Xét nghiệm chức năng gan và những vấn đề cần biết

Nguyễn Thị Vân Anh

19-08-2022

goole news
16

Hiện tại có nhiều phương pháp xét nghiệm chức năng gan đề hỗ trợ xác định sức khỏe của bộ phận gan trong cơ thể nhờ vào nồng độ đo protein, men gan và bilirubin trong máu. Bài viết dưới đây của chúng tôi sẽ cho bạn biết một số thông tin chi tiết về các chỉ số xét nghiệm và cách đọc kết quả.

Xét nghiệm chức năng gan để làm gì?

Khi thực hiện các xét nghiệm kiểm tra tình trạng chức năng gan, bạn sẽ thực hiện đo các thông số nồng độ protein, men gan và bilirubin trong máu. Đây là những xét nghiệm đo nồng độ protein và enzyme có trong máu của người cần xét nghiệm. Thường xuyên xét nghiệm chức năng gan giúp bạn kiểm tra và phát hiện các tổn thương gan sớm nhất. Hãy thực hiện xét nghiệm các chức năng gan thường nếu gặp phải các trường hợp sau:

  • Triệu chứng nhiễm trùng gan nặng như: viêm gan B, viêm gan C.
  • Lên phát đồ theo dõi ảnh hưởng của một số loại thuốc đến gan.
  • Có tiền sử bệnh gan, xét nghiệm để theo dõi và điều chỉnh phương pháp trị liệu.
  • Bệnh nhân mắc phải các triệu chứng rối loạn gan
  • Uống nhiều rượu, bia.
  • Kiểm tra các bệnh liên quan đến túi mật.

Gan được xem là một bộ phận thực hiện nhiều chức năng quan trọng trong cơ thể như thải độc, tổng hợp protein và sinh ra các enzym hỗ trợ việc tiêu hóa thức ăn. Do đó, việc thường xuyên kiểm tra chức năng gan là vô cùng cần thiết. Việc xét nghiệm chức năng gan sẽ giúp bác sĩ đưa ra chẩn đoán bệnh chính xác hơn và lên phác đồ điều trị bệnh kịp thời, hiệu quả.

Xét nghiệm chức năng gan sẽ giúp bác sĩ đưa ra chẩn đoán bệnh chính xácXét nghiệm chức năng gan sẽ giúp bác sĩ đưa ra chẩn đoán bệnh chính xác

Tại sao cần phải thực hiện xét nghiệm chức năng gan?

Xét nghiệm chức năng gan là việc đo các thông số về gan như chỉ số protein, men gan và bilirubin trong máu, giúp đánh giá tình trạng sức khỏe của gan. Việc xét nghiệm định kỳ chức năng gan mang đến nhiều lợi ích cho người bệnh, cụ thể như:

  • Dễ dàng theo dõi và kiểm soát mức độ tổn thương của gan.
  • Phát hiện sớm nguyên nhân gây ra rối loạn chức năng gan, định hướng điều trị chuyên sâu.
  • Chẩn đoán những bệnh lý tiềm ẩn như ung thư gan, xơ gan,…
  • Giúp bác sĩ theo dõi mức độ hiệu quả của phác đồ để điều trị và áp dụng cho người bệnh.
  • Giúp phát hiện bệnh sớm nhất để đưa ra phương pháp điều trị hiệu quả.

Việc xét nghiệm gan có thể hỗ trợ người bệnh nhiều lợi ích về vấn đề chẩn đoán mức độ sức khỏe của gan thông qua nhiều giai đoạn. Hiện tại, có rất nhiều phương pháp để hỗ trợ cho người bệnh  kiểm tra cụ thể và chính xác nhất về chức năng gan hiện nay.

Các đối tượng cần phải xét nghiệm gan

Có rất nhiều đối tượng được chỉ định xét nghiệm về các chức năng gan để nhận định được tình trạng gan, điều này cho thấy gan có đang bình thường hay có vấn đề về sức khỏe. Điều này sẽ hỗ trợ khẳng định một số bệnh trong quá trình khám bệnh của nhiều người. Các đối tượng được chỉ định xét nghiệm khi có một số dấu hiệu mang tính lâm sàng, đồng thời gợi ý về một số tình trạng bị rối loạn các chức năng gan như cụ thể như:

  • Tiền sử người nhà có bệnh gan.
  • Người bị béo phì.
  • Người có tình trạng bị tăng lipid máu.
  • Người bị đái tháo đường.
  • Những người có các yếu tố về nguy cơ viêm gan virus như quan hệ tình dục không an toàn nhiều lần, người tiêm chích ma túy hoặc truyền máu.

Các xét nghiệm chức năng gan có thể được chỉ định khi thực hiện đánh giá các vấn đề tổng thể của một người bệnh bị suy nhược. Thông thường trong trường hợp người bệnh bị sụt cân một cách đột ngột, người có nghi ngờ ung thư, xơ gan và một số bệnh nhân bị nghiện rượu. Việc xét nghiệm gGT có một số độ đặc hiệu không khả quan nhưng việc thể hiện nồng độ bạn đầu của chất enzym sẽ theo dõi được sự thay đổi trên bệnh nhân bị nghiện rượu. Chỉ số mức độ đánh giá ở mức độ tiêu thụ rượu của bệnh nhân này.

Xét nghiệm gan được chỉ định để đánh giá sức khỏe tổng thể người bệnh  Xét nghiệm gan được chỉ định để đánh giá sức khỏe tổng thể người bệnh  

Một số xét nghiệm chức năng gan cần thiết phổ biến

Hiện tại có rất nhiều phương pháp để hỗ trợ xét nghiệm cho chức năng gan như: xét nghiệm ung thư gan, xét nghiệm viêm gan, xét nghiệm xơ gan, … Để hỗ trợ việc xét nghiệm một cách khoa học và phù hợp nhất, các xét nghiệm chức năng gan thường được chia thành nhóm, cụ thể như:

  • Nhóm xét nghiệm đánh giá tình trạng hoại tử của gan.
  • Nhóm xét nghiệm khảo sát chức năng hỗ trợ bài tiết và khử độc.
  • Nhóm xét nghiệm khảo sát chức năng gan tổng hợp.

Có rất nhiều phương pháp để hỗ trợ xét nghiệm cho chức năng ganCó rất nhiều phương pháp để hỗ trợ xét nghiệm cho chức năng gan

Để tìm hiểu cụ thể những thông tin liên quan đến nhóm xét nghiệm này như thế nào? Chúng ta cùng tìm hiểu một cách cụ thể nhất theo từng nhóm, điều này thể hiện được nhiều vấn đề cụ thể trong quá trình xét nghiệm của người bệnh hiện nay. Các nhóm xét nghiệm cụ thể sẽ đánh giá một tình trạng và mức độ khác nhau của gan. Vì vậy, mỗi nhóm sẽ được thể hiện cụ thể như:

Nhóm xét nghiệm đánh giá biểu hiện hoại tử của tế bào gan

Xét nghiệm chức năng gan ở nhóm đánh giá tình trạng hoại tử của tế bào gan, các xét nghiệm này sẽ nhằm vào nhóm tế bào có tên là AST. Các tế bào này thường xuất hiện nhiều ở cơ tim và cơ vân, AST ở người bình thường dưới 40 UI/L. Bên cạnh AST, các xét nghiệm còn hướng đến nhóm tế bào ALT, các tế bào này thường xuất hiện nhiều ở bào tương của tế bào gan, AST ở người bình thường thường dưới 40 UI/L.

Đánh giá tình trạng hoại tử của tế bào gan bằng các xét nghiệmĐánh giá tình trạng hoại tử của tế bào gan bằng các xét nghiệm

Nếu như các chỉ số về nhóm tế bào trên cao hoặc thấp hơn mức bình thường, bên cạnh các bệnh về gan bạn còn cần phải lưu ý nhóm bệnh sau: nhồi máu cơ tim, viêm cơ, tăng urê máu, cường giáp hoặc nhược giáp,... Đây là một số nhóm bệnh có nguy cơ gây nên tình trạng gan yếu, sức khỏe gan không được bình thường. Cần phải kiểm tra một cách cụ thể và khoa học nhất. Các chỉ số về men gan cụ thể như sau:

  • Men gan tăng cao báo hiệu các căn bệnh như viêm gan virus cấp tính, mãn tính, tổn thương gan do hút thuốc lá kéo dài.
  • Men gan tăng vừa thường hay gặp trong trường hợp các bệnh nhân uống rượu nhiều và các loại rượu có nồng độ cồn cao sẽ khiến men gan tăng gấp 2 đến 10 lần so với bình thường.
  • Men gan tăng nhẹ thường gặp trong các trường hợp viêm gan virus cấp như xơ gan, viêm gan mạn tính, gan nhiễm mỡ. 

Nhóm xét nghiệm khảo sát chức năng về bài tiết và khử độc

Đây là xét nghiệm cần thiết và phổ biến nhất mỗi khi bạn gặp những vấn đề về gan, xét nghiệm này tập trung chủ yếu vào nhóm tế bào là Bilirubin huyết thanh. Bilirubin là sản phẩm chuyển hóa của hemoglobin và các enzym có chứa hemoglobin. Ở những người bình thường, chỉ số sẽ biểu hiện như sau: bilirubin toàn phần: 0,8–1,2 mg/dL, bilirubin GT 0,6 – 0,8 mg/dL, bilirubin TT 0,2 – 0,4 mg/dL. 

Xét nghiệm cần thiết và phổ biến nhất mỗi khi bạn gặp những vấn đề về ganXét nghiệm cần thiết và phổ biến nhất mỗi khi bạn gặp những vấn đề về gan

Việc gia tăng trong den sẽ liên quan đến các bệnh về gan mật ví dụ như ứng mực tăng bài tiết trong gan hoặc ngoài gan. Cụ thể như:

  • Bilirubin niệu - Nếu như trên phiếu xét nghiệm có xuất hiện thì bạn chắc chắn đã mắc các bệnh liên quan đến gan. Biểu hiện rõ rệt nhất khi xuất hiện chính là vàng da, vàng mắt.
  • Urobilinogen - Thông thường chỉ số Urobilinogen sẽ được giữ vào khoảng 0,2 - 1,2 đơn vị . Nếu như chỉ số này không xuất hiện có nghĩa là bạn đã bị tắc mật hoàn toàn. Ngược lại nếu như Urobilinogen tăng trong nước tiểu có nghĩa là bạn gặp trường hợp phán quyết xuất huyết tiêu hóa và các bệnh lý về gan.
  • Amoniac máu (NH3) -Thông thường Amoniac được chuyển hóa từ protein trong cơ thể và vi khuẩn sống ở đại tràng. Gan là một bộ phận quan trọng nhất thải chất độc từ Amoniac bằng cách chuyển thành urê để thải qua thận.
  • Chỉ số NH3 trong máu người dao động từ 5-69 mg/dL. Chỉ số này sẽ tăng trong một số trường hợp mắc bệnh gan cấp tính và mãn tính. 

Nhóm xét nghiệm chức năng gan tổng hợp

Thông thường, các xét nghiệm thuộc nhóm xét nghiệm chức năng tổng hợp sẽ đo lường các chỉ số về protein huyết tương được tổng hợp từ gan. Các đo lường này sẽ đánh giá nhiều vấn đề liên quan đến gan một cách cụ thể nhất của người bệnh trong quá trình xét nghiệm về các chức năng liên quan đến gan. Đây là một trong những các thành phần bên trong gan, các chất xét nghiệm cụ thể như:

  • Albumin huyết thanh - Gan được xem là nơi duy nhất tổng hợp albumin cho cơ thể. Albumin có tác dụng quan trọng trong việc duy trì áp lực ở các thành mạch và cũng là một chất chuyên vận chuyển, đưa các dưỡng chất lưu thông trong máu. Chỉ số Albumin ở người bình thường dao động từ 35 -55 g/L. Khi bệnh nhân mắc các bệnh gan mãn tính như xơ gan, ung thư gan lượng albumin máu sẽ giảm đáng kể.
  • Globulin huyết thanh - Globulin tồn tại ở nhiều nơi trong cơ thể, giữ vai trò quan trọng trong việc vận chuyển các chất lưu thông trong máu đặc biệt là các kháng thể tăng cường hệ miễn dịch cho cơ thể. Chỉ số Globulin ở người bình thường dao động từ 20 – 35 g/L.

Xét nghiệm chức năng tổng hợp sẽ đo lường các chỉ số về proteinXét nghiệm chức năng tổng hợp sẽ đo lường các chỉ số về protein

Các chỉ số Globulin tăng cao bất thường là dấu hiệu chính xác nhất báo hiệu các bệnh về gan, đặc biệt là xơ gan. Vì vậy, việc xét nghiệm ở nhóm này là một phần quan trọng để khẳng định các bệnh liên quan đến gan. Đặc biệt hơn, nhờ có chỉ số xét nghiệm này, người bệnh sẽ yên tâm hơn nếu gan đang ở trạng thái bình thường, không có dấu hiệu của bệnh.

Một số xét nghiệm liên quan đến gan khác

Khi thực hiện xét nghiệm, ngoài những nhóm xác định đo lường chính trong việc kiểm tra chức năng gan còn có một số xét nghiệm khác để kiểm tra khảo sát trước khi thực hiện các loại tiểu phẫu, phẫu thuật cắt, ghép… hoặc nghiên cứu. Các xét nghiệm liên quan đến gan khác cụ thể như sau:

  • Đo thành phần thanh lọc BSP (bromo sulfone phtalein).
  • Đo thành phần thanh lọc indocyanine green.
  • Đo thành phần thanh lọc antipyrine.
  • Test hô hấp hơi thở aminopyrine.
  • Đo thành phần thanh lọc caffeine.
  • Đo độ thải trừ glucose.

Xét nghiệm hỗ trợ nhận định các thông tin sơ bộ và liên đới với ganXét nghiệm hỗ trợ nhận định các thông tin sơ bộ và liên đới với gan

Một số xét nghiệm liên quan sẽ hỗ trợ nhận định các thông tin sơ bộ và liên đới với gan để phán đoán cụ thể cho bệnh nhân. Từ đó, sẽ áp dụng và đưa ra những phương án cụ thể, phù hợp nhất cho từng bệnh nhân cần điều trị. Các xét nghiệm này đối với bệnh nhân bình thường thì không cần thiết, tuy nhiên với những bệnh nhân cần có sự can thiệp của bác sĩ thì lại vô cùng quan trọng.

Người bệnh cần chú ý đến các vấn đề về sức khỏe gan, xét nghiệm định kỳ các chức năng gan khi cần thiết. Việc này đảm bảo sức khỏe cần thiết cho người bệnh để phát hiện được nguy cơ trong bệnh của gan ở thời kỳ đầu hoặc mới chớm bệnh. Sau khi phát hiện kịp thời sẽ được đưa ra những phác đồ điều trị, phương án điều trị phù hợp nhất theo từng bệnh nhân riêng biệt.

Mọi trường hợp xét nghiệm này không phải là cơ sở chính để xác định các bệnh về gan. Thông thường, các xét nghiệm thuộc nhóm xét nghiệm chức năng gan tổng hợp sẽ đo lường các chỉ số cụ thể. Kết hợp với nhiều dạng chẩn đoán khác nhau mới có thể đưa ra nhận định cụ thể về chứng bệnh gan cụ thể cho người bệnh. Đây là một trong những nhóm xét nghiệm cần thiết khi có các nghi ngờ về vấn đề liên quan đến chức năng gan.

Nhóm xét nghiệm chức năng gan tổng hợp sẽ đo lường các chỉ số cụ thểNhóm xét nghiệm chức năng gan tổng hợp sẽ đo lường các chỉ số cụ thể

Một số lưu ý trước khi thực hiện xét nghiệm chức năng gan

Trước khi thực hiện việc xét nghiệm chức năng gan, bên cạnh việc chọn một bệnh viện uy tín, chất lượng cao với đội ngũ y bác sĩ chuyên ngành. Bạn còn phải lưu ý một số vấn đề quan trọng dưới đây trước khi thực hiện việc xét nghiệm các chức năng gan, bên cạnh việc chọn một bệnh viện uy tín, chất lượng cao và với đội ngũ y bác sĩ chuyên ngành. Bạn lưu ý một số vấn đề quan trọng dưới đây để đảm bảo kết quả xét nghiệm chính xác nhất.

  • Nên lựa chọn thực hiện xét nghiệm các chức năng gan vào buổi sáng.
  • Bạn cần nghiêm túc nhịn ăn ít nhất là sáu tiếng trước khi làm các xét nghiệm bởi các chất có trong thức ăn sẽ làm thay đổi các chỉ số men gan dẫn đến kết quả xét nghiệm bị sai lệch. 
  • Trước khi xét nghiệm, bạn không nên sử dụng các loại thức uống có cồn, nước ngọt có ga, trà sữa, sữa, các loại thức uống có nồng độ đường hoặc cồn cao ít nhất 6 giờ trước khi làm xét nghiệm.
  • Báo với bác sĩ điều trị về những loại thuốc bạn đang sử dụng và phát đồ trước đó để nhận được sự tư vấn tốt nhất từ bác sĩ.

Các lưu ý này sẽ giúp cho những người bệnh có một kết quả chính xác hơn trong quá trình xét nghiệm về gan hoặc viêm gan khi cần thiết. Việc xét nghiệm gan cũng cần phải có một số lưu ý để từ đó các bác sĩ sẽ chẩn đoán một cách chính xác hơn. Người bệnh sẽ có những thông tin hiệu quả hơn về mức độ gan của bản thân mình.

Xét nghiệm chức năng gan để có thông tin chính xác về mức độ hoạt độngXét nghiệm chức năng gan để có thông tin chính xác về mức độ hoạt động

Những điều cần chú ý về sức khỏe gan

Người bệnh cần chú ý đến các vấn đề về sức khỏe gan, xét nghiệm định kỳ các chức năng gan khi cần thiết. Việc này đảm bảo sức khỏe cần thiết cho người bệnh để phát hiện được nguy cơ trong bệnh của gan ở thời kỳ đầu hoặc mới chớm bệnh. Sau khi phát hiện kịp thời sẽ sẽ được đưa ra những phác đồ điều trị, phương án điều trị phù hợp nhất theo từng bệnh nhân riêng biệt.

Mọi trường hợp xét nghiệm này không phải là cơ sở chính để xác định các bệnh về gan. Thông thường các xét nghiệm thuộc nhóm xét nghiệm chức năng tổng hợp sẽ đo lường các chỉ số cụ thể. Kết hợp với nhiều dạng chẩn đoán khác nhau mới có thể đưa ra nhận định cụ thể về chứng bệnh gan cụ thể cho người bệnh. Đây là một trong những nhóm xét nghiệm cần thiết khi có các nghi ngờ về vấn đề liên quan đến chức năng gan.

Xét nghiệm cần thiết khi có các nghi ngờ về vấn đề của chức năng ganXét nghiệm cần thiết khi có các nghi ngờ về vấn đề của chức năng gan

Như vậy, quá trình xét nghiệm chức năng gan đều dựa trên nhiều giai đoạn và quá trình xét nghiệm cũng theo nhiều nhóm khác nhau. Bác sĩ có thể căn cứ vào kết quả này để chẩn đoán và đưa ra kết quả xét nghiệm chính xác cho người bệnh đang cần xét nghiệm. Cũng từ đó khuyến cáo cho bệnh nhân những vấn đề liên quan đến gan và sức khỏe gan để có phương án phù hợp. Để đặt lịch thăm khám tại BVĐK Phương Đông, Quý khách vui lòng bấm số hotline 19001806 để được tư vấn. 

BỆNH VIỆN ĐA KHOA PHƯƠNG ĐÔNG

Địa chỉ: Số 9, Phố Viên, Cổ Nhuế 2, Bắc Từ Liêm, Hà Nội
Tổng đài tư vấn: 19001806
Website: https://benhvienphuongdong.vn

 

Lưu ý: Thông tin trong bài viết chỉ mang tính chất tham khảo, vui lòng liên hệ với Bác sĩ, Dược sĩ hoặc chuyên viên y tế để được tư vấn cụ thể.

991

Bài viết hữu ích?

Đăng ký tư vấn

Đặt hẹn ngay để nhận tư vấn và xếp lịch khám kịp thời

Bác sĩ Cao cấp CKII

NGUYỄN DUY HẢI

Khoa Xét Nghiệm

Bác sĩ Cao cấp CKII

NGUYỄN DUY HẢI

Khoa Xét Nghiệm
19001806 Đặt lịch khám