Bé dị ứng đạm sữa bò: Dấu hiệu và cách xử lý đúng

Tại sao bé dị ứng đạm sữa bò?

Tình trạng bé dị ứng đạm sữa bò xuất hiện khi hệ miễn dịch của bé, đặc biệt là bé sơ sinh có những phản ứng nhạy cảm đối với các chất đạm có trong sữa bò. Đây là hiện tượng dị ứng phổ biến nhất ở nhóm tuổi ở trẻ nhỏ và trẻ sơ sinh. Vì sữa bò là loại thực phẩm đầu tiên mà trẻ được uống và hấp thu với một lượng lớn sau sữa mẹ. Nó thường xảy ra với các bé đã từng uống sữa bột trước đây.

Nếu cơ thể của bé nhận diện sai những thành phần protein có trong sữa bò là các thành phần có hại. Nó sẽ tự động sản sinh các kháng thể miễn dịch IgE để trung hòa các protein đó. Trong sữa bò có 2 loại đạm chính gây ra hiện tượng này là Casein trong phần sữa đông vón lại và Whey có trong sữa lỏng còn lại sau khi sữa đông đã vón lại.

Ở những lần tiếp theo khi bé sơ sinh uống sữa bò và tiếp xúc với 2 loại đạm này, kháng thể IgE đã được tạo ra sẽ có trách nhiệm nhận diện. Sau đó, hệ miễn dịch lại phát tín hiệu cho hệ thống miễn dịch sản sinh ra histamin và những chất trung gian gây dị ứng. Những chất ấy sẽ gây ra tình trạng trẻ nhỏ bị dị ứng đạm sữa bò.

Cơ thể trẻ nhận diện sai thành phần protein dẫn đến dị ứng

Khi em bé bị mắc phải tình trạng này, hệ miễn dịch của bé sẽ nhận diện sai chất đạm trong loại sữa mà bé uống là chất có hại. Điều đó sẽ dẫn đến có những phản ứng lại với chất này và xuất hiện các triệu chứng dị ứng với đạm sữa bò.

Thực tế nguyên nhân chính xác của việc dị ứng đạm sữa bò ở trẻ vẫn chưa được xác định rõ ràng. Nhưng theo các chuyên gia nghiên cứu, dị ứng có tính di truyền, nên bé sơ sinh sẽ có nguy cơ mắc cao hơn nếu bố mẹ từng bị các bệnh dị ứng như ngứa, sốt hoặc với một loại thực phẩm nào đó.

Trẻ em đang bú sữa mẹ cũng có khả năng bị dị ứng đạm sữa bò, do mẹ uống sữa có chứa đạm bò.

Sữa mẹ sẽ được truyền chất đạm bò có trong sữa mẹ uống và khi bé bú mẹ bé sẽ bị dị ứng, nếu bé đã dị ứng đạm bò.

Bé bú mẹ vẫn có thể bị dị ứng đạm sữa bò do mẹ uống

Một số điều làm tăng nguy cơ trẻ dị ứng đạm sữa bò

Một số yếu tố sau đây cần chú ý, vì có thể làm tăng nguy cơ bé bú mẹ bị dị ứng đạm bò:

• Bị các dị ứng khác: Nhiều bé dị ứng với đạm sữa bò dễ dị ứng với nhiều loại thực phẩm khác. Vì vậy, tình trạng dị ứng khác có thể phát triển trước các dị ứng sữa.
• Tiền sử bệnh của gia đình: Bé có nguy cơ bị dị ứng với thực phẩm sẽ tăng lên nếu cha hay mẹ hoặc cả hai đều bị dị ứng thực phẩm, các bệnh như nổi mề đay, hen suyễn, …
• Bị viêm da dị ứng: Những đứa bé bị viêm da dị ứng có nhiều khả năng bị dị ứng đạm sữa bò.
• Do độ tuổi: Dị ứng đạm sữa bò phổ biến ở trẻ em, nhất là trẻ sơ sinh. Bởi vì hệ thống hệ tiêu hóa ở thời điểm này chưa phát triển hoàn toàn, nên bé có nhiều khả năng phản ứng với đạm bò

Trẻ từng mắc viêm da dị ứng có nguy cơ cao bị dị ứng đạm sữa bò

Các dấu hiệu nhận biết trẻ dị ứng đạm sữa bò

Hiện tượng bé sơ sinh bị dị ứng với đạm sữa bò sẽ xuất hiện những triệu chứng khác nhau. Mức độ dị ứng nặng hay nhẹ cũng không giống nhau và phụ thuộc vào thời điểm của bệnh. Dấu hiệu bé dị ứng đạm sữa bò thường xảy ra kể từ sau khi trẻ uống sữa bò khoảng 2 tiếng hoặc sau 48 tiếng. Những dấu hiệu ấy sẽ xuất hiện trên hệ hô hấp, hệ tiêu hóa và da.

Dấu hiệu bị dị ứng đạm sữa bò bao gồm 2 loại là dấu hiệu tức thời và dấu hiệu muộn.

Dấu hiệu tức thời

Trẻ sẽ có những dấu hiệu thường thấy sau:

• Bị sưng môi, lưỡi, mặt.
• Nôn mửa sau khi bú mẹ.
• Da bị phát ban, nổi mẩn đỏ, mề đay và ngứa.
• Bị khó thở.
• Dấu hiệu bị tiêu chảy.

Dấu hiệu muộn

Trẻ bị dị ứng đạm sữa bò hay gặp những biểu hiện sau:

• Bị táo bón
• Bé đi đại tiện nhiều, phân lỏng và ra máu
• Bị sổ mũi, thở khò khè và ho kéo dài
• Bụng bị đau quặn
• Dấu hiệu nôn mửa, trào ngược
• Quấy khóc nhiều
• Có nhiều mẩn đỏ, chàm, ngứa

Những triệu chứng khi bé bị dị ứng đạm sữa bò

Những dấu hiệu này có thể khiến bé khó chịu và quấy khóc suốt đêm. Cảm giác chán ăn và bị chậm tăng cân. Ngoài ra, khi trẻ sơ sinh dị ứng đạm sữa bò sẽ có dấu hiệu như chàm bội nhiễm, đau bụng. Mặt khác, những biểu hiện trên cũng có thể xảy ra đối với các bệnh lý khác chứ không chỉ bệnh dị ứng với đạm sữa bò này. Vì vậy, bố mẹ cần đưa bé đến bệnh viện ngay lập tức khi có những dấu hiệu bất thường để được chẩn đoán đúng nhất.

Cách xử lý tình huống khi trẻ nhỏ dị ứng đạm sữa bò

Nếu bé được bác sĩ chẩn đoán mắc tình trạng bị dị ứng đạm sữa bò. Bạn nên tìm các bác sĩ chuyên khoa nhi hoặc da liễu tư vấn để biết cách kiểm soát bệnh dị ứng đạm sữa bò, khi bé đã có dấu hiệu bội nhiễm trên da. Cách điều trị dị ứng đạm sữa bò là loại bỏ tất cả các sữa bò khỏi chế độ bữa ăn hàng ngày của bé trong một khoảng thời gian.

• Nếu bé được nuôi bằng uống sữa công thức: Mẹ để tránh hiện tượng bé bị dị ứng đạm sữa công thức thì cần tìm bác sĩ ngay để được tham khảo. Việc đọc kỹ hướng dẫn sử dụng các loại sữa bột chuyên dùng cho bé sơ sinh bị dị ứng đạm sữa bò là điều quan trọng. Bạn không được cho trẻ uống bất kỳ loại sữa nào khác mà chưa có sự tư vấn từ bác sĩ.
• Nếu bé được nuôi bằng sữa mẹ hoàn toàn: Người mẹ nên tránh dùng những sản phẩm làm từ sữa bò. Vì sữa bò có thể truyền từ cơ thể mẹ qua em bé thông qua sữa mẹ, nó gây ra phản ứng dị ứng đạm sữa bò ở bé sơ sinh. 

Các em bé nên được khám sức khoẻ định kì từ 6 đến 12 tháng để tầm soát và phát hiện nguy cơ có mắc bệnh dị ứng với đạm sữa bò hay không.

Cha mẹ nên tham khảo ý kiến bác sĩ khi lựa chọn sữa công thức khi bé bị dị ứng đạm sữa bò

Cách chăm sóc khi bé bị dị ứng đạm sữa bò

Khi em bé có những biểu hiện bất thường như đã nêu ở mục trên, thì mẹ nên cho bé đi khám ngay, để các bác sĩ làm bài test dị ứng đạm sữa bò. Nếu kết quả kiểm tra là có, thì cha mẹ cần kiêng sữa bò và các loại thực phẩm làm từ sữa bò cho trẻ.

Quá trình làm bài test dị ứng đạm sữa bò bao gồm:

• Tạm ngưng sử dụng loại sữa bò làm bé bị dị ứng đạm.
• Sử dụng sữa đặc biệt hay sữa dành cho bé bị dị ứng đạm sữa bò.
• Test da (lẩy da).
• Làm xét nghiệm IgE đặc hiệu.
• Test sữa (Oral Food Challenge hay OFC).

Làm xét nghiệm IgE đặc hiệu cho trẻ nhỏ bị nghi dị ứng đạm bò

Ngoài ra, khi trẻ bị dị ứng đạm sữa bò, mẹ cần phải kiểm soát thật kỹ các loại thức ăn mà cả mẹ và bé đều ăn. Bạn cần xem kỹ các thức ăn ấy có nguồn gốc từ sữa bò hay không. 

Những bé bị dị ứng đạm sữa bò cũng sẽ bị tình trạng tương tự với các loại sữa của các động vật khác như sữa dê,… Vì đạm trong sữa dê cũng có các thành phần giống như sữa bò. Cách tốt nhất là cho bé bú sữa mẹ và cân bằng chế độ ăn, dinh dưỡng hợp lý, kiêng tất cả các loại sữa của những động vật khác cho bé.

Xem thêm: Dấu hiệu mẹ cần khám dinh dưỡng cho bé càng sớm càng tốt

Cách phòng tránh dị ứng đạm sữa bò ở trẻ

Hầu hết các bé khi lớn lên đều sẽ khỏi hẳn bệnh dị ứng với đạm sữa bò trong khoảng từ 1 đến 4 tuổi, vì lúc này hệ miễn dịch của trẻ đã trưởng thành. Nhưng bé vẫn cần làm một số bài test dị ứng đạm sữa bò để đưa ra kết luận chắc chắn là đã khỏi hẳn, cũng như bé được ăn lại một số thực phẩm như bình thường. 

Về phương pháp phòng tránh dị ứng đạm sữa bò, nhất là đối với bé sơ sinh, thì nuôi con bằng sữa mẹ là tốt nhất. Vì sữa mẹ là giải pháp tốt nhất bảo vệ trẻ khỏi những khả năng bị dị ứng với thực phẩm. Sữa mẹ cũng có những chất đạm bé có thể hấp thu được. Ngoài ra, sữa mẹ còn chứa những thành phần có khả năng bảo vệ hệ tiêu hóa cho bé trước những thực phẩm lạ.

Đối với những mẹ không thể nuôi con bằng sữa mẹ và trẻ bị dị ứng với đạm sữa bò, thì người mẹ nên sử dụng sữa đặc biệt chuyên dành cho dị ứng đạm sữa bò cho trẻ. Những sữa công thức có đạm thủy phân toàn phần để phòng tránh tối đa bé bị dị ứng đạm sữa bò. 

Phụ huynh cần thận trọng khi chọn lựa sữa phù hợp cho trẻ bị dị ứng đạm sữa bò

Khi thấy cơ thể bé xuất hiện các dấu hiệu bị dị ứng đạm sữa bò, bố mẹ phải đưa con đến bệnh viện ngay để làm bài test dị ứng đạm sữa bò. Từ đó tìm cách chữa trị cho tình trạng này. Ngoài ra, việc kiêng uống sữa bò hay ăn các loại thực phẩm làm từ sữa bò, bú sữa mẹ cũng là phương pháp tốt nhất để phòng tránh bé dị ứng đạm sữa bò. Bệnh viện đa khoa Phương Đông hy vọng với những kiến thức về dị ứng đạm sữa bò của bé, cha mẹ có thể biết cách xử lý tạm thời và phòng tránh.