Mách bạn cách tăng tiểu cầu khi bị sốt xuất huyết một cách hiệu quả

Tiểu cầu là gì?

Tiểu cầu là thành phần của tế bào trong máu đóng vai trò quan trọng trong quá trình cầm đông máu. Tế bào tiểu cầu không chứa nhân và được tạo ra trong tủy xương. Chúng có hình dạng giống như đĩa, có đường kính dao động từ 2 đến 3 μm và dày khoảng 0,5 μm.

Tiểu cầu là thành phần quan trọng của máu, giữ vai trò chính trong quá trình cầm đông.

Chỉ số tiểu cầu trong máu như thế nào là bình thường?

Số lượng tiểu cầu trong máu được đo thông qua chỉ số PLT - Platelet Count. Với mức bình thường của chỉ số từ 150.000 đến 400.000 tiểu cầu trên mỗi microlit (μl) máu (1 μl = 1 mm3), với mức trung bình khoảng 200.000 tiểu cầu trên mỗi microlit máu. Do đó, mỗi lít máu có thể chứa từ khoảng 150 đến 400 tỷ tế bào tiểu cầu.

Số lượng tiểu cầu có thể được đánh giá thông qua xét nghiệm công thức máu. Mọi biến đổi về số lượng tiểu cầu đều có thể là dấu hiệu cảnh báo về tình trạng bất thường của máu và sức khỏe.

Vì sao bị sốt xuất huyết lại bị tụt tiểu cầu?

Sốt xuất huyết là một bệnh truyền nhiễm do virus gây ra, thường được truyền qua côn trùng như muỗi vằn. Khi bị nhiễm virus này, cơ thể phản ứng bằng cách phá hủy một số lượng lớn tiểu cầu, dẫn đến hiện tượng giảm tiểu cầu trong máu, gọi là tụt tiểu cầu.

Nguyên nhân chính của sự tụt tiểu cầu trong sốt xuất huyết là do virus gây ra sự tổn thương cho các tế bào tiểu cầu hoặc làm kích thích hệ thống miễn dịch phá hủy chúng. Khi tiểu cầu bị phá hủy nhanh chóng, cơ thể không thể sản xuất nhanh chóng đủ tiểu cầu mới để thay thế, dẫn đến giảm tổng số tiểu cầu trong cơ thể.

Sốt xuất huyết là một bệnh truyền nhiễm do virus gây ra, được truyền qua côn trùng như muỗi vằn.

Dấu hiệu chính của tụt tiểu cầu khi bị sốt xuất huyết

Dấu hiệu chính của tụt tiểu cầu trong sốt xuất huyết thường bao gồm:

• Chảy máu chân răng. 
• Chảy máu cam.
• Chảy máu liên tục ở những vết thương hở.
• Tiểu tiện ra máu.
• Da phát ban, đỏ hoặc vàng.
• Kinh nguyệt nhiều bất thường.

Mức giảm tiểu cầu trong sốt xuất huyết khiến tình trạng trở nên nguy hiểm là bao nhiêu?

Khi bị sốt xuất huyết người bệnh gặp mức nguy hiểm khi tiểu cầu giảm <50G/L, mức nghiêm trọng hơn là từ 10 - 20 G/L. Sự giảm tiểu cầu của bệnh nhân bị sốt xuất huyết thường xuất hiện trong giai đoạn nguy hiểm của bệnh từ ngày thứ 4 đến ngày thứ 7 kể từ khi bắt đầu xuất hiện triệu chứng. Chính vì vậy người bệnh cần nên đi xét nghiệm đánh giá chỉ số sốt xuất huyết từ ngày thứ 3 của bệnh.

Xem thêm:

• Tại sao sốt xuất huyết chảy máu chân răng? Nguyên nhân và cách điều trị
• Bí quyết khắc phục tình trạng rụng tóc sau sốt xuất huyết đơn giản và hiệu quả

Cách làm tăng tiểu cầu khi bị sốt xuất huyết

Có 2 cách tăng tiểu cầu phổ biến cho bệnh nhân mắc sốt xuất huyết, bao gồm phương pháp truyền tiểu cầu cho bệnh nhân gặp tình trạng xuất huyết và phương pháp truyền tiểu cầu dự phòng nhằm phòng ngừa chảy máu.

Truyền tiểu cầu cho bệnh nhân sốt xuất huyết 

Phương pháp này áp dụng cho những trường hợp sau: 

• Những bệnh nhân gặp tình trạng xuất huyết nghiêm trọng cần được truyền máu toàn phần, bao gồm cả máu và tiểu cầu với thể tích lớn, nhằm giảm nguy cơ tử vong.
• Các bệnh nhân cần phẫu thuật, có rối loạn chức năng tiểu cầu bẩm sinh hoặc đang sử dụng thuốc điều trị kháng tiểu cầu (trừ Aspirin đơn thuần).
• Các bệnh nhân bị xuất huyết, gây giảm lượng tiểu cầu trong máu, thậm chí khi số lượng tiểu cầu vẫn đạt trên 10 x 10^9/L. 

Truyền tiểu cầu dự phòng nhằm phòng ngừa chảy máu

Phương pháp này áp dụng cho những trường hợp sau: 

• Bệnh nhân bị thiếu hụt tiểu cầu nặng
• Các bệnh nhân gặp tình trạng nguy kịch
• Bệnh nhân gặp tình trạng bệnh lý suy tủy xương, giảm sản xuất tiểu cầu mãn tính.
• Các bệnh nhân trải qua các liệu pháp, thủ thuật chữa bệnh trị các bệnh lý như chọc dò tủy sống, phẫu thuật nội soi…
• Bệnh nhân trải qua phẫu thuật nội nhãn, thần kinh, nội sọ
• Các bệnh nhân gặp tình trạng chấn thương đầu…

Truyền tiểu cầu qua đường tĩnh mạch

Bệnh nhân bị sốt xuất huyết cần truyền tiểu cầu qua đường tĩnh mạch khi:

• Số lượng tiểu cầu trong máu giảm dưới 50 G/L.
• Người bệnh xuất hiện các triệu chứng xuất huyết.

Ngoài ra, bác sĩ cũng căn cứ vào tình trạng, mức độ và vị trí xuất huyết, sự đáp ứng dự kiến với phương pháp truyền tiểu cầu, và trong giai đoạn tiếp theo của bệnh, việc đánh giá nguy cơ xuất huyết là quan trọng để quyết định liệu có cần truyền tiểu cầu qua đường tĩnh mạch cho bệnh nhân hay không.

Khi lượng tiểu cầu trong máu của bệnh nhân bị sốt xuất huyết dưới mức <5 G/L, thì cần thiết phải tiến hành truyền tiểu cầu.

Những lưu ý khi truyền tiểu cầu?

• Phản ứng tới tiểu cầu: Cần kiểm tra mạch, nhiệt độ và huyết áp thường xuyên khi truyền tiểu cầu để phát hiện sớm các phản ứng xấu như tăng thân nhiệt, rùng mình, ngứa ngáy, và phát ban.
• Nguy cơ lây nhiễm: Tiểu cầu là một phần của máu không thể tổng hợp được, do đó nguồn tiểu cầu cho quá trình truyền phải được thu thập từ những người hiến máu. Do điều này, việc truyền tiểu cầu có thể trở thành con đường lây nhiễm các bệnh truyền nhiễm qua đường máu.
• Chế phẩm tiểu cầu chiếu xạ: Khi truyền tiểu cầu cho những đối tượng đã sử dụng hóa trị, mắc các bệnh lý ung thư… cũng như các trường hợp cần truyền máu với số lượng lớn và kéo dài, hoặc có căn sốt khó kiểm soát, đều cần sử dụng nguồn chế phẩm tiểu cầu chiếu xạ. Tiểu cầu chiếu xạ giúp giảm nguy cơ phản ứng tự miễn ở những trường hợp nhạy cảm này.

Để tăng tiểu cầu khi mắc sốt xuất huyết, có nhiều phương pháp khác nhau. Tuy nhiên, khi thực hiện bất kỳ phương pháp nào, điều quan trọng là cần phải được sự cho phép và tư vấn chuyên môn từ các bác sĩ và chuyên gia. Điều này giúp đảm bảo áp dụng hiệu quả nhất và giảm thiểu rủi ro trong quá trình điều trị.

Sốt xuất huyết nên ăn gì để tăng tiểu cầu?

Có nhiều loại thực phẩm và nhóm vitamin cung cấp lượng tiểu cầu cho cơ thể mà người bệnh có thể ăn trực tiếp để tăng tiểu cầu khi bị sốt xuất huyết.

• Nhóm thực phẩm giàu vitamin A: Cà rốt, khoai lang, bí đỏ…
• Nhóm thực phẩm giàu giàu Vitamin C: Rau bina, cam, ổi, kiwi, súp lơ xanh…
• Nhóm thực phẩm giàu vitamin B12: Thịt bò, thịt gà, cá hồi, cá ngừ, gà tây…
• Nhóm thực phẩm giàu vitamin K: Gan, trứng, cải xoăn, kiwi…
• Nhóm thực phẩm giàu folate: Rau bina, ngũ cốc, măng tây, cam…
• Nhóm thực phẩm chống oxy hóa: Mâm xôi, óc chó, việt quất, dâu tây…
• Nhóm thực phẩm giàu Axit chất béo omega-3: Óc chó, cá, hạt lanh, rau bina…

Bổ sung đa dạng các loại thực phẩm nhằm tăng tiểu cầu khi bị sốt xuất huyết.

Bị sốt xuất huyết cần kiêng những loại thực phẩm nào?

Bị sốt xuất huyết, cần hạn chế những loại thực phẩm có khả năng gây kích ứng gan và tăng nguy cơ chảy máu, bao gồm:

• Thực phẩm giàu chất cay: ớt, tiêu...
• Thực phẩm giàu natri: thức ăn chế biến sẵn, thực phẩm đóng hộp.
• Thực phẩm giàu đường: đường, mật ong, đồ ngọt.
• Thực phẩm giàu chất béo bão hòa: thịt đỏ, đồ chiên, thực phẩm có chứa dầu mỡ.
• Hạn chế uống các loại đồ uống có cồn: rượu, bia…
• Thực phẩm chứa nhiều chất kích thích: cà phê, nước ngọt có caffeine.
• Thực phẩm chứa chất tăng cường cảm giác giống như chất kích thích: chocolate.

Hạn chế những loại thực phẩm này có thể giúp giảm nguy cơ tái phát và làm trầm trọng thêm tình trạng sốt xuất huyết.

Bị sốt xuất huyết, cần hạn chế uống các loại đồ uống có cồn: rượu, bia…

Để chống lại bệnh sốt xuất huyết, việc tăng tiểu cầu đóng vai trò quan trọng để duy trì sức khỏe và hỗ trợ quá trình phục hồi của cơ thể. Với nhiều phương pháp và thực phẩm giàu dinh dưỡng có thể giúp bạn giảm triệu chứng sốt xuất huyết. Tuy nhiên, luôn nhớ rằng việc tư vấn chuyên môn từ các bác sĩ và chuyên gia là rất quan trọng.

Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc nào về cách tăng tiểu cầu khi bị sốt xuất huyết, đừng ngần ngại liên hệ ngay tới Bệnh viện Đa khoa Phương Đông qua hotline 1900 1806. Chúng tôi sẵn lòng hỗ trợ và cung cấp các giải pháp phù hợp để giúp bạn vượt qua tình trạng này một cách an toàn và hiệu quả nhất.