Nhức 1 bên mắt là dấu hiệu cho biết sức khỏe mắt đang gặp vấn đề, nguyên nhân có thể đến từ những rối loạn nhẹ đến những bệnh lý nghiêm trọng. Tình trạng này thường kèm theo cảm giác đau âm ỉ, nhói buốt, khó chịu khi chớp mắt, không chỉ ảnh hưởng đến sinh hoạt hằng ngày mà về lâu dài, tiềm ẩn nguy cơ suy giảm thị lực.
Nguyên nhân gây nhức 1 bên mắt
Nhức 1 bên mắt xuất phát từ nhiều cơ chế khác nhau, không chỉ liên quan đến bệnh lý mà còn bao gồm các yếu tố ngoại lực, virus hoặc vi khuẩn xâm nhập. Những nguyên nhân này thường làm tổn thương, kích thích phản ứng viêm cùng các triệu chứng khó chịu khác tại mắt.
Do chấn thương
Va đập, bị vật sắc nhọn xuyên thủng mắt là một trong những nguyên nhân gây tình trạng nhức 1 bên mắt. Mức độ cơn đau do chấn thương có thể từ nhẹ, trung bình đến nặng, tùy theo tính chất và vị trí ảnh hưởng.

Nhức 1 bên mắt do chấn thương thường kèm tình trạng bầm tím, sưng đau, đỏ mắt
Cơn đau thường xảy ra ở bên trong, đau xung quanh hốc mắt. Kèm theo đó là một số triệu chứng khác như mí mắt sưng đau, mắt bầm tím, xuất huyết dưới kết mạc khiến tròng trắng chuyển sang màu đỏ.
Nạn nhân cần cẩn trọng với những chấn thương rách kết mạc, rách củng mạc, vỡ nhãn cầu, rách giác mạc. Hoặc tình trạng phù, bong võng mạc, bị vật đâm xuyên thủng gây tổn thương trực tiếp đến thần kinh thị giác, chậm trễ xử trí có thể làm suy giảm thị lực.
Do nhiễm trùng
Tình trạng nhiễm trùng xảy ra bởi nhiều nhóm nguyên nhân khác nhau, từ dùng tay bẩn dụi mắt, rửa mặt bằng khăn bẩn đến dùng đồ trang điểm nhiễm khuẩn, đeo kính áp tròng qua đêm. Khi này ngoài cảm thấy nhức một bên mắt, người bệnh có thể bị chảy nước mắt, sưng đỏ, ngứa, kích ứng, sốt, chảy mủ hoặc sốt.
Do đau mắt đỏ
Đau mắt đỏ thường chỉ làm tròng trắng chuyển đỏ, tiết dịch nhẹ, số ít trường hợp tiến triển nặng gây đau khó chịu. Tình trạng nhức có thể khởi phát chỉ ở một bên, nếu không vệ sinh, kiểm soát tốt nguyên nhân do virus, vi khuẩn có thể lan và ảnh hưởng đến bên còn lại.

Nhiều trường hợp đau mắt đỏ khiến một bên ảnh hưởng đau nhức dữ dội
Do có dị vật ở giác mạc
Nếu một bên mắt đau nhức kèm cảm giác cộm khi chớp mắt, có thể nghi ngờ vướng cát, mùn cưa, mảnh kim loại, cát,... Những dị vật này không được loại bỏ sớm có thể gây tổn thương giác mạc theo chuyển động của mắt.
Nếu xuất hiện triệu chứng nhạy cảm với ánh sáng, nhìn mờ, người bệnh cần nhanh chóng đến cơ sở y tế để lấy dị vật ra khỏi mắt. Tránh trường hợp kéo dài gây nhiễm trùng, khởi phát loạt biến chứng nguy hiểm.
Xước giác mạc nhẹ thường không quá nguy hiểm, có thể tự lành vết thương sau 24 giờ. Đổi lại với những vết trầy xước sâu, giác mạc có thể bị loét, ảnh hưởng nghiêm trọng đến thị lực cá nhân.
Xem thêm: Viêm loét giác mạc: Triệu chứng, nguyên nhân, cách điều trị hiệu quả
Do zona thần kinh
Zona thần kinh là bệnh lý nhiễm trùng do virus Herpes gây nên, tạo ra các nốt phát ban chạy dọc dây thần kinh bị ảnh hưởng. Nếu tình trạng này xảy ra ở mắt, bệnh sẽ gây nhức, đau rát kèm cảm giác ngứa ở bề mặt mắt, mí mắt hoặc các bộ phận nằm sâu bên trong.

Bệnh zona thần kinh ở mắt gây tình trạng đau nhức, đau rát và ngứa sâu bên trong
Bên cạnh đau nhức, zona thần kinh ở mắt còn làm chảy nước mắt, đau mắt, nhạy cảm với sáng, đỏ mắt,... Nếu nghi ngờ, người bệnh cần nhanh chóng thăm khám và điều trị chuyên sâu, tránh dẫn đến suy giảm thị lực hoặc mù lòa.
Do bong võng mạc
Võng mạc là một trong những cơ quan đặc biệt của mắt, khi không có bộ phận tiếp nhận cảm giác đau. Người bệnh khi bị bong hoặc rách võng mạc cũng rất khó cảm nhận được cơn đau hay triệu chứng khó chịu nào khác.
Chỉ số ít trường hợp, khoảng 40% trường hợp mắt bị thiếu máu cục bộ, gây cảm giác nhức âm ỉ. Tình trạng này có thể lan rộng từ vùng quanh ổ mắt lên đầu, mặt, chuyển nặng hơn khi ở tư thế đứng thẳng.
Khi nào nhức 1 bên mắt cần khám bác sĩ?
Sau thời gian theo dõi tình trạng nhức 1 bên mắt, nếu nhận thấy cơ thể xuất hiện thêm các triệu chứng bất thường dưới đây, người bệnh cần sớm thăm khám y tế chuyên môn:
- Sốt cao, đau đầu.
- Nhạy cảm với ánh sáng bất thường.
- Tầm nhìn bị thay đổi đột ngột.
- Buồn nôn, nôn.
- Bị vật lạ hoặc hóa chất bay/dính vào mắt.
- Khi nhìn vào bóng đèn thấy quầng sáng tỏa ra xung quanh.
- Bên trong hoặc xung quanh mắt bị sưng nề.
- Di chuyển mắt hoặc mở mắt trở nên khó khăn.
- Mắt chảy mủ hoặc chảy máu.

Những trường hợp nhức 1 bên mắt nguy hiểm cần thăm khám bác sĩ
Để chủ động phòng ngừa tình trạng mắt bị nhức 1 bên hoặc nguy cơ biến chứng, nhóm đối tượng nguy cơ sau cũng cần chủ động tái khám Mắt định kỳ:
- Thường xuyên sử dụng, đeo kính áp tròng mềm.
- Thuộc nhóm suy giảm miễn dịch như bị ung thư, từng ghép tạng, tiểu đường hoặc dùng corticoid.
- Từng phẫu thuật mắt hoặc can thiệp thủ thuật tiêm vào mắt.
Cần làm gì khi nhức 1 bên mắt?
Khi bị nhức 1 bên mắt, người bệnh có thể áp dụng một số biện pháp dưới đây để kiểm soát và xử trí tình trạng khó chịu:
- Dành thời gian nghỉ ngơi để mắt được thư giãn, tránh tiếp xúc với ánh sáng mạnh trong vài ngày.
- Nếu nguyên nhân do dùng kính áp tròng, nên ưu tiên thay bằng kính gọng để kiểm soát tình trạng.
- Chườm ấm để giảm sưng, đau nhức hoặc đỏ nếu mắt xảy ra tình trạng viêm.
- Đều đặn nhỏ mắt bằng nước muối sinh lý để rửa trôi dị vật, hóa chất ra bên ngoài.

Những hướng khắc phục, kiểm soát tình trạng nhức một bên mắt tại nhà
Trong trường hợp đã áp dụng các cách trên, tình trạng đau nhức vẫn tiếp diễn hoặc tiến triển nặng, người bệnh cần khám chuyên khoa Mắt sớm. Liên hệ 1900 1806 hoặc Đặt lịch khám với bác sĩ tại Bệnh viện Đa khoa Phương Đông.
Kết luận
Nhức 1 bên mắt xảy ra bởi nhiều nhóm nguyên nhân khác nhau, từ thói quen sinh hoạt đến chấn thương hoặc bệnh lý. Phần lớn các trường hợp đều có thể tự thuyên giảm bằng cách chăm sóc tại nhà, không cần điều trị đặc hiệu, song tình trạng này vẫn cần được theo dõi sát sao để giảm ngừa biến chứng nguy hiểm.