Nguyên nhân và triệu chứng của bệnh tự kỷ ở trẻ em

Hội chứng tự kỷ ở trẻ em là gì

Bệnh tự kỷ ở trẻ em là một bệnh lý của não, có rối loạn trong quá trình phát triển thần kinh (như có thay đổi cấu trúc của tiểu não, thùy trán, thùy thái dương và thiếu hụt hoạt hóa cấu tạo lưới gây nên sự bất thường về sinh hóa thần kinh) vì xuất hiện một số đoạn gen gây bất thường. Tuy vậy, những vấn đề được nêu trên vẫn chỉ đang là các giả thuyết và vẫn chưa có những chứng minh cụ thể.

Hội chứng tự kỷ ở trẻ em

Những nguyên nhân gây nên hội chứng tự kỷ ở trẻ em

Do những ảnh hưởng của quá trình người mẹ đang mang thai

Trong quá trình mang thai, người mẹ đã tiếp xúc thường xuyên với một số chất độc hại có thể kể đến như thuốc lá, rượu bia hay ma túy…có thể làm tăng nguy cơ của căn bệnh tự kỷ ở trẻ sau khi bé được sinh ra.

Một số nguyên nhân được cho là phổ biến để gây nên căn bệnh tự kỷ ở trẻ có thể kể đến như do người mẹ mắc phải virus Rubella trong thời kỳ đang mang thai bé, điều này làm cho não của thai nhi bắt đầu trở nên kém phát triển, gây ra bệnh tự kỷ ở trẻ.

Do di truyền

Nhiều ý kiến cho rằng gen đóng một vai trò quan trọng trong quá trình hình thành và phát triển của bệnh tự kỷ ở trẻ. Sự phát triển thiếu hài hòa của não bộ chính là do một số gen đã gây ra và làm tổn thương cho não bộ. Các nhà khoa học vẫn thường có những nghi ngờ rằng chính do gen bị lỗi có thể làm cho một người dễ mắc chứng trẻ tự bị kỷ hơn khi có thêm những yếu tố liên quan khác tác động, chẳng hạn như mất đi sự cân bằng hóa học, virus hoặc hóa chất hoặc thiếu oxy khi sinh.

Do môi trường

Yếu tố môi trường được cho là không thuận lợi và có nhiều khả năng làm tăng thêm những nguy cơ bệnh tự kỷ ở trẻ như hóa chất độc hại, ô nhiễm môi trường. Trong thời kỳ mang thai là người mẹ đã và đang sử dụng rượu, bia, chất kích thích gây ra ảnh hưởng không nhỏ đến quá trình phát triển ở trẻ và dẫn đến chứng tự kỷ ở trẻ. 

Có nhiều nguyên nhân gây bệnh tự kỷ

Khi mang thai người mẹ thường xuyên phải tiếp xúc nhiều với không khí ô nhiễm, đặc biệt là kim loại nặng có thể làm tăng một số nguy cơ mắc chứng bệnh tự kỷ. Các tác nhân môi trường có thể bao gồm chất flavonoid trong thực phẩm, khói thuốc lá và hầu hết chính là thuốc diệt cỏ có thể làm tăng thêm những nguy cơ mắc chứng tự kỷ ở trẻ.

Một số triệu chứng của căn bệnh tự kỷ ở trẻ em

Ngôn ngữ trẻ có nhiều sự bất thường

Bất thường về ngôn ngữ: được biểu hiện ở việc chậm nói, hoặc đã nói được nhưng sau đó lại không nói, phát âm vô nghĩa, dạy nhưng không nói theo. Nếu trẻ nói được thì lại nói nhại lời, nhại quảng cáo, chỉ nói khi chúng đòi ăn hay đòi đi,… Ngôn ngữ dần trở nên bị thụ động, không biết đặt câu hỏi, hoặc hỏi lại rất nhiều lần một câu hỏi. Không biết đối đáp hội thoại, không biết kể lại những gì bản thân đã chứng kiến. Giọng nói trở nên khác thường như nói giọng lơ lớ, thiếu diễn cảm, nói nhanh, nói ríu lời và thường nói rất to,… là những triệu chứng của bệnh tự kỷ ở trẻ.

Hành vi của trẻ

Những dấu hiệu bất thường liên quan đến hành vi, thói quen và ý thích thu hẹp: hành vi định hình như đi kiễng gót, quay tròn người, ngắm nhìn bàn tay, nhìn nghiêng, lắc lư người, nhảy chân sáo, chạy lòng vòng hay nhảy lên,… Những thói quen được diễn ra một cách rập khuôn thường gặp là: bé đi về theo đúng một con đường, ngồi đúng một chỗ, nằm đúng tại một vị trí, thích mặc đúng duy nhất một bộ quần áo, luôn làm một việc theo một trình tự cũ cũng là dấu hiệu cảnh báo nguy cấp về bệnh tự kỷ ở trẻ.

Cách tương tác xã hội

Trẻ bị tự kỷ thường thiếu hụt những kỹ năng tương tác với xã hội chính là vấn đề cơ bản của căn bệnh tự kỷ như trẻ không biết cách chỉ tay, ít giao tiếp bằng mắt, không làm theo đúng sự hướng dẫn, thích chơi một mình hơn và không có sự chia sẻ, chỉ muốn làm theo ý thích của mình, không để ý đến thái độ của những người xung quanh.

Triệu chứng của bệnh tự kỷ

Một số trẻ còn chẳng biết lạ ai, cứ đến nơi mới nào cũng không hề để ý đến những sự đổi thay của môi trường xung quanh, nhưng lại có những đứa trẻ rất sợ người lạ, sợ chỗ lạ. Trẻ thường gắn bó và để ý tới những đồ vật nhiều hơn là để ý tới mọi người xung quanh.

Rối loạn cảm giác

Nhiều trẻ bị rối loạn cảm giác do thần kinh thường quá nhạy cảm như: sợ khi nghe tiếng động to nên khóc thét hoặc sẽ bịt tai, che mắt hoặc chui vào góc nhỏ tối do sợ ánh sáng, sợ một số mùi vị, nhạy cảm với những âm thanh quảng cáo nên chạy vào nhanh để nghe, sợ cắt tóc, sợ gội đầu, không thích ai sờ vào người, ăn không nhai và rất kén ăn.

Ngược lại những trẻ kém nhạy cảm lại mang những biểu hiện sau đây: thích sờ các đồ vật, thích được người khác ôm giữ thật chặt, giảm cảm giác đau, gõ hoặc ném các thứ để tạo ra tiếng động, nhìn các vật chuyển động hoặc phát ra ánh sáng.

Thích thu hẹp mình

Những ý thích thu hẹp chẳng hạn như: cách chơi đơn điệu kéo dài, dành nhiều giờ để xem tivi quảng cáo, băng hình, điện thoại, quay tròn bánh xe, ngắm nhìn hoặc tay luôn cầm một đồ vật nào đó như bút, que, tăm, giấy, chai lọ, đồ chơi có màu ưa thích của trẻ hoặc có độ cứng mềm khác nhau. Nhiều trẻ thường sẽ ăn vạ khóc lăn ra nếu không đán ứng những yêu cầu của trẻ hoặc không vừa ý do trẻ không biết nói hay biểu đạt ý mình mong muốn hoặc do thiếu kiềm chế. Phần lớn trẻ tự kỷ thường sẽ có một vài biểu hiện của sự tăng động, không phản ứng với những nguy hiểm.

Có hành vi chống đối 

Hành vi chống đối chính là một dấu hiệu được cho là khá quan trọng của căn bệnh tự kỷ ở trẻ. Trẻ thường chống đối lại với một số thay đổi của môi trường xung quanh. Trẻ có thể có những cơn bất chợt hoảng sợ hoặc giận dữ vô cùng mãnh liệt nếu đồ đạc trong phòng của trẻ bỗng nhiên bị thay đổi hoặc mẹ của trẻ thay đổi kiểu tóc, quần áo hoặc đảo ngược một số thói quen như ăn sáng, đi tắm,…

Cách thức để điều trị bệnh tự kỷ ở trẻ em

Ngôn ngữ trị liệu dành riêng cho trẻ tự kỷ

Liệu pháp ngôn ngữ trị liệu chính là một trong những phương pháp được cho là vô cùng quan trọng trong trong quá trình điều trị bệnh tự kỷ ở trẻ. Ngôn ngữ trị liệu thường sẽ giúp trẻ cải thiện nhiều hơn về kỹ năng giao tiếp với những người xung quanh, thể hiện được các nhu cầu hoặc mong muốn của bản thân mình.

Đối với những trẻ bị tự kỷ, việc trị liệu bằng ngôn ngữ thông thường sẽ mang lại hiệu quả nhất khi có sự kết hợp và hỗ trợ đến từ nhiều phía chẳng hạn như gia đình, giáo viên, bạn bè nhằm thúc đẩy trẻ giao tiếp nhiều hơn và tự nhiên hơn.

Một số trẻ sẽ không có ngôn ngữ và đặc biệt là chúng cũng không thể phát triển được các kỹ năng giao tiếp bằng lời nói thì việc sử dụng các cử chỉ hay ngôn ngữ ký hiệu chính là công cụ vô cùng hữu ích để cải thiện khả năng giao tiếp của họ.

Các hoạt động trị liệu đặc biệt cho việc trị bệnh tự kỷ ở trẻ

Hoạt động trị liệu là dạy trẻ tự kỷ một số hoạt động hàng ngày như: tự ăn uống, thay quần áo, tắm giặt, giữ gìn vệ sinh. Hoạt động trị liệu sẽ giúp trẻ có thể thực hiện được một số hoạt động nhỏ giúp trẻ nâng cao được nhận thức, hành vi, củng cố những hành vi tốt, giảm các hành vi tiêu cực. Từ đó có thể giúp trẻ có nhiều cơ hội được tham gia các hoạt động hằng ngày và giúp trẻ có thể cải thiện và tăng khả năng giao tiếp dễ hơn.

Phương pháp chơi trị liệu với trẻ mắc bệnh tự kỷ

Với liệu pháp floortime này, một bác sĩ trị liệu cùng với cha mẹ sẽ thu hút trẻ em thông qua các hoạt động cũng như những loại trò chơi mà trẻ yêu thích. Dựa vào đó làm động lực để trẻ tự kỷ có thể tham gia và tương tác với người khác. Từ việc tham gia trò chơi, bác sĩ trị liệu và cha mẹ sẽ dẫn dắt trẻ trong việc học được nhiều kỹ năng mới.

Vật lý trị liệu cho trẻ tự kỷ chính là phương pháp được đánh giá là dễ thực hiện với mục đích là tăng các kỹ năng vận động thô và xử lý những vấn đề liên quan đến cảm giác, đặc biệt là vấn đề về khả năng cảm nhận cũng như nhận thức của cơ thể trong không gian. Vật lý trị liệu được sử dụng với mục đích cải thiện khả năng của trẻ tự kỷ trong việc tham gia vào các hoạt động hàng ngày. Phương pháp vật lý trị liệu có thể dạy và cải thiện các kỹ năng như đi bộ, ngồi, phối hợp và cân bằng. Vật lý trị liệu thường sẽ có hiệu quả nhất chỉ khi được tích hợp trong chương trình can thiệp sớm.

Nếu trẻ tự kỷ ở mức độ nhẹ nếu được kiểm tra, phát hiện và can thiệp sớm thì sự phát triển của trẻ vẫn có thể sẽ được diễn ra tương đối là bình thường, trẻ vẫn có thể hòa nhập được với cộng đồng xã hội. Trong trường hợp nặng hơn thì việc áp dụng các biện pháp can thiệp và chăm sóc lúc này chỉ có thể giúp trẻ dần cải thiện được phần nào để biết cách giao tiếp hơn.

Điều trị bệnh tự kỷ ở trẻ bằng việc áp dụng chế độ quan tâm và chăm sóc đặc biệt

Trẻ tự kỷ đặc biệt rất cần tình yêu thương và sự quan tâm đến từ cha mẹ và người thân. Đừng mặc cảm, không chủ quan, không được bỏ rơi trẻ và cũng đừng để cho bất kì ai kỳ thị trẻ. Cha mẹ hãy kêu gọi sự giúp đỡ của mọi người xung quanh, luôn ở bên con và giành thời gian hơn trong việc dạy con.

Cách trị liệu cho trẻ tự kỷ

Bệnh tự kỷ ở trẻ dù ở mức độ nhẹ hay nặng cũng là tổng hợp của các hội chứng, tình trạng suy giảm về nhận thức, tương tác xã hội, ngôn ngữ cũng như khả năng giao tiếp với xã hội. Vì vậy công việc chữa trị đôi khi cần một quá trình lâu dài, kiên trì, bền bỉ cùng với sự phối hợp thật chặt chẽ giữa cha mẹ, gia đình, giáo viên, cộng đồng mới có thể mang lại hiệu quả cũng như một kết quả tốt, chứ không thể chỉ dùng thuốc để chữa trị như những căn bệnh khác.

Cha mẹ cũng cần phải theo dõi thường xuyên tình trạng tự kỷ của trẻ một cách kỹ càng, trao đổi rõ ràng với bác sĩ, chuyên gia tâm lý, giáo viên mẫu giáo, thực hiện đúng theo những lời khuyên và hướng dẫn trị liệu về việc chăm sóc cũng như giáo dục trẻ.

‎Liệu pháp oxy hyperbaric‎ sẽ được thực hiện bằng cách trẻ sẽ được hít thở oxy tinh khiết trong một căn phòng hoặc buồng áp lực. Trong các buồng hyperbaric, áp suất không khí sẽ được tăng lên đến gấp ba hoặc bốn lần so với mức áp suất không khí bình thường. Điều này làm tăng lượng oxy cung cấp cho mô của cơ thể, giúp trẻ cải thiện được giấc ngủ, giảm đau đầu và làm giảm các vấn đề liên quan đến hành vi ở trẻ.

Mong rằng với những thông tin bên trên có thể giúp cho các bố mẹ có thêm những thông tin hữu ích hơn về căn bệnh tự kỷ ở trẻ em cũng như nắm được những dấu hiệu của một đứa trẻ tự kỷ để phát hiện sớm và đưa trẻ đến khám ở những địa chỉ uy tín như Khoa Nhi Bệnh viện Phương Đông.