Vô sinh: Nguyên nhân, cách nhận biết và điều trị

Vô sinh là gì?

Vô sinh là tình trạng mất khả năng sinh sản ở các đôi vợ chồng muốn có con. Đây cũng là thuật ngữ để chỉ nữ giới có thể thụ thai nhưng vì một số nguyên nhân mà không có khả năng mang thai cho đến khi sinh.

Nguyên nhân vô sinh có thể do môi trường, tuổi tác, lối sống hoặc do bệnh lý ở cả nam và nữ. Trước đây vô sinh được coi là căn bệnh vô phương cứu chữa nhưng ngày nay y học phát triển, phương pháp hỗ trợ sinh sản ra đời đã giúp mang lại “phép màu” cho nhiều cặp đôi vẫn mải miết đi tìm con.

Vô sinh có thể do môi trường, tuổi tác hoặc bệnh lý.

Phân loại vô sinh

Vô sinh được chia thành 2 dạng bao gồm:

Vô sinh nguyên phát 

Là tình trạng những cặp đôi quan hệ vợ chồng đều đặn từ 6 tháng đến 1 năm nhưng người vợ chưa từng mang thai lần nào. Việc điều trị cần được thực hiện sớm, kịp thời với phương pháp cụ thể sau khi được bác sĩ thăm khám và tư vấn.

Vô sinh thứ phát 

Là tình trạng những cặp vợ chồng đã từng mang thai (bao gồm cả những lần sảy thai) hoặc sinh con nhưng sau đó không thể có thai lần nữa. Chính vì đã từng có thai, có con nên nhiều cặp đôi chủ quan không đi khám dẫn đến vô sinh trong thời gian dài việc điều trị trở nên khó khăn hơn.

Những nguyên nhân gây ra vô sinh 

Ngày nay lối sống không lành mạnh, lười vận động, đồ ăn thức uống có nhiều chất bảo quản hoặc tồn dư thuốc bảo vệ thực vật cùng với các bệnh lý về đường sinh sản là những nguyên nhân gây vô sinh.

Đối với nam 

• Tại sao bị vô sinh nam, tình trạng này là do những vấn đề trong quá trình xuất tinh, rối loạn cương dương, xuất tinh sớm, xuất tinh ngược dòng.
• Mắc các bệnh lý như xơ nang, tinh hoàn ẩn hoặc bị xoắn thừng tinh.
• Chất lượng tinh trùng và số lượng tinh bình có vấn đề như: ít tinh trùng, dị dạng, bất thường, di chuyển tiến tới chậm,...
• Mắc một số bệnh nam khoa như: viêm bao quy đầu, viêm tuyến tiền liệt, viêm tinh hoàn,...
• Có bất thường trong chức năng sản xuất tinh trùng: có thể do nam giới đã từng bị chấn thương hay giải phẫu vùng bẹn, tinh hoàn, các dị tật di truyền khác,...
• Tinh trùng bị giảm do lối sống không lành mạnh, uống nhiều rượu bia, hút thuốc lá.
• Nam giới tiếp xúc nhiều với hoá chất độc hại như thuốc trừ sâu, bức xạ,...
• Thói quen xấu như mặc quần lót bó sát thường xuyên cũng có thể ảnh hưởng tới “cậu nhỏ” và chất lượng, số lượng tinh trùng.
• Quan hệ tình dục không an toàn, mắc một số bệnh lây truyền nguy hiểm.
• Căng thẳng, stress khiến rối loạn nội tiết tố nam.

Tinh trùng bất thường về lượng và chất cũng có thể gây vô sinh.

Đối với nữ

Vô sinh nữ thường bắt nguồn từ những lý do như:

• Bất thường phóng noãn: không phóng noãn hoặc phóng noãn không đều.
• Nguyên nhân xảy ra tại vòi tử cung: Bị bệnh gây tổn thương vòi tử cung như viêm nhiễm, bệnh lây qua đường quan hệ tình dục, có tiền sử phẫu thuật vùng chậu và vòi tử cung, tắc vòi tử cung, lạc nội mạc tử cung, bất thường bẩm sinh ở vòi tử cung hoặc do triệt sản nữ.
• Tại tử cung: ít chất nhầy hoặc chất nhầy quá đặc ngăn cản tinh trùng tiếp cận, nữ giới có kháng thể kháng tinh trùng, do các thủ thuật như khoét chóp, đốt điện làm tổn thương tại cổ tử cung, do cổ tử cung ngắn,...
• Khoảng 10% trường hợp vô sinh không rõ nguyên nhân.

Yếu tố làm tăng nguy cơ vô sinh ở cả nam và nữ

• Tuổi tác: Ở cả nam và nữ tuổi càng cao thì khả năng sinh sản sẽ suy giảm, nội tiết tố giảm, hormone sinh dục giảm gây ra nguy cơ vô sinh cao.
• Thừa cân, béo phì: Nhất là ở nam giới nếu béo phì chất lượng và số lượng tinh trùng sẽ bị ảnh hưởng xấu.
• Ăn uống, sinh hoạt không lành mạnh, thường xuyên thức khuya, không thăm khám sức khỏe sinh sản định kỳ để kịp thời phát hiện bệnh và điều trị.

Dấu hiệu nhận biết vô sinh

Các dấu hiệu của vô sinh thường liên quan đến chu kỳ kinh nguyệt ở nữ, ở nam giới là chất lượng số lượng tinh trùng hoặc vấn đề nội tiết tố hoặc bất thường ở cơ quan sinh sản của cả 2, cụ thể như sau:

Triệu chứng vô sinh ở nam

• Bất thường tinh dịch, tinh trùng như tinh dịch có lẫn máu, tinh dịch đặc, loãng trong như nước hoặc có màu lạ.
• Suy giảm khả năng sản xuất tinh trùng.
• Biểu hiện viêm nhiễm như bìu bị căng, sưng tấy và đau.
• Rối loạn chức năng tình dục, giảm ham muốn, xuất tinh sớm,...
• Dương vật có dịch bất thường, chảy mủ có màu xanh hay vàng.
• Rụng tóc nhiều, béo phì, da khô và nhăn nheo, khô,...

Vô sinh nam thường không có biểu hiện rõ ràng. Một số trường hợp vô sinh nhưng vẫn sinh hoạt tình dục bình thường, vẫn xuất tinh và có ham muốn. Hơn nữa, vấn đề bất thường tinh trùng lại không thể thể nhận biết được bằng mắt thường. Vì thế, nếu có dấu hiệu trên bạn nên đi khám để xác định xem có vô sinh hiếm muộn hay không.

Dấu hiệu vô sinh ở nam giới như đau viêm, sưng tấy bất thường ở cơ quan sinh dục.

Triệu chứng vô sinh ở phụ nữ

• Nữ giới đã cố gắng mang thai trong vòng 6 tháng đến 1 năm mà không thành công.
• Nữ giới trên 35 tuổi.
• Chu kỳ kinh nguyệt không đều, rối loạn, lượng máu kinh ít hoặc vô kinh.
• Sảy thai nhiều lần, từ 2 lần trở lên.
• Được chẩn đoán mắc lạc nội mạc tử cung, viêm vùng chậu,...
• Có dấu hiệu bất thường về hormone như lông mọc nhiều nhanh chóng, da nổi nhiều mụn, tóc mỏng hơn, suy giảm ham muốn tình dục,...

Những dấu hiệu bị vô sinh thường không rõ ràng, vì vậy chỉ cần quan hệ thường xuyên không dùng biện pháp tránh thai trong vòng 1 năm mà không có bầu rất có thể bạn bị vô sinh hiếm muộn cần đi khám ngay.

Cách điều trị vô sinh

Vô sinh có chữa được không? Câu trả lời vô sinh có thể chữa được, bạn vẫn có thể có cơ hội làm cha mẹ nếu đi khám sớm và áp dụng đúng phương pháp bác sĩ tư vấn và chỉ định. Đặc biệt việc thăm khám cần thực hiện ở cả 2 vợ chồng để tìm chính xác nguyên nhân và hướng điều trị.

Khám vô sinh hiếm muộn bác sĩ sẽ thực hiện khám và chỉ định các xét nghiệm như xét nghiệm máu, nước tiểu, khám phụ khoa, chụp tử cung – vòi trứng ở người vợ hoặc tinh dịch đồ ở người chồng. Sau đó bác sĩ sẽ tư vấn cách chữa như:

• Điều trị nội khoa hoặc can thiệp phẫu thuật nếu như bị các bệnh lý như tinh hoàn lạc chỗ, tắc vòi trứng,...
• Phương pháp hỗ trợ: bơm tinh trùng vào buồng tử cung IUI, lấy tinh trùng của người chồng rồi tiến hành chọn lọc để bơm trực tiếp vào buồng tử cung người vợ.
• Phương pháp IVF thụ tinh giữa trứng và tinh trùng trong phòng thí nghiệm hiện đại và đạt chuẩn về nhiệt độ, môi trường, độ ẩm,...

Đây đều là những cách hiện đại nhất hiện nay để chữa vô sinh hiếm muộn, bạn có thể nhận quy trình, các bước điều trị IUI và IVF tại bệnh viện Phương Đông bằng cách đăng ký thông tin tại phần Đặt lịch khám hoặc gọi số hotline 19001806.

Có thể quá trình điều trị vô sinh thành công ngay từ lần đầu tiên nhưng cũng có người phải mất cả hành trình dài với nhiều công sức và chi phí. Vì vậy, điều quan trọng nhất là bạn phải tin tưởng vào bác sĩ và lạc quan trên hành trình tìm con.

IVF Phương Đông đã điều trị vô sinh thành công, mang con yêu đến với nhiều cặp đôi.

Cách phòng tránh vô sinh 

Để hạn chế nguy cơ bị vô sinh, các cặp đôi cần thực hiện quan hệ tình dục an toàn, chung thuỷ 1 vợ 1 chồng, thường xuyên đi khám sức khỏe sinh sản định kỳ 1-2 lần/năm, cân bằng chế độ dinh dưỡng, bổ sung đủ chất, thường xuyên vận động tập luyện thể thao, nghỉ ngơi và tránh stress căng thẳng quá mức. 

Bên cạnh đó, để phòng tránh vô sinh, nam giới nên hạn chế uống rượu bia và không hút thuốc lá, nữ giới không nạo phá thai một cách bừa bãi,... đi khám ngay nếu thấy có bất thường ở cơ quan sinh sản.