Gợi ý các bài tập thở cho người hen suyễn hiệu quả nhất

Tầm quan trọng của việc thực hiện các bài tập hít thở đối với người mắc hen suyễn

Hen suyễn, hay còn được biết đến với tên gọi là hen phế quản, là một trong những bệnh lý mãn tính liên quan đến đường hô hấp. Khi có các tác nhân kích thích gây cơn hen, cơ Reissessen co thắt, làm hẹp đường thở, đồng thời niêm mạc của ống phế quản sưng và tiết dịch trong ống phế quản gây ra các cơn hen phế quản.

Có nhiều cấp độ khác nhau của hen phế quản. Nếu không kiểm soát được hen phế quản, có thể dẫn đến tình trạng tăng cường và thậm chí nguy hiểm hơn, với khả năng gặp cơn hen ác tính.

Ngày nay, ngoài việc sử dụng thuốc trong quá trình điều trị, các bài tập hít thở dành cho người hen suyễn cũng được đề xuất như một biện pháp bổ sung. Điều này giúp tăng cường hiệu quả điều trị, giảm nhẹ triệu chứng và đồng thời hỗ trợ việc tăng dung tích phổi, góp phần vào sự cải thiện của sức khỏe nói chung.

Các phương pháp tập thở hữu ích cho người mắc hen suyễn

Tập thở bằng cơ hoành

Tập thở bằng cơ hoành (thở bụng) là một trong những bài tập hỗ trợ hiệu quả cho người mắc hen suyễn. Cơ hoành, một vân cơ dẹt, rộng, hình vòm, đóng vai trò quan trọng trong hệ thống hô hấp của con người. Khi cơ hoành co lại, vòm hoành dịch chuyển xuống dưới, lồng ngực mở rộng, giảm áp suất trong lồng ngực và tạo điều kiện để hít vào không khí. Ngược lại, khi cơ hoành mở ra, vòm hoành dịch chuyển lên trên, giúp phổi xả khỏi không khí.

Thực hiện thở bằng cơ hoành giúp người mắc hen suyễn học cách thở từ vùng xung quanh cơ hoành thay vì từ ngực. Kỹ thuật này cung cấp lợi ích bằng cách tăng cường cơ hoành, làm chậm nhịp thở và giảm nhu cầu oxy của cơ thể. Dưới đây là cách thực hiện tập thở bằng cơ hoành:

• Nằm ngửa (đầu gối cong và đặt một chiếc gối dưới đầu gối), hoặc ngồi thẳng trên ghế.
• Một tay đặt lên ngực, một tay đặt lên bụng (để cảm nhận di chuyển của bụng và ngực).
• Hít vào qua mũi (mím môi), làm bụng phình ra (tay ở bụng đi lên).
• Thở ra từ từ qua miệng chúm môi lại (như thổi sáo), làm bụng xẹp xuống (tay ở bụng đi xuống).
• Hít vào trong khoảng 1-2 nhịp thở, sau đó thở ra trong khoảng 1-2-3-4 nhịp (gấp đôi thời gian thở vào).

Hướng dẫn cách thở cơ hoành.

Phương pháp thở Buteyko 

Ở những người mắc hen suyễn, việc thở nhanh có thể làm tăng các triệu chứng như khó thở. Do đó, áp dụng cách thở chậm và sâu, hay còn được biết đến là phương pháp thở Buteyko, sẽ giúp cải thiện các triệu chứng của hen suyễn và giảm nhu cầu sử dụng thuốc. Đây không chỉ là một phương pháp điều trị phi y khoa hữu ích cho bệnh hen suyễn mà còn có thể cải thiện các vấn đề hô hấp khác. Dưới đây là cách thực hiện:

• Ngồi trên sàn hoặc ghế với tư thế thẳng lưng.
• Thư giãn các cơ hô hấp.
• Thở bình thường trong khoảng vài phút.
• Sau khi thở ra, thư giãn và giữ hơi thở càng lâu càng tốt (sử dụng ngón trỏ và ngón cái để bịt mũi), cho đến khi cảm thấy muốn thở, sau đó hít vào.
• Hít thở bình thường trong khoảng 10 giây.
• Lặp lại các bước từ 4 đến 5 một vài lần.

Phương pháp thở Buteyko.

Lưu ý: Trong quá trình thực hiện kỹ thuật thở Buteyko, hãy luôn sử dụng mũi để hít vào và thở ra. Nếu bất kỳ khi nào bạn cảm thấy lo lắng, khó thở, hoặc không thoải mái, hãy dừng tập luyện và thực hiện thở bình thường. Khi có sự tiến bộ, bạn có thể nâng cao khả năng nín thở trong thời gian dài hơn. Theo thời gian, mục tiêu là giữ tạm dừng hơi thở tối đa trong khoảng 2 phút.

Thở chúm môi

Kỹ thuật thở chúm môi là một phương pháp được áp dụng để giảm tình trạng khó thở. Để thực hiện đúng cách, bạn cần chọn một vị trí thoáng đãng với không khí trong lành và sử dụng một chiếc ghế có điểm tựa chắc chắn ở phía sau để có thể tựa vào.

Khi thực hiện kỹ thuật thở chúm môi, ngồi thẳng lưng trong tư thế thoải mái và thư giãn, đảm bảo các cơ cơ bản được lỏng lẻo. Đặt hai chân vuông góc với mặt đất và đặt hai tay thoải mái lên đùi.

Quy trình thực hiện kỹ thuật thở như sau:

• Hít vào bằng mũi (mím môi).
• Thở ra từ từ bằng miệng, môi mở chúm chím (giống như thổi sáo).
• Hít vào theo đếm 1-2, sau đó thở ra theo đếm 1-2-3-4 (đôi khi đếm gấp đôi khi hít vào).

Bài tập thở chúm môi.

Trong quá trình này, hãy nhớ rằng không cần phải gắng sức quá mức khi hít vào và thở ra, chỉ cần hít sâu vừa sức và thở ra vừa sức (nếu có thể hít sâu được thì càng tốt, nhưng đừng cố quá sức). Lặp lại quá trình thở này hàng ngày, thường xuyên tập thở. Khi gặp khó khăn về thở hoặc khi vận động, áp dụng kỹ thuật thở này. Đề xuất tập thở ít nhất 3 lần mỗi ngày (mỗi lần khoảng 15 phút). Sau khi quen với kỹ thuật, bạn có thể thực hiện nó liên tục hàng ngày. Học và thực hành các bài tập thở này có thể giúp người mắc hen suyễn kiểm soát tốt hơn các triệu chứng của họ.

Yoga thở

Trong yoga, việc thực hiện hơi thở đúng cách được coi là một yếu tố quan trọng. Áp dụng đúng kỹ thuật hơi thở trong các bài tập yoga có thể mang lại những thay đổi tích cực đối với những người mắc bệnh hen suyễn.

Ngoài kỹ thuật hơi thở bụng như đã mô tả trước đó, bạn cũng có thể áp dụng cách thực hiện hơi thở ngực và kết hợp cả hơi thở ngực và hơi thở bụng. Bài tập yoga cho người bị hen suyễn sẽ có hiệu quả nếu được thực hiện đúng cách, cụ thể các bước như sau:

• Với hơi thở ngực: Hít thở sâu sao cho khi hít vào, cả khu vực ngực và các khớp xương mở rộng, sau đó thở ra một cách chậm rãi.
• Khi kết hợp cả hơi thở ngực và hơi thở bụng, hãy nhẹ nhàng hít thở và để không khí đi sâu vào không gian ngực, sau đó xuống bụng. Sau khi giữ hơi trong vài giây, thở ra chậm chạp từ bụng tới ngực, qua mũi.

Bằng cách này, việc kết hợp hơi thở ngực và bụng trong yoga có thể giúp cải thiện tình trạng hô hấp và tạo ra sự thoải mái cho những người mắc bệnh hen suyễn.

Phương pháp Papworth

Đây được coi là một trong những bài tập thở cho người hen suyễn hiệu quả, đã xuất hiện từ những năm 1960. Đây là một phương pháp kết hợp giữa nhiều kỹ thuật hít thở khác nhau, với mục tiêu chính là thư giãn, kiểm soát căng thẳng và hỗ trợ nhịp thở chuyển từ cơ hoành qua mũi một cách chậm, đều đặn hơn. Cụ thể, các bước thực hiện phương pháp Papworth như sau:

• Ngồi với tư thế hoa sen, thường được sử dụng trong yoga.
• Có thể sử dụng miệng hoặc mũi để hít vào và sau đó thở ra theo đường mũi trong khi đếm nhịp từ 1 đến 4.
• Đảm bảo rằng hơi thở của bạn di chuyển từ mũi xuống bụng và sau đó từ bụng ra ngoài một cách chậm rãi và đều đặn.

Tư thế hoa sen trong bài tập Papworth.

Các bài tập thở cho người hen suyễn có tác dụng hỗ trợ người bệnh giảm căng thẳng và tạo ra một quy trình thở thoải mái và kiểm soát. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng, thậm chí khi thực hiện những bài tập thở hiệu quả nhất, chúng không thể thay thế hoàn toàn liệu pháp điều trị hen suyễn. Trước khi thử nghiệm bất kỳ kỹ thuật thở nào trong số này, người mắc bệnh nên thảo luận với bác sĩ điều trị để đảm bảo rằng chúng là an toàn và hiệu quả.

Lưu ý khi thực hiện các bài tập thở cải thiện bệnh hen suyễn

Đôi khi, việc tập luyện có thể làm cho các triệu chứng hen suyễn trở nên nặng hơn. Điều này có thể xuất phát từ việc thở nhanh và qua miệng khi tập luyện, làm cho không khí đi vào phổi trở nên lạnh và khô hơn bình thường. Đối với một số người, sự thay đổi nhiệt độ có thể làm co thắt đường thở, gây ra các triệu chứng như khó thở hoặc khò khè trong hen suyễn.

Một cách để giảm nguy cơ gây ra hen suyễn do tập luyện là đảm bảo bạn thực hiện quá trình khởi động kỹ lưỡng trước khi bắt đầu và hạ nhiệt cơ thể sau khi kết thúc bài tập. Nếu không khí lạnh là vấn đề, hãy thử nghiệm các hoạt động tập luyện trong nhà.

Dưới đây là một số mẹo để tập luyện an toàn khi bạn bị hen suyễn:

• Luôn mang theo ống hít cắt cơn.
• Nhận biết các tác nhân gây hen suyễn của bạn và tránh chúng nếu có thể, ví dụ như tránh luyện tập ngoài trời khi có phấn hoa hoặc nhiệt độ cao.
• Thông báo cho người tập luyện khác về tình trạng hen suyễn của bạn và giải thích cách xử lý nếu bạn trải qua cơn hen suyễn.
• Nếu bạn phát hiện các triệu chứng như thở khò khè, khó thở mà không giảm đi khi nghỉ hoặc khi dừng tập luyện, hãy ngưng lại và sử dụng ống hít cắt cơn.

Ngừng tập và sử dụng ống hít khi cơn hen suyễn xuất hiện.

• Nếu thời tiết lạnh làm tăng triệu chứng hen suyễn, hãy tập luyện trong nhà.
• Giảm luyện tập nếu bạn đang bị nhiễm vi-rút, chẳng hạn như khi mắc cảm lạnh, vì nhiễm trùng có thể làm cho triệu chứng hen suyễn trở nên nặng hơn.

Một số bài tập thở cho người hen suyễn là phương pháp hiệu quả giúp đẩy nhanh quá trình điều trị ở người bệnh, tuy nhiên không phải là biện pháp lâu dài và triệt để. Với mục đích bảo vệ sức khỏe, ngăn ngừa mắc bệnh hen suyễn, mọi người cần thăm khám sớm, cũng như tiếp nhận kịp thời phác đồ điều trị từ bác sĩ. 

Bệnh viện Đa khoa Phương Đông với đội ngũ chuyên gia nhiều kinh nghiệm trong điều trị các bệnh lý tai-mũi-họng và bệnh đường hô hấp luôn sẵn sàng tiếp nhận bệnh nhân. Liên hệ hotline 1900 1806 để được tư vấn và đặt lịch khám sớm nhất từ chúng tôi.