Hướng dẫn cách chăm sóc sản phụ sau sinh mổ an toàn và hiệu quả

Trần Thị Việt Trinh

31-05-2024

goole news
16

Cách chăm sóc sản phụ sau sinh mổ là công việc rất quan trọng bởi sức khỏe cũng như vết mổ người mẹ lâu và khó hồi phục hơn so với sinh thường, nguy cơ bị hậu sản, nhiễm trùng cũng cao hơn. Do đó người nhà cần chú ý và cẩn thận từ việc vệ sinh vết mổ, sinh hoạt, chế độ ăn hàng ngày. Bài viết sau sẽ hướng dẫn bạn cách chăm sóc sản phụ sau sinh mổ đảm bảo an toàn và nhanh hồi phục.

Hướng dẫn cách chăm sóc sản phụ sau sinh mổ để nhanh hồi phục

Chăm sóc vết mổ

Ở tuần đầu tiên sau khi mổ đẻ

Do vết mổ chưa khô nên mẹ sẽ được các bác sĩ khoa sản và nữ hộ sinh chăm sóc vết mổ. Mẹ sẽ được chỉ định dùng các loại thuốc kháng sinh, thuốc giảm đau, thuốc co hồi tử cung,... để tránh tình trạng nhiễm trùng cũng như biến chứng sau sinh.

Các loại thuốc được kê này không ảnh hưởng đến sữa non nên mẹ hoàn toàn yên tâm khi dùng.

Vết mổ của sản phụ sau sinh cần được chăm sóc cẩn thậnVết mổ của sản phụ sau sinh cần được chăm sóc cẩn thận

Khi bị đau nhức quanh đáy chậu, cơn đau có thể kéo dài dai dẳng hoặc chỉ nhói lên một lúc thì bạn có thể dùng túi nước đá để chườm quanh vết mổ sẽ giúp giảm sưng đau.

Ở ngày thứ 3, vết mổ có thể mở băng để khô tự nhiên, khi tắm mẹ chỉ nên dùng khăn bông mềm búng nước ấm lau người để tránh nước vào vết mổ. Ngoài ra mẹ cũng cần lưu ý:

  • Dùng khăn bông mềm, loại chuyên dùng cho trẻ nhỏ để lau người và khu vực vết mổ
  • Lau từ phía trước ra sau để tránh nhiễm trùng
  • Có thể dùng thuốc xịt gây tê cho phụ nữ mới sinh để hỗ trợ làm giảm đau và khó chịu từ vết mổ.

Từ tuần thứ 2 trở đi

Nếu là chỉ không tiêu thì bác sĩ sẽ chỉ định cắt chỉ sau 5 ngày nếu mổ đẻ lần đầu và 7- 8 ngày nếu là lần thứ 2 trở lên. Nếu như vết mổ đã khô, không có bất thường gì thì sản phụ sẽ được xuất viện về nhà, việc vệ sinh, chăm sóc sản phụ sau sinh mổ tại nhà như sau:

  • Tắm bằng nước ấm và tránh việc tắm quá lâu, không nên ngâm cơ thể trong bồn tắm vì sẽ làm ướt vết thương
  • Dùng khăn bông mềm, sạch để thấm khô vết thương sau khi tắm và không cần phải băng kín nhưng phải đảm bảo giữ vết mổ sạch
  • Có thể dùng dung dịch betadin hoặc povidine 10% để thoa lên vết mô nhằm thúc đẩy quá trình hồi phục sẹo nhanh, tránh nhiễm trùng
  • Tuyệt đối không đắp lên vết mổ thuốc kháng sinh hay bất kỳ bài thuốc dân gian nào.

Chế độ dinh dưỡng cho mẹ sau sinh mổ

Chăm sóc mẹ sau sinh mổ bằng chế độ dinh dưỡng khoa học. Trong vòng 6 giờ sau mổ sản phụ không được ăn gì mà chỉ được uống nước lọc, nước đường hoặc cháo loãng cho đến khi xì hơi mới được ăn thức ăn đặc. 

Đảm bảo dinh dưỡng cho sản phụ để nhanh hồi phục cơ thể và có nhiều sữaĐảm bảo dinh dưỡng cho sản phụ để nhanh hồi phục cơ thể và có nhiều sữa

Đến ngày thứ 2 thì có thể ăn uống bình thường, bữa ăn cần đảm bảo đủ dinh dưỡng, giàu đạm, đường, sắt, vitamin,... để nhanh hồi phục thể trạng. Uống nhiều nước để sữa về nhiều và đừng quên tăng cường rau, củ, quả để tránh bị táo bón do tác dụng phụ của thuốc tê.

Một số thức ăn tốt cho sản phụ sau sinh mổ:

  • Đường đỏ: có tính ôn, ích khí, hoạt huyết, dễ tiêu hóa, giảm đau và lợi sữa nên có thể kết hợp để tạo thành nhiều món ăn khác nhau, vừa giúp ngon miệng vừa tốt cho việc hồi phục sức khỏe.
  • Cá chép: không chỉ khi mang thai mà sau sinh đây cũng là món ăn rất tốt nên ăn hàng tuần. Nhờ chứa nhiều protid nên giúp tử cung co bóp, đẩy máu dư ra ngoài, rút ngắn thời gian ra sản dịch.
  • Trứng gà: chứa nhiều protein cần thiết cho quá trình hồi phục sức khỏe, giúp vết thương nhanh lành, tăng tiết sữa. Nhưng cần chú ý không ăn lòng trắng và không ăn quá nhiều trong 1 bữa.
  • Hoa quả: chứa nhiều vitamin và khoáng chất vừa phòng chứng táo bón, thúc đẩy quá trình tiêu hóa, , bổ sung vitamin thiếu hụt trong cơ thể người mẹ trong quá trình mang thai và sinh con. Nên ăn nhiều chuối, quýt, bưởi ngọt, nho,...

Những thực phẩm mẹ cần kiêng gồm:

  • Thực phẩm không tốt cho quá trình lành sẹo, làm tăng quá trình tạo mủ, gây viêm loét như gạo nếp, rau muống, lòng trắng trứng,...
  • Đồ ăn có tính hàn như cua, ốc, rau đay, bắp cải, củ cải trắng,... do cơ thể sản phụ sinh mổ rất dễ bị lạnh, nếu ăn đồ có tính hàn sẽ ức chế sự ngưng tụ của máu làm vết mổ lâu lành.
  • Các đồ ăn làm tăng sắc tố đen sẽ khiến vết sẹo sâu hơn.
  • Thực phẩm nhiều dầu mỡ: da gà, da vịt, thịt mỡ, đồ chiên rán, đồ xào,...
  • Đồ ăn có tính cay, nóng như mù tạt, ớt, hạt tiêu,...
  • Đồ ăn, thức uống có chất kích thích như cà phê, rượu bia,...
  • Thực phẩm chưa được nấu chín như gỏi, rau sống,...
  • Những thức ăn gây dị ứng.
  • Thực phẩm dễ lên men gây đầy hơi, khó chịu như đường, sữa đậu nành, tinh bột,...
  • Sản phụ bị di chứng cao huyết áp cần hạn chế ăn muối, đồ mặn.

Một số thực phẩm cần kiêng sau sinh mổMột số thực phẩm cần kiêng sau sinh mổ

Chế độ vận động, nghỉ ngơi

Sau sinh mổ thì việc nghỉ ngơi là rất cần thiết nhưng nếu bạn nằm quá lâu lại không tốt vì sẽ gây tích tụ nước ối ở tử cung. Vận động sau khi sinh mổ đóng vai trò quan trọng cho quá trình phục hồi của sản phụ, giúp nhanh lấy lại cảm giác.

Việc nằm lì tại chỗ, không vận động có thể dẫn tới tình trạng dính ruột, viêm tắc tĩnh mạch, nhu động ruột lâu phục hồi làm tăng nguy cơ tiêu hóa kém, táo bón. Do vậy, 24h sau mổ mẹ đừng ngại đau đớn mà hãy cố gắng xoay người, trở mình, tập ngồi dậy nhẹ nhàng, đi lại, cử động tay chân để tăng sự hoạt động của ruột, dạ dày, điều tiết khí sớm.

Chăm chỉ luyện tập sau khi mổ sẽ giúp cơ thể sản phụ nhanh hồi phục và khỏe mạnh trở lại.

Sản phụ sinh mổ cần nghỉ ngơi nhiều nhưng cũng đừng quên vận động để tránh các biến chứng cho sức khỏeSản phụ sinh mổ cần nghỉ ngơi nhiều nhưng cũng đừng quên vận động để tránh các biến chứng cho sức khỏe

Phụ nữ sau sinh mổ nên và không nên làm gì?

Những điều nên làm

  • Sau khi sinh, mẹ cần cho con bú càng sớm càng tốt vì sữa mẹ lúc này là sữa non, loại sữa chứa nhiều dinh dưỡng, chất đề kháng tốt cho sự phát triển và miễn dịch của trẻ sơ sinh. Việc cho con bú sớm còn giúp kích thích dạ con co bóp để tống sản dịch ra ngoài. 
  • Cơ thể bẩn là môi trường lý tưởng để vi khuẩn sinh sôi và phát triển, dẫn tới lây sang bé nên mẹ không được kiêng khem mà cần vệ sinh thân thể sạch sẽ, rửa mặt và chải răng mỗi ngày. Đảm bảo phòng tắm kính gió và nước tắm ấm tay để tránh bị nhiễm lạnh.

Những điều cần tránh

  • Mẹ tránh nằm ngửa vì sẽ khiến tử cung co thắt, vết mổ dễ bị đau và cũng lâu lành. Thay vào đó mẹ hãy nằm nghiêng và kê gối sau lưng để lưng và giường tạo góc nghiêng 20- 30 độ nhằm giảm chuyển động cơ thể giúp vết mổ bớt đau và nhanh lành. 
  • Tránh với đồ trên cao, làm việc nặng trong 2 tháng đầu hay vận động quá sức. Chỉ nên tập luyện thể dục, thể thao ở cường độ nhẹ sau 4- 6 tuần mổ đẻ.
  • Kiêng quan hệ tình dục trong vòng 6- 8 tuần sau sinh mổ vì có thể gây nhiễm khuẩn, tổn thương vết mổ.

Cách vệ sinh cơ thể đúng cách cho sản phụ sinh mổ

Cách chăm sóc sản phụ sau sinh sản chắn chắn là việc quan trọng đối với các mẹ sinh mổ. Tuy nhiên, không phải bất cứ ai cũng biết cách chăm sóc đúng cách cho sản phụ. Vệ sinh cơ thể hàng ngày cho mẹ bầu có thể thực hiện như sau:

Vệ sinh cá nhân của mẹ sau khi sinh mổ

Việc đánh răng, rửa mặt, vệ sinh chân tay mẹ có thể thực hiện sau khi sinh, mẹ có thể nhờ người thân hỗ trợ nếu chưa thể tự làm. 

Tắm gội sau sinh mổ đúng cách

Sau khi mổ, vết thương chưa lành nên mẹ không được làm ướt, do đó mẹ không tắm ngay mà hãy dùng khăn mềm, sạch thấm nước ấm để lau khô người và thay quần áo hàng ngày để giữ vệ sinh cơ thể, tránh việc cọ vào vết mổ.

Sau khoảng 5-7 ngày thì mẹ có thể tắm rửa nhưng cần lưu ý khi sinh mổ:

  • Tắm bằng nước ấm, tắm nhanh và trong phòng kín gió.
  • Tắm bằng vòi hoa sen ở tư thế đứng để tránh ảnh hưởng đến vết mổ. 
  • Không chà xát vào vết mổ
  • Sau khi tắm xong cần lau khô người, đặc biệt là vết mổ bằng không mềm và sạch.
  • Khi vết mổ chưa khô hoàn toàn thì không tắm bằng bồn.
  • Mẹ có thể tắm bằng lá tắm, lá gội dành cho phụ nữ sau sinh. 

Mẹ nên tắm đứng bằng vòi hoa sen để tránh ảnh hưởng đến vết mổMẹ nên tắm đứng bằng vòi hoa sen để tránh ảnh hưởng đến vết mổ

Chăm sóc vùng kín cho mẹ sau khi sinh mổ

Sau khi sinh mổ, mẹ sẽ có sản dịch nên việc vệ sinh vùng kín đúng cách giúp tránh tình trạng viêm nhiễm: 

  • Vệ sinh vùng kín ít nhất 3 lần/ngày vào sáng, chiều và tối trước khi đi ngủ. Nếu sản dịch ra nhiều, sản phụ nên vệ sinh nhiều lần hơn.
  • Sử dụng nước ấm pha loãng với muối sinh lý hoặc dung dịch vệ sinh phụ nữ chuyên dụng cho phụ nữ sau sinh để lau rửa. Tránh sử dụng xà phòng thông thường hoặc dung dịch vệ sinh có chất tẩy cao vì có thể gây kích ứng da và mất cân bằng độ pH. 
  • Lau rửa theo chiều từ trước ra sau, từ âm hộ đến hậu môn. Không thụt rửa âm đạo.
  • Thấm khô vùng kín bằng khăn mềm sau khi lau rửa.
  • Thay băng vệ sinh thường xuyên (2-4 tiếng/lần) và sử dụng loại băng vệ sinh có khả năng thấm hút tốt.
  • Tránh mặc quần lót quá chật và sử dụng chất liệu cotton mềm mại, thoáng khí.

Một số lưu ý khác khi chăm sóc mẹ bầu sau sinh mổ

Cách chăm sóc bà mẹ sau khi sinh mổ cần sự kiên nhẫn và tỉ mỉ. Dưới đây là một số lưu ý khác khi chăm sóc sản phụ sau đẻ mổ: 

  • Không nên vận động mạnh trong thời gian đầu sau sinh.
  • Uống nhiều nước để cơ thể luôn đủ nước và giúp sản dịch ra nhanh hơn.
  • Tránh lo lắng, stress và giữ cho tinh thần thoải mái.
  • Tham gia các hoạt động nhẹ nhàng như đi dạo, tập yoga,... để giúp thư giãn tinh thần.

Uống nước giúp đẩy nhanh sản dịch ra ngoàiUống nước giúp đẩy nhanh sản dịch ra ngoài

Giải đáp một số thắc mắc của sản phụ sinh mổ

Sinh mổ ngồi nhiều có sao không?

Sau khi sinh mổ mà ngồi nhiều sẽ dễ gây ra các biến chứng nguy hiểm cho sức khỏe của mẹ như dễ bị tích tụ nước ối trong tử cung, khí huyết khó lưu thông hoặc bị dính ruột. Do đó mẹ chỉ hạn chế vận động mạnh chứ vẫn phải tập đi lại nhẹ nhàng để không ảnh hưởng đến vết mổ mà vẫn đảm bảo nhanh hồi phục cơ thể.

Sinh mổ xong nằm phòng hồi sức bao lâu

Sau khi mổ bắt con xong mẹ cần nằm phòng hồi sức 4- 6 giờ để theo dõi sức khỏe, tiếp đến là ở lại bệnh viện 3 ngày rồi mới về nhà. Sự hồi phục cơ thể sau khi sinh được tính theo tuần chứ không phải theo giờ hay theo ngày nên cần cẩn thận trong cách chăm sóc mẹ và bé sau sinh mổ

Sau sinh mổ, mẹ sẽ được lưu trú tại viện để khi sức khoẻ ổn địnhSau sinh mổ, mẹ sẽ được lưu trú tại viện để khi sức khoẻ ổn định

Cách tập đi sau sinh mổ

Ngày thứ 2 sau mổ bạn có thể ngồi dậy và đi lại nhẹ nhàng trong phòng nhưng phải có sự hỗ trợ của người thân để tránh bị ngã.

Sang ngày thứ 3 bạn có thể tự đi lại trong phòng và ngoài hành lang mà không cần sự trợ giúp.

Sang đến ngày thứ 4 trở đi bạn sản phụ có thể vận động bình thường trừ trường hợp có chỉ định đặc biệt từ bác sĩ.

Cách ngồi dậy để đi đã được hướng dẫn chi tiết ở trên.

Sinh mổ có nằm than được không

Câu trả lời là: KHÔNG!

Mục đích của nằm than là để sưởi ấm, tuy nhiên hiện nay có rất nhiều cách tốt hơn để giữ ẩm cho sản phụ và em bé. Đặc biệt hơn đây là phương pháp vô cùng sai lầm, có thể gây nguy hiểm cho sức khỏe cả mẹ và bé. Bởi trong than chứa nhiều khó CO2 rất độc, ảnh hưởng nghiêm trọng đến hệ hô hấp non yếu của bé và mẹ, có thể gây viêm phổi, thậm chí là ngạt thở, tử vong.

Bệnh viện Đa khoa Phương Đông chăm sóc sản phụ sau khi sinh mổ như thế nào?

Đăng ký sinh mổ tại Bệnh viện ĐK Phương Đông, mẹ bầu sẽ được hưởng dịch vụ y tế chất lượng cao từ đội ngũ y bác sĩ tâm huyết, trang thiết bị, cơ sở vật chất hiện đại, đầy đủ.

Chăm sóc sản phụ chuẩn khoa học, tận tâm tại BV Phương ĐôngChăm sóc sản phụ chuẩn khoa học, tận tâm tại BV Phương Đông

Khi nhập viện, bệnh viện sẽ cung cấp toàn bộ đồ dùng cần thiết cho mẹ và bé như: bỉm, quần lót dùng 1 lần, băng vệ sinh, dung dịch vệ sinh, quần áo trẻ sơ sinh, bao tay, bao chân, mũ… 

Thai phụ chỉ cần mang theo các vật dụng sau đây:

  • Quần áo ra viện cho mẹ: 01 bộ
  • Chăn ủ sơ sinh: 01 cái
  • Bình sữa: 01 cái
  • Sữa cho trẻ sơ sinh (nếu gia đình có nhu cầu dùng sữa riêng)
  • Chứng minh thư/ Thẻ căn cước của mẹ
  • Sổ hộ khẩu của mẹ (photo)
  • Thẻ bảo hiểm Y tế (nếu thanh toán BHYT)

Thai sản trọn gói tại Bệnh viện Phương Đông

Sau quy trình mổ đẻ an toàn, chuyên nghiệp bởi đội ngũ bác sĩ có chuyên môn cao và giàu kinh nghiệm thì sản phụ sẽ được chuyển đến phòng nội trú.

Hình ảnh sinh mổ tại Bệnh viện Đa khoa Phương Đông

Mẹ và bé sẽ được chăm sóc và nghỉ ngơi tại phòng nội trú yên tĩnh, thoáng mát với đầy đủ tiện nghi như tivi, tủ lạnh, điều hòa, bình nóng lạnh,...theo tiêu chuẩn khách sạn đảm bảo tạo sự thoải mái tốt nhất để mẹ nhanh chóng bình phục.

Tại đây, mẹ sẽ được phục vụ 2 bữa chính và 2 bữa phụ hàng ngày, đảm bảo đủ dinh dưỡng và vệ sinh an toàn thực phẩm. 

Đội ngũ y bác sĩ, nữ hộ sinh tận tâm, chu đáo sẽ hỗ trợ mẹ bất cứ khi nào cần.

Đặc biệt, Phương Đông có chiếu tia lạnh Plasma diệt khuẩn giúp vết mổ nhanh khô, mau lành; lấy máu gót chân sàng lọc các bệnh lý nguy hiểm cho con (đây là 2 dịch vụ ngoài gói). 

Sinh mổ tại Bệnh viện đa khoa Phương Đông giúp mẹ trải qua một cách nhẹ nhàng, vết mổ được khâu thẩm mỹ, nhanh lành và hạn chế tối đa việc để lại sẹo lồi, xấu.

Cách chăm sóc sản phụ sau sinh mổ yêu cầu rất nhiều về kiến thức, sự cẩn trọng và tỉ mỉ. Hy vọng những thông tin chia sẻ trong bài viết sẽ bổ sung thêm nhiều kiến thức để quá trình chăm sóc phụ nữ sau sinh mổ được hiệu quả hơn. Nếu con câu hỏi thắc mắc cần được giải đáp hoặc đặt lịch khám thai, đăng ký gói thai sản tại Bệnh viện Phương Đông xin vui lòng liên hệ số Hotline 1900 1806 để được hỗ trợ nhanh nhất.

BỆNH VIỆN ĐA KHOA PHƯƠNG ĐÔNG

Địa chỉ: Số 9, Phố Viên, Cổ Nhuế 2, Bắc Từ Liêm, Hà Nội
Tổng đài tư vấn: 19001806
Website: https://benhvienphuongdong.vn

 

Lưu ý: Thông tin trong bài viết chỉ mang tính chất tham khảo, vui lòng liên hệ với Bác sĩ, Dược sĩ hoặc chuyên viên y tế để được tư vấn cụ thể.

 
11,751

Bài viết hữu ích?

Đăng ký nhận tư vấn

Vui lòng để lại thông tin và nhu cầu của Quý khách để được nhận tư vấn

19001806 Đặt lịch khám