Hội chứng trái tim tan vỡ là một tình trạng khi căng thẳng cảm xúc hoặc cú sốc tinh thần tác động mạnh mẽ, trái tim của bạn có thể bị tổn thương, dẫn đến những biểu hiện giống như cơn đau tim. Các triệu chứng này thường hồi phục nhanh chóng và hoàn toàn mà không gây ra những tổn thương cho tim. Việc hiểu rõ về hội chứng này sẽ giúp bạn nhận thức được mối liên hệ mật thiết giữa cảm xúc và sức khỏe tim mạch, từ đó bảo vệ trái tim mình tốt hơn.
Hội chứng trái tim tan vỡ (Broken Heart Syndrome) hay còn gọi là hội chứng Takotsubo, là một dạng bệnh cơ tim tạm thời, thường xảy ra sau khi trải qua căng thẳng cảm xúc hoặc thể chất mạnh mẽ. Được mô tả lần đầu tiên ở Nhật Bản vào năm 1990, hội chứng này có tên "Takotsubo" vì hình dạng của tâm thất trái trong thời gian phát bệnh giống với chiếc bẫy bắt bạch tuộc truyền thống của Nhật Bản.
Hội chứng trái tim tan vỡ xuất phát từ việc căng thẳng về thể chất và tinh thần
Cơ chế bệnh lý chính xác vẫn chưa được hiểu rõ hoàn toàn, nhưng người ta cho rằng sự gia tăng đột ngột của các hormone stress như adrenaline có thể làm co thắt động mạch hoặc ảnh hưởng trực tiếp đến tế bào tim, dẫn đến sự suy yếu tạm thời của tâm thất trái. Hội chứng này phổ biến hơn ở phụ nữ, đặc biệt là sau tuổi mãn kinh, với khoảng 90% trường hợp được báo cáo là ở nữ giới. Triệu chứng của hội chứng này tương tự như nhồi máu cơ tim, bao gồm đau ngực, khó thở và bất thường trên điện tâm đồ, nhưng không có sự tắc nghẽn động mạch vành như nhồi máu cơ tim. Phần lớn bệnh nhân hồi phục hoàn toàn trong vòng vài tuần, tuy nhiên trong một số trường hợp hiếm gặp, hội chứng có thể gây ra các biến chứng nghiêm trọng như suy tim, sốc tim hoặc thậm chí tử vong.
Hội chứng trái tim tan vỡ có thể được phân thành 4 loại dựa trên hình dạng và vị trí của các vùng cơ tim bị ảnh hưởng, bao gồm:
Takotsubo là dạng hội chứng phổ biến, chiếm khoảng 80-90% các trường hợp. Ở loại này, chức năng co bóp của phần đỉnh (Apex) của tâm thất trái bị suy giảm, trong khi phần đáy vẫn hoạt động bình thường hoặc thậm chí được tăng cường. Trên siêu âm tim hoặc cộng hưởng từ tim, hình dạng buồng thất trái trông giống như chiếc bẫy bắt bạch tuộc của Nhật Bản (takotsubo). Chính vì lý do này, hội chứng được đặt tên theo hình ảnh đặc trưng đó.
Phần giữa của tâm thất trái bị suy giảm co bóp, trong khi phần đỉnh và đáy vẫn hoạt động bình thường. Dạng này ít phổ biến hơn, chỉ chiếm khoảng 10-15% các trường hợp.
Dạng đáy là dạng ngược lại so với Takotsubo điển hình, có phần đáy của tâm thất trái bị suy giảm chức năng co bóp, phần đỉnh vẫn hoạt động bình thường hoặc tăng cường, Dạng này thường gặp ở những người bệnh trẻ tuổi, ít phổ biến hơn so với Takotsubo điển hình.
Dạng khu trú ảnh hưởng đến một vùng nhỏ, cụ thể của tâm thất trái. Đây là loại hiếm gặp nhất và thường gây khó khăn trong việc chẩn đoán do phạm vi ảnh hưởng hạn chế.
Theo thông tin từ Viện Tim, Phổi, Máu Quốc gia tại Hoa Kỳ, ước tính có 1,2 triệu người/năm 2007 bị nhồi máu cơ tim (tắc mạch máu nuôi tim). Trong đó có khoảng 1%, tương đương với 12.000 người mắc hội chứng trái tim tan vỡ.
So với nam giới, nữ giới dễ mắc bệnh hơn, chiếm khoảng 90% trường hợp được chẩn đoán, đặc biệt là đối với phụ nữ ở tuổi mãn kinh, trung bình từ 58-77 tuổi. Tiền sử họ đều là người hoàn toàn khỏe mạnh và không có tiền căn về các bệnh lý tim mạch.
Tỷ lệ tử vong do hội chứng trái tim tan vỡ là khá thấp và hầu hết người bệnh đều có thể hồi phục trong vòng thời gian ngắn chỉ vài ngày hoặc vài tuần. Đối với người bệnh bị lên cơn đau tim thì thời gian hồi phục có thể kéo dài tới một tháng hoặc hơn. Sau khi xuất viện, bác sĩ có thể chỉ định siêu âm tim để theo dõi khoảng 4- 6 tuần, tùy theo thể trạng của người bệnh.
Bệnh không để lại tổn thương vĩnh viễn cho cơ tim và nguy cơ tái phát cũng chỉ có dưới 10%.
Thực tế, nguyên nhân chính xác của hội chứng trái tim tan vỡ vẫn chưa được xác định rõ ràng nhưng các yếu tố nguy cơ thường bao gồm: Căng thẳng nghiêm trọng về thể chất và tinh thần. Ngoài ra, các cơn hen suyễn cấp, hậu phẫu thuật, hoạt động gắng sức cũng có thể gặp vấn đề về hội chứng này.
Không kiểm soát tốt trạng thái tinh thần khiến cho tình trạng bệnh trở nên nghiêm trọng
Phản ứng của con người với các sự kiện như vậy sẽ gây ra sự giải phóng hormone gây căng thẳng (catecholamine), làm giảm tạm thời hoạt động co bóp của cơ tim hay tim co bóp quá mạnh, dữ dội thay vì ổn định. Trong mô tả bệnh Takotsubo cổ điển, đặc điểm đặc trưng là phình tạm thời vùng mỏm tim và co bóp giảm.
Các triệu chứng có thể xảy ra trong vài phút hoặc vài giờ sau một kích thích căng thẳng, tương tự như các cơn đau tim. Dấu hiệu bao gồm:
Bất kỳ cơn đau thắt ngực nào cũng có thể là dấu hiệu của một cơn đau tim, vì vậy người bệnh không được chủ quan. Hãy liên hệ với cơ sở y tế gần nhất để được cứu chữa kịp thời.
Để chẩn đoán hội chứng trái tim tan vỡ, bước đầu bác sĩ sẽ thăm hỏi về các triệu chứng, tiền sử của người bệnh và các tổn thương mà người bệnh đã từng trải qua gần đây.
Chẩn đoán giúp xác định được tình trạng sức khoẻ thực tế của người bệnh
Ngoài ra, bác sĩ có thể kết hợp với các phương pháp chẩn đoán bao gồm:
Xem thêm:
Cơ bản, các phương pháp điều trị được ứng dụng tương tự như cách điều trị cơn đau tim và suy tim cấp tính cho đến khi chẩn đoán rõ ràng. Hầu hết bệnh nhân cần phải nhập viện để điều trị, mức độ nghiêm trọng của hội chứng trái tim tan vỡ dao động từ nhẹ đến tử vong. Việc hiểu rõ các phương pháp điều trị, sử dụng thuốc đến thay đổi lối sống giúp bệnh nhân có thể hồi phục nhanh chóng.
Ở những bệnh nhân có triệu chứng nhẹ và trung bình, phương pháp điều trị thường bao gồm một số loại thuốc để giảm căng thẳng cho tim và ngăn ngừa nguy cơ tái phát bao gồm:
Hầu hết những người mắc hội chứng này có thể hồi phục hoàn toàn chỉ sau khoảng 1 tháng. Hãy hỏi bác sĩ về việc thời gian điều trị bằng thuốc cần kéo dài bao lâu, trong đa số trường hợp, người bệnh sẽ ngưng thuốc sau 3 tháng điều trị.
Trong những trường hợp nặng, bệnh nhân cần phải can thiệp hỗ trợ thất trái như hệ thống tuần hoàn ngoài cơ thể để hỗ trợ bơm máu hiệu quả hơn. Tuy nhiên, các thủ thuật xâm lấn hay phẫu thuật trong điều trị đặc hiệu cho cơn đau tim thường không có lợi cho hội chứng trái tim tan vỡ. Phần lớn bệnh nhân phục hồi tốt, thường nhờ vào điều trị nội khoa và thay đổi lối sống.
>>> Bệnh viện Đa khoa Phương Đông là nơi hội tụ của những chuyên gia, y bác sĩ đầu ngành về tim mạch. Vì vậy, nếu quý khách hàng cần tìm kiếm địa chỉ thăm khám Hội chứng trái tim tan vỡ uy tín hoặc có thắc mắc cần được giải đáp, hãy liên hệ theo hotline 1900 1806 hoặc Đặt lịch khám tại website để được đội ngũ tư vấn hỗ trợ sớm nhất.
Để phòng ngừa hiệu quả, cần có những biện pháp đồng bộ nhằm kiểm soát căng thẳng, duy trì lối sống lành mạnh và theo dõi sức khỏe tim mạch.
Quản lý căng thẳng giúp duy trì một sức khỏe toàn diện
Một trong những yếu tố hàng đầu dẫn đến hội chứng này là stress tâm lý đột ngột. Vì vậy, việc thực hành các kỹ thuật thư giãn như thiền định, yoga, hoặc hít thở sâu có thể giúp giảm nguy cơ. Các nghiên cứu cho thấy rằng những người thường xuyên thực hành thiền định có thể giảm đến 30% nguy cơ mắc các rối loạn tim mạch liên quan đến stress.
Duy trì lối sống lành mạnh
Một chế độ ăn uống cân bằng, giàu trái cây, rau xanh và các chất béo lành mạnh cùng với việc tập thể dục đều đặn không chỉ cải thiện sức khỏe tổng thể mà còn hỗ trợ tốt cho tim mạch. Tập thể dục nhịp điệu ít nhất 150 phút mỗi tuần đã được chứng minh là giúp giảm nguy cơ mắc các bệnh tim mạch đến 25%.
Theo dõi sức khỏe tim mạch
Những người có tiền sử bệnh tim hoặc những ai trải qua các sự kiện căng thẳng nặng nề nên thường xuyên kiểm tra sức khỏe tim mạch. Việc đo huyết áp, kiểm tra nồng độ cholesterol, và siêu âm tim định kỳ có thể giúp phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường. Theo dõi y tế định kỳ giúp giảm nguy cơ các biến cố tim mạch đến 20%.
Tránh các chất kích thích
Lạm dụng chất gây nghiện có thể dẫn đến rối loạn tâm thần
Hạn chế tiêu thụ caffeine, rượu và tránh hút thuốc là những biện pháp quan trọng giúp giảm nguy cơ. Các nghiên cứu cho thấy, người không hút thuốc có nguy cơ mắc bệnh tim thấp hơn 50% so với người hút thuốc.
Hỗ trợ tâm lý
Đối với những người đã từng trải qua hội chứng trái tim tan vỡ, tư vấn tâm lý có thể giúp họ vượt qua các sang chấn tâm lý và giảm nguy cơ tái phát. Liệu pháp nhận thức hành vi (CBT) đã được chứng minh là hiệu quả trong việc giảm các triệu chứng lo âu và trầm cảm, giúp ổn định tình trạng tâm lý và tim mạch.
Hội chứng trái tim tan vỡ là minh chứng rõ ràng cho thấy cảm xúc có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe thể chất. Bằng cách quản lý căng thẳng và duy trì một tinh thần tích cực, bạn không chỉ bảo vệ tâm trí mà còn giữ cho trái tim khỏe mạnh. Hãy chăm sóc bản thân từ cả thể chất lẫn tinh thần, vì một trái tim khỏe là nền tảng cho một cuộc sống hạnh phúc.
BỆNH VIỆN ĐA KHOA PHƯƠNG ĐÔNG
Địa chỉ: Số 9, Phố Viên, Cổ Nhuế 2, Bắc Từ Liêm, Hà Nội
Tổng đài tư vấn: 19001806
Website: https://benhvienphuongdong.vn
Lưu ý: Thông tin trong bài viết chỉ mang tính chất tham khảo, vui lòng liên hệ với Bác sĩ, Dược sĩ hoặc chuyên viên y tế để được tư vấn cụ thể.
Hội chứng trái tim tan vỡ là một tình trạng khi căng thẳng cảm xúc hoặc cú sốc tinh thần tác động mạnh mẽ, dẫn đến những biểu hiện giống...
