trùng, phôi…
  • Trữ lạnh phôi, tinh trùng, noãn…

Phòng ngừa vô sinh nguyên phát

Duy trì được đời sống vợ chồng an toàn

Vệ sinh sạch sẽ trước và sau khi cả hai giao hợp, tránh được tình trạng bị viêm nhiễm. Các đôi vợ chồng cũng nên có một chế độ giao hợp đều đặn 2 – 3 lần/ tuần. Chú ý nên giữ được một tâm trạng thật vui vẻ, nhịp nhàng khi quan hệ tình dục để tăng xúc cảm cho đối phương.

Lối sống sinh hoạt khoa học, lành mạnh 

Các đôi vợ chồng không nên sử dụng quá nhiều các chất kích thích chẳng hạn như rượu bia vì rất dễ gây nên tình trạng rối loạn cương dương, giảm tình trạng ham muốn. Ngoài ra, bạn cũng nên thường xuyên vận động cơ thể để có được thể lực thật khỏe mạnh, giúp cải thiện được đời sống tình dục giữa hai vợ chồng.

Bổ sung đầy đủ các dưỡng chất có lợi cho sức khỏe cũng như sinh lý

  • Hải sản: Trong nhiều loại hải sản thường có chứa rất nhiều kẽm, giúp tăng khả năng ham muốn và sức bền khi cả hai quan hệ tình dục. Đặc biệt chính là các món ăn đã được chế biến từ hàu, rất tốt cho cả quá trình sản xuất các “tinh binh” khỏe mạnh.
  • Rau củ: Súp lơ, rau đều thuộc họ hành, dâu tây, việt quất… nên được bổ sung đầy đủ vào những bữa hằng ngày nhằm thúc đẩy các nội tiết tố, đảm bảo được chất lượng tinh trùng.

Cần tránh tiếp xúc với môi trường độc hại, ảnh hưởng đến sức khoẻ:

  • Hạn chế tối đa với việc tiếp xúc với môi trường độc hại
  • Hóa chất, ô nhiễm, các bức xạ… đều là các nguyên nhân dẫn tới tình trạng vô sinh nguyên phát cho cả nam và nữ giới. Vì thế, bạn cũng nên sử dụng một số đồ bảo hộ khi làm việc trong những môi trường, khu vực luôn có tính độc hại cao.

Thăm khám sức khỏe định kỳ

Các đôi vợ chồng nên thường xuyên đi khám sức khỏe thật định kỳ để được các bác sĩ có thể kịp thời can thiệp khi có những phát sinh các vấn đề nghiêm trọng liên quan đến vấn đề sinh sản. Đồng thời, hai bạn cũng cần đảm bảo bản thân tuân thủ theo đúng những chỉ định của bác sĩ nhằm thúc đẩy quá trình chữa trị và phòng tránh tối ưu khả năng vô sinh.

Kết luận

Qua những thông tin mà Bệnh viện đa khoa Phương Đông vừa cung cấp có thể giúp cho các bạn có thêm những thông tin về cách thức điều trị và phòng ngừa căn bệnh vô sinh nguyên phát ở cả nữ và nam. Khi phát hiện ra những dấu hiệu bất thường hãy đến ngay các phòng khám gần nhất để bác sĩ có thể kiểm tra và đưa ra những phương pháp điều trị cho phù hợp.

BỆNH VIỆN ĐA KHOA PHƯƠNG ĐÔNG

Địa chỉ: Số 9, Phố Viên, Cổ Nhuế 2, Bắc Từ Liêm, Hà Nội
Tổng đài tư vấn: 19001806
Website: https://benhvienphuongdong.vn

 

Lưu ý: Thông tin trong bài viết chỉ mang tính chất tham khảo, vui lòng liên hệ với Bác sĩ, Dược sĩ hoặc chuyên viên y tế để được tư vấn cụ thể.

 
365

Bài viết hữu ích?

Đăng ký nhận tư vấn

Vui lòng để lại thông tin và nhu cầu của Quý khách để được nhận tư vấn

19001806 Đặt lịch khám