Chế độ ăn cho người truyền hóa chất nhằm giúp bệnh nhân duy trì sức khỏe, tăng cường hệ miễn dịch và giảm thiểu các tác dụng phụ của hóa trị. Thực đơn thường bao gồm các loại thực phẩm tươi sống, đa dạng màu sắc, giàu chất xơ và ít chất béo.
Chế độ ăn cho người truyền hóa chất nhằm giúp bệnh nhân duy trì sức khỏe, tăng cường hệ miễn dịch và giảm thiểu các tác dụng phụ của hóa trị. Thực đơn thường bao gồm các loại thực phẩm tươi sống, đa dạng màu sắc, giàu chất xơ và ít chất béo.
Hóa trị là phương pháp điều trị ung thư có vai trò vô cùng quan trọng. Tuy nhiên, với người bệnh K thì tinh thần của họ bị đả kích rất nghiêm trọng. Mặt khác, tuy hoá trị đem lại những hiệu quả nhất định nhưng nó đem lại rất nhiều tác dụng phụ, góp phần làm suy kiệt thể trạng của người bệnh.
Điều này khiến người bệnh chán ăn, bỏ bữa, không muốn ăn khiến cơ thể đang cần các chất dinh dưỡng để chống lại bệnh tật còn yếu đuối và hao mòn nhanh chóng. Vì thế, các bác sĩ nhận định, xây dựng và áp dụng chế độ ăn cho người truyền hoá chất là vô cùng cần thiết. Cụ thể, một chế độ ăn lành mạnh, khoa học sẽ hỗ trợ:
Người mắc bệnh K cần áp dụng chế độ dinh dưỡng riêng để đảm bảo sức khoẻ
Trước khi khuyên người bệnh nên ăn gì, uống gì, kiêng gì, chúng ta phải làm rõ các thành phần dinh dưỡng trong bữa ăn cho người bệnh truyền hoá chất như sau:
Ung thư và hoá chất truyền vào sẽ không ngừng phá huỷ tế bào và gây tổn thương các cơ quan của người bệnh. Trong khi đó, protein lại đóng vai trò là hoạt chất chính tham gia vào giai đoạn cấu tạo và sản sinh tế bào mới khoẻ mạnh.
Vì thế, để phục hồi sau hoá trị nhanh chóng, hiệu quả, bạn cần tăng cường protein trong các bữa ăn hàng ngày. Lưu ý, bạn nên bổ sung song song protein động vật và protein thực vật.
Các loại thực phẩm giàu đạm là nguồn cung cấp năng lượng cần thiết cho người bệnh
Carbohydrate hay còn gọi là chất đường bột cung cấp năng lượng cho mọi hoạt động của cơ thể. Để tránh tình trạng suy mòn quá nhanh, mỗi người bệnh ít nhất phải hấp thu được 250 - 350g/ngày.
Các chuyên gia dinh dưỡng cho hay, thay vì các loại gạo trắng không có hàm lượng dưỡng chất cao. Bệnh nhân ung thư nên ăn nhiều ngũ cốc nguyên hạt như gạo lứt, yến mạch, bánh mì đen,...
Các loại chất béo không bão hoà như omega 3, omega 6, omega 9 có tác dụng rất tốt trong việc tăng cường hiệu quả của liệu pháp hoá trị và đẩy nhanh quá trình phục hồi. Trong số đó, omega 3 dồi dào trong các loại cá béo, dầu oliu, các loại hạt,... đã được chứng minh là có tác dụng cải thiện các chỉ số sinh hoá tốt cho người truyền hoá chất.
Vì thế, người bệnh K không cần loại bỏ hoàn toàn chất béo, mà cần thay chất béo xấu bằng chất béo tốt để đẩy mạnh quá trình phục hồi của cơ thể.
Vitamin C, E có vai trò chống oxy hóa mạnh mẽ. Chúng bảo vệ các tế bào khỏi tác nhân gây tổn thương và viêm nhiễm. Đồng thời, các loại vitamin cũng hỗ trợ hệ tiêu hoá phân giải thức ăn nhanh hơn và tăng cường sức mạnh cho hệ miễn dịch.
Theo nghiên cứu của các nhà khoa học, dưỡng chất nhóm carotenoids (có trong cà chua, ớt chuông, súp lơ, cà rốt), đặc biệt là lycopene có tác dụng tăng cường bảo vệ cơ thể, chống lại các tế bào ung thư rất hiệu quả.
Đồng thời, phytosterols (trong hạt chia, hạt lanh, hạt hướng dương, dầu oliu) cũng có vai trò chống lại chu trình của tế bào ung thư, ngăn chặn sự tiến triển của bệnh lý.
Người bệnh nên uống đủ 1,5 - 2 lít nước/ngày vì bạn có thể bị mất nước, tiêu chảy khi điều trị bệnh K. Vì thế, bổ sung nước kịp thời là điều hết sức quan trọng và cần thiết.
Người bị bệnh phải bổ sung nước thường xuyên
Trên thực tế, để bệnh nhân và người nhà dễ dàng hơn trong quá trình chọn lựa thực phẩm hàng ngày, bạn có thể tham khảo một số gợi ý dưới đây:
Người mắc bệnh K chỉ nên ăn nhạt, ăn đồ xay nhuyễn và ăn nhiều hoa quả
Bệnh nhân không được uống rượu bia
Trên thực tế, trước, trong, sau truyền hóa chất, bạn phải có chế độ dinh dưỡng khác nhau.
Quá trình truyền hoá chất hoàn toàn không dễ dàng và dễ khiến người bệnh vô cùng mệt mỏi. Tuỳ từng triệu chứng của bệnh nhân, bạn cần thay đổi chế độ ăn cho người truyền hoá chất phù hợp:
Nếu bạn cảm thấy khô miệng, khó nuốt và ăn nhanh no thì có thể thử các gợi ý dưới đây:
Người đang truyền hoá chất thường chán ăn, không muốn ăn, hay bỏ bữa
Nếu quan sát thấy bệnh nhân có triệu chứng nôn nhiều, buồn nôn thì bạn nên chọn các món ăn ít mùi, ít vị và dễ tiêu như bánh mì sandwich, bánh quy mềm, mì sợi, cơm, cháo, súp. Đồng thời nên chú ý:
Truyền hoá trị dễ khiến người bệnh bị viêm, loét miệng. Khi đó, bạn nên:
Triệu chứng viêm loét miệng khiến họ ăn không ngon miệng
Niêm mạc họng có thể bị tổn thương khiến người bệnh bị viêm thực quản và khó nuốt. Để bảo đảm việc ăn uống trong thời gian này, bạn có thể thử các món ăn sau:
Để tránh tình trạng sụt cân không kiểm soát, bạn nên ăn đúng bữa, ăn đúng lúc và đừng chờ đến khi đói bụng. Bên cạnh đó, bạn có thể bổ sung các thức uống giàu dưỡng chất như sữa tiệt trùng, sữa hạt, sinh tố, nước ép trái cây,...
Một số người khác bị táo bón nên bạn phải bổ sung chất xơ kịp thời từ rau cải xanh, rau cải bó xôi, bắp cải, cải thảo,... và các loại trái cây có múi như bưởi, cam, quýt,... Điều này sẽ giúp hệ tiêu hoá hoạt động trơn tru và bài tiết các chất độc, chất thải ra khỏi cơ thể.
Một số người có triệu chứng táo bón
Ngoài các triệu chứng mất vị giác, bạn cũng có thể cảm thấy bị mất vị giác, không cảm nhận được hương vị của món ăn. Chính vì thế, bạn nên mạnh dạn thêm các loại rau thơm, hạt tiêu, gừng, tỏi, nghệ,... để kích thích làm tăng thêm mùi vị của món ăn. Tuy nhiên, bạn chỉ nên nêm nếm vừa miệng, không nên ăn quá nhiều đường, muối hoặc chất béo bão hoá trong bữa ăn.
Nếu cảm thấy khô miệng, bạn nên tích cực ăn các món nước như mì, bún, miến, phở để tiêu hoá dễ dàng hơn. Ngoài ra, bạn nên uống đủ nước để cải thiện cảm giác này.
Một số người sau khi truyền hoá chất bị táo bón. Số còn lại thì bị tiêu chảy liên tục. Nếu không may bị tiêu chảy, bạn nên bổ sung các món ăn có gừng, nghệ hoặc bạc hà vào thực đơn cho người truyền hoá chất. Khi đó, cơ thể sẽ tránh được hoạt động của các vi khuẩn gây tiêu chảy và tránh tích tụ chất lỏng trong cơ thể.
Tác dụng phụ sau khi truyền hoá chất khiến người bệnh bị đau bụng và đi ngoài liên tục
Corticoid là thành phần quan trọng trong nhiều thuốc kháng viêm, được chỉ định cho bệnh nhân ung thư. Tác dụng phụ của loại thuốc này là nó có thể khiến người bệnh tăng cân nhanh chóng do nước bị giữ lại trong cơ thể. Để hạn chế tình trạng này, bạn nên hạn chế ăn muối, ăn các món nhạt để tránh tích thêm nước.
Ngoài chế độ ăn cho người truyền hoá chất, các chuyên gia khuyến khích gia đình và bệnh nhân phối hợp.
Về vấn đề vệ sinh:
Về chế độ sinh hoạt:
Bên cạnh áp dụng chế độ ăn cho người truyền hoá chất riêng, bệnh nhân cũng nên tích cực tập thể dục nhẹ nhàng
Về việc chuẩn bị tâm lý:
Về cơ bản, trên đây là các nguyên tắc chung để áp dụng chế độ ăn cho người đang điều trị bệnh K. Tuy nhiên, việc điều chỉnh và áp dụng ra sao còn phụ thuộc rất nhiều vào các điều kiện sức khoẻ, khẩu vị, tâm lý,... của bệnh nhân.
Để chăm sóc sức khoẻ hiệu quả cho người bệnh, Bệnh viện Đa khoa Phương Đông phối hợp đa chuyên khoa, Khoa Ung Bướu chịu trách nhiệm điều trị. Khoa Dinh dưỡng hỗ trợ xây dựng bữa ăn, chế độ ăn và những lưu ý thiết thực cho các ca bệnh.
Khám Dinh dưỡng tại Bệnh viện Đa khoa Phương Đông
Như vậy, chế độ ăn cho người truyền hóa chất cần tập trung vào việc cung cấp đủ năng lượng và dưỡng chất để cơ thể phục hồi. Bạn nên ưu tiên các thực phẩm dễ tiêu hóa, giàu protein, vitamin và khoáng chất như thịt nạc, cá, trứng, rau xanh, trái cây. Đồng thời, cần hạn chế các thực phẩm khó tiêu, nhiều dầu mỡ, đồ uống có ga.
BỆNH VIỆN ĐA KHOA PHƯƠNG ĐÔNG
Địa chỉ: Số 9, Phố Viên, Cổ Nhuế 2, Bắc Từ Liêm, Hà Nội
Tổng đài tư vấn: 19001806
Website: https://benhvienphuongdong.vn
Lưu ý: Thông tin trong bài viết chỉ mang tính chất tham khảo, vui lòng liên hệ với Bác sĩ, Dược sĩ hoặc chuyên viên y tế để được tư vấn cụ thể.
Uống vitamin E khi mang thai 3 tháng đầu phải được cân nhắc kỹ lưỡng, chỉ nên bổ sung không quá 10-15mg/ ngày và ưu tiên bổ sung từ các...
