Chăm sóc sản phụ sau sinh mổ cần lưu ý những gì?

Trần Thị Việt Trinh

23-08-2020

goole news
16

Chăm sóc sản phụ sau sinh mổ là công việc rất quan trọng bởi sức khỏe cũng như vết mổ người mẹ lâu và khó hồi phục hơn so với sinh thường, nguy cơ bị hậu sản, nhiễm trùng cũng cao hơn. Do đó người nhà cần chú ý và cẩn thận từ việc vệ sinh vết mổ, sinh hoạt, chế độ ăn hàng ngày. Bài viết sau sẽ hướng dẫn bạn cách chăm sóc sản phụ sinh mổ đảm bảo an toàn và nhanh hồi phục.

Hướng dẫn chăm sóc sản phụ sau sinh mổ để nhanh hồi phục

Chăm sóc vết mổ

Ở tuần đầu tiên sau khi mổ đẻ

Do vết mổ chưa khô nên mẹ sẽ được các bác sĩ khoa sản và nữ hộ sinh chăm sóc vết mổ. Mẹ sẽ được chỉ định dùng các loại thuốc kháng sinh, thuốc giảm đau, thuốc co hồi tử cung,... để tránh tình trạng nhiễm trùng cũng như biến chứng sau sinh.

Các loại thuốc được kê này không ảnh hưởng đến sữa non nên mẹ hoàn toàn yên tâm khi dùng.

Vết mổ của sản phụ sau sinh cần được chăm sóc cẩn thậnVết mổ của sản phụ sau sinh cần được chăm sóc cẩn thận

Khi bị đau nhức quanh đáy chậu, cơn đau có thể kéo dài dai dẳng hoặc chỉ nhói lên một lúc thì bạn có thể dùng túi nước đá để chườm quanh vết mổ sẽ giúp giảm sưng đau.

Ở ngày thứ 3, vết mổ có thể mở băng để khô tự nhiên, khi tắm mẹ chỉ nên dùng khăn bông mềm búng nước ấm lau người để tránh nước vào vết mổ. Ngoài ra mẹ cũng cần lưu ý:

  • Dùng khăn bông mềm, loại chuyên dùng cho trẻ nhỏ để lau người và khu vực vết mổ
  • Lau từ phía trước ra sau để tránh nhiễm trùng
  • Có thể dùng thuốc xịt gây tê cho phụ nữ mới sinh để hỗ trợ làm giảm đau và khó chịu từ vết mổ.

Từ tuần thứ 2 trở đi

Nếu là chỉ không tiêu thì bác sĩ sẽ chỉ định cắt chỉ sau 5 ngày nếu mổ đẻ lần đầu và 7- 8 ngày nếu là lần thứ 2 trở lên. Nếu như vết mổ đã khô, không có bất thường gì thì sản phụ sẽ được xuất viện về nhà, việc vệ sinh, chăm sóc sau sinh mổ tại nhà như sau:

  • Tắm bằng nước ấm và tránh việc tắm quá lâu, không nên ngâm cơ thể trong bồn tắm vì sẽ làm ướt vết thương
  • Dùng khăn bông mềm, sạch để thấm khô vết thương sau khi tắm và không cần phải băng kín nhưng phải đảm bảo giữ vết mổ sạch
  • Có thể dùng dung dịch betadin hoặc povidine 10% để thoa lên vết mô nhằm thúc đẩy quá trình hồi phục sẹo nhanh, tránh nhiễm trùng
  • Tuyệt đối không đắp lên vết mổ thuốc kháng sinh hay bất kỳ bài thuốc dân gian nào.

Chế độ dinh dưỡng cho mẹ sau sinh mổ

Chăm sóc sau sinh mổ bằng chế độ dinh dưỡng. Trong vòng 6 giờ sau mổ sản phụ không được ăn gì mà chỉ được uống nước lọc, nước đường hoặc cháo loãng cho đến khi xì hơi mới được ăn thức ăn đặc. 

Đảm bảo dinh dưỡng cho sản phụ để nhanh hồi phục cơ thể và có nhiều sữaĐảm bảo dinh dưỡng cho sản phụ để nhanh hồi phục cơ thể và có nhiều sữa

Đến ngày thứ 2 thì có thể ăn uống bình thường, bữa ăn cần đảm bảo đủ dinh dưỡng, giàu đạm, đường, sắt, vitamin,... để nhanh hồi phục thể trạng. Uống nhiều nước để sữa về nhiều và đừng quên tăng cường rau, củ, quả để tránh bị táo bón do tác dụng phụ của thuốc tê.

Một số thức ăn tốt cho sản phụ sau sinh mổ:

  • Đường đỏ: có tính ôn, ích khí, hoạt huyết, dễ tiêu hóa, giảm đau và lợi sữa nên có thể kết hợp để tạo thành nhiều món ăn khác nhau, vừa giúp ngon miệng vừa tốt cho việc hồi phục sức khỏe.
  • Cá chép: không chỉ khi mang thai mà sau sinh đây cũng là món ăn rất tốt nên ăn hàng tuần. Nhờ chứa nhiều protid nên giúp tử cung co bóp, đẩy máu dư ra ngoài, rút ngắn thời gian ra sản dịch.
  • Trứng gà: chứa nhiều protein cần thiết cho quá trình hồi phục sức khỏe, giúp vết thương nhanh lành, tăng tiết sữa. Nhưng cần chú ý không ăn lòng trắng và không ăn quá nhiều trong 1 bữa.
  • Hoa quả: chứa nhiều vitamin và khoáng chất vừa phòng chứng táo bón, thúc đẩy quá trình tiêu hóa, , bổ sung vitamin thiếu hụt trong cơ thể người mẹ trong quá trình mang thai và sinh con. Nên ăn nhiều chuối, quýt, bưởi ngọt, nho,...

Những thực phẩm mẹ cần kiêng gồm:

Một số thực phẩm cần kiêng sau sinh mổMột số thực phẩm cần kiêng sau sinh mổ

  • Thực phẩm không tốt cho quá trình lành sẹo, làm tăng quá trình tạo mủ, gây viêm loét như gạo nếp, rau muống, lòng trắng trứng,...
  • Đồ ăn có tính hàn như cua, ốc, rau đay, bắp cải, củ cải trắng,... do cơ thể sản phụ sinh mổ rất dễ bị lạnh, nếu ăn đồ có tính hàn sẽ ức chế sự ngưng tụ của máu làm vết mổ lâu lành.
  • Các đồ ăn làm tăng sắc tố đen sẽ khiến vết sẹo sâu hơn.
  • Thực phẩm nhiều dầu mỡ: móng giò, da gà, da vịt, thịt mỡ, đồ chiên rán, đồ xào,...
  • Đồ ăn có tính cay, nóng như mù tạt, ớt, hạt tiêu,...
  • Đồ ăn, thức uống có chất kích thích như cà phê, rượu bia,...
  • Thực phẩm chưa được nấu chín như gỏi, rau sống,...
  • Những thức ăn gây dị ứng.
  • Thực phẩm dễ lên men gây đầy hơi, khó chịu như đường, sữa đậu nành, tinh bột,...
  • Sản phụ bị di chứng cao huyết áp cần hạn chế ăn muối, đồ mặn.

Chế độ vận động, nghỉ ngơi

Sau sinh mổ thì việc nghỉ ngơi là rất cần thiết nhưng nếu bạn nằm quá lâu lại không tốt vì sẽ gây tích tụ nước ối ở tử cung. Vận động sau khi sinh mổ đóng vai trò quan trọng cho quá trình phục hồi của sản phụ, giúp nhanh lấy lại cảm giác.

Sản phụ sinh mổ cần nghỉ ngơi nhiều nhưng cũng đừng quên vận động để tránh các biến chứng cho sức khỏeSản phụ sinh mổ cần nghỉ ngơi nhiều nhưng cũng đừng quên vận động để tránh các biến chứng cho sức khỏe

Việc nằm lì tại chỗ, không vận động có thể dẫn tới tình trạng dính ruột, viêm tắc tĩnh mạch, nhu động ruột lâu phục hồi làm tăng nguy cơ tiêu hóa kém, táo bón. Do vậy, 24h sau mổ mẹ đừng ngại đau đớn mà hãy cố gắng xoay người, trở mình, tập ngồi dậy nhẹ nhàng, đi lại, cử động tay chân để tăng sự hoạt động của ruột, dạ dày, điều tiết khí sớm.

Chăm chỉ luyện tập sau khi mổ sẽ giúp cơ thể sản phụ nhanh hồi phục và khỏe mạnh trở lại.

Phụ nữ sau sinh mổ nên và không nên làm gì?

Những điều nên làm

  • Sau khi sinh, mẹ cần cho con bú càng sớm càng tốt vì sữa mẹ lúc này là sữa non, loại sữa chứa nhiều dinh dưỡng, chất đề kháng tốt cho sự phát triển và miễn dịch của trẻ sơ sinh. Việc cho con bú sớm còn giúp kích thích dạ con co bóp để tống sản dịch ra ngoài. 
  • Cơ thể bẩn là môi trường lý tưởng để vi khuẩn sinh sôi và phát triển, dẫn tới lây sang bé nên mẹ không được kiêng khem mà cần vệ sinh thân thể sạch sẽ, rửa mặt và chải răng mỗi ngày. Đảm bảo phòng tắm kính gió và nước tắm ấm tay để tránh bị nhiễm lạnh.

Những điều cần tránh

  • Mẹ tránh nằm ngửa vì sẽ khiến tử cung co thắt, vết mổ dễ bị đau và cũng lâu lành. Thay vào đó mẹ hãy nằm nghiêng và kê gối sau lưng để lưng và giường tạo góc nghiêng 20- 30 độ nhằm giảm chuyển động cơ thể giúp vết mổ bớt đau và nhanh lành. 
  • Tránh với đồ trên cao, làm việc nặng trong 2 tháng đầu hay vận động quá sức. Chỉ nên tập luyện thể dục, thể thao ở cường độ nhẹ sau 4- 6 tuần mổ đẻ.
  • Kiêng quan hệ tình dục trong vòng 6- 8 tuần sau sinh mổ vì có thể gây nhiễm khuẩn, tổn thương vết mổ.

Giải đáp một số thắc mắc của sản phụ sinh mổ

Một số vấn đề thường gặp sau khi sinh mổMột số vấn đề thường gặp sau khi sinh mổ

Tư thế nằm sau sinh mổ thế nào là phù hợp?

Sau khi sinh mổ mẹ sẽ được gợi ý 4 tư thế nằm để giúp giảm đau đớn và nhanh hồi phục, tùy vào từng thể trạng của mỗi người để chọn tư thế tốt nhất.

Nằm ngửa

Tư thế này không gây áp lực, cũng không làm căng vết mổ nên sẽ rất thoải mái nhưng chỉ trong vài ngày đầu và tuần đầu sau sinh mổ. Mẹ có thể kê thêm gối mềm phía dưới đầu gối để thấy dễ chịu hơn.

Tuy nhiên tư thế nằm nay có nhược điểm đó là khi mẹ muốn ngồi dậy và ra khỏi giường sẽ khó khăn hơn vì vết mổ bị căng, gây đau đớn. Những mẹ huyết áp không ổn định, tăng giảm bất thường cũng không nên áp dụng cách này.

Nằm nghiêng

Mẹ nằm nghiêng, thẳng người sang một bên sẽ giúp thoải mái hơn do vết mổ không bị căng, khi di chuyển cũng không chạm đến vết mổ nên không gây đau. Ngủ nghiêng về trái còn giúp máu lưu thông tốt, cải thiện tiêu hóa. 

Dùng gối cao su để kê lưng, tạo góc nghiêng giữa lưng với tường khoảng 20- 30 độ để tạo sự dễ chịu cũng như tránh làm cơ thể dịch chuyển nhiều. 

Có thể kê thêm gối để đỡ phần bụng và hông để được thoải mái nhất. Cách này còn phù hợp với những sản phụ gặp vấn đề về huyết áp.

Nằm cao phần thân trên

Dùng gối để kê cao phần thân trên nếu giường không thể chỉnh độ cao, lúc này mẹ sẽ dễ thở hơn, có giấc ngủ ngon và sâu hơn. Trường hợp mẹ không thoải mái khi nâng toàn bộ cơ thể thì có thể dùng gối kê giữa đầu gối và dưới hông.

Ngủ ngồi

Nếu 3 tư thế nằm trên không giúp mẹ dễ chịu hơn thì hẳn thử ngủ ở ghế, tốt nhất là có thêm gối đỡ để tránh bị đau. Đây chỉ là tư thế ngủ tạm thời nhưng lại phù hợp khi cho con bí hoặc ngủ lấy sức tạm thời.

Cách ngồi dậy sau sinh mổ?

Cách ngồi dậy tốt nhất cho sản phụ sinh mổ là: 

Bước 1: Co đầu gối lại

Bạn hãy từ từ co đầu gối lại rồi nhẹ nhàng trở người nằm nghiêng sang một bên. Giữ nguyên tư thế này 2- 3 phút để vết thương làm quen với tư thế gập người, giúp giảm đau nhức rất tốt.

Bước 2: Nâng người lên

Nhẹ nhàng nâng người lên nhưng cần chú ý vẫn giữ nguyên tư thế người nghiêng.

Bước 3: Ngồi dậy

Chống khuỷu tay một cách từ từ, sau đó chậm rãi ngã ra và đặt mình ở tư thế ngồi. Có thể dựa lưng vào tường để nghỉ ngơi hoặc thõng chân xuống đường để tránh vết thương bị bung ra.

Sinh mổ ngồi nhiều có sao không?

Sau khi sinh mổ mà ngồi nhiều sẽ dễ gây ra các biến chứng nguy hiểm cho sức khỏe của mẹ như dễ bị tích tụ nước ối trong tử cung, khí huyết khó lưu thông hoặc bị dính ruột. Do đó mẹ chỉ hạn chế vận động mạnh chứ vẫn phải tập đi lại nhẹ nhàng để không ảnh hưởng đến vết mổ mà vẫn đảm bảo nhanh hồi phục cơ thể.

Sinh mổ xong nằm phòng hồi sức bao lâu

Sau khi mổ bắt con xong mẹ cần nằm phòng hồi sức 4- 6 giờ để theo dõi sức khỏe, tiếp đến là ở lại bệnh viện 4- 7 ngày rồi mới về nhà. Sự hồi phục cơ thể sau khi sinh được tính theo tuần chứ không phải theo giờ hay theo ngày nên bạn hãy chăm sóc bản thân và em bé thật kỹ nhé.

Cách tập đi sau sinh mổ

Ngày thứ 2 sau mổ bạn có thể ngồi dậy và đi lại nhẹ nhàng trong phòng nhưng phải có sự hỗ trợ của người thân để tránh bị ngã.

Sang ngày thứ 3 bạn có thể tự đi lại trong phòng và ngoài hành lang mà không cần sự trợ giúp.

Sang đến ngày thứ 4 trở đi bạn sản phụ có thể vận động bình thường trừ trường hợp có chỉ định đặc biệt từ bác sĩ.

Cách ngồi dậy để đi đã được hướng dẫn chi tiết ở trên.

Sinh mổ có nằm than được không

Câu trả lời là: KHÔNG!

Mục đích của nằm than là để sưởi ấm, tuy nhiên hiện nay có rất nhiều cách tốt hơn để giữ ẩm cho sản phụ và em bé. Đặc biệt hơn đây là phương pháp vô cùng sai lầm, có thể gây nguy hiểm cho sức khỏe cả mẹ và bé. Bởi trong than chứa nhiều khó CO2 rất độc, ảnh hưởng nghiêm trọng đến hệ hô hấp non yếu của bé và mẹ, có thể gây viêm phổi, thậm chí là ngạt thở, tử vong.

Nằm thai sau sinh mổ là một sai lầm nghiêm trọngNằm thai sau sinh mổ là một sai lầm nghiêm trọng

Với những trường hợp sinh mổ thì nằm than sẽ càng nguy hiểm hơn do chất đàm nhớt bên trong cơ thể bé chưa được đào thải ra ngoài sẽ khô cứng lại, dẫn tới các bệnh về đường hô hấp, gây khó khăn cho việc điều trị về sau.

Da trẻ còn non nớt nên không chịu được sức nóng của than, dễ bị bỏng. Đốt than còn tạo tro, tro bám lên người trẻ công với mồ hôi toát ra do nhiệt độ than quá cao khiến bé dễ mắc các bệnh về da.

Nhiệt độ than không phải lúc nào cũng duy trì ổn định, lúc thì quá nóng lúc thì tắt ngấm dẫn tới sự thay đổi nhiệt độ đột ngột, cơ thể bé sẽ không kịp thích nghi dẫn đến tình trạng sốc nhiệt.

Sinh mổ bao lâu được tắm

Sau khi mổ, vết thương chưa lành nên mẹ không được làm ướt, do đó mẹ không tắm ngay mà hãy dùng khăn mềm, sạch thấm nước ấm để lau khô người và thay quần áo hàng ngày để giữ vệ sinh cơ thể, tránh việc cọ vào vết mổ.

Sau khoảng 2- 3 ngày thì mẹ có thể tắm rửa, đánh răng, rửa mặt nhưng cần lưu ý khi sinh mổ:

  • Tắm nước ấm, tắm nhanh và trong phòng kín gió.
  • Không chà xát vào vết mổ
  • Sau khi tắm xong cần lau khô người, đặc biệt là vết mổ bằng không mềm và sạch.
  • Khi vết mổ chưa khô hoàn toàn thì không tắm bằng bồn.

Bệnh viện Đa khoa Phương Đông chăm sóc sản phụ sau sinh mổ như thế nào?

Đăng ký sinh mổ tại Bệnh viện ĐK Phương Đông, mẹ bầu sẽ được hưởng dịch vụ y tế chất lượng cao từ đội ngũ y bác sĩ tâm huyết, trang thiết bị, cơ sở vật chất hiện đại, đầy đủ.

Chăm sóc sản phụ chuẩn khoa học, tận tâm tại BV Phương ĐôngChăm sóc sản phụ chuẩn khoa học, tận tâm tại BV Phương Đông

Khi nhập viện, bệnh viện sẽ cung cấp toàn bộ đồ dùng cần thiết cho mẹ và bé như: bỉm, quần lót dùng 1 lần, băng vệ sinh, dung dịch vệ sinh, quần áo trẻ sơ sinh, bao tay, bao chân, mũ… 

Thai phụ chỉ cần mang theo các vật dụng sau đây:

  • Quần áo ra viện cho mẹ: 01 bộ
  • Chăn ủ sơ sinh: 01 cái
  • Bình sữa: 01 cái
  • Sữa cho trẻ sơ sinh (nếu gia đình có nhu cầu dùng sữa riêng)
  • Chứng minh thư/ Thẻ căn cước của mẹ
  • Sổ hộ khẩu của mẹ (photo)
  • Thẻ bảo hiểm Y tế (nếu thanh toán BHYT)

Thai sản trọn gói tại Bệnh viện Phương Đông

Sau quy trình mổ đẻ an toàn, chuyên nghiệp bởi đội ngũ bác sĩ có chuyên môn cao và giàu kinh nghiệm thì sản phụ sẽ được chuyển đến phòng nội trú.

Hình ảnh sinh mổ tại Bệnh viện Đa khoa Phương Đông

Mẹ và bé sẽ được chăm sóc và nghỉ ngơi tại phòng nội trú yên tĩnh, thoáng mát với đầy đủ tiện nghi như tivi, tủ lạnh, điều hòa, bình nóng lạnh,...theo tiêu chuẩn khách sạn đảm bảo tạo sự thoải mái tốt nhất để mẹ nhanh chóng bình phục.

Tại đây, mẹ sẽ được phục vụ 2 bữa chính và 2 bữa phụ hàng ngày, đảm bảo đủ dinh dưỡng và vệ sinh an toàn thực phẩm. 

Đội ngũ y bác sĩ, nữ hộ sinh tận tâm, chu đáo sẽ hỗ trợ mẹ bất cứ khi nào cần.

Đặc biệt, Phương Đông có chiếu tia lạnh Plasma diệt khuẩn giúp vết mổ nhanh khô, mau lành; lấy máu gót chân sàng lọc các bệnh lý nguy hiểm cho con (đây là 2 dịch vụ ngoài gói). 

Sinh mổ tại Bệnh viện đa khoa Phương Đông giúp mẹ trải qua một cách nhẹ nhàng, vết mổ được khâu thẩm mỹ, nhanh lành và hạn chế tối đa việc để lại sẹo lồi, xấu.

Chăm sóc sản phụ sau sinh mổ yêu cầu rất nhiều về kiến thức, sự cẩn trọng và tỉ mỉ. Hy vọng những thông tin chia sẻ trong bài viết sẽ bổ sung thêm nhiều kiến thức để quá trình chăm sóc người mẹ sau sinh được hiệu quả hơn. Nếu con câu hỏi thắc mắc cần được giải đáp hoặc đặt lịch khám thai, đăng ký gói thai sản tại Bệnh viện Phương Đông xin vui lòng liên hệ số Hotline 1900 1806 hoặc nhắn tin tới Fanpage “Bệnh Viện Đa Khoa Phương Đông” để được hỗ trợ nhanh nhất.

BỆNH VIỆN ĐA KHOA PHƯƠNG ĐÔNG

Địa chỉ: Số 9, Phố Viên, Cổ Nhuế 2, Bắc Từ Liêm, Hà Nội
Tổng đài tư vấn: 19001806
Website: https://benhvienphuongdong.vn

 

Lưu ý: Thông tin trong bài viết chỉ mang tính chất tham khảo, vui lòng liên hệ với Bác sĩ, Dược sĩ hoặc chuyên viên y tế để được tư vấn cụ thể.

9,730

Bài viết hữu ích?

Đăng ký tư vấn

Đặt hẹn ngay để nhận tư vấn và xếp lịch khám kịp thời

19001806 Đặt lịch khám